Honderd en eerste jaargang,
1899.
ZONDAG
2 APRIL.
De arbeidsovereenkomst.
Nederland.
jNO. 4Qt Tweede blad.
ALklIAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt IIInsdA g-, Donder d a g-
en la te rdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,8© franco door het
geheele rijk ff 1,
3 Nummers f ©6. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer3.
Prijs der gewone advertentlen s
Per regel f ©.15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. OOSTER
ZOON.
i.
Er is wellicht geen onderdeel van ons burgerlijk recht,
dat zoo onvolledig is geregeld als de zoogenaamde huur
van diensten" en meer in 't bijzonder de »huur van
dienstboden en werklieden". De hoogleoraar Drucker,
van wien onlangs een ontwerp van wet tot regeling van
de arbeidsovereenkomst in het licht is verschenen, zegt
te recht, dat de weinige bepalingen, die daaromtrent in
ons Burgerlijk Wetboek voorkomen op den naam van
regeling nauwelijks aanspraak kunnen maken. Wij vinden
daaronder in het algemeen bepaald dat er huur van
diensten, van werk of njjverheid bestaat, wanneer iemand
zich verbindt om iets voor een ander te verrichten, tegen
betaling van een tusschen die beiden bepaalden prjjs of
loon. Verder heeft men eenige bepalingen omtrent «aan -
neming van werk" in drie artikelen over »huur van
dienstboden en werklieden". Dat is alles.
Wat de vaanneming van werk" betreft, zij is van
geheel bijzonderen aard en wij kunnen haar daarom bui
ten bespreking laten. Ook heeft zich in de praktijk de
behoefte aan betere regeling van de daaruit voortvloeiende
verplichtingen niet zoo sterk geopenbaard als ten aan
zien van hetgeen meer in 't bjjzonder wordt verstaan
onder «huur van diensten" en van «dienstboden en werk
lieden". Onder hoeveel verschillende vormen komt huur
van diensten voor 1 Een advokaat ontvangt loon voor
de diensten die hij bewijst door het geven van een rechts
geleerd advies of het voeren van een proces de genees
heer voor de diensten aan den zieke bewezen de archi
tect voor het ontwerpen van een plan voor een villa of
een tabriek maar evenzoo de dienstbode en de dagloo-
ner voor zijn dagelijkschen arbeid. Het groote verschil
in de verhouding waarin al deze personen staan tot den-
gene die van hun diensten gebruik maakt, eischt een ver
schillende wettelijke regeling, die in ons Bargerlijk Wet
boek is beproefd door de weinige bepalingen omtrent d e
huur van eigenlijk gezegde dienstboden en werklieden.
Die regeling is echter op zich zelve geheel onvoldoende,
maar evenmin is met zekerheid aan te wijzen, wie onder
dienstboden en werklieden verstaan moeten worden.
De heer Drucker heeft daarom een afzonderlijke rege
ling ontworpen voor allen die, zooals de gewone uit
drukking luidt, in betrekking zjjn, in iemands dienst
zijn getreden, die hun loon ontvangen per jaar, per week
of per dag, voor allen die, zooals het eerste artikel van
het ontwerp het uitdrukt, hun arbeidskracht, geheel of
voor een gedeelte, voor zekeren tijd korter of langer,
al is het maar voor een enkelen dag tegen loon ter
beschikking stellen van een ander. Die regeling geld t
dus niet voor den advokaat, voor den dokter of voor
den ambachtsman, die voor iemand eenig werk verricht,
maar wel voor den secretaris, den ingenieur, den rechts
geleerden, wiskundigen of geneeskundigen adviseur, die
tegen een vast salaris voor korter ot langer tijd bij een
vereeniging is aangesteld en haar alle diensten bewijst
die zijn betrekking meebrengt; wel voor den redacteur
van een dagblad, voor de dienstboden, kinderjuffrouwen,
gouverneurs of gouvernantes, huishoudstersrentmeesters,
knechts, fabriekarbeiders, boeren-arbeiders, daglooners
kantoorbedienden, klerken, winkeljuffrouwen en leerli ngen(
zoowel als voor den directeur en de bezoldigde bestuurders
eener maatschappij ol coöperatieve vereeniging. De titel
maakt hier geen verschilevenmin de aard van de dien
sten, die zij bewijzen, hetzij handenarbeid of arbeid van
zuiver wetenschappeljjken aard, zoogenaamd hoofdwerk;
en evenmin maakt het verschil, of de bezoldigde persoon
al of niet inwoont bij hem in wiens dienst hij is, en of
het loon dat hij ontvangt salaris, bezoldiging of daggeld
heet, of wolken anderen naam het mag dragen. Al deze
personen, die hun arbeidskracht voor korter of langer
tijd voor een ander beschikbaar hebben gesteld, worden
in dit ontwerp «arbeiders" genoemd, en hij die over hun
arbeidskracht beschikt, heet «werkgever"; de overeenkomst
die tusschen hen bestaat, wordt «arbeidsovereenkomst"
genoemd.
