No. 27. Eerste blad.
Honderdste jaargang.
1898.
V RIJ D A G
4 MAART.
Hollands Noorderkwartier.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt B In si» g-j Donierdug-
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,8O franco door het
geheele rijk f 1.
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prijs der gewone advertentien
Per regel f O,IS. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOON.
Telefoonnummer3.
het, welslagen
adres van de
invoering van
De voorjaarsvergadering van de Vereeniging tot
ontwikkeling van den landbouw in Hollands Noorder
kwartier werd gehouden op woensdag, 2 Maart, in het
»Heerenhuis" te Beemster, onder voorzitterschap
van den heer G. Wonder, van Hoorn.
Do vergadering werd bijgewoond door 62 leden en 15
gasten.
De Voorzitter opende de bijeenkomst met een op
wekkend woord om, onder den nog steeds krachtigeu
druk der tijden, met vertrouwen en geestkracht te blijven
werken voor den toenemenden bloei van onzen vaderland-
schen landbouw. »Het licht daagt Spr. wijst op de
benoeming van ,den heer mr. C. J. Sickesz tot directeur-
generaal van den landbouw op de steeds toenemende
rij van wetenschappelijke mannen, die den practischen
boer met raad en daad steunen.
De uitgebreide notulen der vorige vergadering wer
den door den secretarisden heer W. Teengs onder
een voor den steller vleiend applaus vastgesteld.
Uit de mededeelingen bleek dat het ledental bestaat
uit 178 leden en 2 zoons van ledendat het rapport
der commissie tot onderzoek van de suikerbietenteelt in
andere streken van ons land geplaatst is in het Nederl.
Landbouw Weekblad; dat het adres in zake de afschaf
fing van den vleeschaeeijns aan de Regeeriug
verzonden is dat de proeven met turfstrooisel
dit jaar wegens andere drukte aan het Ryksiand-
bouw-proefstationniet zullen plaats hebben alleen
zullen eenige monsters op gehalte worden onderzocht;
dat, in zake een fabrieksmerk voor onze Noord-
hollandsche kaas, eene conferentie wordt beoogd
met eene commissie uit den Bond van Noordhollandsche
kaasfabrieken; dat de Hengstenassociatie Hol
lands Noorderkwartier" is opgericht en drie hengsten
zijn aangekochtwaarvan twee reeds zijn ontvangen
zij zullen worden gestationneerd te Beverwijk en te
Schagendat voortaan op de bestuursvergaderingen
zullen uitgenoodigd worden de zuiveleonsulent
en de rijkslandbouwleeraar; dat het Land-
huishoudkundig Congres dit jaar niet zal gehouden wor
den dat het comité voor de oprichting eener zuivel-
boerderij, na een onderhoud met den nieuwen
directeur-generaalveel moed heeft op
der zaak.
Onder de ingekomen stuklcm was een
kiesvereeniging ïHaringcarspel" in zake
lokaaltreinen en was daarbij gevoegd een ver
zoek om adhaesie. Besloten werd eene beslissing
daaromtrent aan te honden. Op een verzoek van de
afdeeling Opmeer der H. M. v. L. om subsidie
ten behoeve der tentoonstelling bij gelegen
heid der te houden algemeene vergadering werdop
voorstel van den heer jhr mr. P. van Poreest be
sloten eene bijdrage van f 50 te verleenen. Daardoor
vervalt het op de begrooting uitgetrokken bedrag
van gelijk montant voor verschillende in 1898 in
Noordhol'land te houden tentoonstellingen. De bedoe
ling van den heer van Foreest was daarbij in
principe afkeuring uit te spreken over het houden van
meer dan eene Paaschtentoonstellingde heer J. Bree-
baart Kz. was het echter met die motiveering niet eens,
doch raadde ook aanneming aan, maar alleen op grond,
dat Opmeer het dit jaar zeer noodig had, en de besturen
der bedoelde Paaschtentoonstellingen zich ook zonder de
gewoonlijk toegekendo f 10 wel zullen redden.
Verder was er een afschrift ingekomen van een adres
der Pomologische Vereeniging in zake de schildluis
naar aanleiding waarvan de Voorzitter mededeelde, dat
hem bekend was een advies te dezer zake van den heer
Ritzema Bos die aanraadde slechts aan te vragen een
tijdelijk verbod van invoer, en zoodoende der Regee
ring de gelegenheid te geven tot het beramen van verdere
maatregelen. Ook de heer J. Baron gaf hetgeen hem
in deze gewichtige zaak was bekend, aan de vergadering
ten beste. Hij vestigde de aandacht op het berooken met
blauwzuur van de boomen dat tegen de schildluis zeer
wordt aanbevolen. Besloten werd vanwege de Vereeniging
een zelfstandig adres te zenden aan den minister van
binnenlandsche zaken in den geestals door den heer
Ritzema Bos was aangegeven.
