De eerste vredesconferentie.
De Erfgenaam van Meci
No. 61.
Honderd en eerste jaargang,
1899.
24 MEI.
WOENSDAG
FEUILLETON.
Haagsche Brieven.
(DER MAJORATSHERR).
COURANT.
Prijs der gewone advertentlen
Per regel fGroote lettersgnaar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. GOSTER
ZOON.
ALkMAARSCHE
Deze Courant wordt Dinsdag-, Donder d a g-
en Zaterdagavond uitgegeveü. Abonnementsprijs
per 3
maanden voor Alkmaar f 0,8© franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f 0.06. Afzonderlijke nummers 3
ets.
Telefoonnummer: 3.
Hoe verschillend de verwachtingen mogen zijn omtrent
de vermoedelijke vruchten van de .vredesconferentie
die Donderdag 1.1. te 's Gravenhage is geopend moeilijk
zal ontkend kunnen worden dat wjj op het einde dezer
eeuw getuigen zijn van een hoogst merkwaardig schouw
spel. Een bijeenkomst als thans in het Huis-ten Bosch
wordt gehouden is zonder voorbeeld in de geschiedenis.
Het denkbeeld om aan Europa een dunrzamen vrede te
bezorgen en bij gevolg legers en vloten grootendeels af
te schaften is meer dan eens geopperd als iets dat niet
onmogelijk geacht moest worden. Vóór derdehalve eeuw
was dit het ernstige plan van den Franschen Koning
Hendrik IV en zoowel de eerste als de tweede Keizer
Napoleon heeft in dien zin gesproken maar volgens
die plannen moest altijd een groote oorlog voorafgaan
en de geheele leiding toevertrouwd worden aan den
machtigen Vorst van wien het plan was uitgegaan. Ook
in het hoofd van den Russischen Keizer Alexander I
is aanvankelijk een dergelijk denkbeeld omgegaan, toen
met Oostenrijk en Pruisen de Heilige Alliantie
sloot die Europa zou leiden op den weg van recht
vaardigheid en onderlinge samenwerking. Thans ech
ter zijn de regeeringen van Europeesche staten groote
en kleine van de machtige Noord-Amerikaansche Unie
en eenige andere niet-Europeesche landen, die in de laatste
jaren inzonderheid met het koloniseerend Europa in aan
raking zijn gekomen, door den Russichen Keizer uitge-
noodigd om bijeen te komen en te overleggen, op welke
wijze het mogelijk zou zijn aan de voortdurende uitbrei
ding der oorlogstoerustingen en daaruit voortvloeiende
verzwaring der oorlogslasten paal en perk te stellen en
tot een vermindering van beide te geraken, de oorlogs
gebruiken beter te regelen, ten einde althans de ellende
te matigen en de nadeelen te beperken en de beslissing
van geschillen tnsscben de volken door de uitspraak van
scheidsrechters veld te doen winnen.
Hier is het niet één machtige, die zijn eigen inzicht
voorop stelt en zich opwerpt tot den leider, die allen
hebben te volgen, hier roept één aan alle anderen toe
wilt met mij overleggen wat er gedaan kan worden, want
zoo kan het niet langer de volken zonden onder de
lasten bezwijken. Die erkenning van het groote en steeds
grooter wordend kwaaddat aan de welvaart en het
geluk der volken knaagt en de algemeene opkomst om
te bespreken en te overleggen wat in den tegen woordi-
gen toestand mogelijk zou zijn om dat kwaad althans te
verminderen zijn leiten waarvan de groote beteekenis
niet ontkend kan worden De vraag is nu eenmaal open
lijk en duidelijk ten aanhooren van geheel de beschaafde
wereld gesteld, en zal niet zoo gemakkelijk overstemd en
teruggedrongen kunnen wordenal moge men ook van
deze eerste vredesconferentie niet veel verwachten. En
met den besten wil kan de verwachting niet hoog gespan
nen zijn.
De feiten van den laatsten tijd schijnen inderdaad een
bespotting van deze samenkomst en van het doel dat er
mee beoogd wordt. Geen enkele mogendheid, ook zij niet
die de uitnoodiging tot de conferentie deed, heeft er een
oogenblik aan gedacht reeds bij voorraad in de richting
van het in de uitnoodiging omschreven doel te hande
len en een voorbeeld te geven, waarop gewezen zon kun
nen worden. Er viel eer een wedstrijd inde uitbreiding
van oorlogskrachten op te merken dan een neiging tot
inkrimping. De Amerikaansche Unie heeft Spanje met
geweld verdreven uit zijn Oost- en West-Indische kolo
niën en schijnt er voorloopig niet aan te denken voor
zich zelve afstand te doen van de vruchten der overwin
ning. Engeland dwong Frankrijk zich van den Nijl terug
te trekken wel niet door een openlijke en officiëele
bedreiging met een oorlog maar toch door een
beslist oorlogzuchtige taal te voeren, die aan duidelijk
heid niets te wenschen overlieten aan de Transvaalsch e
republiek gaf het niet minder duidelijk te verstaan, dat
zij zich naar de wenschen der in Zuid-Afrika opper
machtige mogendheid had te schikken. Versterking van
het leger blijft altijd nog de wensch der Duitsche re
geering om althans niet bij Frankrijk achter te blijven.
