Buitenland.
Nederland.
of
Op hst gebied van het tooneel is niet dezelfde meting
van krachten. »Het Nederlandsch Tooneel" heeft op zijn
repertoire een afwisseling van klassieke en mondaine
stukken waarbij met ingenomenheid te constateeren valt,
dat de opvoeringen van »de Vrek" nog al veel belang
stelling vinden. Bij van Lier heeft de bekende revue-
dichter Reijd;ng op oude gegevens een actueel gelegen
heidsstuk gefabriceerd, waarvan de titel Een dolle Boel"
al den inhoud verraadt het stuk wordt vlot gespeeld,
de costumes zijn schitterend en al zal 't geen Doofpot"
of »Luilekkerland" worden, toch mag men een vrij groot
aantal opvoeringen verwachten de mensehen willen graag
lachen en Reijding verstaat de kunst hen in dit zwakke
punt te treffen. De ware tooneel-vrienden zijn 't best
te spreken over de Nederlandsche Tooneelvereeniging
die den moed heeft gehad het stof te schudden van
Bredero's »De Spaansche Brabander" en daarmee een
ongedacht succes heeft verkregen. De bezoekers blijkeD
genoeg gevoel voor de historie te hebben dat zij zich
niet ergeren aan uitdrukkingen en toestanden, die hedon
ten dage shocking zouden worden gevonden en eigenaardig
is zeker dat ook uit de provincie die altijd den naam
heeft van preutsch te zijn bij het gezelschap verzoeken
zijn ingekomen om daar »De Spaansche Brabander" te
vertoonen zonder ook maar één passage te schrappen.
Misschien draagt daartoe wel bij dat Prof. Dr. Jan ten
Brinkdie veel autoriteit heefternstig heeft gewaar
schuwd tegen verminking van het stuk.
In de Plantage Pransche Laan en in den Parkschouw
burg wordt voortdurend gespeculeerd op den dramalie-
venden zin van het publiek. Stukken als »De Zwarte
Dokter" en »Het Geheim van den Blinde" trekken
vooral op Zondagavond, stampvolle zalen. Voor de meer
ernstige kunst in de Plantage komen zoo nu en dan de
Rotterdammers zorgendie o. a. deze week in den IIol-
landschen Schouwburg Lotos" van mevr. Snijdervan
Wissekerke met zeer veel succes opvoerden.
Tusschen al die diverse partpen in staat en blijft altijd
staan het gezelschap van Prot in den Frascati-schouw-
burg. Of er al strijd is op kunstgebied en of de al tisten
elkaar onderling in hun bestaan bedreigen daar merkt
men er niets van als Prot maar de hand gelegd heeft
op een mooie operette, hetgeen hem meestal gelukt, dan
wordt avond aan avond voor een steeds dankbaar pu
bliek hetzelfde gespeeld en de kas beloont de artisten.
Men weet daar het dubbelzinnige zoo aan te kleeden,
dat de ingewijde zich van lachen verkneutert en de reine
niet gehinderd wordt door iets plats, terwijl onschuldige
scherts zoo nu en dan allen doet giechelen in dit op
zicht kan aan alle menschen, die »den bokkepruik op
hebben" een bezoek aan Prot worden aanbevolen, want
opgemonterd zullen zij bui waarts koeren.
Wij bemerken, dat wij wat zijn begonnen met onze
opsomming van vermakelijkheden. De gewone lengte dezer
brieven is reeds overschreden en nog zijn wij volstrekt
niet aan het einde onzer taak. Wij moesten eigenlijk nog
spreken over de Artis-concerten, over de concerten van
»Ons Huis" en »Volksontwikkeling", over uitvoeringen
van particuliere gezelschappen ais b.v. sJustus van Mau-
rik Jr." op Zaterdagavond j.L, van concerten door zioh
tijdelijk vereenigende artisten als b.v. van Orelio, Wol-
ters en Mann op Zondagavond j.l., over de operette
gezelschappen in het »Salon des Variétés" en in »Flora
En dan zijn er het circus Renz en het circus Carré, die
met paardendressuur of specialiteiten en beiden door
hun bioscopische voorstellingen van de jongste Septem-
ber-feesten vooral op Zondagavond tot den nok zijn
gevuld. Ook hier drijft de concurrentie tot afwisselende
programma's en wie minder gevoel heeft voor de schoone
kunsten vindt daarop licht iets van zijn gading.
