Een ooitpufïi te SctiBiierliorD.
AIR H A Al t !S <1 IE COC R A NT.
Nederland.
No. 60. Honderd en eerste Jaargang. 1899.
Zondag 3IJHLe^l899.
Tweede blad.
In vele streken van de provincie Noord-Holland heelt
zich in de laatste jaren onder de landbouwende bevol
king een streven geopenbaard, om het bedrijf moer naar
de richting van het tninbonwvak te verplaatseu. De
minder gunstige toestand, waarin ook in deze provincie
de landbouw verkeert, kan zeker wel als de voornaam
ste oorzaak beschouwd worden van het feit, dat hjj,
wiens bestaan van de productiviteit van den bodem
afhankelijk is naar middelen uitziet, om de geldelijke
opbrengst van zjjn grond te vergrooten. Wat is natuur
lijker dan dat de landbouwer, die zjjn bestaan tracht te
verbeteren, hot eerst de oogen vestigt op het tuinbouw
bedrijf In de tuinbouwstreken is de achteruitgang, waar
onder de landbouw ten onzent lijdt, niet waar te nemen,
maar doet zich veeleer een toenemende welvaart onder
de bevolking vcor. En de landbouw is wel zooveel aan
den tuinbouwnamelijk aan het meest extensieve deel
van den tuinbouw, verwant, dat geen zeer groote stappen
worden vereischt, om van het eerste in het laatste vak
over te gaan.
Hier en daar in do provincie zjjn dan ook roeds du
voorbeelden voorhanden, dat de landbouwer wel degelijk
do praktische kennis verwerven kan, die voor de groen
teteelt noodzakelijk isterwijl daar tevens de ondervin
ding heeft goleerd, dat de volkswelvaart door groenten-
verbouw, al wordt die ook extensief gedrevon, inderdaad
bovorderd kan worden. We behoeven ons slechts te vor-
plaatsen naar de verschillende dorpen van den Langen-
djjk om een bewjjs te hebben voor hetgeen hierboven
word boweerd. De koolbouw, die in deze streek, en op
sommige andere plaatsenbeoefend wordt, heeft de gel
delijke opbrengst van den grond sterk vergroot en de
welvaart van de bowoners aanzienlijk verbeterd, terwijl
de steeds toenemende buitenlandsche handel in het artikel
't bewijs geeft dat voor een te grooto productie nog
weinig gevaar is en in deze richting nog veel aan den
vruchtbaren Noordhollaudschen bodem ontwoekerd kan
worden, 't Is daarom geen wonder, maar veeleer natuur-
ljjk en logisch, dat de landbouwer in deze provincie de
groenteteelt in 't algomeen en den koolbouw in 't bijzon
der met gretig oog gadeslaat als de toekomstige richting,
waarin zjjn bedrjjf moet worden gestuurd. Maar hjj
begrjjpt ook dat bewjjzen do verschillende vragen, die
in betrekking tot deze materie steeds tot mij komen
dat, al moge de groenteteelt aan landbouwcultures ver
want zjjn, er toch behoefte bestaat aan voorlichting van
deskundige zijde, om dezen tak van tuinbouw met gunstig
resultaat te beoefenen. Naar mjjne wjjze van zien, kan
overal daè,r, waar het verbreiden van praktische kennis
tot doel gesteld wordt, zooals dat hier 't geval is, door
het aanleggen van proefvelden het best de gewonschte
voorlichting worden verstrekt. Bjj het houden van lezin
gen over zaken van eenigen omvang, moet te veel stof
achtereen in 't geheugen worden bewaard, terwjjl bij de
demonstratie op proefvelden de op elkaar volgende werk
zaamheden en zorgen trapsgewijze en geleidoljjk nagegaan
en in 't geheugen vastgelegd kunnen worden. Bovendien
verkrjjgen de mannen die gewoon zjjn de praktjjk te
beoefenen op een proefveld een levendigen indruk van
de betreffende zaak, waar bjj mondelinge of schrifteljjke
inlichtingen alles aan het voorstellingsvermogen moet
worden overgelaten.
