No. 106. Eerste biad. Honderdste jaargang. 1898.
WOENSDAG
Amsterdamsehe Brieven.
7 SEPTEMBER.
AEK1AARSCHE EMIRAAT.
Deze Courant wordt Vinsdag-, Vonderdag-
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80 franco door het
geheele rijk 11.—.
3 Nnmmers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prijs der gewone advertentlen
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven f r a n c'o aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOON.
XXX.
De Koninginnen te Amsterdam.
Maandagavond.
Na een dag van blijde emotie wil ik mijn plichten
tegenover dit blad nakomen en neerschrijven het vele
schoone en hartverheffende, dat mijn oogen heden moch
ten aanschouwen.
Er heerseht op het oogenblik vreugde in de gemoederen
van duizenden in de hoofdstad, 't Is ons te moede als
onders, die na een geruimen tijd van scheiden een veel
geliefd kind in hun midden hebben daar in het
monumentale gebouw op den Dam verblijft thans onze
Koningin de vorstelijke jonkvrouwe van wie getuigd
kan worden dat zij nog nooit een enkele harer onder
danen heeft kwaad gedaan maar daarentegen honderden
en duizenden in den lande in verrukking heeft gebracht,
niet alleen door Haar lieftallige verschijning maar ook
door haar ernstig streven om hulp te bieden in den
grootsten nood en tranen te drogenwaar diepe smart
wordt geleden. De daden van onze Koningin geleid
door hare wijze en zorgzame Moeder, zijn door het land
gegaan als weldoende feeën deze beide vrouwen van
Koninklijken bloede hebben getoond dat er Haar veel
aan gelegen was om de sympathie en de liefde van Haar
volk te winnen, en thans, nu voor Haar zulke plechtige
oogenblikkon aanstaande zijnleeft in ons allen een
onweerstaanbaar verlangen om Haar te toonen dat dit
doel volkomen is bereikt. Wij gevoelen ons gelukkig
het dierbare kleinood van de Nederlandsche natie in
onze veste te hebben en de aloude historische herinne
ringen doemen weder op om nog vaster de overtuiging
te vestigen dat Nederland één is met zijn Vorstenhuis.
De verwarmende adem van het patriottisme is door de
gelederen gegaan en nu eerst beseffen wij hoeveel een
natie met haar koude Republikeinsche instellingen toch
wel mist.
Dagen en weken lang heeft de stad zich voorbereid
om H. M. de Koningin waardiglijk te ontvangen. Het
groote Amsterdam heeft zich omhangen met een schit
terend feestkleed gelijk de bruid zich tooitwanneer
de jongeling harer keuze haar ten huwelijk leidt. Klaar
als de dag is gebleken welke groote plaats Oranje nog
steeds bekleedt in het hart der Amsterdammers. Wan
klanken zijn haast niet gehoord en wie zich vermeten
heeft om die te verwekken heeft zijn pogingen ijdel be
vonden. Trouwens, de vraag is gewettigd, hoe men zich
een Koninklijke Moeder en Hare Dochter anders zou
wenschen dan Koningin Emma en Wiihelmina, aan wie
niet één daad ten laste zou kunnen worden gelegd die
getuigt van gemis aan ernstige opvatting van hare taak.
Zondag was de stad al zoo goed als gereed maar
toch was 't vanmorgen hier en daar best te zien dat
nog de laatste strikjesdie hot toilet voltooiden voor
het uiterste moment waren bewaard. Was 't gisteren
drukzoodat de doortocht op de mooiste punten tijden
achtereen was versperd heden hadden de treinen nog
zooveel duizenden feestgangers aangebracht, dat van een
geregelde passage langs de hoofdwegen geen sprake was.
Er heerschte echter een feestelijke stemming en een
goedmoedigheid, die geen ruimte liet voor gemopper en
voor het specifiek Amsterdamsehe afgeven op de maat
regelen der autoriteiten.
Op loffelijke wijze had de politie gezorgd dat ons,
journalisten, zooveel mogelijk gelegenheid werd gegeven
om onze taak naar behooren te vervallen. Er zijn voor
de feestdagen speciale boutons de la presse uitgereikt, die
doortocht verschaffen naar plaatsen waar een particulier
met geen mogelijkheid kon komen.
Betrekkelijk al vroeg zag men de tribunes iangs de
route zich vullen en verschenen voor de meerendeels
open vensters de gelukkige bewoners of invités wier
blikken niet moe werden over het bonte gewoel te dwalen.
