B u i t e n 1 a n d.
Nederland,
druk is sterk verminderd. De »Imperial" kreeg vroeger
heel wat te hooren over haar magere straatlantaarn -
vlammen, maar deze waren lichtende flambouwen in
vergelijking van de armzalige vlammetjes, die nn nog
geen meter in den omtrek verlichten. Wat daartegen te
doen Als vroeger de tlmperial" aan haar verplichtingen
£e kort kwam, duwde de gemeente haar de concessie
bepalingen onder het oog en de wetenschap daarvan deed
het publiek klagen, als er reden toe was. Komt men nu
met grieven, dan komt men dadelijk bij de hoogste macht,
die door geen ander tot rede kan worden gebracht.
Bovendien zal dat weinig baten hoogstens komen B. en
W. met reeksen van cijfers, die niet te controleeren zijn,
en deskundige rapporten, op wier welsprekendheid niets
valt af te dingen, maar daarmee wordt niet meer be
wezen dan dat de klager in theorie ongelijk heeft, ter
wijl hij in de praktijk drie pitten moet aansteken, waar
hij er vroeger met twee ruimschoots kon volstaan.
Hoezeer dat vooruitzicht bestaattoch zal de onte
vredenheid wel eerlang tot uiting komen in een adres
aan den Raad. 't Heetdat daarmee wordt gewacht, tot
dat men beter tot den aanval is toegerust. Eenige groote
gasverbruikers zouden namelijk een deskundige in den
arm genomen hebben om door hem geregelde opnemingen
te laten doen van de lichtsterkte en de kracht van uit-
strooming van het gas met die cijfers zou men dan
bij voorbaat een verdediging met tabellen van de zijde
van B. en W. willen afweren. In hoeverre dit waar is
heb ik niet kunnen uitvorschen maar zeker is 'tdat
de volijverigste voorstanders van gemeente-exploitatie
eiken avond als het licht weer zoo slecht brandtmet
een zekere wroeging terugdenken aan de weggeworpen
oude schoenen.
Woensdag krijgen wij nu in den Raad de voorgestelde
veranderingen in do pcnsloens-verordenliig voor
gemeente- anib tenaren waarover ik vroeger, toen
zij werd ingediend, uitvoerig schreef. Dat is een zure
appel, maar er door heen bijten zal toch dienen. Het
bedrag der pensioenen is zoo reusachtig gestegen dat
zelfs een welvarende gemeente daardoor haar financiëelen
voorspoed zou bedreigd achten hoeveel te meer is 't
dan noodig dat Amsterdam maatregelen neme om ver
dere klimming te voorkomen. Het rechtvaardigheids
gevoel brengt echter mode dat de nieuwe meer beper
kende bepalingen eerst zullen gelden voor ambtenaren
die na het vaststellen der nieuwe verordening in dienst
der gemeente treden zij die gekomen zijn onder het
huidige régime mogen niet onder ongunstiger conditiën
komen dan toen zij werden aangesteld de gedane belof
ten dient de overheid na te komen, 't Is te verwachten,
dat de Raad ook in dezen zin een beslissing zal nemen
De afgeloopen week is een week van schaamte geweest
voor de Amsterdamsche reporters. Al geruimen tijd ge
leden werd gemeld dat Esterhazy zich te Amsterdam
bevond en druk is naar hem gezocht maar niemand
wist hem te vinden. En toen eindelijk de Hollandsehe
verslaggevers met zijn verblijfplaats bekend werden
niet door eigen onderzoek maar omdat iemand die Ester-
hazy uit Parijs kende en hem te Amsterdam had her
kend zoo beleefd was geweest zijn ontdekking aan een
der bladen te telefoneeren vonden zij bij hun komst
in Rheinischer HoJ eenige correspondenten van buiten
landsche bladen die hun vóór waren geweestde heeren
Wensselberger en Prell hadden reeds aan de »Kölnische
Zeitung" en het «Berliner Tageblatt" geseind. Daardoor
heeft zich het zeldzame geval voorgedaan, dat de Amster
dammers uit de Dnitsche bladen het eerst hebben ver
nomen welke beruchte gast er iu hun midden was en
in welk hotel hij zich meer dan een maand heeft weten
schuil te houden.
