De Erfgenaam m lieden No. 32. Honderd en eerste jaargang, 1899. WOENSDAG Amsterdamsche Brieven. FEUILLETON. 15 M A A R T. (DER MAJORATSHERR). ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs Jjfl per 3 maanden voor Alkmaar f O,HO franco door het geheele rijk f 1,—. 3 Nummers f O.OH. Afzonderlijke nummers 3 ets. Prijs der gewone advertentlen Per regel fO,l&. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER ZOON. XI. Naar welken maatstaf wordt de aanslag van koffie huishouders in de vergunningsbelasting berekend? De belanghebbenden hadden bij zichzelf overlegd, dat 't niet onvermakelijk zou zijn B. en W. voor die onoplos bare vraag te stellen, wel wetende, dat onmacht der autoriteit verteedering dos harten wekt ten gunste van requestranten. Een vaste maatstaf bestaat er niet en zal ook niet gemakkelijk te vinden zijn. De schatters nemen, overeenkomstig de bepalingen der Drankwet, tot grondslag de jaarlijks opnieuw vast te stellen huurwaarde, welke een localiteit in verband met den omvang van het bedrijf, waarvoor de vergunning strekt, kan geacht worden te bezitteD dat zijn wel veel woorden, maar een stevig houvast heeft men daaraan allerminst. Trou wens, wanneer alles duidelijk was aangewezen, had men geen schatters noodig eigenlijk was dus het heele verzoek niets anders dan vragen naar den bekenden weg. B. en W. konden dan ook geen afdoend antwoord geven, maar in plaats van dit openhartig te bekennen, stelden zij voor afwijzend op het request te beschikken. Neen, dan had de heer Gerritsen een veel leuker antwoord gereed. Hij wilde den bal terugkaatsen en tot adressan ten het verzoek richten om zelf eens een maatstaf aan de hand te doen. Waarschijnlijk zonden zij dan in het zelfde parket gekomen zjjn als waarin B. en W. zich nu bevonden en dan zou opnieuw gegolden hebben, dat wie het laatst lacht het best lacht. Immers het tegenwoor dige stelsel biedt allicht meer waarborgen tegen willekeur dan wanneer men b.v. de hoeveelheid gebruikt gedistilleerd als maatstaf ging nemen. Kan men zich nu met vereenigen met de uitspraak der schatters, dan is er hooger beroep mogelijk bij de herschatters, waarvan er één door den appellant mag worden benoemdhet gaat derhalve niet aan te beweren, dat men in dezen als het ware met ge bonden handen en voeten aan den fiscus is overgeleverd. De Raad had bljjkbaar daarop het oog en vereenigde ziek daarom met het praeadvies van B. en W. Adres santen hebben nu het groote voordeel gekregen, dat zij in belrlag komen en kunnen gaan poseeren als menschen, wier beurs in het geheim wordt geattaqueerd. Dat is voor hen een groote voldoening en daardoor zijn de kan sen ^aanmerkelijk gestegen, dat er bij de herziening van de urankwet met. hunne wenschen rekening zal worden gehouden. Een andere vraag is 't evenwel, of't financieel voordeelig zal wezen als de wet eens den maatstaf ging aangeven voor het geheele land in plaats van elk" ge meentebestuur afzonderlijk. Den maatstaf te kennen is heal interessant, maar iedereen zal de onwetendheid ver- kiezen ale die goedkooper is. Veel van zieh laten spreken komt dikwijls duurder uit dat heeft in dezelfde raadszitting nog een andere groep menschen moeten ervaren, namelijk de zeer gefor tuneerde en de buiten Amsterdam wonende ouders, wier kinderen de Openbare Handelsschool bezoeken. Over het gebouw, waariD deze school thans gevestigd is, heeft men in de laatste jaren veel, en met het volste Nu was er immers heel geen twijfel meer, wie later eigenaar van Niedeck zijn eou 1 Een tweede zoon volgde en maakte de kans nog grooter en vaster. Thans echter hielden Rndiger eu Mevrouw Melanie hunne goudmjjnen voor totaal onuit puttelijk, zoodat zij