Vooral de Utrechtsche straat leverde een eenig schouw-
Bpel met haar gewriemel van voetgangers, voortschuife-
lend door een soort allee met wapperende vlaggen als
hemel en zachtkleurig doek als decoratief. De daar ge
posteerde militairen hadden het wat goed hun werden
daar door de bewoners broodjes en glazen melk uitge
reikt. Het groote Frederiksplein en de breede Sarphati-
straat waren wel lang achtereen een koker, waarin deze
menschenstroom zich kon leegstorten, doch tegen zulk
een aanvoer is het grootste reservoir niet bestand en
eindelijk kwam de opstopping.
Zeer wijs was 't van de autoriteiten gezien om reeds
vroeg een aanvang te maken met het afzetten van den
weg. 't Blijft altijd een zeer lastig werk om in een straat
twee derden der menschen, die allemaal even graag wat
willen zien, te verdrijven, maar met een zoet ljjntje gaat
dat toch nog beter dan wanneer plotseling forsch moet
worden opgetreden. Ik moet erkennen, dat hierbij met
veel tact werd gehandeld en toen eenmaal de schutterij
en het garnizoen langs den weg waren opgesteld, ston
den de mannen als een ondoordringbaren muur, voorgoed
alle gevaar voor gedrang voorkomende,
Het weer, dat 's morgens niet veel goeds beloofd had,
(er viel nu en dan een fijne motregen) veranderde
tegen den middaghet werd weldra droog.
Telefoonnummer3.
Dat was omstreeks 11 unr een zware gednldsproef
lag das nog iu het verschiet, want eerst om vijf minuten
over half drie zou de Koninklijke trein aan het Staats
spoor-station aankomen. Humor 's echter een aangenaam
middel om den tijd te verdrijven en daarvan werd een
ruim gebruik gemaakt. De die niet zoo geluk
kig warendat zij uit een hutï den stoet konden zien
voorbijgaanhadden proviand meegenomen ziedaar
reeds een onuitputtelijke bron r3or glossen. Dan gaf het
lange zitten op de niet dons-zachte tribunes heelwat
stijve raggen en pijnlijke lichaamsdeelen dat bracht
niet minder lachspieren in beweging. En in de oogen-
blikken, dat er niets te lachen viel, leverde de omgeving
rijke stof tot amusement van de fraaie versieringen,
overhuivende een bont gewoel, werd het oog niet licht
verzadigd. Dat zag men aan de reporters op de prachtige
journalisten-tribune hun potlood had moeite om den
stortvloed van indrukken bij te houden. Een aardig
moment was 't, toen vóór den intocht Generaal van der
Heyden voorbij reed. Hem werd een hartelijke ovatie
gebracht.
Van dat wachten willen wij gebruik maken om iets
mee te deelen omtrent de wijze, waarop voor de school
jeugd de feestdagen waren ingewijd. Zeer terecht is be
grepen, dat onze spes patriae een herinnering behoort
te hebben aan de blijde gebeurtenis eertijds werden
daarvoor strooipenningen gebezigd, doch ditmaal heeft
men deze, die tot zooveel woest gegrabbel aanleiding
geven, niet op het programma geplaatst. Heden morgen
om 9 uur dan togen 76.000 schoolkinderen naar hnnne
gewone lokalen met blijde gezichten kwamen zij er aan
en als prinsen zoo rijk gingen zij huiswaarts. Ieder hunner
was voorzien van een fraaie feestgave, bestaande uit een
medalje en een bord. De medalje, van verzilverd metaal,
was bovestigd aan een oranjelint en gelegd iu een keurig
doosje, waarop een W met kroon. Aan de eene zijde
vertoont zij in artistieke uitvoering de beeltenis der
Koningin aan de andere zijde draagt zij een allegori
sche voorstelling van de Nederlandsche Maagd, een kroon
op een kussen dragende de Muze der geschiedenis
boekt het heuglijke feit der Inhuldiging en rechts op den
voorgrond prijkt het Rijkswapen. Het aardewerkenbord
is een product van nationale industrie in het midden
staat een gekroonde W en aan den achterkant leest
men: »Het verheugd Amsterdam aan zijne kinderen.
