DE BEDIENDE VAN DEN BANK-VAN-
No. 145.
Honderdste jaargang.
1898.
WOENSDAG
7 DECEMBER.
Amsterdamsche Brieven.
FEUILLETON.
A. CO NAN DOYLE.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Vlnsda g-, Donderdag
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f O,SO franco door het
geheele rijk f 1.
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer3.
Prijs der gewone advertentlen
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven™ franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOON.
XLIII.
Van een wandeling door de drukke straten thuis
komende zet ik mij aan de vervulling mijner taak die
ik ten opzichte der lezers van dit blad op mij genomen heb.
In een vorigen brief schreef ik nog, dat de winkeliers
weinig tevreden waren over de ontvangsten die de
St. fVlcolaasmarkt hun dit jaar bezorgde. Mij dunkt,
die klachten zullen nu wel verstomd zijn. De menschen
schijnen elk jaar weder tot het laatst met hunne inkoo-
pen te wachten en zoo druk als 't Zaterdag en Zondag
in de hoofdstraten was is zelfs voor Amsterdam iets bij
zonders. Maar niet alleen de straten waren vol ook in
de magazijnen kwam men handen te kort om alle koop
lustigen te bevredigen. Er wordt heel wat gevergd van
de krachten der mannelijke en vrouwelijke winkelbe
dienden en men moet hen bewonderen als zij in den
avond hnn door- en door vermoeid lichaam rondslepen
en toch nog voor alle koopers een vriendelijk woord
overhebben. De Zondag bracht ditmaal geen rust de
meeste magazijnen waren open en 't was er druk als op
een weekdag. Een gezellige stemming was er op straat,
een vroolijk gekout over de verrassingenwaarvan men
zich op den St. Nicolaasavond zooveel succes belafffde
een druk gesjouw van pakketten door menschen mlc heel
geheimzinnige gezichten. Men ademde als in een sfeer
van blijdschap
Geen vreugde is echter onverdeeld op dit ondermaan-
sche. Reeds op straat herinneren de uitgestoken handen
van bedelaars en de schrale gezichtjes die arme kleinen
tegen de winkelruiten der banketbakkerswinkels plat
drukken er aan üoe bitter 't moet zijn alom vroo-
lijkheid en verteedering des harten te zien en zelf daar
van buitengesloten te wezen. Doch dit is het ergste nog
nietzij die dezer dagen uitgaan speculeerende op de
liefdadigheid krijgen een ruimen oogst van kruimkens,
die daar vallen van de tafels der rijken. Neen er zijn
menschen, voor wien de St.-Nicolaasavond heel wat erger
is menschen voor wie de toekomst zoo somber is en
die machteloos zijn om iets te .veranderen aan het noodlot,
dat hen zoo zwaar drukt.
Ik denk daarbij vooral aan het personeel der Weder-
landgche Operadat nu weder bange dagen van
angst en zorgen doorleeft. Het seizoen is dadelijk al
slecht begonnen, zoodat het waarborgfonds binnen enkele
weken was uitgeput. Toen is de vorstelijke gift gekomen
van mej. Hinse waarop weer eenigen tijd kon worden
geteerd en schemerde een beter verschiet door de vorming
van een ondersteuningscomité van dameswaarvan de
financieele uitkomsten echter bedroevend gering waren.
Zuinigheid was een dringende eisch maar zij kon niet
betracht wordenwijl dan de Italiaansche Opera de
nationale kunst-instelling geheel in den grond zou boren.
Integendeeler moesten banden met geld worden uitge
geven om sterren te lokken en aldus de zalen nog eenigs-
zins te vullen. Ernstige misgrepen hadden daarbij som-
dook
1)
Op een herfstdag in 't vorige jaar bezocht ik mijn vriend
Mr. Sherlock Holmes en vond hem in diep gesprek met
een bejaard heer van forschen lichaamsbonw, blozend ge
laat en vuurrood haar. Ik wilde mij wegens mijn onge
vraagd binnenkomen verontschuldigen en weer vertrek
ken, maar Holmes trok mij onverwacht in de kamer en
sloot de deur achter mij.
»Je kon onmogelijk meer van pas gekomen zijn, Wat
son," zeide hij op hartelijken toon.
»Ik dacht, dat je bezigheden hadt."
»Dat is ook het geval."
