111
Ralph Denmead.
Honderdste jaargang
1898.
ZONDAG
27 MAART.
FEUILLETON.
NO. 37. Eerste Blad.
A Mi IIA V ItSCHE C»! R A AT.
Deze Courant wordt D|1 n s d a g-, Donderdag
en Zaterdagavond nitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80 franco door het
geheele rijk f 1.
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer3.
Prijs der gewone advertentlen
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven f r a n c4o aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOON.
(SLOT.)
De middelen ter verbetering, die in het Verslag der
Commissie van Onderzoek zijn besproken, worden door
haar zelve in drie soorten verdeeld. Slechts met weinige
woorden maakt zij melding van de maatregelen die niet
in praktijk gebracht zouden kunnen worden zonder voor
afgaande wijziging van ons strafstelsel, omdat zij zich
niet bevoegd rekent tot de beoordeeling of die wijziging
aanbevelenswaardig zou wezen. Werd daarover een oor
deel gewenscht, dan zou de Commissie anders zijn samen
gesteld. Het is bekend, dat hier te lande alle gevange
nisstraf van niet langer dan vijf jaren en evenzoo de
eerste vjjf jaren der straffen van langeren duur in afzon -
dering, in de cel, worden ondergaan. Men is daartoe
overgegaan na de droevige ondervinding, die men van
het in gemeenschap blijven, van het gemeenschappelijk
werken en het daaruit voortvloeiende onderlinge verkeer,
de geheime verstandhouding en de gesprekken tusschen
de gevangenen had opgedaan. Het is niet waarschijnlijk,
dat men daarvan terug zal komen en zoolang dat niet
gebeurt, kan er ook aan deportatie, aan ontginning van
woeste gronden door gevangenen en aan verdere
uitbreiding van den huisdienst in de gevangenissen en
op de daartoe behoorende terreinen.niet gedacht worden.
Voor deportatie zijn daarenboven onze koloniën, die
alle in de verzengde luchtstreek zijn gelegen niet ge
schikt. Op den duur kan daar door een Europeaan gaen
veldarbeid worden verricht. Ook zonden de kosten voor
den Staat buitengewoon hoog worden, en zou deportatie
toch alleen voor veroordeelden tot vrij lange gevange
nisstraf in aanmerking kunnen komen, zoodat belangrijke
vermindering van de nadeelige concurrentie, die in bet
algemeen de gevangenisarbeid den vrijen arbeid aandoet
daarvan niet verwacht zon knnnen worden.
Omtrent de uitvoerbaarheid van een andere soort van
maatregelen zou volgens de Commissie nog een nader
^onderzoek moeten worden ingesteld, zoodat een spoedige
invoering zelfs al viel dat onderzoek gunstig nit, niet
wel mogelijk is. Op zich zelf zonden die maatregelen
■overigens veel aanlokkelijks hebben. De Commissie noemt
namelijk, 1° vervaardiging van artikelen voor dagelijksch
23)
Dean EDNA LYALL.
Bij het vallen van den avond bereikte hij de Brug
van Lochay, en vernam hier, dat hij een mijl van Killin
verwjjderd was. Daar hij zich doodaf gevoelde, besloot hij
nn niet verder te gaan daarenboven had hij nit onder
vinding geleerd, dat het beter was om op een kleinen
afstand van dorpen of steden te slapen. Hij stond stil om
een praatje te maken met een ouden werkman, die over
de brng geleund stond. Links was een aardig bosebje,
dat de rivier geheel omsloot; de stroom wond zich reeds'
door groene weiden, en verder door de wilde schoonheid
van Glen Lochay naar de heuvels in 't verschiet, die
nn in het zachte licht van de ondergaande zon gedom
peld waren. Toen hij van denman vernam, dat hij dichtbij
iets te eten kon krijgen, wendde Ralph zijne schreden
naar het kleine, witte, ouderwetsche herbergje, dat aan
gindsehe zijde van de brng gelegen was. De muren waren
met klimplanten bedekt, de tuin vol kleurige bloemen,
en op de voorplaats stonden twee gemakkelijke stoelen!
