N ederïand.
Onderwijs in Pruisen.
Dut in Pruisen het volksonderwijs nog veel te
weoschen overlaat, blijkt o. a. uit de statistiek van
1896, die leert dat voor 92,000 schoolklassen slechts
78,431 lokalen aanwezig waren. Er zijn dns 13,600 te
weinig nog 3000 meer dan in 1886. In Posen ontbreekt
meer dan 3/4 der noodige lokalen. Het gevolg is dan
ook dat* er een aantal scholen zijn vooral in dorpen
waar de jeugd slechts een halven dag onderwijs krijgt
daar de kindereu bij beurten op school komen 1
Vee-uitvoer naar Ueigië.
Zooals reeds uit de »Staatscourant'' is medegedeeld
iB het kantoor Watervliet tot nader order gesloten voor
den invoer van melkkoeien. De reden hiervan is, dat bij
één van de 44 stuks rundvee, d e daarin quarantaine
waren, het mond- en klauwzeer geconstateerd is.
Van die 44 dieren kwamen er 21 uit onze Noordelijke
provinciën. (N. v. d. D.)
Ilen Haag. Den 2 zijn zakkenrollers alhier ge
ducht bezig geweest. Behalve eeu aangifte der vermis
sing van een aangeteekenden brief, inhondende f 200, is
bij de politie komen klagen eeu heer, dat men hem in
de onmiddellijke omgeving van het postkantoor een aan
geteekenden brief, inhoudende f 100, heeft ontvreemd.
Een ander heelt aangifte gedaan, dat hem in of bjj het
gebouw van de Nedorlandsche Bank een couvert met
f 175 is ontfutseld.
Den Haag, dat op 31 December 1897 een zielental had
van 196000, telde einde December 1898 199000 inwoners.
Te Botterdam werden den 3 aan boord van het
aakschip »Waalstroom", kapitein G. Tromp, in bewuste-
loozen toestand door kolendamp van een brandende kachel,
in de hut gevonden twee zoons van Tromp, 19 en 16
jaar oud. De oudste is reeds dood de tweede ligt nog
in bedenkelijken toestand.
Te Bilt bij Utrecht zijn twee bejaarde personen
verdronken. Ze hadden nieuwjaar gewenscht en waren
waarscbjjnljjk door drank beneveld. De lijken vond men
in hel water langs den Soestdijkschen weg.
Te Haarlem is de ongelukkige timmerman, die op
Oudejaarsavond door zijn zoon bij ongeluk door het hoofd
werd geschoten in het gasthuis overleden.
Benocmiug.
Tot lid van het bestuur van de banne Ransdorp
is benoemd de heer W. Krnse.
Keu oud gebruik.
Te Beesd bestaat van oudshor de gewoonte dat
in den oudejaarsnacht alle huizen in het dorp voorzien
worden van het jaartaldat het nieuwe jaar aanduidt.
Wie dit voor 't eerst zietdenkt allichtdat ieder
bewoner dit op zijn eigen woning schrjjft maar dan
vergist hij zich.
Zoodra te middernacht de klok van den grooten toren
zijn twaalf dolle slagen heeft doen hoorenbegint de
nachtwachtgeholpen door een paar jongens met krijt
op of naast elke deur het nieuwe jaartal te schrijven
waarschijnlijk ten bewijze van den ijver waarmee hij
eiken nacht de rondte doet.
De bevolking schijnt op dat gebruik gesteld te zijn.
Slechts een enkele is er die verzoekt zjjn deur niet te
bekrassen. Toen eenige jaren geleden door welke oor
zaak dan ook een geheele buurt (en juist een der geringste)
vergeten waswerden daarover bij den burgemeester
ernstige klachten ingebracht.
Dat de nachtwacht daags na niouwjaareven aan
zijne activiteit komt herinnerensprrekt van zelf, en
dit zal zeker niet weinig bjjdragen om dergelijke gewoonten
in stand te doen bljjven. (Handelsblad.)
Uoop der bevolking.
St. Pankras. Op 1 Januari 1898 bedroeg de
bevolking 333 m. en 328 vr samen 661, vermeerderde
door geboorten met 22 en door vestiging met 40. Het
getal overledenen was 6 en der vertrokkenen 22 alzoo
vermeerderd met 34 zoodat de bevolking op 31 Dec.