Ik acht het dan ook een verbljjdend verschjjnsel dat
in den laatsten tijd in deze provincie de belangstelling
voor zoodanige proefvelden in klimmende mate is opge
wekt. Kleinere en grootere proofveldjes, waarmede in den
hier bedoelden zin naar verbotering wordt gezocht, wor
den hier en daar aangelegd en deze laten niet na de
attentie van een belangstellend publiek gaande te maken.
Maar nergens in de provincie is op een zóó krachtige
wjjze het proefnemen op touw gezet als in de gemeente
Schermerhorn dit 't geval is.
Op initiatief van het bestuur der aldaar bestaande
tuinbouwvereeniging werd daar in den hori'st van '98
van particuliere zjjdo het bedrjjfskapitaal bijeengebracht,
dat voor de oprichting van een groenteproetveld van
nagenoeg 1 H.A. groot werd voreischt. Nog dienzelfden
herfst werd het proefveld aangelegd en bewerkt, zooals
dat voor het telen van groenten moet worden noodig
geacht. Aan een voor zjjn vak bekwam prakticus zjjn de
dageljjksche werkzaamheden opgedragen, terwijl onder-
geteokende voortdurend toezicht heeft, omdat het proef
veld voor het loopendo dienstjaar onder de door het
Rjjk gesubsidieerde proefvelden is opgenomen en er ge
gronde hoop bestaat, dat voor volgende dienstjaren die
zelfde regeling getroffen zal worden.
Ik kan niet nalaten het hier bedoelde proefveld, dat
ten allen tjjde voor belangstellenden is opengesteld, met
klem aan te bevelen bij allen, die bjj groentenverbouw
zjjn geïnteresseerd. Dit proefveld zal voor de teelt van
do meest extensieve, zooals van de koolsoorten, maar ook
voor die van meer intensieve cultures worden ingericht.
Er zal in dat proefveld steeds wordon gezocht naar dien
vorm van groeutencultuur, welke voor dit deel van de
provincie de meeste kans op rentabiliteit verzekert. Steeds
zullen andere teelten worden beproefd, om het beste te
kunnen behouden en om voor oen anderon cultuurvorm
te zjjn voorbereid, indieu in den handel het zwaartopunt
van de vraag zich mocht verplaatsen.
Daardoor zal dit proefveld tot in een wjjde omgeving I
ten voordeele van de landbouwers werkenhet zal 't
centrum zjjn, van waar uit de praktische kennis van
groentenverbouw zich onder do belanghebbende bevolking 1
zal verspreidon het zal een vraagbaak worden voor ieder,
die de groentoteelt wil gaan beoefenen als zjju métier, I
maar daarvoor met onvoldoondo praktische kennis is
toegerust.
Maar waar eou zaak als deze zóó voor vele personen
nuttig is, daar kan ook wordon verwacht, dat zjj de
sympathie en den steun van velen zal verwerven,
't Spreekt vanzelf, dat van een proefveld, zooals dit, de
jaarljjksche opbrengsten niet evenredig kunnen zjjn aan
de kostendie de exploitatie er van vereischt. Men
begint reeds onder ongunstige omstandigheden, vooral
ten opzichte van don handel, want, daar de cultuur in I
die streek nog een aanvang moet nomen, is de handel
nog niet gevestigd wat ter verkrjjging van goede prijzen
zeer zoker belemmerond werken zal.
Op het proefveld wordt allerlei geprobeerd, waarvan
maar een goed resultaat kan wordon verwachtde
landbouwer volgt d i e cultuurvormen na, waarmede een
goed resultaat is verkregen, zoodat hjj voor mislukking
vrjj wel gewaarborgd is. Maar op het proefveld, waar
voel moet worden geprobeerd en onderzocht kan mis
lukking van een deel der onderzoekingen niet uit-
bljjven en die mislukkingon dragen er toe bij, dat de
exploitatie geldelijke offors zal vragon.