De herbergierster scheen wel wat verwonderd, toen hij
om een dubbeltje brood vroegzij zon nog meer verwon
derd geweest zyn, wanneer zij geweten had, dat hij haar
zijn laatste centen galvoor het overige, beantwoordde
zy zijne vragen omtrent Killin, en de afstand van daar
tot Callander, en liet hem zoolang hij maar wilde op
de voorplaats uitrusten, en wenschte hem vriendelyk
goedennacht, toen bij bij het vallen van den avond zijn
wandeling voortzette. De herberg werd naar het scheen
op Zondag vroeg gesloten, want Ralph hoorde, hoe zij de
deur achter hem sloot en grendelde.
Hij stond stil, en keek om naar eene schuilplaatsniet
ver daarvan daan, liep de weg steil hellend op, en hier
waren denneboomen geplat t. Over de lage steenen mnur
klimmend, begaf hij zich naar een omgevallen boom,
waarvan de wijduitgespreide wortels donker tegen den
hemel uitstaken. Hij lag daar, zooals hij dooreen windvlaag
geveld was, de ruwe schors door varens bedekt, en het
gebruik ten behoeve van ou- en minvermogenden. De
gevangenisbestnren zouden zich daartoe moeten verstaan
met armbesturen en instellingen of vereenigingen van
weldadig ieid of armenzorg, die hen zouden knnnen voor
lichten, bij de uitdeeling van deze artikelen er voor zon
den waken dat ze in goede handen kwamen, en tevens
vermoedelijk eenige tegemoetkoming zouden willen geven
»in de aanzienlijke financieele offers, die de maatregel
den Staat ongetwijfeld zou kosten.De opmerking is
reeds gemaakt, dat op die wijze de gevangenisbestnren
met een tak van armenzorg belast zouden worden, wat
minder wensehelijk voorkomten de vraag ligt dan ook
voor de hand of het niet beter ware, indien tot het
vervaardigen van dergelijke artikelen »van geringen om
vang en eenvoudige constructie'', mocht worden overge
gaan het werk in de gevangenissen te laten doen voor
rekening van. de armbesturen en liefdadige genootschap
pen tegea het gewone loon dat voor gevangenisarbeid
door particulieren pleegt betaald te worden. Zij zouden
dan aan die armbesturen en genootschappen geleverd
worden, die er verder over zonden beschikken naar eigen
inzicht.
De tweede maatregel van deze soort zou bestaan in de
fabricage van goederen die thaus hier te lande weinig
of niet worden gefabriceerd, maar van elders ingevoerd.
Door ze voor geringen prijs in de gevangenissen te laten
maken zon een energiek onde nemer onze binnenland-
sche markt er van kunnen voorzien en daardoor het bui-
tenlandsch product verdrjjven. Aan geenerlei reeds hier
te lande bestaande industrie zou door dit nieuwe bedrijf
concurrentie worden aangedaanen kon het voldoende
als gevestigd beschouwd worden, dan zou het voordeel
van den gevangenisarbeid voor laag loon er aan ontnomen
moeten worden liefst om terstond weer ten behoeve van
een andere nieuwe industrie tot hetzelfde doel verleend
te worden. Aan het verslag is als bijlage toegevoegd eeu
lijstje van niet minder dan 47 verschillende artikelen
die op de voornaamst© kantoren van invoer in betrekke
lijk groote hoeveelheden worden ingevoerden hier te
lande niet, of waarschijnlijk niet worden vervaardigd,
althans niet dan op kleine schaal. Wij zouden niet kun
nen beoordeeleu welke van die 47 artikelen met gegronde
verwachting op voldoend debiet, aanvankelijk met den
zeker niet onweikomen steun van schraal betaalden arbeid
van gevangenen hier te lande gefabriceerd zouden knn
nen worden. Ook de Commissie onthoudt zich wijselijk
van eenig oordeel op dit gebied. Mannen van het vak
ondernemende werkgevers zijn daartoe geroepen. De zaak
verdient overweging, maar tevens rijp beraad want de
ondernemer dient er op te rekenen, dat de hulp van den
goedkoopen arbeid in de gevangenissen hem slechts tijde
lijk verleend zou kunnen worden. Het is de bedoeling, dat
de nieuwe industrie na eenigen tijd die hulp zal moeten
missen en op eigen boenen zal moeten staan. Kon zij zich
niet zonder die hulp in de vrije maatschappij staande
honden, dan zou de gevangene, die zich met deze soort van.