Het loon kan niet alleen bestaan in geld, maar ook
in voedsel verlichting verwarming in kleeding en
woning, in het gebruik van een stuk grond oi een stuk
vee, in onderricht (leerlingcontract) en hetgeen door of
voor rekening van den werkgever ten behoeve van den
arbeider wordt verricht, in eerste levensbehoeften, voor
zoover die dienen tot grondstoffen voor het bedrijf
waarin het loon wordt verdiend, of tot de voortbrengselen
van dit bedrijf behooren, met uitzondering van storken
drank. Geen andere waren zullen dus als loon in be
taling gegeven kunnen wordeo dan die worden ingeslagen
of afgeleverd in het bedrijfwaarin de arbeider zelf
werkzaam is, en dan nog alleen als zjj tot de eerste le
vensbehoeften gerekend kunnon worden, alzoo geen waron,
die de werkgever b.v. verkoopt in een winkel, dien hij
er buiten dat bedrjjf op nahoudt.
Slechts twee algemeene uitzonderingen zijn in het
ontwerp gemaakt. Het geldt niet voor de overeen
komsten tusschen de reederij ou den schipper en tusschen
den schipper en de verdere bemanning bij de zeevaart,
die geregeld zijn in het Wetboek van Koophandel, en
evenmin voor personen die in dienst zijn van den Staat,
een provincie, een gemeente of een waterschap. Mocht
het noodig blijken eenige bepalingen ook op deze «amb
tenaren" of «beambten" toepasselijk te verklaren, dan
zal dat bij afzonderlijke watten kunnen geschieden. Wat
de binnenvaart betreft, zijn echter de rechten en ver
plichtingen van stuurlieden, schippersknechts en ander
scheepsvolk niet in het Wetboek van Koophandel geregeld
voor zoover daaromtrent geen bijzondere overeenkomsten
zijn getroffen wordt er alleen verwezen naar de bepa
lingen van het Burgerlijk Wetboek omtrent «huur van
dienstboden en werklieden" en naar de bijzondere regle
menten en verordeningen. Worden nu de bepalingen
van het Burgerlijk Wetboek omtrent huur van dienst
boden en werklieden veranderddan kunnen zij ook
voor zooveel noodig en nuttig, op de rechten en ver
plichtingen van de schippers en het scheepsvolk bij onze
binnenvaart toepasselijk verklaard worden.