Het jaarverslag der Vereeniging zal geplaatst
worden in het Ned. Landbouw-Weokblad.
Bij monde van den heer R. Visser werd voorgesteld
door de met het nazien belaste commissie, de rekening
voor 1897 goed te keuren. Dienovereenkomstig geschiedde.
Het verslag betreffende de vergadering van het
«Nederlandsch Paarden-Stamboek'' werd,
als gewoonlijk, uitgebracht door den heer W. Teengs
De zuiveleonsulent, de heer W. Keestra, bracht een
belangrijk verslag uit over zijne werkzaamheden gedurende
het afgeloopen jaar. Er bleek o.a. daaruit, dat een ruim
veld voor zijn arbeid open ligt, doch levens, ofschoon
vooruitgang merkbaar is, hoe weinig de landbouwers
nog doordrongen zijn van de wenschelijkheid, om bij
moeielijkheden in het bedrijf den raad (die geheel
kosteloos wordt verstrekt en op eenvoudige aanvrage) in
te winnen van een wetenschappelijk man als de noord
hollandsche zuiveleonsulent, die, door zijne opleiding, ook
ten opzichte van practische ervaring alle waarborgen
geeft. Het verslag zal te zijner tijd tor opname worden
gezonden aan het Ned. Landb.-Weekblad.
Over de werkzaamheden der pachtcommissiën
over 1897 bracht de heer P. Buys verslag uit. Een zes
tal aanvragen om schattiug kwamen bij de commissie in,
zoodat ernige vooruitgang, zij't nog slechts gering, merk
baar is. Van het toegezegde subsidie ad f 150 is slechts
f 50 behoeven te worden gebruikt.
In de daarop gehouden pauze hadden de verkie
zingen plaats en werden gekozen tot bestuursleden,
in plaats van de periodiek aftredende heeren G. Wonder,
G. Groot en G. H. Geerligs, de heeren Jb. Zuurbier,
W. Visser ea P. Schenktot afgevaardigde naar de ver
gadering van het »Nederlandsch Paarden-Stamboek" de
heer W. Teengs voor de plaats voor de volgende ver-
dering Zaandam; en tot voorzitter de heer K. Breebaart Jz.
Na de pauze kwam aan de orde een reeks bestuurs
voorstellen. In de eerste plaats dat tot het uitschrijven
van eene prijsvraag voor eene beknopte handleiding in
veeverloskunde, waarvan de inleiding was toever
trouwd aan den heer G. Groot, die mededeelde, dat het
bestuur op geen betere wijze aan de opdracht der laatste
vergadering meende uitvoering te kunnen geven dan door
een voorstel, om eene prijsvraag uit te schrijven. Het
houden van cursussen bleek bij onderzoek op verbazend
veel bezwaren te stuiten.
Aan de discussie over deze zaak werd o.a. deelgenomen
door den heer R. Visser, die meende, dat de bevoegde
handleiding niet de resultaten geven zal, die men er van
verwacht. De bandgrepen, bij vele verlossingen noodig,
leert men er niet uit.
De Voorzitter was het in geenen deele met den heer
Visser eens; hij meende een bedrag van f 109 goed besteed,
als daarvoor verkregen kon worden eene deugdelijke
handleiding.
Het voorstel werd daarop zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
Een voorstel in zake verbetering van de schapen-
fokkerij word toegelicht door den heer Ohr. Oort-
man Gerlings. Het bestuur wenscht aan een9 combinatie
van personen, onder toevoeging van één door de Veree
niging aan te wijzen persoon een bedrag van f 500
beschikbaar te stellen tot het importeeren van 4 ander-
halfjarige rammen van vier verschillende rassen 1°. Lin
coln; 2°. Ootswold; 3®. Hamshiredown; 4°. Wensleydale.
Het dekgeld zal niet meer mogen bedragen dan f 5. Kos
teloos zullen moeten worden toegelaten 32 texelscbe
schapen, waarvan 8 door ieder der heeren G. Groot, K.
