DE GEHEIMZINNIGE I00RD.
No. 126. Tweede blad.
onderdste jaargang.
1898.
ZONDAG
23 OCTOBER.
De Duitsche Keizer te
Konstantinopel.
FEUILLETON
A. CONAN DOYLE.
ALK1IAARSCHE OOIRAAT.
Deze Courant wordt D 1 n s d a g-, Donderdag
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f O,SO franco door het
rijk f 1.
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer3.
Prijs der gewone advertentien
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven f r a njc'o aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOON.
De Duitsche Keizer is de gast van den Sultan. De
Sultan ontvangt het keizerlijk paar aan de landingsplaats
te Konstantinopel, en gaat met de Keizerin aan den arm
den Keizer voor naar het paviljoen van ontvangst.
Hoe zijn de tijden veranderdEen Duitsche Keizerin
aan den arm van den Sultan van TurkijeMaar de
Duitsche Keizer is ook niet meer de Duitsche Keizer
van weleer. Hoe dikwijls werd de Duitsche keizerstad
door de Turksche wapenen bedreigdMaar de Duitsche
Keizerstad is ook niet meer Weenen. Hoe ver liggen de
tijden achter ons, dat de Groote Heer gebied voerde tot
in het tegenwoordige Rusland te Konstantinopel he t
hoofd van den laatsten Griekschen Keizer als zegeteeken
deed ten toon stellen, Hongarije schatplichtig maakte
en in de Levant aan de Genueezen en Venetianen hunne
bezittingen ontrukte. Heel de christenheid moest van
hem veiligheid koopen voor de vaart in de Middelland -
sche zee, en ook ons Wetboek van Koophandel bevatte
tot in 1869 de bepaling, dat ieder schipper voor een reis
naar de Levant tot vrijgeleide voorzien moest zijn van
een Turkschen pas. Thans moet de Turksche schatkist,
hoe slecht ook voorzien de gelden offeren voor de
prachtige kiosk aan den Bosporus, waarin het keizerlijk
paar moet verblijven, de nieuwe uniformen voor de sol
daten die in dubbele rijen de straten afzetten, waarlangs
de Keizer zijn intocht houdt in de Turksche hoofdstad,
en de nieuwe straatwegen in Palestina en Syrië met de
herstelde oude paleizen en vervallen bronnen, waar de
keizerlijke stoet langs zal trekken. In dien machtigen
Keizer ziet de Sultan blijkbaar een beschermer, en het
officieele Turksche blad begroet hem met warmte in he t
Duitsch. .Sedert overoude tijden" heet het daarin
.staat het Germaansche volk in vriendschappelijke betrek
king tot het Oosten. Het bezoek van Wilhelm II bekrach
tigt aan het eind van deze eeuw, en tevens voor de
komende, de sympatieke en welwillende gezindheid, die
sedert het voorbeeld van Karei den Groote elke strijdbare
schwertkundigeDuitsche Keizer onzen dapperen stam
heeft betoond".
Op de historische juistheid van dezen welkomstgroet
zou het een en ander zijn af te dingen. Elke strijdbare
Duitsche Keizer den Turken welwillend en genegen
Toen Karei de Groote de gezanten ontving van zijn be
roemden tijdgenoot, den Kalief van Bagdad Haroen al
Raschid, waren de eigenlijke Turken, nauwelijks met het
DOOR
5)
Sherlock Holmes lachte hartelijk. .Daarover zullen we
straks wel eens spreken," zeide hij. .Ik zal u een gere
geld verhaal van opeenvolgende voorvallen geven en uw
aandacht vestigen op de verschillende punten, die mij bij
mijn oordeel leidden. Ge kunt mij gerust eenige ophelde
ring vragen, als u in mijne verklaring iets niet duidelijk
is. In het beroep van detective is het van het grootste
belang, bij een zeker aantal leiten te kunnen onderschei
den, welke van toevalligen aard zijn en welke tot het
wezen der zaak behooren. Anders wordt uw aandacht en
werkkracht verdeeld in plaats van geconcentreerd op het
eigenlijke punt van onderzoek. Wat nu deze zaak betrof,
bij mij bestond van den beginne af niet de geringste
twijfel, dat de sleutel tot het geheim gelegen was in het
stuk papier, hetwelk de doode in de hand hield.
