De Erfgenaam van MM
No. 38.
Honderd en eerste jaargang.
1899.
WOENSDAG
29 MAART.
Amisterdamsche Brieven.
FEUILLETON.
(DER MAJORATSHERR).
ALKIHAARSCHE COURANT.
Dene Courant wordt Dinsdag-, Donderdag-
in Zaterdagavnnd uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden [voor Ai.kma.ae f O.HO franco door het
geheele rijk f ï,-.
3 Nummers f 0,0®. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer: 3.
Prif s der gewone advertentlen
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan' de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOON.
XIII.
Toen de iar dagen door een der Amsterdamsche cou
ranten wen i meegedeeld, dat door den heer Frank Tan
der does aan B. en W. was gevraagd om toegelaten
te worden ale privaat-docent in de «Socialistische Eco
nomie", sprak een zuster blad daarvan als van een bericht,
dat sterk ia» den naderenden len April deed denken.
Heel spoedig daarna moest dit orgaan echter erkennen,
dat hier voMrekt van geen poisson. cl' Avril sprake was,
want inderdaad is een dergelijk verzoekschrift ingekomen.
Twintig jnar geleden zcu iedereen dat als een d waashedd
beschouwd hebben, maar sedert is er zulk een kentering
gekomen in de politieke denkbeelden, dat wie met zijn
tjjd wil meegaan zich weï zal wachten om nu het verzoek
in een bespottelijk daglicht te stellen. O, we zijn zoo
vooruitgegaanToen de socialisten ;pas van zich deden
hoeren stelde <Ie studeerende jongelingschap er een eer
in om daarover haar afkeuring te kennen te geven
nu waait daar de wind uit een heel anderen hoek. De
wetenschappelijke socialistische lezingen, die dezen winter
te Amsterdam zijn gehoudenzijn druk bezocht door
studenten an een aantal hunner is er ook niet voor te-
ruggedeinsd om bij B. en W. aan te dringen op inwil
liging van de aanvrage des heeren van der JJoes. In
hun adres zeggen zij wel, dat geen voorliefde vóór- of
tegenzin tegen eenig politiek stelsel hun schrijven be-
beerseht, maar die zinsnede is blijkbaar niet veel anders
dan een poging om een slot te leggen op den mond van
hen, die mochten willen beweren, dat de studenten wel
wat anders hebben te doen dan zich met de politiek te
bemoeien. En door dit zalfje hebben zij, zonder al te veel
ergernis te geven, de volgende beweringen in hun request
kunnen loozen Wjj stellen het op hoegen prijs, dat
de Universiteit ons de gelegenheid oioent om niet alleen
de vakkennis te verwerven voor de taak, die ons in de
maatschappij wacht, maar ook om in andere kringen
van het stoffelijk en geestetjjk leven «en inzicht te be
komen, dat ons voor eenzijdigheid behoeden kan en ons
den weg door het leven kan wijzen bij de verantwoor
delijke positie, die velen onzer wacht. Wij meemen thans
reeds in te ziendat een goed begrip van de wijze
waarop goederen worden voortgebracht, verdeeld ea
verbruikt ons in onze levenstaak onontbeerlijk sal zijn
an mee kan helpen om in de verscheidenheid van one
weten de hoogere eenheid te bevorderen, .die het doel is
en het resultaat kan zijn van universitair onderwijs.
Terwijl wij het daarom waardeeren, dat het onderwijs
in de staathuishoudkunde in zoo vertrouwde handen is
gegoveu en wjj den ruimen zin, waarin de Universiteit
wordt bestuurd hebben erkend toen naast den hoog
leeraar mr. M. W. F. Treub als privaat-docent werd
toegelaten mr. A. J. Cohen Stuart, komt het ons voor,
dat in onzen levenstijd het socialistisch inziciht in het
proces van productie, verdeeling en consumptie, zoowel
in het maatschappelijk als ia het wetenschappelijk leven
een zoo groote plaats zal innemen, dat wjj wenschen ia.
deze studiejaren ook dit inzicht te leereu kennen."
17)
Lnid schreiend zonk de gravin in haar stoel«Papa
moet ons helpen
«Mijnheer uw vader is bankroet
«Nog niet officieel hij kan misschien nog wel iet»
redden
«Als hij iets redt, dan denkt de brave man het eerst
aan zich zeiven zeide Rndiger spottend.