Breebaart Jz., H. Vijn Hz en Ohr. Oortman Gerlings
beschikbaar te stellen teu einde eene proef te nemen
omtrent de handelswaarde melkopbrengst enz. van de
verschillende rassen. De genoemde 4 eigenaars der scha
pen verbinden zich tot het uitbrengen van een rapport
omtrent deze kruising. De rammen zullen vóór l Septem
ber 1898 ingevoerd moeten zijn.
De heer jhr. mr. P. van Foreest wenscht niet zich
te beperken tot de 4 genoemde rassen. Hij wil de aan-
koopers vrijgelaten zien.
De heeren Jb. Zuurbier en P. BuiJs zien bezwaar in
het geven van eene dergelijke, belangrijke subsidie, zoo
lang niet een degelijk onderzoek heeft uitgemaakt, welke
raskruising 't meest aanbevelenswaardig zal zijn.
De beer L. Visser ziet ook geen noodzakelijkheid tot
„ne zoo groote uitgave. Hjj meent, dat onder onze
eigen schapenfokkers wel het noodige licht te vinden is,
waarop de heer K. A. Kaan meedeeltdat in de Wie-
ringerwaard kruising met Lincoln ras de beste resultaten
geeft.
Het bestuursvoorstel werd aangenomen met 55 tegen
7 stemmen.
Het zoeken van nieuwe bronnen van afzet voor ons
rundvee maakt voortdurend een punt van ernstigen
arbeid nit voor het bestnnr. Na eene correspondentie
met de Nederlandsche consuls te Riga en Revalin
Ruslandwaaruit blijktdat reeds vrij veel friesch vee
in dat land met sneees wordt ingevoerd heelt het be
stnnr zich in verbinding gesteld met eene nieuw opge
richte vereeniging te Libandie zich de bevordering
van invoer van hollandsch vee in Rusland ten doel stelt.
Na ingewonnen inlichting is gebleken dat eerst in den
nazomer de bedoelde Vereeniging hare werkzaamheden
zal kunnen aanvangen.
Het bestnnr wenscht nn een paar afgevaardigden dier
Vereeniging uittenoodigen hierheen te komen en deze
dan in ons Noorderkwartier rond te leiden. Het vraagt
daartoe een crediet van 150.
Bij de bespreking, die hierop volgde, bleek nit opmer
kingen van den heer J. Koopman, dat de behoefte aan
ons vee in Rusland groot genoeg ismaar dat oen
grootere vlucht van den invoer belemmerd wordt door
de hooge transportkosten. Die te verminderen zij het
doel onzer Vereeniging.
De heer jhr. mr. P. van Foreest sluit zich bij de
meening van den heer Koopman geheel aan en meent
dat het Bestuur in deze veel vermag. Hij geeft in
overweging op vermindering aantedringen van vracht
bjj de directie der Koninklijke Stoomvaartmaatschappij
en inmiddels de correspondentie met de nieuwe russische
Vereeniging aantehonden.
De heer J. Breebaart meentdat de oprichting eener
handelsvereeniging tot het beoogde doel bepaald nood
zakelijk is wil men eenig belangrijk sneees verwachten,
met welk denkbeeld de heer R. Visser verklaart, zich
geheel te vereenigen.
De opgeworpen bezwaren gaven den Voorzitter niet
temin aanleiding voor te stellen, het bestnnr te machti
gen zijn pogingen voorttezettea beslist toezeggende geen
nuttelooze uitgave te zullen doenwelke machtiging
bij acclamatie werd verleend.
De bevordering van het aanleggen van melklijsten was
het onderwerp eener inleiding van den heer dr. K. H .M.
van der Zande die het groote nnt daarvan op heldere
wijze in 't licht stelde en waardoor het mogelijk wordt, van
het voortbrengend vermogen van zijn vee geheel op de
hoogte te komen. Een viertal landbouwers wordt bereids van
wege deze Vereeniging in de gelegenheid gesteld, op aan
gegeven wijze, melklijsten intevnllen. Namens het be
stuur vraagt spr. verhooging van het toegestane bedrag
tot f 300.
Hoezeer het productievermogen ook wat gehalte der
melk betreftverschillen kan blijkt wel uit eene mede-
deeling van den heer J. P. Groot, dat in Friesland van
3 tot 6 cents voor de melk wordt betaald aan fabrieken,
waar de melk op vetgehalte wordt verkocht.