Rusland gaat Finland de overblijfselen zijner zelfstandig
heid ontnemen in het belang van de eenheid des rijks
in de eerste plaats tot versterking van het leger en van
geen enkelen nieuwen spoorweg-aanleg kan de militaire
beteekenis worden betwist. En dat alles wordt nu we 1
toegeschreven aan de groote onzekerheiddie nog altijd
blijft bestaan maar wie durft gelooven dat reeds deze
conferontie eenige zekerheideenig vertrouwen op het
voortduren van den vrede geven zal
Wij kunnen ons nog altjjd geen denkbeeld maken
hoe het mogeljjk zal wezen bij onderling overleg tot een
staking te komen van verdere oorlogstoerustingen om
van een inkrimping maar niet te spreken. Wij kunnen
niet zien langs welken weg dit doel bereikt zou kunnen
worden. Betere regeling van ooriogsgebrniken, tempering
van oorlogsellenden en eerbiediging van den bijzonderen
eigendom in oorlogstijd hoe wenschelijk op zich zeiven
kunnen het gevaar van bet uitbreken van een oorlog
38)
Behoort zij dan waarlijk ook tot die malle, bleekzuch
tige, sentimenteele wichten die zich overgeven aan dwe
pende gevoelens die haar in werkelijkheid volstrekt niet
eigen die niets dan ziekelijkheid zijn Zij de
koudehooghartige Pia die zoo veel wilskracht heeft
die nog nooit door eenigen man zich heeft laten bekoren
zij zou noch wilde zich door deze traditioneele Rhijn-
betoovering laten medeslepen. Met vaste hand rukt zij
de sluier der verbeelding vanéén en ziet ziet een flink,
elegant, aangenaam jong menschmet wien zij graag
praat. Meer niet.
»Neen niet sentimenteel worden bespottelijk
Vrooljjk wil zij van zijn gezelschap genieten even
a's het hem aangenaam zal zjjn de schoone hun om
ringende natuur in gezelschap van vroolijke, opgeruimde
menschen te doorreizen. OnbezorgdZoodat zij zich
van weerskanten even kalm en onverschillig zien komen
als vertrekken, zoo moet, zeo zal het zijn.
Pia haalde diep adem en streek zich met de hand op
het voorhoofd, als wilde zij de dwaasheden wegstrijken,
welke de gevaarlijkebetooverendebedwelmende Rijn
haar had ingeblazen. Nu kan zij weder kalm denken
nu is zij zich ze've volkomen meester, en nu zal hare
gewone kalmte en onverschilligheid ook weder terugkeeren.
»In den stroom, daar duikt de Nix uit den grond.
Hebt ge haar lach niet vernomen
Hoort gij haar niet zingen met bleeken mond
Mijn zoon zóó is het gekomen
Fransje bleef lachend staan en groete in overmoe
dige vroolijkheid de in een bootje voorbij varenden
Hellmuth wendde zich echter plotseling tot Pia en zag
baar aan. En weder weder, niettegenstaande alle
goede voornemens klopte haar hartje met luide slagen.
Wat dwarrelt en flikkert er toch voor haar oogen Zou
het toch die zachte zoele lucht zijn
Daar hoorde men in de verte een rijtuig aankomen
zij haalt verruimd adem.
Tante Johanna Nu kan zij heerlijk zeggen dat
zij te vermoeid is om verder te loopen en het laatste
gedeelte van den weg in het rijtuig afleggen.
Dan behoett zij niet langer met hem te spreken en
kan zjjn blik haar niet vervolgen.
Kijk eens wat een pret hjj met Fransje maakt. Wat
is zijn stem toch welluidend. Hjj schjjnt zich waarlijk
alle moeite te willen geven om de kleine voor zich in
te nemen, en het bakvischje straalt van geluk bij dezen
eersten adoratenr. Het zal niet lang duren of zij hangt
aan zjjn arm en oom Willibald de anders zoo aristo
cratische deftige man zal daar niets in vinden daar
hjj immers alles goed vindtwat zjjn eenig kind zich
in 't hoofd haalt.
Hellmuth had haar gevraagd of zij nog dikwjjb aan
haar geboorteland terugdenkten of zjj steeds veel van
Amerika gehouden heeft.
En nu begint Fransje zoodanig op te snijden dat het
eind er van weg is.
Alle avonturen van den »Woudlooper" en dergelijke
Indianenlectuur verwerkt ze, zonder blikken of blozen
tot zelf beleefde of doorgemaakte gebeurtenissen en de
onnatuurlijke vader loopt giegelend van pleizier daar
naast en lacht zoodanig, dat zjjn kleine, dikke gestalte
er van schudt.
