De Erfgenaam van Meek.
No. 41.
Honderd en eerste jaargang;
1899.
WOENSDAG
5 A P R I L.
Openbaar Slachthuis.
FEUILLETON
(DER MAJORATSHERR).
Dat een openbaar slachthuis aan de gemeente geld zou
kosten hetwelk door de burgerij in don vorm van belas
tingen moet worden betaald isnaar de meening dezer
ledeneen dwaalbegrip dat echter nog bij zeer vele
burgers heerscht.
ALkMAARSCHE
Deze Courant wordt Dinsda g-, Dondert! ag-
en Z a tje rdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80 franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telcfoonnunmer3.
COÏ RA1VT.
Prijs der gewone advertentlen
Per regel f O,IA. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOON.
Als bijlage No. 36 tot het verslag der handelingen
van den gemeenteraad heeft het licht gezien het rapport
van het verhandelde in de sectiën over het voorstel van
B. en W. tot oprichting van een openbaar slachthuis te
Alkmaar.
Wij laten het hieronder in zijn geheel volgen
Bij de behandeling in de drie sectiën van het voorstel
van B. en W. tot oprichting van een openbaar slacht
huis werd meermalen met lof gesproken over de ijverige
studiedie blijkens de stukken door B. en W. van deze
zaak is gemaakt.
Nu wij er toe overgaan om te trachten een kort
resumé te geven van de opmerkingen en beschouwingen
waartoe dit voorstel in de sectiën aanleiding gaf, achten
wij het. daarom gepast eon woord van waardeering te
laten voorafgaan voor de toewijding en den ernst waar
mede deze zaak door het dagelijksch bestuur is ter hand
genomen.
Over het geheel genomen waren de geleverde be
schouwingen van algemeenen aard en is men, behoudens
een enkele uitzondering, niet in détails getreden.
Wat de wenschelijkheid van de oprichting van een
openbaar slachthuis aangaatzoo zien eenigo leden op
verschillende gronden do noodzakelijkheid daarvan niet
in. Zij zijn van oordeel dat het alhier verkochte vleesch
over het algemeen van zeer goede kwaliteit is en dat
het goedkeuringS3tempel van het abattoir aanleiding zou
kunnen geven, dat vleesch van mindere kwaliteit, hoewel
voor het gebruik voldoende verklaard, voor le kwaliteit
zou worden verkocht. Ook meenden deze leden dat een
abattoir aan de gemeente geld zou kosten en zou het
huns inziens meer aanbeveling verdienen eene vleesch-
keuring in het leven te roepen.
Een lid deed hierbij in het bijzonder uitkomendat
in onze gemeente tot hedenwat vleeschverbruik en
vleeschinvoer betrofde meest onbelemmerde vrijheid
bestond en vroeg of de nu voorgestelde sprong niet te
root wasthans in het geheel geen keuringen nu
adetijk een abattoir, en of men niet eerst kon beginnen
met eene keuring in te stellen.
Een ander lid meent de wenschelijkheid nog niet te
te mogen uitspreken om de weinige ervaring die men
in ons land heeft omtrent abattoirs in plaatsen van
ongeveer gelijke grootte als Alkmaar.
Naar zijn oordeel hadden B. en W. de zaak nog 3 a
4 jaar moeten uitstellen, om dan beter rekening te kun
nen houden met de ervaring elders opgedaan.
Meerdere leden konden zich met deze beschouwingen
niet vereenigen. Zij voerden daartegen aandat het
verdwijnen van de slachteryen uit de bebouwde kom der
gemeente, waardoor eene belangrijke aanleiding tot ver
vuiling van grachten en riolen voorkomen wordtvan
groot hygiënisch belang moet worden geacht.
Sommige leden erkennen ook de verspreiding van stank
door vuil en afval van slachterijen en wil men daarin
ten bate van den algemeenen gezondheidstoestand zooveel
mogelijk verbetering brengen dan zal de opheffing der
'II i ii" iii ti i ningp—H1 i in1 ii hlMI'i i i'HTWrnfiTi i|jj_ RIMfTpiLiiJLR JLHiBAJMLTTliU
20)
Eindelijk trok hij ongeduldig de schouders op. »Ja
zie je, bij God is geen ding onmogelijk! Als dat mis
maakt vrouwspersoon een enkel kind ter wereld brengen
kan dan kunnen er nog wel zes bijkomen Laten wo
dus nog maar niet al te vast op de erfenis rekenen 1"
Melanie beet zich op de lippen »0 maar dat zon
toch te erg zijn dat zonZij vond geen
woorden om haar gevoelens lucht te geven en trommelde
met de lange spitse vingernageltjes zenuwachtig tegen
het carton waarop de kennisgeving gedrukt was.