zich niets meer ontzeiden. Dit duurde zoo eenige jaren, toen kwam de Fransch- Duitsche oorlog en daarna de eenheidsverklaring van het gansche Dnitsche rijk. Rudiger's schoonvader gebrnikte ook dit als reden en voorwendsel tot grooter speculatiesdan waaraan hij zich ooit gewaagd had, en liep daardoor met open oogeu zgn ondergang tegemoet. Eerst werden toen de vorstelijke toelagen beperkt, totdat zij eindelijk zoo goed als niets meer ontvingen Rndiger vloekte, gravin Melanie kreeg zenuwtoevallen, maar nóch het een nóch het ander kon den ondergang van den speculant tegenhouden. Nog eens wendde Rndiger zich tot zjjn neef. Hij kreeg den brief aan stukken gescheurd terug. En toen bracht haat en vertwijfeling het duivelsche plan bij hem tot rijpheid, hetwelk Kubnert zoo even aan zgn meester had medegedeeld. Nog was het bankroet van den millionair niet officieel bekend, nog steeds hield men in de residentie Rndiger voor den bezitter van millioenen. Alleen Willibald wistdoor dien laatsten briefprecies hoe de zaken stonden. Rndiger scheen echter de dagen dat de wereld hem nog voor rgk hield, te willen gebruiken, om zich ten koste van zijn neef voor ondergang te behoeden. Telefoonnummer r 3, recht, geklaagd. Toen dan ook een voordracht verscheen om voor twee tonnen gouds een nieuwe inrichting te bouwen op het terrein van het voormalig Leidsche kerk hof was er groote voldoening over, dat eindelijk een nieuw verschiet stond aan te breken. De heer van Nierop heeft er nu echter voor gezorgd, dat die vreugde een onaangenamen bjjsmaak heeft gekregen. Hij vond dat er naar gestreefd moest worden om de rente en aflossing van het stichtingskapitaal terug te krijgen door eene verhooging van het schoolgeld en tevens gaf' hij aan, hoe men dat moest doen. Thans is het minimum van het school geld f 100 per leerling eD mag het maximum niet hooger stijgen dan f 230 den kostenden prijs, dien de wet niet wil overschreden zien. Die prijs moest derhalve eerst verhoogd worden en dat kon men doen door bij de kosten van het gebonw en het onderwijs ook nog die te voegen van den grond waardoor men best tot f 300 per leer ling kon komen. Ouders wier inkomen meer dan f 13.000 bedroegkonden dat best betalen en 't was al te dwaas, dat dergelijke door de fortuin begunstigden nog op de stedelijke schatkist teerden. Evenmin mocht dit voortaan geschieden door de ouders der uitwonende leerlingou die niet bijdroegen in de stedelijke lasten dat aantal is vrij groot en als zij wat meer betaalden kon oen groot deel van het deficit gedelgd worden. Heel veel was daar tegen niet in te brengen en nu B. en W. een onderzoek naar de uitvoerbaarheid van dit plan toezegden zal 't er naar alle waarschijnlijkheid wel toe komen. Vooral onder de uitwonende oudersdie hebben geklaagd over de bestaande localiteitzullen er wel ziju die nu liever maar alles bij het oude zouden willen laten de slapende honden zijn wakker gemaakt. Amsterdam moet èn zuiniger worden met zijn uitgaven èa zijn inkomsten versierken, de harde noodzakelijkheid brengt dat besef meer en meer. Deze overweging en de wetenschapdat het onderwijs reeds zulke schatten verslindtzullen ook wel nadeelig werken op de uitvoering van een denkbeeld dat al vier jaar geleden in de Plaatselijke Schoolcommissie werd besproken en zieh nu eindelijk in een adres zal belichamen. Dat denkbeeld is het inrichten van een deel van het terrein behoorende tot bet voormalige Frankendaal in de Watergraafsmeer tot een model-schooltuin ten behoeve zoowel van de onderwijzers der openbare en bjjzondere scholen die daar gelegenheid zouden vinden om de levende natuur te bestudeeren als van de leerlingen van zulke scholen waar de gelegenheid