.Aleer we ons verder hiermede bezighouden, wil ik
uw aandacht vestigen op het feit, dat ingeval Alec Cun
ningham's verhaal juist is, en de inbreker na op William
Kirwan geschoten te hebben, terstond was gevlucht, hij
het niet kan zijn, die het papier uit de hand van den
doode scheurde. Maar als het de inbreker niet was, moet
het Alec Cunningham zijn geweest, want op het oogen-
blik, toen de oude Cunningham op het tooneel van de
misdaad kwam, waren er ook verscheiden van het dienst
personeel tegenwoordig. Deze gevolgtrekking ligt voor
de hand maar de inspecteur heeft dit punt over t hoofd
gezien omdat hij van de onderstelling uitging dat deze
voorname heeren niets met de zaak konden hebben uit
te staan. Nu is het bij mij een vaste gewoonte mij niet
vooral een oordeel te vormen en gedwee de aanwijzin.
zwaard tot den Islam bekeerd, nog ver te zoeken. Maar
de Turken nemen het daarmee zoo nauw niet, en de
Sultan is nu eenmaal, heet althans, de Beheerscher der
Geloovigen, en acht zich mitsdien den opvolger der oude
Kaliefen. Het Turksche blad noemt het huidig bezoek
.een bewijs van ware vorstengrootheid, die zich flink
weg heenzet over kleinzielige wangunst, over pijnlijke
bedenkingen van niet uitverkoren zielen (Christenen
en enkel de ingeving volgt van zijn hart. De uitdruk
king van de onafhankelijke, edele gezindheid van den
Keizer" heet het verder .wekt geestdrift in het
geheele rijk. Elke Turk begroet heden met den Sultan,
onzen verheven, geliefden Heer, met een van vreugde
zwellend hart den Keizer van het machtige Duitsche
Rijk en de Keizerin het toonbeeld van vrouwelijke
deugden.
.God behoede den Keizer en de Keizerin
.God, de Heer, bescherme hun paden, zegene hun
bewust, krachtig streven tot behoud van een vredige
nabuurschap onder de volken der nauwe aarde.
.God, de Heer, behoede, de geheele wereld ten zegen,
het vuur en de liefde in het keizerlijke hart, welks god
delijke vlam de volkeren kan verbinden ondanks verschil
in taal en zeden."
Wat zon Gladstone wel gezegd hebben van deze ont
boezeming en van het bezoek aan den .moordenaar", dat
er aanleiding toe gaf
Intusschen klonk ook de taal van den Duitschen Keizer
bij de aanbieding van een adres van de onder Duitsche
bescherming te Konstantinopel wonende Zwitsers bijzonder
vriendschappelijk. De Keizer merkte op, dat zijn politiek
ten aanzien van Turkije dezelfde is als die van zijn
grootvader die thans vruchten draagt, en dat de uit
muntende betrekkingen die tusschen hem en den Sultan
bestaan, het bewijs leveren dat twee rijken in beider
belang in vriendschappelijke betrekking tot elkander
kunnen staan, in weerwil van verschil in ras en gods
dienst. Het Duitsche dagblad de Post gaat verder,
en noemt den Sultan een edel monarch, een ijverig her
vormer met een ongewoon verstand, een zeldzame werk
kracht en een diep besef van zijn plichten. .Zoo doende
toont Abd-ul-Hamid in geest en karakter vele punten
van gelijkenis met Keizer Wilhelm 1 Of de Duitsche
Keizer door de slotsom van deze beschouwingen zich
bijzonder gevleid zal gevoelen, is niet zeer waarschijnlijkt.