1898 bestond uit 351 m. en 344 vr., samen 695 per
sonen.
Heer li ugowaard. De bevolking bestond op 31
ik op Hurlstone veel bedienden moet houden want het
.is eeu oude groote plaats, die veel toezicht vereischt.
Ik heb bovendien eigen jachtgronden en in den herfst
geef ik gewoonlijk een groot jachtfeest, zoodat het mij
niet geschikt zou uitkomen slechts weinig personeel in
dienst te hebben. Alles met elkaar zijn er acht dienst
meiden een kok een bottelier, twee knechts en een
huisjongen. Voor den tuin en de stallen heb ik natuur
lijk afzonderlijke bedienden."
Van dit personeel, was zekere Brunton, de bottelier,
het langst in onzen dienst. Op 't oogenblik toen mjjn
vader hem in dienst nam, was hij een jong schoolmees
ter zonder betrekking maar hij was iemand van buiten
gewone talenten en karakter en ziju diensten werden
spoedig in onze huishouding op groote waarde geschat.
Daarbij was hij een welgevormd knap man met een
fraai voorhoofd en ofschoon hij al langer dan twintig
jaren bij ons is, kan hij nu nog niet ouder dan veertig
jaar zijn. Met zijn persoonlijke voordeelen en ziju buiten
gewone gaven hij kan zeven talen spreken en bespeelt
vrijwel alle muziekinstrumenten moet het wel ver
wondering wekken, dat hij zoo langen tijd met zulk eene
nederige betrekking tevreden was, maar ik denk, dat hij
van gemak hield en het hem aan geestdrift ontbrak om
eene andere positie te zoeken.
Maar dit model van een bottelier had eeu gebrek. Hij
was een bee'je Don Juan en gij kunt wol begrijpen
dat het een man als hem niet moeieljjk moest vallen
zijn rol in een stil landelijk district te spelen.
Toen bij getrouwd was ging alles goed. Maar van
het oogenblik af dat hij weduwnaar werd hadden we
allerhande onaangenaamheden met hem. Een paar maan
den geleden verkeerden wij in de hoop, dat hij opnieuw
in 't huwelijk zou treden waot hp werd veilooid met
onze tweede kamermeid Rachel Howells, dcch hij liet
haar spoedig loopen en knoopte kennis aan met Janet
Tregelisde dochter van den hoofdjachtopziener. Rachel,
die een zeer goed meisje is maar van prikkelbaar tem
peramentkreeg een hevigen aanval van zmuwkooits
en loopt nuof liever gezegd liep tot gisteren door
Dec. 97 uit 1469 m. en 1328 vr., samen 2797, vermeer
derde door vestiging in 98' met 284 en geboorten met
83, alzoo 3164 personen. Verminderde door vertrek met
298 en door sterfte met 54. Door deze wisseling bestond
de bevolking op 31 Dec. j.l. uit 1494 m. en 1318 vr.,
Bamen 2812 personeD. Er werden 26 huwelijken gesloten.
lleune Ailcdorp. In 1898 zijn alhier g e b o r e n
19 m. en 12 vr., totaal 31. Overleden 9 m., waar
onder 1 levenloos aangegevene en 15 vr., totaal 24. Er
werden 9 huwelijken gesloten tusschen jm. en jd.
Oudorp. De bevolking bestond op 31 Dec. 1897
uit 409 m. en 429 vr„ samen 838 personen. Vermeer
derde door geboorten met 26 en vestiging met 99 en
verminderde door overlijden en vertrek met 104. Verschil
in meer 21. Totaal op 31 Dec. '98 418 m. en 441 i
samen 859 personen.
Oterleek. Bevolking op 31 Dec. 1897 334 m
en 381 vr., samen 715. Vermeerderde door geboorten
met 11 en door vestiging met 56, samen 67. Vermin
derde door overljjden met 10 en door vertrek met 72
Totaal op 31 Dec. 1898 335 m. en 365 vr., samen 700
personen.