September 1898." Eindelijk kregen de kinderen der open
bare lagere scholen le en 2e klasse en daarmee gelijk
gestelde bijzondere scholen een versnapering, bestaande
nit limonade en Amsterdamsehe korstjes. Dit eerste num
mer van het programma had veel succes, de ouders
apprecieerden het blijkbaar, dat men zoo goed over hun
kleinen had gedachtde dag begon met het maken van
een paar honderdduizend dankbare harten.
Thans echter weer teruggekeerd naar onze veilige plaats
op de tribune op het Frederiksplein. Op de perstribune
was alles voortreffelijk ingericht. Het gemeentebestuur
en de politie waren den journalisten in alles ter wille
geweest en deden alles om hun hunne moeielijke taak
te vergemakkelijken. Dank zij een niet genoeg te loven
voorzorgsmaatregel van den heer Geerke secretaris van
den Nederlandschen Journalistenkring, was er voort
durend communicatie met de tegenoverliggende City Bar
waardoor de journalisten en hunne dames den inwendigen
mensch konden versterken.
Er is meer orde in den chaos gekomen35 werk
lieden- en 11 militaire vereenigingen te zamen 15.000
leden tellendehadden hare deputatiënvoornamelijk
op de bruggen reeds opgesteld. Deze bestonden uit
meer dan 5000 man met 104 banieren 71 attributen
en standaards benevens 5 muziekkorpsen. Het aan
vankelijke plan was geweest met volle muziek te trek
ken naar de plaats van opstelling doch de Hoofd
commissaris van Politie, misschien de leer der gelijkheid
in dezen wel wat al te consequent toepassende, had het
verlof daartoe geweigerd. Dat was een teleurstelling, een
zeer groote zelfs geweest, maar zonder morren had men
zich daarbij neergelegd de vrienden van Oranje weten,
dat de Overheid moet worden geëerbiedigd.
Eindelijk is het plechtige oogenblik daar. 't Is of er
een schok van aandoening vaart door die duizenden, die
uren achtereen hebben gewacht, wanneer de klokken be
ginnen te luiden, de carillons worden bespeeld en de ter
reede van Amsterdam liggende oorlogsschepen hun zware
kanonschoten doen dreunen. In de gonzende massa
komt kalmte iedereen gevoelt instinctmatig, dat een
historisch moment staat aan te breken de nazaat zal
nog getuigen van dezen feestelijken intocht. Het weer
is inmiddels zoo mooi geworden, als zich voor zulk een
gelegenheid maar denken laateen bedekte lucht en
hooge temperatuur. Na 4 uur begon zelfs de zon haar
warme stralen op het gewoel in de drukke straten te
doen neerdalen.
't Moet ook aan de Vorstinnen te zien geweest zijn,
toen zij den trein verlieten, dat zij onder den indruk
waren van het verheven doel Harer komst. Alles droeg
een geheel bijzonder cachet, maar onder de vormelijkheid
liet zich de hartelijkheid niet geheel wegdringen. Dit
kan aan de Koninginnen niet ontgaan zijn en 't moet op
Haar een weldadigen invloed hebben gehad.
Op het perron van het voormalige Rijnspoor-station
bevonden zich de Commissaris der Koningin van Noord-
Holland, de Gedeputeerde Staten, de griffier, de burge
meester van Amsterdam met de wethouders en den se
cretaris, die H.H. M.M. geleidden naar de ontvangst-sa
lons, waar zich een groot aantal autoriteiten hadden ver-
eenigd. Eenige oogenblikken werd hier vertoefd, alvorens
den zegetocht te aanvaarden.
Met veel smaak waren deze salons ingericht.
Door nitbouwing is de Ie klasse wachtkamerdie
tot de ontvangst van H. M. diendebijna voor de
helft vergroot. De stoffeering dezer vergroote zaal moest
met het oog op de vele autoriteiten (plm. 300 personen)
die daar aanwezig warenzoo eenvoudig mogelijk
geschieden. Meubels zooals tafels, kasten, buffetten, sofa's
enz. enz., konden dan ook niet geplaatst worden.
De wanden zijn bedoekt met een effen groene moirée
stof, die met eenvoudig goud passement is afgezet. De
ramen, zoowel die naar de achterzijde als naar het front,
zijn behangen met zware gordijnen van donker rood
fluweel, die eveneens met goud passement omzoomd zijn,
terwijl de vloer bedekt is met echte smyrnasche tapijten
van groote waarde.