Maar niet alleen over deze courantentaai ergert zich de
Engelsche Daily Chronicleook het bezoek van den Keizer
op zich zelf keurt het blad in sterke bewoordingen af,
gen der feiten te volgen en zoo kwam reeds in 't begin
van 't onderzoek de roldie Alec Cunningham in deze
geschiedenis had gespeeld mij een beetje verdacht voor.
»En nu onderwierp ik het stukje papier, dat de in
specteur ons heeft ter hand gesteld aan een nauwkeurig
onderzoek. Het was mij terstond duidelijk dat het een
gedeelte was van een belangrijk bewijsstuk. Hier is het.
Ziet gij er nu niets bijzonders aan
.Het schrift is zeer onregelmatig," zeide de kolonel.
.Mijn waarde heer," zei Holmes, »er bestaat bij mij
niet de minste twijfel dat het afkomstig is van twee
verschillende personen die beurt om beurt een woord
schreven. Als ik uwe aandacht vestig op de vaste t's
van .kwart" en .twaalf' en u verzoek die te vergelijken
met de onvaste van „verneemt" en .het" zult gij on
middellijk mijne bewering toestemmen. Een korte ont
leding van deze vier woorden zal u in staat stellen
met het volste vertrouwen te zeggen, dat de woorden
.kwart" en .twaalf' met eene vaste hand zijn geschreven
en de woorden .verneemt" en .het" met eene onvaste
hand."
.Bij Jupiter, het is helder als de dag riep de kolonel.
.Waarom zouden twee menschen een brief op zulk eene
wijze schrijven
.Klaarblijkelijk hadden zij een slechte zaak voor, en
een van hen die den ander niet vertrouwde, wilde, wat
er ook gebeurde, dat elk van hen er een even groot aan
deel in zou hebben. Nu, het is duidelijk, dat degene van
de twee mannen, die .kwart" en .twaalf' schreef, de
hoofdschuldige is."
.Waaruit leidt gij dat af?"
.Wij kunnen hiertoe besluiten uit de vergelijking
van de beide handschriften. Maar wij hebben nog meer
gegronde redenen voor onze bewering. Als gij dit stukje
papier met aandacht beziet, zult gij tot besluit komen,
dat de man, met de vaste hand ai zijne woorden het
eerst schreef, daarbij jvoor den ander ruimte ter invul
ling openlatende. De open ruimten waren niet altijd
voldoende en gij kunt zien, dat de tweede persoon de
letters van het woord .voor" tusschen .kwart" en
als een opzettelijke eerbewijzing aan .een barbaar, wiens
gruwelen jegens de menschheid eve nalgemeen bekend als
afschuwelijk zijn." Zoo zullen er meer over denken al
gaan zij niet zoover als het Engelsche blad dat niet
ongeneigd is als verklaring van dit .ongeëvenaard schan
daal in de geschiedenis" aan te nemendat Duitsch
winstbejag verwerving van commercieele en industrieels
gunsten het eigenlijke doel is van den uitstap naar Kon
stantinopel die voor het. bezoek aan Jeruzalem nie
noodig was. Het laat niet na te herinneren dat veel
Duitsch geld in Turksche spoorwegen is vastgelegd, vele
Duitschers in Turkije goede posten bekleeden en Duitsche
officieren het leger hebben georganiseerd.
Nog altijd meenen wij in de bekende reislust van den
Keizer en meer bijzonder in zijne begeerte om het Hei
lige Land te aanschouwen de meest voor de hand liggende
en eenvoudigste verklaring te moeten zoeken van de
geheele zaak. Aanvankelijk lag ook een bezoek aan
Egypte in het plan en bij een zoo uitgestrekte reis in
de staten waarover de Sultan gebied voert of althans
nog een uiterlijken schijn van gezag bezit heeft hij er
geen bezwaar in gezien hem een bezoek te brengen in
zijn hoofdstad, wat hem tevens gelegenheid bood om
nog eens deze weergaloos schoone kusten te aanschouwen.