Men vergelijke daarmee eens wat men in andere steden
van ons land te zien krijgt en dan zal men met ons
concludeerendat Amsterdam als uitgaansstad in den
winter eenig is. 's Zomers mogen wij mopperen over
de stinkende grachten de benauwde straten de
afgemeten porties duinwater en den malaria-atmosfeer,
's winters worden wij voor dat alles schadeloos gesteld
en dan beseft een Amsterdammer eerst, waarom zoo velen,
die een tijdlang het forensen-leven zijn gaan leiden, toch
weer metterwoon terugkeeren naar de stad, die zij zoo
goed meenden te kunnen missen
seheurd. Gij zult bemerken dat het uur hetwelk daarop
vermeld staat hetzelfde is, als waarop de ongelukkige
man zijn einde vond. Het is mogelijk dat de moorde
naar hem het overige blad papier uit de hand heeft ge
scheurd maar evengoed dat den moordenaar dit stukje
papier is ontrukt. De inhoud luidt bijna als een afspraak."
Holmes nam het stukje papier in de hand.
Wanneer wij denken, dat het een afspraak is," ver
volgde de inspecteur, »is ook het vermoeden niet geheel
ongegrond dat deze William Kirwan ofschoon hij den
naam had een eerlijk man te zijn met den dief in be
trekking stond. Hij kan hem daar we] hebben ontmoet,
hem zelfs bij het plegen van inbraak geholpen hebben
waarna zij misschien in twist zijn geraakt.
»Dit schrijven is van buitengewoon veel belang," zeide
Holmesdie het met groote aandacht had beschouwd.
»Er zijn dieper wateren, dan ik had gedacht.' Hij liet
het hoofd op de hand zinken, terwijl de inspecteur glim
lachte, toen hij de uitwerking zag, die zijn zaak had
op de vermaarde Londensche specialiteit in politiezaken.
»Uwe laatste opmerking dat er wel verstandhouding
kan hebben bestaan tusschen den inbreker en den knecht,
en dit briefje een afspraak tusschen hen inhieldzeide
Holmes thans „komt mij niet ongegrond voor. Maar dit
schrijven zou doen vermoeden hij liet opnieuw het
hoofd op de handen zinken en bleef eenige minuten in
diep gepeins verzonken. Toen hij het hoofd weer ophief,
zag ik tot mijne verwonderingdat zijn wangen een
levendige blos toonden en zijn oogen schitterden als vóór
zijn ziekte. Hij sprong overeind, weer geheel met de oude
geestkracht bezield.
»Ik wil u iets zeggenzeide hij. »Ik zou gaarne
wat meer van de bijzonderheden van dit geval willen
weten. Daar is iets indat mij buitengewoon belang
inboezemt. Als u hot mij toestaatkolonel wil ik u
en mijn vriend Watson verlaten en met inspecteur For
rester een kijkje nemen op het tooneel van de misdaad
en onderzoeken of een paar kleine bij mij opgekomen
vermoedens bewaarheid worden."
Anderhalf uur ging voorbij. Toen kwam de inspecteur
alleen terug. Word', vervolgd.
zich aan de Span-
DlITSCHLtAn. Met grootsche gevoelens van
algemeene menschenliefde en vrede trekt keizer Wilhelm
naar het Heilige Land. Volgens de »Daily News" heeft
de Keizer in een brief aan zijne grootmoeder, koningin
Victoria, uiting gegeven aan zijne vurige wenschen, dat
er warme vriendschap moge heerschen tusschen Dnit-
schers en Engelschen. De Keizer schrijft o.a.
»Ik wensch de Heilige plaatsen te bezoeken met ge
dachten van vrede en vriendschap voor de geheele
menschheid en vooral voor het edele volk, dat geregeerd
wordt door mijn bewonderde en geliefde grootmoeder."
EAGEEAAD. Den Sirdar van het Britsch-Egyp-
tische leger, sir Herbert Kitchener, of liever lord Khar
toem, is het eere-burgerschap der stad Edinburg ver
leend.
Volgens officieele berichten is Calcutta nu vrij van
pest. In de laatste tien dagen kwamen geene nieuwe
gevallen voor. Te Bombay breidt de epidemie zich niet
verder uit, maar te Bengalore neemt zij toe.