De eenige meubelen, die behalve twee spiegels van
eenvoudig zwart hout vervaardigd, in het vertrek zijn
geplaatst, bestaan nit eenige kostbare zitmeubelen, welke
uitsluitend voor H H. MM. zijn bestemd.
De hoofd versiering der zaal bestaat uit een prachtige
collectie levende planten, die in de hoeken en aan den
ingang aangebracht, aan het statige eenige levendigheid
geven. Zoo worden de hoeken gebroken door palmen
groepen waaronder boomen van 3.75 M. hoogte
terwijl ter halve hoogte van de colonnes, die zich in het
midden der zaal bevinden, verguld vlechtwerk is gemaakt.
En in deze manden bevinden zich fraaie bloemen, die
tot boven aan het plafond opklimmen. Tot zooverre wat
betreft het inwendige der ontvangstzaal. Heeft men hierbij
naar eenvoud gestreefd, het uitwendige kan iu den volsten
zin des woords koninklijk genoemd worden.
De decoratie aan de deur die toegang verleent van
het perron naar de receptiezaalbestaat uit een z. g.
koninklijke mantel. Boven is de koninklijke kroon ge
plaatst en nit deze kroon ontwikkelt zich een rood
fluweel doek dat in statige plooien nederbangten
verder met hermelijn omzoomd en met zwaar passement
afgezet is. Links en rechts wordt de mantel gedragen
door koninklijke standaarden en de geheele decoratie lost
zich ten slotte op in twee reusachtige palmengroepen.
Onnoodig te vermelden dat zich hieronder zeldzame
en kostbare exemplaren bevinden. Enkele hebben een
hoogte van 5 M. en zijn hiertoe opzettelijk uit Frankrijk
aangevoerd.
Het gedeelte van het perron van het rijtuig tot de
wachtkameris evenals de vloer der wachtkamer met
Turksche en Smyrnasche tapijten bedekt. Een tweede
ring planten ter linker- en rechterzijde geplaatstont
trekt dit gedeelte geheel aan de oogen van het publiek.
De decoratie aan den uitgang der zaal is in overeen
stemming gebracht met die van het perron. De drape
rieën volgen in hoofdzaak de lijnen van het gebouw, en
worden hier en daar alleen door wapenschilden en tro-
peën gebroken. Ten einde H. M. reeds dadelijk een vrij
gezicht op de versierde stad te geven, is elke overdaad
van drapeering als anderszins vermeden.
De geheele versiering, zoowel van het in- als uitwen
dige der ontvangstzaal, is ontworpen en uitgevoerd door
de firma Vos en Le Grand, die bij alles en voor alles
er zooveel mogelijk naar gestreefd heeft het z. g. behau-
gerswerk te vermijden. Voegen wij er ten slotte aan toe,
dat deze firma de levering der planten en bloemen aan
de firma Groenewegeu heeft opgedragen.
Even over kwart over tweeën kwam de trein het station
binnen met 2 standaards voorop.
De burgemeester van Amsterdam mr. S. A. Vening
Meineszrichtte de volgende toespraak tot H. M. de
Koningin
Mevrouw
Het bestuur van de hoofdstad des Rijksdoor de
Grondwet aangewezen als de plaats, waar Vorst eu Volk
wederkeerig beloven de rechten van onderdanen en Kroon
te zullen handhaven, heet Uwe Majesteit hartelijk welkom,
nu Zijna het bewind te hebben aanvaard herwaarts
komt om die plechtige handeling te verrichten.
Een zware last rust thans op de schouders van Uwe
Majesteitmaar door eene zorgvolle Moeder is zij op
zoo uitnemende wijze voorbereid om dien te torsen, dat
het Nederlandsche Volk in het algemeen en do inwoners
dezer gemeente in het bijzonder met eerbied naar Uwe
Majesteit opzien in het volle vertrouwen dat hunne
rechten en het Vaderland veilig zullen zijn onder hare
hoede.
Dat vertrouwen zal ongetwijfeld in deze dagen zich
alom openbaren door het niten van den hartgrondigen
wenschdien ook wij alhier lnide doen weerklinken.
Leve de Koningin
H. M. de Koningin dankte in hartelijke bewoordingen,
onder meer zeggende dat zij altijd met verlangen naar
dezen dag had uitgezien.
Voorts werd H. M. de Koningin gecomplimenteerd
door mr. G. van Tienhoven Commissaris der Koningin
in Noordholland, die insgelijks eenige vriendelijke woorden
tot dank ontving.