«Ik zal naar tante Aurelia reizen en haar vertellen
hoe de zaken staan Zij is mijn peet en schatrijk
«Reis jij maar naar tante Aurelia, maar vergeet niet
dat gij nog nooit iets van haar hebt los kannen krijgen.
Tante Aurelia ts het gemeenste, krenterigste, gierigste
schepsel onder de zon
«Je hebt gelijk ik vrees o, ik vreeshevig
snikken belette haar verder te spreken.
«In het ergste geval verkoopen wij onze villa en gaan
naar het buitenland. Onbekend, in een kleine stad kun
nen wij wel van de rente van wat ons dan overig blijft
leven!" 6 J
«Maar hoe Zulk een bestaan overleef ik nietIk
kan mij niet bezuinigen ik kan mij niet verminde
ren Dan maar liever dood 1"
«Dat kan je ook nog altjjd doen!" zeide hij met
bitter snijdenden spotop harden toon «als het je ten
minste nog niet op het laatste oogenblik te binnen schiet,
dat zellmoord doodelijk is
«Schei uit met die onbeschofts spotternij schreeuwde
zij woedend opspringend «verbeeldt ge u, dat ik in al
die ellende bij je zon blijven Ik laat me van je scheiden
Hijmet een diepe, hoffelijke baiging
Die woorden klinken niet kwaad en men kan daar
aan voelen, dat zij niet zijn neergeschreven voordat zij
ernstig zijn gewikt en gewogen. Of B. en W. zich door
dat betoog zullen laten overhalen om het verzoek in te
willigen In principe zullen zjj, althans de meerderheid,
wel daartegen zijn, maar weigeren zij, dan is dat slechts
koren op den molen der socialisten. Mag Van der Goes
zijn wijsheid niet komen verkondigen, dan gaan zijne
politieke vrienden onder de studenten zoowat als mar
telaars fungeeren en wordt hij toegelaten, dan is 't zeer
de vraagoi hij ep den duurwanneer eenmaal het
nieuwtje eraf is, de belangstelling zal weten gaande te
houden.
De revolutionaire socialisten, die nog overgebleven zijn,
kunnen tegenwoordig hun plezier wel op. Niet alleen
hebben zij hue drukkerij van het Damrak moeten over
brengen naar een veel ongunstiger gelegen perceel in de
Haarlemmer Houttuinen maar ook hun eigen gebouw,
het aan herinneringen zoo rjjke Constantfa, is deze
week onder den hamer gebracht en voor ruim f 30.000
verkocht. Kooper is geworden de heer Grijpink, in boter
•en kaao, wat aanstonds aanleiding heeft gegeven tot het
gerucht dat daarvan een kaaspakhuis zou worden ge
maakt. Zeer waarschgnlijk is dat echter niet, alleen reeds
daarom omdat men voor een pakhuis toch liever een
perceel zou bestemmenaan het water gelegen, en in
ieder geval niet soo ver verwijderd van de hoofdverkeers
wegen te water als met de Rozengracht het geval is.