Het spreekt overigens we!van zelf, dat niet alle
bepalingen dezelfde behoeven te zijn voor alle personen,
die in den zin van dit ontwerp «arbeiders" worden
genoemd. Sommige bepalingen zouden onnoodig of zelfs
minder wenschelijk zijn voor personen met een vrij hooge
bezoldiging en het ontwerp veroorlooft dan ook afwij
kingen, wanneer het loon meor bedraagt dan drie gulden
per dag of wanneer het geheel afhankelijk is van den
omzet, de opbrengst ol de winst van do onderneming
van den werkgever. Aan den anderen kant zijn weer bij-
zondero bepalingen gemaakt voor dienstboden en werk
lieden die bij den werkgever inwonen. Wat hen betreft
wordt het bij voorbeeld niet noodig geacht te bepalen
dat het loon in niets anders zal mogen bestaan dan in
hetgeen wij reeds hebben opgenoemd. Evenmin behoeft
de bepalingdat elk loon van niet meer dan drie
gulden per dag w e k e 1 ij k s moet worden uitbetaald
voor deze inwonende dienstboden of werklieden te gelden;
zij hebben aan een wekeljjksche betaling geen behoefte
en de gebruikelijke termijnen vrn betaling kunnen voor
hen blijven bestaan. Daarentegen zal de verplichting
van den werkgever om in geval van voorbijgaande en
niet door eigen grove schuld veroorzaakte ziekte van den
arbeiderte zorgen voor behoorljjko verpleging en ge
neeskundige bohandeling alleen gelden voor de bij hem
inwonende personen.
Wij stellen ons voor de voornaamste bepalingen van
de arbeidsovereenkomst, zooals die in het ontwerp wordt
voorgesteld voor onze lozers duidelijk te maken. Niet
alles zullen wij evenwel kunnen behandelen en meer
malen zullen wij iets dat niet van belang ontbloot is
onvermeld moeten laten. Bij een wetsontwerp van 65
artikelen en een uitgebreide memorie van toelichting is
dat onvermjjdeljjk.
Bouwplannen.
Te Hilversum heeft de makelaar P. C. Lasonder Jr.
eene oppervlakte bouwland en bosch groot ongeveer 23
hectaren, aangekocht met het doel daarvan eene villa en
wandelpark te maken.
De grond ligt over een lengte van 500 meter aan den
's-Gravelandschenweg en grenst het Ankeveenschepad en
den Doodweg.
Het reeds gemaakte grondplan geeft aan: 67 terreinen
voor villa's, met flinke en breede wegen, alles in de
onmiddelijke nabijheid van bosschen en het buitengoed
Spanderswoud".
Artls.
Een blijvende aanwinst is sedert korten tjjd voor
Artis geworden de ongeveer achtjarige manneljjke Chim-
pansé, die, sedert Augustus 1898 binnen de terreinen van
het Genootschap tijdelijk gedeponeerd, eenige weken gele
den in eigendom is overgegaan. Door een zorgvuldigo
verpleging is het mogen gelukken, het dier niet alleen
in het leven te behouden, doch het dier is sedert zijn
verblijf goed gegroeid en heeft zelfs aan levendige vroo-
ljjkheid gewonnen. Aan zijn oppasser, die, voor zoover
de tijd hem toelaat, steeds met hem speelt en solt, is hij
zeer gehecht en verstaat diens minste woorden en wen
ken. De gegronde hoop bestaat, dat het dier, nu het aan
ons klimaat schjjnt gewend te zijn, nog vele jaren in
het leven kan gehouden worden. De groote aantrekkelijk
heid vau het Aquarium blijft nog steeds bestaan en dit
is zeker niet te verwonderen zoowel de zee- als zoet
waterbassins zijn voortdurend met de meest verscheidene
vischsoorteu gevuld en in ware onderzeesche tuinen her
schapen. Behalve de gewonere soorten zijn andere zeld
zame in meerder of minder aantal vertegenwoordigd.
Een zeewolfin gezelschap van eenige groote kabeljau
wen, zeebaarzen, groote poonen enz., zwemt rustig tus
schen tarbot, zeepaling, zeekreeften en andere zeewater
bewoners. Een der grootste merkwaardigheden is wel de
kleine school haringen, die nu reeds moer dan twoe jaren
in het leven worden gehouden, wat in nog geen enkele
inrichting van dezen aard is mogen gelukken. Ook de
verzameling uitlandsche visscheu is in den laatsten tjjd
met eenige schitterend gokleurde soorten vermeerderd.
Eene herinnering dat het Aquarium ook voor niet-
ledon a 25 ets. per persoon aan de wegzijdo toegankelijk
is, is hier zeker niet overbodig.
Het gebruik van tabak.