Texel. In de jongste vergadering van de afdee-
ling «Texel" der Hollandsche maatschappij van land
bouw werd door den voorzitter medegedeeld, dat de
kosten van den cursus in hoefbeslag, groot f 77 50, door
het rijk waren gedekt, terwijl het theoretisch onderricht
gratis was verstrekt door den te Den Burg gevestigden
rijksveearts. In den loop van Januari zou als sproker
voor de afdeeling optreden de heer Keestra, zuivelcon-
sulent. De heer Houwen, onderwijzer aan den winter-
Lndbouwcnrsus, deelde mede dat aanvankelijk aan 30
personen onderwijs werd gegeven welk getal weldra
daalde tot 24waarvan er 19 geen enkelen keer ver
zuimd hadden, zoodat de belangstelling voldoende mocht
heeten. Door het hoofdbestuur zou een vijftal personen
gekozen worden om als commissie van toezicht op te
treden. Ten slotte werden tot leden van het bestuur
gekozen de heeren A. P. Koorn en J. W. Roelofis.
Stellagen. In de plaats van den heer J. C. Rós
sing die als zoodanig had bedankt, is als onderwijzer
aan de rijks-wititerlandbouwschool benoemd nebeerJ. C.
Visser.
Uchroeders Hongerliul».
De Minister van Justitie daartoe gemachtigd
door H. M. de Koningin heeft doen publiceeren het
verslag van don procureur generaal bij het Hof te Leeu
warden en het advies van dat Hof, betrekkelijk de adres
sen om gratie der Hoogerhuizen. Zoowel dat verslag
als het advies beiden breed gemotiveerd (het Hof was
éénstemmig) luiden afwijzend. Aan adressanten is
daarop kennis gegeven dat op hunne verzoeken afwij
zend is beschikt.
Akersloot. Bjj de openbare verpachting voor
het gemeenschappelijk schouw over het Groot Noordhol-
landsch Kanaal, waren van de 9 inschrijvers de hoogste,
de heer J. Grootte Driehuizen, voor f 756. Vier jaar
geleden bracht de verpachting f 842 op.
De firma H. Bogaerts Co. te Boxtel die ter
gelegenheid van de inhuldiging der Koningin portretten
van H. M. in den handel had gebracht, beeft zich
gelijk men zich herinneren zal tot de Tweede Kamer
gewend met verzoek om schadeloosstelling voor het nadeel
dat haar was toegebracht door bet van Rijkswege koste
loos vei strekken van portretten aan verschillende in
stellingen.
Thans heeft de genoemde firma een brief uit 's-Gra-
venhage ontvangen, onderteekend «Justitia", waarin haar,
aannemende dat de Twetde Kamer de verlangde schade
vergoeding niet kan geven een middel aan de hand
wordt gedaan om ook hare portretten die nog voorradig
zijn, gratis uit te deelen aan Vereenigingen, Stichtingen
enz., indien namelijk eenige personen die het billijke
van de klacht inzien z ch vereenigen en een bedrag
voor de giatis zending van de portretten overmaken.
Om te beginnen zendt »Jnstitia" een bankbiljet van t 300
om daarvoor het levensgroote portret van H. M. de
Koningin formaat no. 1, aan het Koninklijke Koloniale
Militaire Invalidenhuis op het landgoed Bronbeek bij
Arnhem te zenden.
Dat de firma zich met dit denkbeeld ingenomen be-
het huisnog slechts eene schaduw van hetgeen zij
vroeger was. Dat was het eerste drama op Hurlstone
maar een tweede drama verdreef het spoedig uit onze
gedachten, en dit tweede voorval werd voorafgegaan
door het ontslag van den bottelier Brunton.
Dit geschiedde volgenderwijs. Ik heb u reeds gezegd
dat de man schrander was. Deze schranderheid heeft
zjjn ondergang berokkend want die schijnt bij hem ge
leid te hebben tot eene niet te verzadigen nieuwsgierig
heid in zaken waarmede hij niet het minst te maken
bad. Ik kon niet vermoeden waartoe dit op den duur
zou voeren tot het bloote toeval mij de oogen opende.