»Dan kan ik wel in de kamer hiernaast wachten."
Volstrekt niet. Deze gentleman," zei hij, op mij
wijzende, »is in vele van mijn lastigste zaken mijn com
pagnon en helper geweest en ik twijfel niet, Mr. Wilson,
of hij zal mij ook in nw zaak van nut kunnen jijn."
De forsch gebouwde heer rees halverwege van zijn
stoel en knikte mij groetende toe, mij tegelijkertijd met
zijn kleine oogen vragend aanziende.
»Ga zitten," zei Holmes, in zijn leunstoel terugzinkende
en zijn vingertoppen daarna tegen elkander houdende,
zooals altijd zijn gewoonte was, als hij zich met eene in
gewikkelde qnaestie bezighield. »Ik weet, mijn waarde
Watson, dat je mijne voorliefde voor alles, wat zonder
ling en buitengewoon is, deelt. Je hebt je smaak er voor
getoond door je ijver in het opteekenen en, neem het mij
niet kwalijk dat ik het zeg, in het opsmukken van eenige
Van mijne kleine avonturen."
wijlen plaats, zooals nu nog onlangs met het engageeren
van Emil Fischer die vele jaren geleden een celebriteit
was maar wiens stemmiddelen aan den tand des tijds
geen weerstand hebben kunnen bieden. Onder die om
standigheden moest het tekort voortdurend grooter worden
en het heeft thans afmetingen aangenomen, die een dem
ping zoo goed als onmogelijk maken.
Sinds half November treden de solisten al op zonder
eenig honorarium zij hebben daarin toegestemd omdat
zij nog altijd op betere tijden hopen. Aan het koor, het
orkest en verschillend arbeidend personeel is de gage nog
uitbetaald doch om dat te kunnen doen zijn de recettes
der eerstvolgende avonden verpand. Op die manier wordt
wel-is-waar uitstel verkregen maar als de bom barst
zal de uitwerking nog des te verschrikkelijker zijn.
De ware schuld-factoren zijn in deze, zooals gezegd, de
veel te hooge sommen die aan buitenlandsche roemrijk
bekende solisten moeten worden uitgekeerd. Voorts zijn
de zalen niet zoo vol als zij wel wezen moesten de
Italiaansche Opera heeft aan de Nederlandsche vele
trouwe vrienden ontroofd en voor twee opera-gezelschap
pen op kostbare wijze samengesteld, is er in ons land
feitelijk geen plaats. Aangezien er nn echter hieraan
niets te veranderen is, wordt een zondebok gezocht en
deze is gevonden in den heer, die sinds den aanvang van
dit seizoen met den heer van der Linden de directie
voert. Op hem worden alle onheilen geschoven en op
zijn heengaan is krachtig aangedrongen. De heer Loman
heeft ten slotte aan dien algemeenen wensch willen vol
doen, evenwel onder voorwaarde, dat hem dan een deel
van de f 10.000, die hij in de onderneming had gesto
ken, zon worden gerestitueerd. Hij is daarna niet bepaald
fatr behandeld. Terwijl toch de heer van der Linden
hem te kennen gaf, dat in dit voorstel niet kon worden
getreden werden tegelijkertijd aan alle Amsterdamsche
bladen vanwege de Nederlandsche Opera officieels com-
muniqué's gezonden meldende dat de heer Loman een
reis naar Dnitschland ging ondernemen en zich deswege
uit de directie had teruggetrokken. Gelukkig ontdekte
hij nog bijtijds deze incorrecte handelwijze en kon hij
telefonisch de maeste blwrfe" nog waarschuwen om het
tendenz-bericht niet te plaatsen. Bij sommige organen
was 't echter al te laat en daardoor is nu de gespannen
toestand aan het licht gekomen. Ik heb nu ook de vrij
heid gevonden daarover te schrijven, hoewel de feiten
mij reeds sinds eenige weken bekend waren.
De heer van der Linden erkent den heer Loman thans
niet meer als mede-directeur, maar de finaneiëele toestand
wordt daardoor niet beter. Vroeger of later staat 't te
vreezen, dat het geheele gebouw zal instorten en dan zijn
er weer tal van gezinnen zonder brood. Het pad van den
kunstenaar is maar al te ruim bezaaid met doornen en
distelen.