FBAKKRIJii. De gerechtelijke verkooping van de
meubelen van Zola heeft den 10 onder ontzaglijken toeloop
van volk plaats gehad. Namens mevr. Zola verzette de
deurwaarder zich tegen den verkoop, doch zonder ge
volg. Te twee uur werd het eerste stuk ingezet, het
was een notenhouten tafel, stijl Louis XIII, die voor
32.000 francs werd gekocht door den uitgever Fas-
quelle. Toen de deurwaarder hierop aankondigde, dat
de verkooping was afgeloopen, begon het aanwezige pu
bliek te jouwen en te schreeuwen. Ue politie ontruimde
de straat, hetgeen zonder bijzondere wanorde geschiedde.
In de officieele rapporten wordt geconstateerd, dat
de stand van de werkstaking aanmerkelijk verbeterd is.
SPASJE. De regeering heeft een telegram ontvan
gen, meldende, dat op de Visayas-eilanden 38 hoofden
der opstandelingen met 4000
jaarden hebben onderworpen.
TURKIJE. De sultan heeft de voorwaarden van de
vier mogendheden, voor de bevrediging van Kreta en
de instelling van een autonoom bestuur op het eiland,
goedgekeurd. Naar Reuter uit Konstantinopel meldt, heeft
de sultan slechts enkele wenschen daarbij uitgesproken.
Thans wacht men op het bevel aan Edhempacba, om
met de Turksche troepen binnen een maand het eiland
te verlaten.
Zola.
Van Emile Zola wordt een nieuw werk aangekon
digd getiteld Fécondité.
Een reuzenfiets.
Het rijwiel, dat in Amerika voor de Parijsche
wereldtentoonstelling van 1900 gebouwd wordt, is een
ware reuzenfietswant slechts een reus, driemaal zoo
groot als de beroemde kolossus van Rhodes, zou er op
kunnen rijden. Ze is zorgvuldig gefabriceerd van het
fijnste, sterkste staal, en wat de Eiffeltoren voor de vorige
was, zal deze fiets voor do aanstaande Fransche tentoon
stelling zijn. Men verwacht dan ook, dat ze de grootste
aantrekkelijkheid van de geheele inrichting zal uitmaken.
Het monster zal boven alle hooge, omringende gebouwen
uitsteken en zadel, wielen enz. zijn gezamenlijk in de
juiste afmetingen gehouden. Op zich zelf is het een heel
gebouw. Benedon in ieder wiel, in de banden uitgesneden,
bevinden zich twee groote ingangenwenteltrappen
voeren van de deuren naar de voor- en achterzijde van
ieder wiel tot aan het uiterste einde van de machine.
Ook leiden wenteltrappen naar het zadel en den stuur
stang. De trappers worden overal door kleine venstertjes
verlicht, waardoor de bestijger van de fiets telkens een
afwisselend uitzicht hoeft, hetgeen vooral prachtig moet
zijn van de stuurstang. Op het zadel, waaromheen een
ijzeren leuning loopt, bevindt zich een groot platform
hierop is plaats genoeg voor een restauratie, een orkest
en een dansvloer. Werkelijk zullen hier tijdens den duur
der tentoonstelling bij gnnstig weer bals gegeven worden
De ruggegraat van de reuzenfiets bevat een groote eet
zaal, waarvan de geheele lengte door een tafel zal inge
nomen worden, waaraan 600 personen gemakkelijk kunnen
zitten. (»De Fiets
Katten en keelziekte.
In een Fransch tijdschrift voor kinderziekten wordt
opnieuw de aandacht gevestigd op de wijze, waarop zich
de kwaadaardige keelziekte (diphtheritis) verbreidt. Uit
dit artikel blijkt, dat in het bijzonder de kat voor deze
ziekte zeer vatbaar is en inderdaad de uitbreiding ervan
zeer bevordert. Maar ook andere dieren zijn er vatbaar
voor. In een dorp nabij Baden werden eenden en kippen
ingevoerd, die leden aan eeno ziekte die op keelziekte
geleek de helft van deze dieren stierf. Vier katten,
die tusschen de vogels rondliepen, kregen dezelfde ziekte
en overleden eraan, en vier van de zes knechten, die
met de zorg voor de vogels belast waren, werden even
eens aangetast. In het dorp zelf kwam geen enkel
geval voor.