tot het aanleggeu van een schooltuin ontbreekt. In de jongste vergadering der School commissie had alleen de heer Fabius de zuinigheids man, daartegen bezwaar; alle andere leden stemden ervoor om aaD B. en W. te verzoeken zoo mogelijk aan dezen wensch gehoor te verleenen. Er valt daarvoor dan ook verbazend veel te zeggen. De stadskinderen en de natuur staan meestal vreemd tegenover elkaar: iedere bloem is een »roossie" en iedere vogel een »vinkie". Wandelen zij eens over heiden en door bosschen dan missen zij alle elemen taire kennis die dergelijke tochten juist zoo bekoorlijk maken voor den vriend der natuur een iep kunnen zij ternauwernood onderscheiden van een den en van de bloemen zien zij niet anders dan de kleur. Juist nu er Van hem, den bezitter van een fabelachtig vermogen, zon niemand ooit kunnen vermoeden dat hij uit per soonlijke geldzucht zjjn neef van Niedeck wensehte ver wijderd te zien. Het was alleen ten gevolge van het aan houdend dringen en smeeken der burgers van Auger- wies, die de handelingen van den krankzinnige niet langer konden aanzien. Zooals de zaken thans nog oogensehjjnljjk stonden, was Rndiger verplicht voor zijne toekomstige bezittingen te waken. Het plan was zoo geraffineerd in elkaar gezet en uit gewerkt dat hij er alle eer van had. Graaf Willibald hief het zielsbedroefde gelaat omhoog en keek in den helderen maneschijn naar bniten. Krampachtig sloot hij de handen ineen. Ja, het plan was slnw en slim bedacht, maar daarboven waakt er Eén, die het lot van alle stervelingen in Zijn hand heeft, en de slnwste aanslagen kan verijdelen: Mijne gedaehten zjjn niet nwe gedachten. ZESDE HOOFDSTUK. Dierbaar is mij de vriend, doch ook den vijand heb ik noodig, Zegt mij de vriend wat ik kan, de vijand leert mij wat ik moet S c h i 11 e r. Er werd in het gansche hertogdom over niets anders gesproken dan over den val van Niedeck. Men had alles eigenljjk reeds lang vooruit zien aankomen, want reeds sedert jaren had men van graaf Willibald hooren beweren dat hjj krankzinnig was. En thans was het geduld van zgn onderhoorigen dan ook eindeljjk nitgeput. Men vertelde, dat de burgemeester van Angerwies zieh met dringende smeekbrieven tot graaf Rudiger had gewendten gevolge daarvan had deze met zijne echt- onder de Amsterdamsche onderwjjzers meer en meer liefhebberjj komt voor de studie der flora en fanna E. Heimans en Jac. P. Thysse de schrjjver der aardige boekjes. »In sloot en plas" en »Van Vlinders, vogels en bloemen" zjjn werkzaam aan scholen in de hoofdstad evenals verschillende medewerkers van het belangwekkende tjjdschritt »De Levende Natuur'' zou het zoo wen- schelijk zjjn, dat de middelen niet ontbraken om ook aan onze aankomende jongelingschap van die kennis mede te deelen. Wij houden 't ervoor, dat daarvan een enorme vormende kracht zou uitgaan. De dieren in al hun eigenaardigheid te leeren kennen staat gelijk met er liefde voor te koesteren de wreedheid wordt daardoor nit het kinderljjk gemoed gebannen en wie goed is voor een dier verandert ook van opvatting ten aanzien van zjjn medemensch. Kennis van planten en boomen ver lokt tot lange wandelingen, een onuitputteljjke bron voor nieuwe ontdekkingen en herhaling van hetgeen men vroeger reeds zag of uit 's meesters mond hoorde zjj honden terug van het rondzwalken op straat, waarin meer behagen wordt geschept, omdat de bosschen voor oninge- wjjdeu niet fluisteren en de dieren niet elk hun afzonderljjke levensgeschiedenis hebben. Men late eens twee opgeschoten jongens een middag in het Vondelpark doorbrengen, waarvan de een onder wijs heeft gehad in de schooltuin en de ander niet. Het verschil zal iedereen dadel ijk opvallen. De een