Bij de Italiaansche Opera is 't ook lang niet alles
couleur de rose. De vorige week schreef ik over de on
gehoorde boete, die aan Siga Adami was opgelegd, omdat
zij één repetitie had verzuimd en nu weer is aan Sigr
»Uw zaken hebben mij inderdaad steeds veel belang
ingeboezemd," zeide ik.
»Ge zult n herinneren, dat ik onlangs zei, dat wij,
om vreemde feiten en toestanden te leeren kennen, ze
zelve moeten medeleven en dit vereischt veeL meer moed,
dan ze zich voor te stellen."
»Een stelling, die ik zoo vrij was te betwijfelen."
»Dit is zoodokter; maar niettemin moet je wel tot
mijne meenicg overhellen want anders zal ik zooveel
bewijsgrondon op elkaar stapelen, dat je toegeven moet,
dat ik gelijk heb. Nn, Mr. Jabez Wilson is zoo vriende
lijk geweest, dezen morgen bij mij te komen en is be
gonnen mij de zonderlingste geschiedenis te vertellen
die ik in langen tijd gehoord heb. Ik heb wel eens ge
zegd dat de vreemdste en ongewoonste zaken dikwijls
bij kleinere vergrijpen voorkomen en meermalen ook
daar, waar de twijfel bestaatof er eene bepaalde mis
daad is gepleegd. Voor zoover ik het verhaal thans ge
hoord heb kan ik onmogelijk zeggen of wij hier met
een misdaad te doen hebben, maar zeker is hetdat de
loop der feiten buitengewoon zonderling is.
Misschien Mr. Wilsonwil n wel zoo vriendelijk
zijn nw verhaal van voren af te beginnen. Ik vraag
n dit niet alleen daarom wijl mijn vriend Watson het
begin niet heeft gehoord maar ook wijl het eigenaar
dige karakter van dit verhaal mij verlangend maakt
om al de bijzonderheden zoo nauwkeurig mogelijk uit
uw mond te vernemenwant ik moet inderdaad be
kennen dat de feiten van deze geschiedenis zoover ik
mij herinneren kan eenig zijn.
De zwaarlijvige cliënt zette zijn borst met niet weinig
trots op en haalde een ietwat morsige en verfrommelde
krant uit den binnenzak van zijn overjas. Terwijl hij
de advertentiekolommen doorzag, de krant op zijn knie
uitgespreid en het hoofd voorovergebogen had ik eene
geschikte gelegenheid hem eens terdege op te nemen en,
op de manier van mijn vriend uit zijn kleeding en
uiterlijk gevolgtrekkingen omtrent zijne persoonlijkheid
en levensomstandigheden te maken.
Mijn onderzoek hielp mij evenwel niet veel verder.
De vreemde bezoeker had het voorkomen van een aile-
daagscb Britsch handelsman zwaarlijvig pronkend en
Corradette zijn emplooi bij deurwaarders-exploit opge
zegd, omdat hij op een avond wegens ontsteking der
stembanden niet kon zingen, hetgeen den directeur on
waarschijnlijk voorkwam, 't Zal zeker voor een directie
noodig zijn, waar zij orde moet honden onder een groot
aantal artisten met de hnn eigenaardige caprices, om
met zekere strengheid op te treden, maar de heer De
Hondt gaat daarmee veel te ver en geeft zich den schjjn,
dat hij naar gelegenheden zoekt om zich van artisten,
die hij naar Amsterdam heeft gelokt, maar daar niet
volkomen aan den smaak van het publiek voldoen, op
weinig kostbare wijze te ontdoen. Eerst heeft de heer
De Hondt de aanvallen, die op zijn humaniteit zijn ge
daan, met een voornaam stilzwijgen beantwoord, maar
die gedragslijn heeft hij toch niet kunnen volhouden.
Hij heeft toen al de artisten, nog in zijn dienst, een ver
klaring laten teekenen, dat zij steeds gentlemanlike door
hem zijn behandeld en dat bewijs van goed gedrag is
vervolgens in de bladen gepubliceerd. Over de waarde
daarvan moet ieder maar voor zichzelf beslissen.
Betreffende de geheimzinnige aanrandingen valt
ditmaal niet veel nieuws mee te deelen. Terwijl deze
brief geschreven wordt heeft zich nog geen nieuw geval
voorgedaan, maar wie weet of dit ook nog gezegd kan
worden als dit epistel wordt afgedrukt. Er is één man
nog altijd in hechtenis, maar met den dag worden de
kansen kleiner, dat hij de ware schuldige is. Intusschen
heeft de Officier van (Justitie nog geen voldoende be
wijzen voor zijn onschuld om hem los te laten.