Een ander dokter deelt mede, dat eens vijf kinderen
aan keelziekte leden en dat de drie jonge katten, waar
mee ze gespeeld hadden, stierven aan verstikking door
keelziekte. In weer een ander geval kon men duidelijk
bewijzen, dat een kat kinderen had besmet.
Dergelijke feiten dienen onder het oog van het groote
publiek te worden gebracht, omdat in het algemeen de
kinderen zoo druk met allerlei dieren spelen. Ze kunnen
ook dienen ter verklaring van de enkele gevallen van
keelziekte, waarvan men den oorsprong mair niet kan
nagaan, omdat men niet bedenkt, dat er een konijn
kat ziek was, voor de kinderen ongesteld worden.
Naar het schijnt, bestaat er ook verband tusschen de
hokken, waarin dieren worden opgesloten en het voor
komen van keelziekte in de woningen nabij deze hokken.
En waarschijnlijk wordt niet alleen diphtheritis, maar
ook menige andere besmettelijke ziekte door onze huis
dieren overgebracht.
Proel'zulveifooerdelij.
De heeren Jbr. Mr. P. van Foreest, Heilo, voorzit
ter G. Vas VisserAmsterdam J. L. T. Groneman
Wieringerwaardprof. dr. H. P. Wijsman, Leiden
D. Brander, Hoogkarspel P. B. J. Ferf, Haarlemdr
K. H. M. v/d Zande, Hoorndr. J. W. Chr. Goedhart,
Hoorn W. Keestra, Hoorn F. W. J. Boekhout, Hoorn
J. Mesdag Leeuwarden G. Wonder, Hoorn, penning-;
meester en mr. J. KrusemanAmsterdam, secretaris,
vormende de Vereeniging tot exploitatie eener proefzui
velboerderij te Hoorn vestigen in eene circulaire er de
aandacht op hoe bij koninkljjke boodschap van 2 Juli
1898 een ontwerp van wet bij de tweede kamer is
ingediend tot verhooging en wijziging van hoofdstuk V
der Staatsbegrooting voor het dienstjaar 1898. In dat
ontwerp worden door den minister van binnenlandsche
zaken de noodige gelden aangevraagd voor de stichting
van een nieuw gebouw voor het Rijkslandbouwproefstation
te Hoorn zoowel met het oog op de eischen van den
algemeenen dienst aan dit Proefstation, als ten einde een
goede lokaliteit en inrichting te verschaffen aan de bac
teriologische afdeeling dezer instelling. De werkzaamheid
dezer bacteriologische afdeeling kan van groote beteke
nis worden geacht voor den landbouw en met name voor
de zuivelbereiding in ons land. Er komen toch in de
zuivelbereiding in het bijzonder bij de productie van
kaas, en bij de kaasziekten en kaasgebreken, vele bacte
riologische processen voorwelke meerendeels nog
onverklaard zijn. Het sedert 1893 bestaande bacteriologische
laboratorium te Hoorn heeft wel reeds over verschillende
vraagstukken welke zich voordoen, een begin van licht
verspreiddochindien deze inrichting hare taak zal
kunnen vervullen op eene wijze, welke onze zuivelberei
ding op oen hoogeren trap zal brengen, dan moet naar
behalve over eene goede localiteit zoowel voor laborato
rium als voor het bereiden van zuivelproducten, de
beschikking worden gegeven over een eigen boerderij
welke in afmetingen, aantal koeien en verdere bijzonder
heden geheel overeenstemt met de boerderijen, zooals zij
door praktische landbouwers wordt gedreven. Alleen
onder zulke omstandigheden is de bacterioloog volkomen
zeker van de grondstoffen met welke hij werkt, terwijl,
zoolang de benoodigde melk moet worden gekocht, het
melken en de eerste behandeling van de melk aan de
contióle van den bacterioloog ontgaan, en er storende
invloeden kunnen optredenwelke de proefnemingen
doen mislukken. Op eene zoodanige proefzuivelboerderij
zal, behalve voor wetenschappelijke, ook voor praktische
proeven op het gebied der zuivelbereiding een uitstekende
gelegenheid worden gevonden.