Het voorstel wordt daarna aangenomen. Medegedeeld
werd nog, dat blanco melklijsten ad 7'/2 ets. verkrijg
baar zijn bij den secretaris der Vereeniging te Alkmaar.
De heer A. J. Peeck leidde het bestuursvoorstel in om
f 300 beschikbaar te stellen voor bet uitschrijven van de
volgende prijsvraag
De Vereeniging, van raeeniog dat over het algemeen
de Noordhollandsche kaasfabrieken zoowel wat de inrich
ting als wat de regeliug van het bedrijf betreft, niet
voldoen aan de eischen, die tegenwoordig gesteld mogen
worden, verlangt
a. Eene nauwkeurige beschrijving van eene zuivelfabriek,
ingericht voor de bereiding van Edammer kaas, twee
maal per dag uit volle melk, met opgaaf van alle be-
noodigde werktuigen en gereedschappen, benevens een
schets van de inrichting van het geheele bedrijf (hier
onder is niet bedoeld eene beschrijving van de methode
van bereiding). Het antwoord mout ver^uzeid gaan
van eene raming van kosten en van de noodige schets-
teekeningen die zoodanig moeten zijn dat een bouw
kundige daarnaar bestek en teekuning kan vervaar
digen. In de fabriek moet dagelijks 5000 K.G. melk
verwerkt kunnen worden.
b. een plan als boven beschreven van eene fabriek, waar
de melk éénmaal per dag uit gedeeltelijk geroomde
melk tot Edammer kaas wordt verwerkt, met dien
verstande echter, dat de melk zoowel des avonds als
des morgens aan de fabriek wordt geleverd. Wanneer
een der plannen volledig is uitgewerkt, kan bij het
andere daarnaar worden verwezen.
De inleider wees er op, hoe groot de verschillen zijn,
in de verschillende fabrieken verkregen wordende. Die
uitkomsten geven het bestnnr de overtuiging, dat nog
veel nieuw licht in deze zaak kan ontstoken worden,
zoodat het met vertrouwen zijn voorstel aan de verga
dering ter beslissing overgeeft.
De heer W. Keestra zoekt het niet of ten halve
slagen der exploitatie van kaasfabrieken hoofdzakelijk in
de organisatie van de fabrieken, meer nog dan in de in
richting. Hij zon daarom de prijsvraag uitgebreid willen
zien tot inlevering van statuten, reglement, administra
tie, toezicht enz.
De Voorzitter, de opmerking des heeren Keestra zeer
waardeerende en daarvoor veel gevoelende, meent het
ondoenlijk de bedoelde prijsvraag zoover nittebreïden
Op eene vraag van den heer Pijper deelt de Voor
zitter meê, dat niet het oog woidt gehouden op eene
speculatieve inrichting der fabriek.
De heer DR. K. H. M. van der Zande verschilt van
meening met den voorzitter, in zoover de toelichting tot
het voorstel betreft. Hij gelooft wel degelijk, dat het
de bedoeling is van den heer Brander, deu ontwerper
dezer prijsvraag, deze ook nittebreïden tot de organisatie
van het geheele bedryf, zooals ook de heer Keestra be
oogt, en in geenen deele alleen haar tot de inrichting
van de gebouwen te beperken.
De heer W. 0. Visser, ook het nnt daarvan gaarne
erkennende, wil in ieder geval beide zaken niet in ééne
prijsvraag opnemen. Wil men ze afzonderlijk nemen,
dan kan hij er zich mede vereenigen. Anders zal het
aantal gegadigden zeer beperkt blijven.
De heer Kruseman meent, dat voor organisatie, con
trole enz. voldoende inlichtingen te verkrijgen zijn bij
bestaande groote inrichtingen in grootere plaatsen.
De Voorzitter vraagt, onder gehouden beid de ge
maakte opmerkingen o. a. van den heer v. Foreest,
om een maximum prijs voor de fabriek aantegeven
te overwegen machtiging voor het bestuur om zoo
noodig met gebruikmaking daarvan, de prjjsvraag uitte-
sehrijven en om over het gevraagde crediet te beschikken.
Zonder hoofdelijke stemming wordt de gevraagde
machtiging verleend.
De heer H. Vijn Hz. doet eenige mededeelingen om
trent plannen tot inzending van eene collectie rundvee
op de Internationale Tentoonstelling te Parijs in 1900.
Namens het bestuur vraagt hij voor 1898 reeds een
crediet van f 500 tot dat doeler bijvoegende dat op
de beide volgende begruotingen het bestuur zich voor-