Toen Esterhazy zich ontdekt zag weigerde hij eerst
hardnekkig eenigen Hollandschen reporter te woord te
staan. Het Mbl, heeft den commandant echter weten te
vermurwen nadat eerst eenige pogingen daartoe waren
mislukt. Een succes is dat ongetwijfeld, maar wat Ester
hazy heeft losgelaten had niet veel om het lijf. Evenals
destijds aan een medewerker van de «Observer" erkende
hij het befaamde borderel te hebben geschreven maar
toen hem dit later goeddacht sprak hij 't tegenalsof
de verslaggever van het Hbl. nu juist bij dit punt niet
bijzonder zijn ooren zou hebben gespitst. Vrij duidelijk
is 't verder dat hij 't er op toelegt om de autoriteiten
ten aanzien van zijn plannen voor de naaste toekomst
op een dwaalspoor te brengen, 's Middags toch ver
klaarde hij aan den #M.-interviewerdat hij indien zijn
verzoek om een vrijgeleide werd ingewilligd eerstdaags
naar Parijs zon vertrekken om voor bet Hof van Cassatie
te verschijnen en bijaldien het verzoek niet weid toege'
staan zich naar New-York zon inschepen om van daar
naar Havana te reizen 's avonds daarentegen toen
de heer Batelthet hoofd der recherche hem kwam
bezoeken om zijn identiteit vast te stellenbeweerde hij
op het punt te zijn van naar Londen te gaan. Sedert heet
't weer, dat hij tot den Haag zijn toevlucht zon nemen.
Persoonlijk heb ik niet het voorrecht gehad, Esterhazy
te ontmoeten. Maar wel heb ik iemand gesproken, een
niet-journali8t, die met hem een langdurig onderhoud
had gehad. Als vurig Dreyfusard had hij eerst onbe
schrijfelijke minachting gevoeld vcor den majoor, dien
stervenden vader. Deze verklaringen zijn, naar hij op
merkt, alle zeer verzwarend tegen den zoon."
Holmes lachte zachtjes bij zich zelf, zich op de met
trijp bekleede bank uitstrekkende. «Gij beidengij
en de officier van instructie hebt er voor gozorgd
alles buiten rekening te laten, wat in 't voordeel van
den jongen man kan pleiten. Ziet gij niet, dat gij hem
beurtelings te veel en te weinig verbeeldingskracht
toekent P Te weinig alsof hij niet een reden voor den
twist kon vinden om zich de gunst van de jury te
verwerven te veeldoor te denken, dat hij het ver
haal van de laatste woorden zijns vaders en van het
verdwenen kleedingstuk verzonnen heeft. Neen, mijn
heer, ik zal bij het onderzoek dezer zaak mij op het
standpunt plaatsen, dat alles wat deze jonge man zegt,
waar is en dan zullen wij zien, waar deze onderstel
ling ons heen leidt. En nu zal ik geen woord meer
over de zaak zeggenvoor wij op het tooneel der ge
beurtenissen zijn aangekomen. Wij lunchen te Swin
don wij zullen daar binnen twintig minuten zijn.
Wordt vervolgd.