De heer Grijpink heeft met den aankoop vermoedelijk
een speculatie beoogd. Zoowel de anti-revolutionairen als
de Katholieken hadden een goed oog op Oonatantia, in
de eerste plaats omdat het gebouw zeer geschikt is voor
vergaderingen en ten andere, omdat er iets genoeglijks
in schuilt op het eigendom van den aartsvijand te gaan
zitten. Voor de anti-revolutionairen is het perceel echter
veel te hoog gegaan, wact zij kunnen niet over ruime
ondsen beschikken willen de Katholieken daarentegen
eenmaal iets dan zijn de financieele bezwaren meestal
wel uit den weg te ruimen. Of echter de R. K. Volks
bond naar de Rozengracht zijn zeto! zal overbrengen,
geljjk door sommigen beweerd wordt, schijnt mij zeer
twijfelachtig meer kans bestaat er, dat ConstarUia voor
R. K. school zal worden ingericht.
Kon „Liefdadigheid nacr Vermogen" ook maar
zeggendat de geldelijke moeilijkheden waar 't een
gewenscht doel betreft, altjjd wel uit den weg zijn te
ruimen. In de afgeloopen week werd de jaarvergadering
gehouden en daar was ook nu weer reden tot klagen"
wijl zooveel onafgedaan moet blijven uit gebrek aan
fondsen. Er wordt wel veel gegeven in '98 vloeiden
toch ruim 1 /0.000 in de kas maar er vragen zoo
"elen om hulp en er is zooveel ellende te lenigen. Ge
lukkig bracht het afgeloopen jaar echter een voorziening
ia een groote leemte. Een voorname fout, die tot hiertoe
de verzorging der armen in de hoofdstad aankleefde
was het elk op zichzelf handelen der verschillende col
leges van liefdadigheid waardoor 't zeer moeielijk was
om na te gaanof niet sommige gezinnen ten koste
van anderen, te veel ontvingen, omdat zij van verschil
lende kanten werden ondersteund. Dank zij het onver
moeide streven van dr. C. W. Janssen is er eindelijk
uitzicht gekomen op samenwerkingzoodat een Veree-
niging van Armbestuur is opgericht, die den steun heeft
van den wethouder van het armwezen en van verschil
lende besturen ten bate der armen. Alleen de diaco
nieën der Ned. Herv. Gemeente, der Gereformeerde Kerk
en der Waalsch Hervormde Gemeente zijn tot hiertoe
niet toegetreden, maar er bestaat gegronde hoop, dat zjj
op den dunr hare medewerking niet zullen onthouden
Eerst wanneer alle gelden, die voor liefdadige doeleinden
worden uitgegeven, samenvloeien en de verdeeling daar
van wordt bewerkstelligd met medeweten van de bestuur-
deren der verschillende colleges, zal 't mogeljjk worden,
dat niet enkele personen die in de termen vallen van
bedeeling van meer dan één kantte veel ontvangen
zoodat anderen niet genoegzaam kunnen geholpen worden
t Heeft echter heel wat moeite gekost om 't zoo ver
te brengende meeste besturen beoefenen graag de lief
dadigheid op eigen hand zonder daarvan aan anderen
rekenschap te geven en er zijn heelwat lessen van schade
en schande noodig geweest om het besef te doen door
dringen, dat deze methode allerminst de ware is.
Nog van een anderen kant komen berichten aangaande
samenwerking en die zijn niet minder verblijdend. De
atdeelingen der Vrijzinnige Hlesvereeniglng
„Voortuitgang" in de negen districten van Amsterdam
zijn eindelijk gaan inzien dat het partijverband bij de
tegenwoordige regeling veel te slap is zoodat men bg
elke verkiezing ernstig aan een nederlaag is blootgesteld.
Het initiatie! tot de hervorming is genomen door het
i onfraai Comité dat zich blijkbaar het geweten voelde
knagen als het dacht aan de komende dagen van strijd.
Een circulaire werd rondgezonden en daarop is vergaderd
on vergaderd totdat nu dezer dagen kou worden ver
kondigd dat eene reorganisatie is tot stand gekomen.
Men noopt daardoor een krachtiger verband te krijgen
tnsschen de afzonderlijke districtsvereenigingende libe
ralen in Amsterdam moeten zich weer gelijk vroeger
één gaan gevoelen. Dit partijverband zal zich o. a. uiten'
door de voorbereiding der behandeling van onderwerpen
van politieken aard en van die welke voor de ontwik
keling van Amsterdam in den door «Vooruitgang"
gewenschten zin van belang zijn bij voorkeur te doen
plaats bobben door het Centraal Comité. Hieraan wordt
de taak opgedragen zoo dikwijls dit noodig is van de
zienswijze der vereenigde districten te doen blijken te
vens de belangstelling van de kiezers in de openbare
zaak op te wekken en voor de beginselen der Veroeniging
op de meest gewenschte wijze propaganda te maken. Het
stellen van candidaten zal uit den aard der zaak het
werk der districts-vereeniging blijven, maar gemeen
schappelijk overleg zal daaraan voorafgaan. Op die wijze
zal het besef doordringen dat de zege in één district
behaald aan de geheele vrijzinnige partij in Amsterdam
zal ten goede komen en dat de nederlaag, in één district
geledenden strijd een volgende maal in een ander
district verzwaart.