De Keizer beweegt zich gaarne vrij en zet niet altijd
een wachter bij den mond. Bij alles wat binnen het
gebied van den Sultan gebeurd is en nog gebeurtbij
den voortdurenden ellendigen toestand in Armenië en
het treurig gehaspel van het vereenigd Europa met de
Turksche regeering over de op Kreta te nemen maat
regelen, maakt niettemin 's Keizers beroep op het belang
dat Duitschland en Turkije beide hebben bij een vriend
schappelijke betrekking en een goede verstandhouding,
inderdaad een vreemden indruk. Werkelijk heeft Duitsch
land het den Sultan zoo weinig mogelijk lastig gemaakt,
en het woord van Bismarck is bekend, dat hem de Ooster-
sche kwestie de knoken van een enkelen Pommerschen
grenadier niet waard was. Waar algemeen menschelijke
belangen van zooveel hoogere orde op het spel staan,
moet wel de aanduiding van louter materieel belang als
richtsnoer voor de staatkunde velen ontstemmen, al denkt
men er ook niet aan, dat de Keizer als beschermer van
den Sultan tegen billijke eischen van het beschaafd
Europa zou willen optreden.
Voorbijgaande zal vermoedelijk de minder aangename
indruk zijn, dien 's Keizers optreden op de Fransche
regeering en het Vaticaan heeft gemaakt. Naar eeuwen
oude herkomst en verdrag geldt Frankrijk nog altijd
.twaalf" dicht op elkaar moest schrijven en heter nau
welijks tusschen kon. De man die al zijn woorden het
eerst schreef is ongetwijfeld degene die het moordplan
op touw zette."
.Juist!" riep mijnheer Acton.
.Wij komen nu evenwel tot een punt," vervolgde Hol
mes »dat van groot gewicht is. U weet misschien niet,
dat deskundigen met vrij groote nauwkeurigheid uit
iemands handschrift zijn leeftijd kunnen afleiden. In
normale omstandigheden kan men met vrij groote zeker
heid zeggen, hoeveel tientallen jaren iemand achter den
rug heeft. Ik zeg, onder normale omstandigheden om
dat slechte gezondheid en lichamelijke zwakte iemands
handschrift het kenmerk van hoogen leeftijd geven ook
als de zieke nog zeer jong iB. In dit geval kunnen wij
letten op de vaste hand van den een en het onvaste
ietwat wankele schrift van den ander dat evenwel nog
leesbaar is ofschoon de t's de dwarsstrepen hebben ver
loren bijna met zekerheid zeggen dat de eene persoon
een jonge man was en de andere van gevorderde jaren
zonder daarom een reeds afgeleefd man te zijn."
.Uitstekend!" riep de heer Acton opnieuw.
.Daar is evenwel nog een ander punt, dat minder in
't oogloopend en van meer belang nog is," vervolgde
Holmes. »Er is eenige gelijkenis tusschen de beide hand
schriften. Zij behooren aan twee mannendie bloed
verwanten zijn. Dit moge voor u niet zoo heel dui
delijk wezen, verschillende, op zich zelf geringe zaken
toonen mij dit aan en er bestaat bij mij geen twijfel
dat in deze twee handschriften familietrekken zijn waar
te nemen. Natuurlijk geef ik u hier slechts de hoofd-
resnltaten van mijn onderzoek weer. Er zouden nog tal
van andere gevolgtrekkingen zijn te maken uit eene
nauwkeurige beschouwing van het papier, maar die van
meer belang zijn voor deskundigen dan voor u. Die
alle versterken bij mij evenwel den indrukdat de
Cunningham'svader en zoon, den brief geschreven
hebben.
.Zoover gekomen was mijn eerste werk natuurlijk
de bijzonderheden betreffonde deze misdaad na te sporen