arbeid had bezig gehouden, na zijn ontslag geen werk
vinden van denzelfden aard, en zich te recht kunnen be
klagen, dat men hem had bekwaamd voor een bedrijf
waarnaar in de vrije maatschappij geen vraag is. Geen
wonder, dat de Commissie omtrent dezen maatregel zich
zeer voorzichtig uitlaat, en een zeer nauwkeurig nader
onderzoek naar allerlei zaken volstrekt noodigacht, voor
dat daartoe zou kunnen worden overgegaan.
De bepalingen van ons strafrecht verzetten zich tegen
geen dezer beide maatregelen en evenmin de wettelijk
vastgestelde beginselen van ons gevangenis-wezen maar
alleen de noodzakelijkheid van een nader onderzoek om
trent de uitvoerbaarheid en de wijze van uitvoering be
wijst reeds, dat in elk geval van die maatregelen niet
binnen korteu tijd, maar wellicht iu de toekomst gun
stige gevolgen tot vermindering van de nadeelige concur
rentie verwacht zonden kunnen worden. Met zooveel te
meer genoegen zal men uit het verslag en vooral uit
hetgeen later door de Regeering is verklaard vernemen,
dat er maatregelen mogelijk zijn, die al aanstonds tot
het doel knnoeu voeren. Tegen uitbreiding van den ge
vangenisarbeid ten behoeve van het Rijk had geen der
klagers bezwaar. Integendeel werd die door sommigen aan
bevolen en wij meenen in onze vorige artikelen te hebben
aangetoond, dat de vrije industrie en de vrije arbeider
zich ovor benadeeling door deze soort van arbeid niet knnnen
beklagen. Nu reeds worden door de gevangenen in tamelijk
groote hoeveelheden goederen vervaardigd voor de kleeding
en de uitrusting van verschillende beambten en voor de meu
bileering van rijks-gebouwen, allerlei zaken ten gebrnike
van het leger en de marine, en ten behoeve van onder
scheidene takken van den staatsdienst. Al die goederen
mos groeide nog steeds tusschen de wortels, zooals het
gegroeid was, toen de boom door den storm ontworteld
werd. Hij bleek een goede beschutting voor den kouden
nachtwind te zjjn, en Ralph kroop er dicht onder en sliep
spoedig in. Zgn slaap werd echter door verschrikkelijke
droomen gestoord, en toen hij vroeg in den morgen onopge-
friseht en met hoofdpijn ontwaakte, voelde hij geen lust
meer om langer in zjjn hol to blijven. Zijn stijve lede
maten uitstrekkend, bleef hij een oogenblik naar het
prachtige schouwspel staan kijken. Aan de overzijde van
de rivier lag een groc)tsch panorama van bergen hier en
daar bevonden zich groote bedden varens, dau kwamen
wilde, woeste velden met heideplanten begroeid, zwart en
toonloos nu zij niet in bloei stonden, maar bij tussehen-
ruimten afgewisseld door grijze keisteenen en grasvelden,
ierwijl kleine, witte hutjes hier en daar, als zeldzame
parels over het landschap verspreid lagen.