Waarom hebben ze 't ons eigenlijk laten weten?"
ging zij boos voort »dat porto had die gierigaard zich
ook wel kunnen besparen."
Lah hij kan zich toch niet blameeren, en toonen hoe
kwaad hij is."
»Dat is waar. Hè, als zij maar dood ging 1"
>Ja maar, ze gaat niet dood, zulke jammerlijke schep
selen zijn altijd het taaiste en waarlijk we moeten niet
op de erfenis rekenen ten minste nog niet. Het is drin
gend noodzakelijk dat we trachten rond te komen met
wat we nu hebben. Onze huishouding kost ons veel te
veel, en ik zie ook niet in waarom wij een heel leger
tafelschuimers moeten vetmesten. Hoe zoudt ge er ovor
denken als we eens rondvertelden dat uwe gezondheid
een verblijf in het Zuiden dringend noodzakelijk maakt
We breken dan hier den heelen boel op, we sturen de
jongens naar kostschool en gaan n&ar Italië. Gij neemt
je kamenier mede ik mijn kamerdienaar, en dan kunnen
wij het er in één of ander groot hotel goed van nomen,
daarvoor is onze rente ruim genoeg. Indien het reizen
ons bevalt, dan komen we vooreerst niet terug. Is er
door de geheele stad verspreide slachtinrichtingen wel
noodzakelijk blijken te zijn.
Ten aanzien van het vleesch wordt niet ontkend de
hierboven gemaakte opmerking dat over het algemeon
de kwaliteit van het hier verkochte vleesch niet slecht
ismaar er wordt op gewezen dat ook vleesch van
mindere kwaliteit wordt gebruikt en ingevoerd terwijl
daarop niet het minste toezicht bestaat. Het is voor
namelijk dit vleesch van mindere kwaliteit, dat, ongekeurd
in den handel gebracht groote schade aan do volksge
zondheid kan toebrengen.
Deze leden gaven toe dat de keuringzooals die
misschien elders geschiedt doof1 slechts naar de schade
lijkheid en niet naar de kwaliteit te vragen in het
nadoel dier slagers kan zijn welke steeds prima kwaliteit
vleesch slachten.
Hieraan ware echter tegemoet te komen door bijv.
drie verschillende stempels in te voeren die zouden aan-
toonen of het vleesch uitmuntendgoed of schadelijk was.
De gemoente toch verschaft alleen door haar crediet
het gold. De rente en aflossing daarvan worden betaald
door het heffen van slachtloonen. Of die slachtloonen
nu door den slager of door den consument zullen worden
betaald is eene zuiver economische vraag waarop het
antwoord hiervan afhangt of die onkosten een gering
of een aanzienlijk gedeelte der winst van het bedrijf
uitmaken. Daarbij mag ook niet uit het oog worden
verloren, dat in menig ander opzicht de onkostenrekening
der slagers zal verminderen.
De grief der slagers dat hunne slachtplaatsen waar
deloos zouden worden kan in eene gemeente waar de
panden vooral de pakhuizenin waarde stijgen niet
zwaar wegen bovendien kunnen sommige plaatsen waar
geslacht wordt geen aanspraak op den naam van »slacht-
plaats" maken.
Dat ook zonder een abattoir eene keuring van het
vleesch mogelijk is, wie zal het ontkennen. Doch iedor,
dio wel eons controle heeft uitgeoefend moet toegeven
dat oene keuring op een centraal punt gemakkelijker en
goedkooper uit te voeren is dan op 48 verschillende
plaatsen. Bovendien zouden de kosten dier keuring
zeker ten laste van de gemeenschap komen.
Wat het afwachten der resultaten van abattoirs in
gemeenten van gelijken omvang betreft, zoo zien sommige
leden niet in op welke resultaten men eigenlijk zoude
moeten wachten.