men langzamerhand is gaan beschonwen als de verper
soonlijking van al wat slecht en gemeen is. Hoe langer
mijn zegsman echter met Esterhazy sprak, hoe meer zijn
gevoelen zich wijzigde. Sympathiek kon hij natuurlijk
nooit worden, want daarvoor rust een te zware schulden
last op zijn geweten, maar wel ontstond een warm ge
voel van medelijden. Wat Esterhazy misdeed geschiedde
voor een groot deel als werktuig van hoogere machten,
die hebben geprofiteerd van den maniac, voor wien geen
hooger plichtbesef gold dan de bevelen zijner chefs uit te
voeren en zwaar moet hij daarvoor thans boeten Zijn
losbandig leven heeft zijn krachten gesloopt en nu wordt
bij voortgejaagd als een stuk wild, beladen met den af
schuw van bijna de geheele beschaafde wereld en versto
ken van de middelen om op eenigerlei wjjze afleiding fe
zoeken. Zoo ver is 't gekomen, dat de man die toch een
maal een hooge positie bekleedde, weken achtereen heeft
rondgewaard in de ellendigste tingeltangels van de Nes,
steeds vreezende voor ontdekking en toch niet genoeg
zelfbeheersching hebbende om zich verre te houden van
plaatsen, waarvoor zijn vroegere soldaten den neus zond n
optrekken. Vóór zijn tijd verouderd uitgeput naar
lichaam en geest, alleen nog opflikkerende voor zijn eer,
waaromtrent hij zulke zonderlinge begrippen huldigt
staat hem een leven voor de borst van angst en gejaagd
heid. Wie weethoe hij Dreyfus zijn eenzaamheid op
het Duivels-eiland benijdt
Een aantal Amsterdammers heeft dit zeker niet be
dacht, toen het, nauwelijks vernomen hebbende waar
Esterhazy logeerde, begonnen is met allerlei scheldwoor
den in brieven aan hem toe te zenden. Een flauwe manier
om afkeuring te kennen te geven, 't Is zoo gemakkelijk
om in een dictionnairo allerlei invectieven op te zoeken,
die over te schrijven en in een enveloppe te stoppen zon
der den beleedigde gelegenheid te geven op die grof
heden antwoord te geven als zij dan den »Uhlan"
per se willen beleedigen, laten zij dan vierkant tegenover
hem gaan staan, maar het slag menschen, dat anonieme
brieven schrijft, durft dat natuurlijk niet. 't Is nu wel
niet zoo'n ramp als Esterhazy ons land verlaat met de
overtuiging, dat op de aloude traditie van gastvrijheid
door het optreden van een aantal onhebbelijke sujetten
veel valt af te dingen, maar als hij dat elders verkondigt,
dan heeft hij volkomen gelijk en die satisfactie had men
hem niet moeten geven.
Tot slot ditmaal nog iets van meer verblijdenden aard.
Een belangwekkende jubileum-voorstelling wacht ons
mevrouw Frenkel-Bonwmcester herdenkt eerlang
haar 25-jarige werkzaamheid te Amsterdam als tooneel-
artiste. In 1874 toch verbond zij zich aan den Salon des
Variétés in de Amstelstraat, waar zij haar eerste lauwe
ren oogstte. Later kwam zij bij het operettengezelschap van
Prot, vervolgens bij gebrs. van Lier, totdat nu dertien
jaren geleden zij geëngageerd werd bij de Kon. Vereeniging
«Het Nederlandsch Tooneel.'' In de tooneelwereld neemt
mevrouw Frenkel een eigenaardige plaats in. De jongere
criticialthans sommigenmogen nog zoo dikwijls beweren,
dat zij de noodige ontwikkeling mist voor een echte
artiste en dat ook haar stem niet den noodigen klank
beziteen feit is hetdat het schouwburg-bezoekend
publiek haar op de handen draagt en haar telkens weer
bewondert en met geestdrift toejuicht. Wat aan het
Nederlandsch Tooneel het koninklijke geeft zijn Louis
Bouwmeester en zijne zuster de andere tooneelisten zijn
allerminst van artistieke gaven ontblootmaar huns
gelijken vindt men evengoed bij andere gezelschappen.
Een in menig opzicht veelbewogen leven heeft mevrouw
Frenkel geleid in de 25 jaren die zij nu weldra in haar
herinnering zal overzien. Nu op rjjperen leeftijd zal haar
zeker wel een enkele episode voor den geest komen
waarover zij schaamte gevoelt. Ter wille van haar superbe
kunst zij haar echter veel vergeven en dat de tooneel-
vrienden er zoo over denken zal haar ongetwijfeld blijken
op haar jubeldag, wanneer de Stadsschouwburg plaatsen
te kort zal komen. Als Marguerite Gauthier in «La dame
aux Camélias" zal zij optreden die keuze is bijzonder
gelukkig te noemen.
HERRIE. Het bericht van den moord op v
Belgen aan den Boven-Congo, dat wij eenigen tijd geleden
meldden, wordt thans officieel bevestigd. Twee handels
agenten met een geleide van dertig inlanders zijn te Dun
dee Sana door den Budja-stam overvallen. De blanken
werden met het geheele escorte vermoord. Een gelijk lot
trof een detachement van veertig inlanders onder aan
voering van twee Belgische officieren dat den handels
agenten was achterna gezonden. De vier blanken zijn
door de kannibalen opgegeten.