In bovenvermeld ontwerp eener suppletoire begrooting
heeft de minister van binnenlandsche zaken tevens een
bedrag aangevraagd van f 15000.— voor de stichting van
een proefzuivelboerderij verbonden aan het Rijksland
bouwproefstation te Hoorn. Een geschikt terrein voor
de stichting dezer beide gebouwen is door het gemeente
bestuur van Hoorn kosteloos aan het Rijk aangeboden.
Daar uit den aard der zaak het exploiteeren eener
boerderij door het Rijk zelve zeer bezwaarlijk, zoo niet
ondoenlijk is, hebben genoemde heeren nu gevormd eene
Vereeniging tot exploitatie der proefzuivelboerderij te
Hoorn," welke zich voorstelt het beheer over deze boer
derij op eene zoo economisch en practisch mogelijke wijze
te voeren. Het spreekt echter vanzelf dat de exploitatie
telken jare een nadeelig saldo zal opleveren. Immers
eenerszijds kosten proefnemingen op zich zelf geld, en
anderzijds wordt door die proefnemingen de opbrengst
der producten belangrijk benadeeld. De berekening te
dien aanzien is dat de uitgaven bedragenaan
landhunr, arbeidsloonen, administratiekosten veevoeder,
onderhoud en afschrijving, verlichting, brandstoffen, assu
rantie, rente obligatieleening en verdere onkosten f 8800.
aan kosten der proefnemingen f 2000,te zarnen
f 10800,de ontvangsten: aan opbrenst boter enkaas
f 2500,afzet van vee, schapen en varkens f 1600,
subsidie f 6700,tezamen f 10800,
In het geraamde jaarlijksch tekort is voorzien door
eene voor den tijd van vijf achtereenvolgende jaren
toegezegde subsidie van de provinciale staten van Noord-
hollaud° ad f 3350,— terwijl de andere helft van de
benoodigde subsidie door den minister bij bovenvermelde
suppletoire begrooting is aangevraagd. Tevens heeft de
minister een bedrag van f 5000,aangevraagd als sub
sidie voor eerste inrichting der boerderij.
Bij de gevoerde onderhandelingen is evenwel op den
voorgrond geplaatst, dat door belanghebbenden en belang
stellenden in deze zaak een voldoend bediijfs- en waar
borgkapitaal zoude moeten worden bijeengebracht om de
Vereeniging de noodige stabiliteit te verzekeren en niet
alles in dezen van staat, provincie en gemeente mag
worden verlangd. Het bedrag van het benoodigde kapitaal
is op f15000,bepaald.
De vereeniging doet nu een dringend beroep, er toe
bij te dragen dat het welslagen van dit, voor onze natio
nale zuivelbereiding zoo gewichtige plan, worde verzekerd
door geldelijken steun in het bijeenbrengen van het ver-
eischte kapitaal.
Giften en jaarlijksche donatiën zullen natuurlijk hoogst
welkom zijn. Echter worden ook uitgegeven obligatiën
f 100,—, rentende 3°/#, totdat het vereischte bedrag is
bereikt. Tot den penningmeester, den heer G. Wonder
te Hoorn, kan men zich desbetreffende wenden.
Texel. In de laatstgehouden vergadering van
den raad werd door den burgemeester medegedeeld, dat
bij de op 28 vSeptember bij den gemeente-ontvanger ge
houden kas-verificatie bleek, dat in kas was een bedrag
van f 3057,04 en dat onjtrent de concessie-aanvrage
met betrekking tot gecarbureerd gas nog geen preadvies
kon worden uitgebracht, vermits op de aanvrage om
inlichtingen bericht was ontvangen, dat de secretaris van
het consortium met een deskundige alhier een nader
onderzoek zal instellen. Daarna werd met op één na
algemeene stemmen besloten tot opheffing der bank van
leening.
Naar aanleiding van een desbetreffend adres der af
deeling »Texel' van do Holl. maatschappij van land
bouw werd bij acclamatie het voorstel aangenomen om
ten behoeve van den te houden winter-landbouw-cursus
de school voor u. 1. onderwijs af te staan.
De gemeente-begrooting en die van het algemeen arm
bestuur, dienst 1899, werden aangeboden, de eerste .ot
een bedrag van f 58499,68, de laatste van f 3578,24,
terwijl f 3000 werd gevraagd als subsidie van de ge
meente.
Ten slotte werd aan den heer G. Lips, ouderwijzer te
Oudeschild, eervol ontslag verleend met ingang van 1
November, wegens zijne benoeming te Den Helder.