Wij staan hier volgens hen niet voor eene onbekende
zaak, maar voor oone, waarvan genoeg gegevens bekend
zijn om haar te kunnen beoordeelen.
De twee groote factoren waarmede wij in doze reke
ning hebben te houden, zijn
het slachtgewicht van het in de gemeente verbruikte
vleesch en de exploitatiekosten van het openbaar slacht
huis om daaruit af te leiden de kosten welke per ge
wichtseenheid op het vleesch zullen drukken.
na tien jaar nog geen zoon op Niedeck geboren, dan
kunnen wjj ons van de erfenis verzekerd houden, we
vestigen ons dan weder hier en halen onze schade dubbel
en dwars in. Vindt ge dat geen goed plan
Gravin Melanie knikte toestemmend. Zjj hield van
verandering, en zag zelve ook heel goed in, dat men,
in de tegenwoordige omstandigheden, er maar niet op
los kon blijven leven als bezat men millioenen. Elk
uur van angst en wanhoop, dat zij doorleefd had, eer
de erfenis van tante Aurelia eenige uitkomst schonk,
lag haar nog te versch in het geheugen.
Zoo werd dus de vorstelijke huishouding van den graaf
opgebroken en Villa Casabella sloot de schitterende von-
ster-oogen in langen, langen winterslaap.
Wulff-Dietrich en Hartwig verhuisden naar een
adelgke kostschool, de oudste vol ijver en gaarne, de
jongste brommend en woedend dat hij het gemakke-
lijke, rijke leventje in het ouderlijk huis vaarwel moest
zeggen.
Hij overstelpte zijn ouders met de bitterste verwij
tingen en verlangde de reden te weten die tot deze ver
andering geleid had. Dat de zwakke gezondheid zijner moe
der oorzaak was, dat geloofde hij volstrekt niet. »Mama
is zoo gezond als een visch in het water," zei hjj spot
tend, »en waarom kan ik dan in ieder geval niet met
mijn gouverneur met n mede gaan Graaf Rndiger
werd eindelijk ernstig boos, en Hartwig mokte zwjjgend
verder.
Wulff-Dietrich had niets ge.raagd; alleen zag hij zeer
bleek en de hem eigen trek van terughoudenden trots
werd meer en meer op zijn gelaat zichtbaar.
Het was reeds langen tijd opvallend geweest, zoo be
scheiden, spaarzaam en ijverig de vroeger zoo zorgelooze
jongen was geworden. Hij wilde geen linnengoed gebrui
ken, dat met kant versierd was, hjj vermeed alle spelen
waarbij hij zijn kostbare kleederen zou kanen bederven
en gaf geen cent meer uit aan al die onnoodige zaken
waaraan hij vroeger zijn zakgeld besteedde. Ook het uit
zet dat hij naar de kostschool mede kreeg, werd, op zijn
uitdrukkelijk verzoekzoo eenvoudig mogelijk gemaakt
Het veraccijnsde gewicht is volkomen bekend, het niet
veraccijnsde is gemakkelijk te berekenen een feit is het
dat eene vermeerdering of vermindering geene groote
verandering in de onkosten per gewichtseenheid zal
teweegbrengen.
Door sommige leden wordt nog de opmerking gemaakt
dat een abattoir belemmerend zou werken voor den han
del omdat export-slachtingen onmogelijk wordendit
wordt door andere leden tegengesproken, die meenen dat
bij goede inrichting en billijke tarieven exporteurs wel
licht met voordeel hier kunnen laten slachten, en dit
tot vermeerdering van veeaanvoer ter markt aanleiding kan
geven. Ten opzichte van het marktwezen wordt door
deze leden van een abattoir niet het minste nadeel ver
wacht. Maar deze leden verlangen dan ook nadrukkelijk
lagere tarieven voor de exportslachterij, en zouden voor
een deel de door hen uit te brengen stem hiervan afhan
kelijk maken.
Ten opzichte van de door B. en W. aangegeven cyfers
heerscht verschil van gevoelen.
Sommige leden zijn van oordeel dat de begrootings-
cijfors die B. en W. geven als richtsnoer strekkon en
moeten beschouwd worden als te zjjn in den geest van
de eventueel later van het Dagelijksch Bestuur te ver
wachten voorstellen.