RU1TSCHEAN1». Bij de behandeling der begroo
ting in den Rijksdag is den 15 besloten de geheele be
grooting in handen te stellen van de begrootingscom-
missie.
De Rijksdag is daarop tot 10 Januari uiteengegaan.
De uitzetting der vreemdelingen wordt nog steeds
druk besproken, zoowel door de Dnitsche pers, als door
de buiteulandsche. Vooral de Deensche bladen laten
zich zeer scherp over de zaak uit, daar vooral Denen het
slachofler dezer strenge maatregelen worden. Zoo meldt
de «Hejadal" dat het aantal uitzettingen uit Sleeswijk-
Holstein veel grooter is dan de 117, die door de Dnit
sche bladen worden genoemd. Sedert 1 Februari, zegt dit
blad werden minstens 185 personen uitgezet, nadat zij
een order om te vertrekken hadden ontvangen, en 55
gingen heen zonder dit bevel af te wachten, maar na de
uitnoodiging om voor de politie-autoriteiten te verschijnen.
Dan zijn er nog vele vrouwen en kinderen met hare
echtgenooten en vaders mede moeten gaan, zoodat bet
aantal uitgezetten sedert 1 October op niet minder dan
250 mag worden geschat.
BNGBRANI». De oud-minister Asquith, in wien
velen den opvolger van Harcourt als leider der liberale
partij zien, heeft te Birmingham een zeer belangrijke
rede gehouden.
Hij zeide o.a.
«Wij zijn geen jingoes; wij wijzen het valsch imperi
alisme terug .dat de geheele wereld beschouwt als zijn
eigendom en dat steeds bereid is om alle volken te tarten
«Hetzij in Indië, hetzij in Egypte, of op eenig ander
punt der aarde, Engeland vestigt zijn overheersching niet
op brutaal geweld, niet op de superioriteit van zijn ge
oefende troepen, maar op het werk der beschaving dat
wij verrichten.
«Wij, die gekomen zijn als vreemdelingen en verove
raars, heffen geleidelijk de volken op tot een hooger
staatkundig en maatschappelijk ideaal en in deze taak
kennen wjj geen onverzoenlijben tegenstand.
De Vereenigde Staten hebben zich bij ons in deze
taak aangesloten door een overeenstemming, die meer
waard is dat alle perkamenten, een niet geschreven over
eenkomst die niemand ter wereld kan te niet doen.
Maar er zijn twee mogendheden met welke wij vooral
vriendschappelijke betrekkingen moeten onderhouden, be
trekkingen berustende op de onderlinge erkenning van
wederzijdsche belangen en rechten. Ik bedoel Rusland en
Frankrijk.
«Rusland en Enge and zijn belast met de zorg voor
de toekomst van Azië. Het zou een nederlaag voor onze
staatslieden zijn en een schande voor de beschaving,
vooral na bet voorstel van den keizer van Rusland, wan
neer wij niet den ouden twist, de kunstmatige verwijde
ring door een onafgebroken overeenstemming konden
vervangen.
«Wat ik van Rusland zeg, geldt ook van Frankrijk.
Er zijn geen grootere vijanden van de hoogere belangen
en plichten van de Westersche beschaving, dan zij die
kunstmatig de vijandschap tusschen Frankrijk en ons
aanblazen.
»De buitenlandsche staatkunde van de liberale parti]
een staatkunde van flinke taal en vastberaden hande
ling, die de moeilijkheden voorziet en de gelegenheid
open laat om met de andere volkeren tot een goede over
eenstemming te komen. Z;i heeft voor hoofddoel het hand
haven van den wereldvrede."
FRANKRIJK. De afgevaardigde Pasehal Grousset
is geïnterviewd over zijn uitlating in de Kamer betref
fende een diplomatiek incident in 1894.
Ik doelde, zeide hij, op den brief, die aan den Duitschen
keizer wordt toegeschreven. De brief, gemaakt door
Lemercier-Picard, werd aan den heer Hanotanx gebracht,
die hem kocht en onmiddellijk aan Gh. Dupuy en gene
raal Mercier mededeelde.