Waar echter het Rjjk roeds voorgaat met aan zoo
danige proefnemingen subsidie te verleenen, twijfel ik
niet, of de meest geïnteresseerde gemeentebesturen zul
len niet in gebreke bljjven deze zaak to steunen, indien
hun hulp slechts wordt ingeroepon. En daar het bevor
deren van de groenteteelt voor do landeigenaren een
zaak is van 't grootste gewicht, omdat de landprjjzen
aanzienlijk zullen stjjgeu, wanneer de groenteteelt er op
wordt uitgeoefend, kan het niet anders of ook van die
zijde zal dit proefveld krachtig worden gesteund.
En zal de Hollandsche Maatschappjj van Landbouw
niet beroid bevonden worden, om langs dozen wog mede
te werken tot verhooging van de wolvaart in den land
bouwersstand
En zal de Noordhollaudsche Tramwegmaatschappjj geen
jaarljjkscho bjjdrago willen toestaan ter bovordering van
een bedrjjfdat in staat is een levendigen handel te
vestigen en daardoor 't personen- en goederenvervoer
ongemeen te vergrooten
Ik twjjfel er niet aan of van al deze vorschillende
zjjden zal wel zóóveel medewerking wordon geschonken,
dat de te Schermerhorn op tonw gezette zaak, die ingrijpt
in een gewichtig volksbelang, zal kunnen blijven bestaan I
Aalsmeer, 17 Mei 1899.
De Rjjkstuinbonwleeraar voor Noordholland,
J. G. H A Z E L O O P.
Schipbreuk.
De schoener »Nelson'', geladen met koolis bjj
Grand Marais vergaan. Alleen de gezagvoerder werd ge
red. Zjju vrouw en kind en zeven matrozen verdronken.
Hcnzlnc-outplolïing.
In een handschoen wasscherij op de Moritzplatz te
Berljjn heelt den 15, des middags, een benzine-ontplof-
fing, die aan onvoorzichtigheid te wjjten is, een drietal
slachtoffers gemaakt. Een flesch, gevuld met de gevaarljjke
stof, sprong en in een oogwenk stonden de kleederen van
een aantal manneljjke en vrouweljjko werklieden in brand.
Een jong meisje sprong in doodsangst het venster nit en
bleef op de plaats dood. Een oude vrouw werd geheel
met brandwonden overdektnaar het gasthuis gebracht,
waar ook haar zoon die dicht bij haar bezig was ge
weest vervoerd werd. De vrouw stierf spoedig na de
opnemingde zoon hoopte men in het levon te houden.
De overige werklieden waren minder ernstig gekwetst.
Het vertrekwaar de brand ontstaan was brandde nit.
Ken nieuw goudland.
Bjj Kaap Nome in Alaska (N.Amerika) hoeft men
goud gevonden, zooveol zelfsdat., Klondyke in de schaduw
zal worden gesteld. Zos mannen moeten in negen dagen voor
60.000 doll, goud uit de Anoil- en Snow Creek gehaaid
hebben. Er is reeds oen groote rush nit Tacoma on Paget
Sound naar het nieuwe eldorado. De bemanningen van
onkele schepen te Sint Michaels doserteoren zelfs om op
de jacht naar het goud te trekken. (Handolsbl.)
Springprocessie.
Aanstaanden Dinsdag wordt te Echternach in Luxem
burg de jaarljjksche «springprocessie" gehouden.
De deelnemers van heinde en ver gekomen voeren
dan op een eigenaardige wjjs don dans der «springende
Heiligen" uit. Zjjn gaan telkens op de maat van een
slependen deun drie passen voorwaarts en een achtor-
waarts. Zoo gaan de duizenden mannen on vrouwen van
de Sauerbrug de plaats der bjjeenkomstnaar de kerk
waar de relieken van St. Willebrord wordon bowaard
een afstand van een kilometer.