amuseert zich voortreffeljjkaan eiken strnik valt iets te obser- veeren en iedere bloem begroet hij óf met de aangena me gewaarwording, dat de kennismaking reeds vroeger plaats heeft gehad óf met de begeerte om haar meer van naderbij te leeren kennen. De andere jongen daarentegen vindt, of hjj in de eene laan komt dan wel in de andere »alles net zoo''; wat hem alleen boeien kan, zjjn de voor bijgaande menschen en wanneer hjj daarvan genoeg heeft alleen nog maar het genre dames, die den bloemengeur verschrikt doen vluchten door den dwalm van Ylang- Ylang waarin zjj zjjn gehuld. Als beide joagens thuis komen is 't toch zeker geen quaestiens punt, wie zgn middag het best heeft besteed en wiens karakter door deze vrjje uren winste heeft gedaan. Op het platteland is dit nog heelwat anders. Heeft de jeugd het geluk een ouderwjjzer te hebbeu, die de poézie kent van den bloe- mentooi der weiden en velden of zich de moeite geeft de dieren in hun interessant bedrijf na te gaan, dan heeft men daar rondom zich het materiaal om de schoollessen aan de praktjjk te toetsen een schooltuin is daar veel minder noodig. De Amsterdamsche arbeiderskinderen zien maar hoogst zelden een in het wild groeiende bloem hnn moet geleerd worden ze te gaan opzoeken en schep pen zjj daarin eenmaal vermaak, dan zullen voor hen de Zondagen en vacantiedagen niet langer traag voorbjj gaande uren zjjn die hun ziel verderven maar zullen zjj de stadspoorten verlaten om geest en lichaam te ver- frisschen en in de goede richting te vormen. Dit alles bedenkende is 't te hopen, dat èn B. en W. èn de gemeenteraad zich niet zoozeer zullen laten beheer- schen door het zuinigheids-besef op onderwjjs-gebied, dat zjj a priori deze nieuwigheid als te kostbaar verwerpen. genoote een reis naar het stadje ondernomen, ten einde zich persoonljjk van alles te overtuigen. Alles was nog veel erger geweest dan hg gedacht en 't zich voorgesteld had. De Heer van Niedeck haalde de gekste dingen nit. Naar alle waarschjjnljjkheid was 't een hersenverweeking het waterhoofd van den gekken man toonde dit duidelijk genoeg aan. Dat onder het toezicht van znlk een on toerekenbare persoonlijkheidde gansche bezitting ge ruïneerd moest worden lag voor de hand, en daarom kon niemand het graaf Rndiger kwaljjk nemen, als hjj bjj tjjds voorzorgsmaatregelen namom de bedreigde erfenis voor zgn zoon te redden. Uiterst verbaasd was men echtertoen het nieuws zich verspreidde dat graaf Willibald in dr residentie was aangekomen, ten einde een der eerste rechtsgeleerden te raadplegen en naar men verder verzekerde zich wegens dnivelschen laster, onder de persoonlijke hoede van den Hertog te stellen. Men was uiterst verbaasd, toen men den graaf, af en toein een open rjjtuig, door de stad zag rjjden. Hjj was zeer élégant en nieuwmodisch gekleed, en maakte hoegenaamd niet den indruk van ziekeljjk of krankzinnig te zjjn, zooals men verteld had. Natuurlijk had men alles erg overdreven, ofschoon aan den anderen kant, znlke menschen, somtjjds onge- looteljjk slim en handig ieder uitwendig verschjjnsel hunner ziekte weten te verbergen. Overigens zag men het eind van dit alles, over 't al gemeen tameljjk onverschillig tegemoet, graaf Rndiger was zoo rgk, dat een gewonnen of verloren proces voor hem wel geen noemenswaardig veischil zou maken, en de Heer von Niedeck was een te onbekende grootheid, om de groote menigte veel belangstelling in te boezemen! Alles had zgn gewoon verloopde getuigen werden gehoorden de deskundigen gaven onder eede hunne meening te kennen. En zoo wachtte men onverschillig den verderen afloop af. Wordt vervolgd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1899 | | pagina 1