Dezen geloofden, evenals hij, aan de echtheid. De Dnit
sche gezant kreeg er kennis van, protesteerde en bewees
de valschheid. De brief werd dan ook vernietigd. Maar
generaal Boisdeffre behield er een photographie van en
gebruikte die om op de rechters van Dreyfus invloed te
oefenen en de meening te beheerschen van de ministers
van oorlog na generaal Mercier.
Van een internationaal conflict naar aanleiding van
deze zaak kan geen sprake zijn alleen de falsarissen en
hun slachtoffers kunnen er kwaad bij.
Het Hof van Appèl te Algiers heeft bevestigd het
vonnis van de rechtbank, waarbij de geschorste burge
meester der stad, de anti-semiet Max Régis, is veroor
deeld tot acht dagen gevangenisstraf en 25 frs. boete
wegens mishandeling van een Israëliet.
SPANJE. Volgens berichten uit Madrid zullen de
Oarlisten wachten tot het voorjaar alvorens hunne po
gingen tot het tot stand brengen eener omwenteling in
het werk te stellen. Don Carlos is van zijn omzwervin
gen door Europa te Venetië teruggekeerd in het sedert
jaren door hem bewoonde paleis.
De Italiaansche regeering heeft last gegeven den pre
tendent scherp te bewaken, en elke poging om op Itali-
aansch grondgebied een onderneming tegen Spanje voor
te bereiden, te beletten.
Vrij algemeen is men van gevoelen, dat Don Carlos
het juiste moment voor zijn aanslag heeft laten voorbij
gaan en datnn hij zijn kaart niet uitgespeeld heeft
onmiddellijk na het rampzalig einde van den oorlog de
kans op slagen voor hem gering is.
VER. STATEN. De Regeering moet besloten heb
ben de »Maine" te lichten. Dit besluit zou, volgens de
»Times'', genomen zijn op aandringen van eenige buiten
landsche vertegenwoordigers te Washington opdat de
werkelijke oorzaak van den ondergang van het oorlog
schip kan worden uitgemaakt.
Practise!»
Vóór de deur eener woning op een der pleinen in
Den Haag vindt men de volgende kennisgeving
Niet noodig.
Eieren, vruchten, garen en band, postpapier, bloemen
en planten, mandewerk, vuuraanmakers, borstels, bezems
enz., beschuit, gebak enz., spekslager, gevogelte, scharen
slijper, visch.
De bovengenoemde aanwijzingen zijn geschreven op losse
reepen papier, die weggenomen en dus veranderd kun
nen worden.
Onnoodig bellen wordt zoodoende zooveel mogelijk
voorkomen. (Vad.)
Besmettelijke veeziekten.
In de St.-Ct. no. 296 is opgenomen een staat van
de gevallen van besmettelijke veeziekten in Nederland
voorgekomen gedurende de maand November j.l.
Aangaande mond- en klauwzeer worden daarin
vermeldIn de provincie Noord-Brabant 498 gevallen
bij 39 eigenaren Gelderland 106 bij 7 eig.; Zuid-
Holland 48 bij 1 eig. (te Piershil); Noord-Rolland
g e e n e Zeeland 255 bij 8 eig.Utrecht g e e n e;
Friesland ge ene; Overijsel 12 bij 1 eig.(teDie-
penheim)Groningen g e e n e Drente geene;
Limburg 1748 bij 316 "eigenaars.
Voornamelijk alzoo door het hooge cijfer in Limburg
wordt het totaal voor het geheele Rijk: 2667 gevallen
bij 372 eigenaars.
Er zijn in den laatsten tijd proefnemingen gedaan
met een middel (seraphtine) dat, bij het rundvee inge
spoten dit voor een tijdlang onvatbaar zou maken voor
de besmetting van mond- en klauwzeer.
Door de regeering is thans aan de districts-veeartsen
van Limburg en Noordbrabantin welke provinc'ën
zooals men weet, weder verschillende gevallen der ziekte
voorkomen opgedragen voor rijksrekening proeven met
dit middel te nemen. De heer Magnée te Horn lid van
de Eerste Kamer der Stalen-Generaal, heeft o a. zijn vee
voor het nemen van deze proeven beschikbaar gesteld.
(Landb. Wkbl.)