Pensioenfonds gemeentelijke politie.
Do heoren H. J. Calkoen burgemeester van Edam
en C. W. A. M. Groskampburgemeester van Sloten
en mr. C M. Rasch, oud secretaris van Haarlem, hebben
aan de Vereeniging van burgemeesters en secretarissen
van Noordholland een uitvoerig en zaakrjjk rapport uit
gebracht over de mogelijke oprichting van een pensioen
fonds van gemeentelijke politie-ambtenaron in de provincie.
De commissie is op grond van verschillende omstan
digheden huiverig voor te stellen, over te gaan tot de
oprichting van een eigen fonds niet het minst op grond
van het gemis aan voldoende zekerheid van de levens
vatbaarheid daarvan.
Zjj komt tot de slotsom dat om hot zoo zeor ge-
wenschte en goede doel te verwezenljjken eon vaste
commissie in het leven zou moeten wordon geroepou
bestaande uit drie of meer leden die zoo niet alleen
dan toch voor een doel tot de Vereoniging behooren.
Haar taak zal zijn om met de verschillende Gemeente
besturen in de provincie bljjvend werkzaam te zijn in
zake de verzekering harer politiebeambten zoodanig
dat door hon op bepaalden leeftjjd een pensioen van
f 250 por jaar wordt verkregen.
De te storten contributiBn zullon door de commissio
worden overgebracht bjj één of meer maatschappijen van
levensverzekering wier soliditeit boven verdonking is.
Aanranding.
Te Zuldscharwoude heeft iemand op oene een
zame plaats een jong meisje van 17 jaar aangerand. Door
haar een doek in den mond te stoppen werd haar belet
om hulp te roepen. Onraad bespeurende koos do aan
rander het hazenpad. De zaak is in handen der justitio.
Hen tweede IV ijl paard ln Arils.
Het is den leden en bezoekers van Artis bekend,
dat in Maart 1898 do verzamelingen van het Genootschap
werden verrijkt met een paar jonge Njjlpaarden een
kostbaar geschenk van het bestuurslid, den heer J. H.
van Eeghen. Het Genootschap was echter met dit jonge
paar niet gelukkig, want in Januari 1899 stierf het
mannetje. Hoe gevoelig dit verlies voor het Genootschap
ook was het bestuur liet zich niet ontmoedigen, doch
deed onmiddellijk de daartoe noodige stappen om een ander
mannelijk njjlpaard te bemachtigen. Deze pogingen zjjn
thans geslaagd. Het dier kwam voor zjjn driejarigon
leeftjjd inderdaad een reus via Hamburg te Amsterdam
aan en werd in de diergaarde van het Genootschap
gearriveerd dadoljjk na vele moeite en met de grootsto
omzichtigheid in den Njjlpaardenstal gebracht, waar het
zich onmiddelijk in het groote bassin te water begaf.
De stal is voor een groot godeelte vernieuwd, terwjjl
een tweede waterbassin is gebouwd, om zoo noodig
het mannetje van het wjjije tjjdeljjk te kunnen scheiden.
Het is thans te hopen, dat beide dieren zullen har-
monieoren. Het samenbrengen der dieren voreischt echter
groote voorzorgsmaatregelen, kalm beloid en veel geduld,
zoodat waarschijnljjk nog eenigen tjjd zal verloopen, vóór
de toekomstige echtgenooten een en hetzelfde waterbassiu
zullen deelen. Voorloopig zjjn zjj dus nog gescheiden.
Het mannetje drie jaar oud en zeer donker gekleurd
is M. 2.40 lang en M. 1.15 hoog, het tweejarige
wijfje is M. 2.05 lang en M. 1.04 hoog. Zjj moeten dns
nog heel wat groeien, voor zjj volwassen zjjn. Een geheel
I volwassen Njjlpaard bereikt een lengte van M. 4 4.50
en een gewicht van 2000—3000 Kilo.