^.Een friscb bad in de rivier deed hem herleven, waarna
hij naar Kellin wandelde, en, daar hij weinig kans zac
hier zijn regenmantel te verkoopen, hoopte hij 's avonds
meer geluk in Callander te hebben toeu hij vernam
dat het korter was over Glen Ogle, verliet hij den straat
weg en beklom de berghelling, waar hij een prachtig
gezicht op Ben Voriich had. Het voortzwoegen in de zon
bleek echter warm werk te zijn, en toeu bij eindelijk het
smalle, donkere dal naderde, was hij dankbaar dat hij
wachten eu uitrusten kon. Hij vroeg zich verwonderd at,
of het de uitworking van de plaats, ot alleen zijn eigen
schuld was, dat hem zulk een doodelijke neerslachtigheid
bekroop. De steile, purpere bergen schenen hem boos aan
te zien, het kleine stroompje beneden, middeu in het dal,
scheen erbarmelijk klein voor zijn wijde, rotsachtige
bedding, en de ochtendmist zweelde nog steeds in zware
kriDgen rond. Dit was de zesde morgen, dat hij zijn
zwerftocht begonnen was, en bij vroeg zich af, ot bij ooit
Glasgow zou bereiken. Met alle macht trachtte hij voor
eenigen tijd het gevoel van opkomend leed te onderdruk
ken en dwong zich zelf om het overgeschoten brood op
te eten, dat hij den vorigeu avond gekocht had.
»Nn dacht hij, terwijl hij weder verder liep, »wat
er ook gebeuren moge ik moet van avond Callander be
reiken ik heb te kiezen tusschen of te loopen of te
verhongeren het zal dus een goede aansporing zijn."
Het pad liep meestal bergaf, en hij begat zich moed'g
op weg ging voorbij Loch Earn, dat beneden in de vallei
lag en er zeldzaam liefelijk in de Meizonneschijn uitzag
en klom toen weder naar Strathyre opslechts even
stilstaande om een glas water te vragen bij een o-rijze
met leien bedekte boerderij aan het einde van het dorp'
Hier vernam hij het vertroostende ni-nws, dat bet slechts
«acht mijlen en een stukje" naar Callander was en liep
in vroohike stemming verder. Aan ziju rechterhand had
by een prachtig gezicht op de heuvelhelling van Bulqu-
hidder, en ten laatste kwam hij met een zucht van ver
lichting aan de oevers van Locn Lubnai^ aan.
Maar het meer was bijna vijf mijlen lang, en voor dat
hij de helft had afgelegd overviel hem znlk een ondraag
lijke pijn en vermoeidheid dat bij nauwelijks oen voet
verzetten kon. Hij moest voor een oogenblik uitrusten
en wandelde toen blindelings verder, verwonde, d wat er nu
met hem gebeuren zou en met een wanhopige ijver de
mijlpalen tellend. Eindelijk was bij het meer en de twee
spoorwegbruggen gepasseerd. Hij wistdat hij in den
Lenzypas wezen moesten toen hij met moeite de hel
ling opklom, kon hij het brnisen van de rivier onder de
boomen aan zijn rechterhand hooren. Toen kwam het
oogenblik dat hij niet verder kon en hij half bezwijmd
aan don rand van den weg neerzeeg zijn hoold op een
ra we bank rustend die tegen den muur geplaatst was.
Hoe lang hij daar gelegen had kon hjj uiet zeggen, maar'
hij werd opgeschrikt door het geluid van voetstappen
dicht bij hem. Zijn oogen half geopend ontwaarde hjj
twee hardvochtig uitziende heeren, die hem nauwkeurig
bekeken en hunne schouders ophaalden.
«Dronken, hoorde hij een van hen zeggen, «en dat
zoo vroeg in den morgen 1"
Deze woo-den hinderden den armen Ralph zeer.
«Wanneer ik niet getracht had eerlijk te bljjven, zou
het nooit zoo ver gekomen zijn," dacht hij. «Omdat mijn
kleeren versleten en mijn schoenen met gaten zijn,daarom
veroordeelen zij mij. Na, dat hebben arme menschen al
tijd te doorstaan 1"
Hij trachtte weer op de been te komen, en voor het
eerst eenige treden in den mnur ziende, die naar de
rivier leidden, wilde hij hier zijn ellende verbergen en
aan verdere aanmerkingen ontsn ppen. Hij versmach te
ook v in dorst, maar het water te bereiken bleek onmoge
lijk. Ofschoon de rivier door de laatste stormen gezwollen
was, golfde en schuimde het water over de rotsen onder
hem op eene wijze, die hem wee en duizelig maakte. Hij
struikelde verder, langs het nauwe, rotsachtige pad en de
houten leuning, totdat hij den rechten weg beneden bereikte