Indien 't waar was, dat het gebruik van tabak in
het algemeen zóo sohadeljjk was als sommigen ons willen
doen golooven, hoe komt het dan, dat over 't algemeen
de mannen, die negen vau do tien rooken, niet onge
zonder zjjn dan de vrouwen, die daarbjj nog 99 van de
100 teatotalers zjjn Rooken bevordert, mits matig, de
spijsvertering, zooals iedere «dineur" weet. Boerhave
beval tabak aan als een middel tegen don honger. Als
een middel om groote vermoeienis en inspanning beter
te verdragen, is ze in alle legers in gebruik.
Napoleon drong er altijd op aandat zjjn troepen
tabak moesten hebben, en bij den terugtocht van Moscou
was ze van groot nut (Piske). Een soldaat kan heel
wat ontbering verdragen, als hij een pruim mag hebben,
en menige schildwacht riskeerde zijn leven door een lucifer
aan te steken, om zijn pijp brandende te krijgen. Niets
verbant het gevoel van alleen-zijn en het gevoel van
verveling en de knagende zorgen meor dan een paar
trekjes. De meeste auteurs gebruiken tabak en werken
dan gemakkelijker. Tabak bevordert de gezelligheid en
do goedhartigheid.
En toch heeft het tabaksgebruik groote schaduwzjjden,
vooial voor jongens. Voor hen is het rooken en pruimen
absoluut nadeelig voor de ontwikkeling van het lichaam,
meer speciaal van het zenuwgestel. Het is tjjd, dat de
wetgever hieraan een einde maakt.
Ook voor volwassenen, die niet vuurproef zjjn wat het
zenuwgestel betreft, die ljjden aan hartklopping en con
gesties, kan de tabak zeer nadeelig zjjn.
(«Hygiönische bladen.")
Veehandel In Friesland.
De handel in melke- en kalve koeien bij grooteren
aanvoer behoorljjk druk door meer vraag. De prjjs is iet
wat stjjver.
Vette koeien met een aanvoer, die wel zoo groot is
als in de vorige weken blijven zeer gevraagd met vaste
prijzen.
Hetzelfde is het geval met stieren voor de slachtbank
de handel daarin is zeer opgewektde prjjs blijft hoog.
De aanvoer, die niet groot is maakt mede grage koopers.
Vette kalveren met ruimer aanvoer zjjn zeer gewild
door bljjvende vraag vooral naar Holland. De Londen-
sche markt is in de laatste dagen minder voor dit vleesch
gestemd, doch dit is van geen invloed op de prjjzen hier.
Deze bljjven hoog en vast, ook met het oog op de a.s.
feestdagen.
Nuchtere kalveren, met flinken aanvoer, prijshoudend,
vooral niet hoogor.
In vette schapen handel stadig. De Engelsche markt
eeft in de laatste dagen hooger prjjzen de hoogere prjj
zen wisten zich staande te houden ondanks den zeer
grooten aanvoer. Friesland trok daarvan zeer weinig
voordeel; de aanvoer uit deze provincie was zeer gering.
Melke schapen met stadigen handel en vrjj geljjke prijzen.
Vette varkens, met behoorlijken aanvoer, zjjn goed
gevraagd. De prjjs der varkens zoowel als die der vette
biggen is vrjj grljjk aan die der vorige week. Magere
varkens stadigjonge biggen eveneens.
De aanvoer was: 40 stieren, 15 ossen, 500 vette boeien,
1100 melke- en kalvekoeien, 150 pinken, 400 vette kal
veren, 1200 nuchtere kalveren300 vette schapen 250
melkschapen, 130 vette varkens, 200 vette biggen en 200
magere varkens.
De prijzen zjjn vette koeien le qualiteit 2327 ct.,
2e qualiteit 2123 ct.stieren 18—22 ct., vette kal
veren 35—40 ot., vette schapen 00 ct.,vette varkens
1618 ct. en Londensche biggen 1617'/a ct. per iji kilo.
Ossen f 120195, melke- en kalve koeien f 120
f 185 a 195, pinken f 40 f 72, melke schapen f 12
18, magere varkens f 30f 45 en jonge biggen 1 80 95
ets. per week.
(»N. v. d. D.")