Door elk der vereenigingen is tevens een afgevaardigde
«Het zal me een bijzonder genoegen zjjn
Hiermede keerde hij zich van haar a|, greep nogmaals
aaar de courant en >.n een stoel nedervallende begon hfi
onverschillig er in te bladeren.
Mevrouw Melanie snikte zachtzij beet in machte-
looze woede de fijne kanten van haar zakdoek stuk en
schopte met het roode hakje van haar muiltje tegen het
verguldsel der kachel.
Zoo verliep er ongeveer een uur, een uur waarin deze
beide menschen alle pijnen van het vagevuur leden. Hun
gansche bestaan, hun naam, alles, alles stond op het spel
en algeheele ondergang staarde hen met al zijne ver
schrikkingen dreigend aan.
Geen van beiden vond bjj den ander troost of aan
spraak, nergens zachte liefdergke deelneming, die helpt
raadt en steunt. Als twee harten bij voorspoed en geluk'
koud en vreemd tegenover elkander staandan gevoelen
zjj al het treurige daarvan nog niet zoo ten volle omdat
hun alsdan nog middelen ten dienste staan hunne ge
voelens te verdooven maar komt er verdriet komen
er zorgen en tegenspoeden dan wordt zulk een echtpaar
reddeloos van elkaar geruktdan wordt de bodemloze
afgrond zichtbaar, die als door rozen bedekt, toch reeds
tnsschen hen ingaapteen die thans het graf wordr van
vrede en geluk.
Eeu uur van bittere wanhoop en verlatenheidEen
uur waarin het noodlot als met knotsslagen tegen het
hart aanbeukt om de harten wakker te schudden en te
vermanen. Maar het uur verliep, en de harten waren
harder geweest dan de knots.
Het toeval scheurde nogmaals de kaarten grillig voor
hen dooreen. Er werd geklopt.
Gravin Melanie sprong met rood geweende oogen, boos
uit haar stoel op, en keek den bediendedie op een
zilver blad een brief bracht, woedend aan.
«Hoe durf je ons storen Wat heb je daar
snauwde zij den gegalonneerde toe.
Graaf Rudigor lachte bitter: «De invitatie ter bij
woning van het huwelijk schatjeHebt ge reeds een
geschikt toilet gereed
Melanie beet zich op de tanden en greep den brief.
«Een telegram Voor mij 1"
«Om u te dienen, mevrouw de gravin
«Wel wel neef zet er haast achter?" zoo liet zich
weder de schorre stem van den graaf hooren, hij stond
echter op en plaatste zich achter zijne vrouw.
Evenals daar straks kwam er een luide kreet over de
lippen der gravinditmaal echter was het een jubel
kreet die door de kamer klonk.
«Daar lees zeide zij triomfeerend en wierp, met
vlammende oogen haar man den brief toe.
«Het is goed je kunt gaan" voegde zg met haar
gewone trotsehe handbeweging den knecht toe.
Zwijgend verliet deze het vertrek.
Graal Rndiger las Tante Aurelia zoo juist aan een
beroerte gestorvenkom onmidellijk voor de opening
van het testament. Melanie is universeele erfgenaam
«Hoera hoera
Als een redding in doodsnoodkwam deze tijding
tot hen. Ze zagen elkaar aan lachten en reikten elkaar
de hand.
Galant kuste Rndiger de vingertoppen zjjner vrouw.
«Ik wensch u en mij geluk Ik wist het weldat
het geluk ons niet geheel en voor goed den rug zou toe-
keeren
«En nu geloof ik ook aan zijn bljjvende gunst!" zei
Rndiger overmoedig. «Waar wedt gij ommijn beste
neef Willibald zal nooit een zoon geboren worden
Lachend haalde zij de schouders op. Laten we dit ten
minste hopen, ik neem intusschen de weddenschap aan
ik wed om het paarlen collier, dat je laatst te duur was
om voor mij te koopen
«Accoord
«Nu zal ik de rouwkleeren bestellen. Zullen we de
jongens medenemen voor de begrafenis, wat dunkt u
«Ja, dat geelt een goeden indruk." De graaf schelde
en gai bevel den gouverneur en de jongens te roepen.
»U moet een paar dagen vacantie geven, Dokter, nw
leerlingen moeten met ons mede voor eene begrafenis,"
en de spreker wendde zich tot zijn beide zoontjes die