Is deze opvatting echter onjuist, gelijk andere leden
meenen, en moeten de cijfers, waarvan vele begroot zijn
niet naar uitkomsten doch naar ramingon op andere
plaatsen groote veranderingen ondergaan, zoowel wat
inrichtingskosten als wat exploitatie betreft, dan is daar
door, gelijk zij met leedwezen opmerken, een verkeerde
indruk teweeggebracht die voor het welslagen der zaak
niet bevorderlijk kan zijn.
In verband hiermede meenen enkele leden dat het in
bijlage 48 genoemd cijfer van f 150.000 voor aanlegkos-
ten bepaald weergeeft het denkbeeld van B. en W. om
trent de daarvoor vereischte uitgaaf. Daartegen wordt
door andere leden opgemerkt dat in dit geval, naar
hunne meeningdie oprichtingskosten te hoog worden
opgevoerd, en dat, willen de uitkomsten gunstig zijn, de
plannon eenvoudig dienen te zijn en het abattoir inge
richt moet worden niet veel grooter dan volgens de
behoefte noodig is doch zoodanig dat het gemakkeljjk
kan worden uitgebreid. Is voor eerste uitgaaf bolangrjjk
minder noodig, dan worden ook de rentebetaling en aflos
singen ten laste der exploitatie, veel minder drukkend.
Ook met betrekking tot de exploitatie kan volgens
sommige leden dezelfde opmerking worden gemaaktvol
gens hen is, evenals de aanleg, ook het plan van beheer
te groot opgezet en zullen, zoo dit op bescheiden voet
wordt ingericht, de uitkomsten evenzeer gunstig zijn als
in groote gemeenten.
Hiertegen wordt echter aangevoerd dat bijv. de jarr-
wedden, in verhouding tot de ontvangsten in eene groote
gemeenteveel lichter drukken eu men ook niet de
slachtloonen onbeperkt kan verhoogen.
Voorts wordt er nog op gewezen, dat bjj de ontvang
sten vele posten voorkomen, die geraamd zijn naar andere
ramingen zoodat aan die cijfers niet veel waarde kan
worden gohecht.
mini ii' «mi imi <iiiimm n—^naiw—
en ofschoon de gravin op hare overdreven manier de han
den, luidkeels, lachende, inéén sloeg over deze dwaas
heid en nonsens, zjj gaf toch bevel dat alles geheel naar
zijn wensch vervaardigd zon worden.
Hartwig's eischen waren des te buitensporiger, maar
ook aan die werd zonder eenige tegenwerping voldaan.
Nog nimmer was het onderscheid tusschen de twee
broeders zoo in het oogvallend geweest als thans ter
wijl Wulff-Dietrich, nog geen dertien jaar oud, den in
druk maakte van een ernstigen, bedaarden, in zich zelf
gekeerden jongen man, toonde Hartwig in alles reeds
thans al de lichtzinnigheid en zorgeloosheid, die hem, als
noodlottig erfdeel zijn ouders, ten deel was gevallen. De
graven vou Niedeck waren steeds allen solide, nauwge
zette, ridderlijke mannen geweest, Rndiger maakte de
eerste uitzondering op dezen regel.
Zjjn oudste zoon verloochende het bloed zijner voor
vaderen niet en scheen in elk opzicht den ouden stam
boom eer aan te zullen doen. Hartwig echter was een
waar kind van den nieuweren tijd, het getrouwe even
beeld zijns vaders en evenals zijn moeder een vreemde
loot op den ouden stam.
Jaren waren er voorbijgegaan vijftien lange jaren.
Veel was er in dien tijd veranderd, slechts weinig was
hetzelfde gebleven. Tot dit weinige behoorde het kasteel
Niedeck, waar ter nanwernood een enkele stool verzet
was geworden, laat staan dan eenige andere uit- of in
wendige verandering was aangebracht. De grafelijke
familie bewoondo het slechts gedurende enkele maanden
in den zomer en herfst. Steeds kwamen zij onverwacht
en niemand merkte iets van hunne aanwezigheid, in
dien niet de boeren en boschwachters de equipage soms
in het bosch tegen kwamen.
In Angerwies vertoonde zich niemand van de familie.
Daar Niedeck een zeer uitgestrekte bezitting was, be
vonden er zich geen andere landgoederen in de onmid-
delijke nabijheid waarmede de bewoners van het Kasteel