Op een nacht in de vorige week, om het juister te
zeggen, Donderdagnacht kon ik den slaap niet vat
ten daar ik zoo dwaas was geweest na het middagmaal
een kop sterke koffie te drinken. Na tot twee uur in
den morgen tegen a ijn slapeloosheid geworsteld te heb
ben stond ik op en stak de kaars aan met het voor
nemen de lectuur te vervolgen van eene novelle, waar
aan ik begonnen was Daar ik hot boek echter in de
biljartkamer had uchtergelaten trok ik mjju huisjapon
aan om het te halen. Om de biljartkamer te bereiken
moest ik een reeks trappen naar beneden en een portaal
over, dat naar de bibliotheek en de wapenkamer voerde.
Ge kunt u mijne verbazing voorstellen, toen ik, de gang
doorziende een licht door de geopende deur van de
bibliotheek zag schijnen. Ik zelf had de lamp uitgebla
zen en de deur gesloten voor ik naar bed ging. Natuur
lijk dacht ik in 't eerste oogenblik dat er ingebroken
was. En daar de wanden van de gangen van 't kasteel
Hurlstone versierd zijn met tropheën van oude wapenen,
nam ik terstond een stiijdbijl ter hand en sloop, na de
kaars neergezet te hebben, op de teenen de gang dooi
en toen in de kamer.
Brunton de bottelier, was in de bibliotheek. Hij zat
geheel gekleed in een armstoel met een stuk papier als
een landkaart op zijn knie, en zijn voorhoofd in diep
gepeins op zijn hand gezoukeu. Ik stond sprakeloos van
verbazing, wachtende, hem van uit de duisternis bespie
dende. Een waskaars op den hoek van de tafel vei spreid-
toonten onverwijld de bestelling voor Bronbeek heeft
uitgevoerd behoeft wel niet uitdrukkelijk gezegd te
worden. (Haarl Ct.)
Scliagen. Den 4 werd alhier eene spoedeischende
raadsvergadering gehouden ter bespreking van een voor
stel des burgemeesters om maatregelen te nemen ten
einde te voorkomen, dat uit het buitenland teruggevoerde
runderen, als lijdende aan of verdacht van tuberculose,
op deze markt worden gebracht. De door den burge
meester opgestelde verordening dienaangaande werd goed
gekeurd en tevens een voorstel van den heer v. d. Maaten
om koeien, lijdende aan tuberculose, door middel van een
ol ander merk te teekenen, opdat ook op andere markten
deze dieren kenbaar zullen zijn. Na de gebruikelijke
rondvraag, die slechts tot een paar min belangrijke op
merkingen en vragen aanleiding gaf, werd de vergade
ring gesloten.
Hengsten- Vereen iging.
Behagen. Den 4 werden alhier de 3 aangekochte
hengsten van de vereeniging Hollands Noorderkwartier"
ter bezichtiging van de leden gesteld. De dieren zien er
alle flink uit. De algemeene leden-vergadering, later ge
houden in het Noordhollandsch koffiehuis, was niet voor
de pers toegankelijk.
Het Handelsblad meldt het volgende
Nu de geruchten omtrent eene operatie, waaraan Hare
Majesteit de Koningin-Moeder zich zoude hebben te onder
werpen, zelfs in buitenlandsche bladen worden vermeld,
zijn wij gemachtigd die geruchten tegen te spreken. Van
eene operatie of eenige de minste aanleiding daartoe is
gelukkig nimmer sprake geweest.
Te ilpendam is eene Vereeniging opgericht, welke
zich ten doel stelt: olksontwikkeling tot bevordering
van volkswelvaart."
Ook te Harcnkarspcl is thans eeue afdeeling
opgericht van de vereeniging »Broek-op-Langendijk".
liet Bestuur bestaat uit zeven leden.
Paarden.
Sedert 15 Augustus zjjn in ons land door Spaan-
sche kooplieden 620 paarden opgekocht. Zoo mogelijk
zolleu in Groningen en Friesland nog ongeveer 300 stuks
gekocht worden.
De prjjzen loopen tusschen f 250 en f 375.
Tentoonstelling.
Op 21 Maart 1899 zal te Rotterdam op het terrein
achter de Nieuwe Veemarkt, vanwege de atdeeling Rot
terdam, Schiedam en Omstreken van de Hollandsche
Maatschappjj van Landbouw een tentoonstelling worden
gehouden van rundvee, schapen, varkens, paarden en
pluimgedierte.