Er schjjnen plannen te bestaan om te Den lfaag
zoo meldt H e t Y a d. op een der gnnstigst go-
1 legen punten in het centrum het Plein oen hotel en
café-restaurant te doen verrjjzengeheel ingericht als
Krasnapolsky te Amsterdam.
Ontvoering.
Op telegrafisch verzoek van do justitie te Rotter
dam is te Antwerpen aangehouden de 37-jarigo stukadoor
Gilles T., die nit do Vierwindenstraat te Rotterdam do
15-jarige Anna en den 13-jarigen Leondort Vos tegen
don wil der ouders had ontvoerd.
De inspecteur van politie de hoer B. J. Bongaards
heeft zich naar het Belgische grensstation begeven, alwaar
hij de kinderen van de Antwerpscho politie in ontvangst
nam. De uitlevering van den stukadoor is aangevraagd.
Zendlngsft-cst.
Omstreeks half Juli zal teKdaui het «Provinciaal
Noordhollandsch Zendingsfeest" gehouden worden.
Invoer van Kiiiuecnscli vee.
Naar aanleiding van een ministeriöele beschikking,
waarbjj geweigerd werd toestemming te verleenen tot hot
invoeren van Rumeensch vee, geeft do Voorzitter van het
Ned. Landbouw-Comité do heer Bultman, in het Landb.
Wbld. de volgendo nadere berichten:
In een vorig jaar zjjn onder de meeat mogoljjke voor
zorgsmaatregelen een paar ossen uit RurneniB aangevoerd,
te Rotterdam geslacht en van daar naar Engeland uit
gevoerd. Daarbjj is het echter niet gebleven.
Terwjjl dit niet aan de aandacht van het Nederlandsch
Landbouw-Comité is ontsnaptwas het zoo golukkig te
Rotterdam en elders zeer vertrouwbare personen te kun
nen vinden die geregeld plaatseljjk zich op do hoogte
hieldenhot bleef dus geheel in kennis mot alles wat
voorviel. Onlangs bleek dat een Rotterdamsche firma
toestemming tot invoer had aangevraagddaarin door
een tweede firma te Rotterdam en een firma te Amster
dam gevolgd.
Deze vergnnningon worden zelfs na horhaaldou, zeor
ernstigen aandrang, door de Regeoring verbodon.
Nu deed zich een bjjzonder geval voor. In do ver
wachting, dat de vergunning toch wol verkregen zonde
worden werdon eonige ossen nit RumoniB vorscheept
naar Rotterdam. Deze verscheping bracht echter vele
moeioljjkheden mode. Om die op te heffen in dit bijzonder
geval is door de Regeering geen bezwaar gemaakt dat
het vee aan boord van de stoomboot, dus onder Rumeen-
sche vlag, werd geslacht en de afval dadeljjk weder werd
uitgevoerd Dio slachting geschiedde door vreemde slach
ters. Het vleesch en de afval werden niet aan wal go-
bracht maar op eene andere boot overgeladen.
Wjj hopen en vertrouwen dat de Regeering er tegon
zal bljjven waken dat aan den vaderlandschen landbouw
en handel onberekenbaro schade wordt toegebracht, daar,
zoo Rumeensch vee door ons werd toegelaten, aan onzen
uitvoorhandel in vee en vleesch nog grootere belommo-
ringen zouden kunnen worden in den weg golegd.
Gevaar zien we niet in den toestand. Wjj hebbon
bemerkt hoe de Regeering aan allen aandrang om van
uit RnmeniB hier in te voeren, heoft weerstand geboden.
Laten we ons daarbjj neerleggen en ons niot verontrusten
door alarmeerende berichten.
Het Bestuur van het Comité bljjft in dezon diligent,
en is doordrongen van den ernst van het feit.
l*a*POorten van de miliciens, behoo-
rende tot de lichting 1893, kunnen ter ge
meente-secretarie worden afgehaald, op alle werkdagen
van des voormiddags 9 tot des namiddags 2 ure.