Een aardig staaltje van .journalistieke handig
heid gaf een mijner collega's wiens naam en wiens
blad ik maar niet zal noemen om allen schijn van recla
me te vermijden bij de aanhouding van den man
die in de Hoedenmakerstraat woont.
Den ganschen dag had al het gerucht geloopen dat
er een belangrijke arrestatie was gedaan maar niemand
wist daarvan het rechte te zeggen. Eindelijk werd be
kend dat de toestand van Cato Heiloo die zich sinds
eenige dagen tengevolge van de aanranding in het Gast
huis bevond zoodanig was verbeterd dat zij voor het
eerst een verbpor mocht ondergaan. Om 3 uur zon dit
plaats hebben en nu maakte mijn collega met groote
vindingrijkheid een plan de campagne. Ondanks den feilen
regen toog hij naar het Gasthuis maar zijn wachten
daar werd niet beloond. Reeds begon hij aan het succes
van zijn plan te twijfelen maar toch gaf hij den moed
niet geheel op. De politie-antoriteiten waren blijkbaar
reeds vertrokken waar zouden zij confereeren over
hetgeen zij van het gewonde meisje hadden vernomen
Een goede genius dreef den reporter naar de woning
van den hoofdcommissaris, druipnat bleet hij daar eeni
gen tijd schilderen daar zag hij eensklaps de deur
opengaan en een heer werd met veel strijkages persoon
lijk door den hoofdcommissaris uitgelaten dat kon nie
mand anders zijn dan de officier van justitie. Van de
woorden bij het afscheid gewisseld verstond hij niet veel,
maar toch genoeg om te begrijpen, dat er werkelijk iets aan
traag in zijne bewegingen. Hij was in wijdegrijze
geruite broek en zwarte gekleede jaswaarvan de zin
delijkheid wel iets te wenschen overliet en die van voren
niet vastgeknoopt wasen droeg een lichtbruin vest
met een zwaren verguld koperen horlogeketting, waaraan
een vierkant stukje metaal als sieraad bengelde. Een
kale cylinderhoed en een verschoten bruine overjas met
een verkreukelden fluweelen kraag lagen op een stoel
naast hem. Alles saamgenomen had de man niets bij
zonders dan zijn opgeblazen rood hoofd en eene uitdruk-
king van verdriet en ontevredenheid op zijn gelaat.
Sherlock Holmes bemerkte terstond, dat ik den vreem
deling aandachtig gadesloeg en hij schudde glimlachend
zijn hoofdtoen ik hem vragend aanzag. Behalve dat
hij zich eenigen tijd met handenarbeid heeft beziggehou
den dat hij snuifteen vrijmetselaar isdat hij in
China is geweest, en in den laatsten tijd veel geschreven
heeft kan ik niets met zekerheid omtrent hem zeggen."
Mr. Jabez Wilson sprong overeind met zijn wijsvinger
'op de krant en mijn vriend verbaasd aanziende.
»Hoe in s Hemelsnaam weet u dat allemaal, mr. Hol
mes vroeg hij. »Hoe weet u b. v. dat ik handenarbeid
heb verricht Het is de volle waarheid want ik begon
mijn loopbaan als scheepstimmerman."
»Uw handen mijn waarde heervertellen mij dat
nw rechterhand is veel grooter dan uw linkerhand. Ge
hebt er mee gewerkt en daardoor zijn haar spieren meer
ontwikkeld."
»En het snuiven en vrijmetselarij
sik wil uw schranderheid niet te kort doen, door n
te vertellen, hoe ik dat weet vooral niet, daar ge tegen
de strikte regels van nw orde een cirkel en een passer
als dasspeld draagt."
sHa, daar dacht ik natuurlijk niet om. Maar het
schrijven."
sHoe anders dan door veel schrijven kan de rechter
mouw van onderen zoo glimmend zijn geworden en kan
de linkermouw bij den elleboog waar hij op den lessenaar
rustte zoo'n gladde plek gekregen hebben
»Heel goed maar hoe weet ge dat ik in China ben
geweest
»De visch dien ik daar even boven nw rechterhand