Tienden.
I let Ned. Landbouwcomité heeft eene commissie be
noemd om een onderzoek in te stellen naar de mogelijk
heid der atkoopbaarstelling der tienden over het geheele
land. Op haar verzoek is door den minister van financiën
opgaaf verstrekt van de opbrengst der tienden bij open
bare verpachtingen over 1898. Het blijkt hieruit, dat in
Limburg, Groningen en Friesland geen tiendplichtige
gronden aanwezig zijn dat het kroondomein tiendrech
ten bezit in de provinciën Gelderland, Utrecht, Zuid-
Holland, Zeeland en Noord-Brabant en het staatsdomein
alleen in Zuid-Holland en Noord Brabantin de beide
laatste provinciën treden ook enkele gemeenten en water
schapsbesturen als tiendeigeuaren op.
In het geheel was de opbrengst van veldvruchten en
krijtende tiend te zamen f 768,256; hiervan voor ge
meenten en andere besturen f 20,257, kroondomein
f 130,963, staatsdomein f 60,930 en voor particulieren
f 556,376 de gezamenlijke onkosten der verpachtingen,
door de koopers betaald, bedroegen f 8780.
Konijnen tentoonstelling.
De »Ned. Konijnenfokkersboud" heeft besloten in
Februari te Utrecht een internationale konijnententoon
stelling te honden.
Een aanvaring.
Toen Zaterdag den 30, 's morgens half tien, de
«Alkmaar Packet" van Amsterdam vertrok, passeerde zij
rukeiings een der booten van Rutteiswelke kolen
lag te laden. Het ijzeren beslag van het berghout dei-
laatste was los en hechtte aan het openstaande venster
der machinekamer van de «Alkmaar Packet". Over de
de een weifelachtig licht, evenwtl voldoende om te zien,
dat hij geheel gekleed was. Terwijl ik naar hem keek,
stond hij plotseling van zijn stoel op en naar een aan
den zrjwand staand bureau gaande, ontsloot hij dit en
trok toen een van de laden open. Hier haalde hij een
papier uit en toen naar zijn zitplaats terugkeerende,
spreidde hij het op den rand van de tatel uit en begon
den inhoud met aandacht te bestudeeren.
Toen ik hem zoo kalm onze familiepapieren zag dooi -
snnfïelen, werd ik zoo verontwaardigd, dat ik eeu stap
naderbjj kwam BruntoD opziende, zag mij in den deur
post staan. Hij sprong overeind, zijn gelaat bleek van
schrik en stak het op oen kaart gelijkende papier vlug
in zijn borstzak.
«Zoo," zei ik, «zoo beloont gij het vertrouwen, dat wij
in u stelden. Van morgen af zijt gij uit mijn dienst
ontslagen."
Hij boog met een air van iemand, die geheel versla
gen is en liep mij voorbij, zonder eeu woord te zeggen.
De kaars stond op de tafel en bij het weinige licht, dat
zij gaf trachtte ik te zien, welk papier Brunton uil het
bureau had genomen. Tot mijne verwondering was het
niets van eeDige beteekenis maar eenvoudig een afschrift
van de vragen en antwoorden in den zonderlingen,
ouden catechismus, «de Musgrave Ritual" voo: ko
mende. Het was een familieschrift, dat eeuwen ang elke
Musgrave doorlas, zoodra hij meerderjaiig weid een
voorwerp dus van particulier belang eD misschien van
een weinig beteekenis voor den oudheidkundige."
«Wij doen beter later over het papier te spreken,"
zeide ik.
«Indien gij dit inderdaad noodzakelijk acht," ant
woordde bij met eenige aarzeling. «Om mijn verhaal
evenwel voor te zetten, ik sloot dan het bureau weer,
hier den sleutel bezigende die Brunton bad laten liggen,
en ik had mij juist on gekeerd om heen te gaan toen
ik tot mijne veibazing zag, dat de bottelier teruggekeerd
was en nu voor mij stond.
«Mijnheer Musgrave'' riep hij met eene van ontroe-
ling beesche stem «ik kun uwe ongenade niet verdra-