Of Hellmuth al die ten hemelschreiende leugens ge
looft Hij houdt zich ten minste zoo, misschien echter
alleen uit beleefdheid.
Een enkele maalals Fransje het al te bont maakt,
dan trillen de punten van zjjn snor, als van met moeite
onderdrukt lachen. Over het algemeen schjjnt hij zich
zeker niet verminderen. Verbod van het gebruik van
onderzeesche torpedo's en soortgeljjke middelen schijnt
ons nog altjjd een maatregel in het voordeel der groote
mogendheden, maar verwerpeljjk voor de kleinere staten.
Het bljjkt dan ook meer en meer, dat zjj die van deze
eerste conferentie eenige vrucht verwachten, hunne hoop
bijna uitsluitend gebouwd hebben op de verdere ontwik
keling van het internationaal scheidsgerecht. Die echter
droomen van een verplichting om de onderlinge
geschillen aan da uitspraak van scheidsrechters te onder
werpen, zullen nit dien droom, die ons bij de tegen
woordige verhouding tusschen de volken on de verdeeld
heid der meeningen voor het tegenwoordige zelfs geen
schoone droom toeschijnt, wel spoedig ontwaken. Alleen
van een vrijwillige daad der geschilvoerende staten kan
hier sprake zijn. Zij kunnen zich bjj tractaat verbinden
geschillen van een bepaalde soort door een scheidsgerecht
te doen uitmaken en zij kunnen vrijwillig andere niet
voorziene geschillen bij dat gerecht aanbrengen maar
als dat denkbeeld in beginsel wordt aangenomen, en men
er toe komen kan een regeling te treffen voor de samen
stelling en de wijze van werken van een internationaal
gerechtshof, die werkeljjk vertrouwen inboezemt, dan zal
dit reeds iets zjjn, waarvan niet met geringschatting moet
worden gesproken. Het zal dan zjjn een begin en niets
meer dan een begin maar wie durft de hooge waarde ont
kennen van het maken van een begin in een zoo gewich
tige zaak van de eerste schrede op een goeden weg
De conferentie is bjjeen. Laat ons er niet aan twijfelen
dat er althans onder deze mannen zjjn die met krachtige
overtuiging zullen ijveren voor hetgeen naar hun oordeel
thans reeds mogelijk islaat ons om ons been ziende
de groote moeilijkheden erkennenwaarmede men op
ieder puut te worstelen zal hebben en laat ons niet alle
hoop opgeven op althans een enkele goede vruchtwaaruit
heil kan ontkiemen voor do zuchtende menschheid.
V.
19 Mei.
't Was gisteren al vroeg te merken, dat er iets bijzon
ders gaande was in de stad, ot eigenlijk al eergisteren,
Woensdagmiddag, was er een verbazende drukte, zelden
zag ik zooveel rjjtuigen met wapens op de portieren, de
stad doorkruisen, ondanks den hevigen wind waren tal van
wandelaars op de been, die anders zeker een mooier dag
zouden afgewacht hebben. Gisterochtend was al vroeg op
alle openbare gebouwen de vlag geheschen, en ook vele
particulieren hadden (op verzoek) er hun woning mee
getooid.
In de omgeving van het Huis Ten Bosch, bleef het
echter kostelijk te amuseeren het bakvischje is dan ook
joliger en grappiger dan ooiten hare manier om alles
zoo komiek mogeljjk voor te stellen werkt de algemeene
vroolijkheid ook zeer in de hand.
Zij schjjnt zich alle moeite te willen geven om hem
aan haar zyde te binden en zoo aangenaam mogeljjk
bezig te honden, juist nu begint zjj over de jachtavonturen.
Fransje's oogen schitteren en door deze groote
levendigheid wordt het leeljjke gezichtje bijna mooi.
Zij belooft hem dat zjj hem de ongeloofeljjkste jacht
avonturen in de prairiën en oerwouden zal vertellen, en
terwjjl zjj blijkbaar nadenkt over alle mogelijke bloedige
buffel-, beeren- en antilopen drijfjachten moet hjj haar
eerst eens vertellen van d9 herten en wilde zwijnen uit
de bosschen en waar bjj woont.
»Hoeveel herten heelt u al om zeep gebracht?"
Hjj noemt een gotal, dat haar klaarblijkelijk imponeert.
»En hoeveel zwijnen?"
Weder schjjnt zij met zijn aatwoord tevreden.
»U schiet zeker heel goed
>Ik vlei mjj ten minste, dat ik niet juist slecht schiet 1"
Fameus dan komen we juist goed bij elkaar!
Ik boud ook erg veel van schieten, moet u weten Weet
u wat? Als wij nu te Rudesheim komen, dan hebben
we nog tijd in overvloed groote wandelingen maken
wij van daag toch niet moor! Nu zullen we zien gedaan
te krijgen dat de Hotelhouder ons een kleine schietschijf
oprichtmet wat we verder noodig hebben en dan don
deren we er eens flink op los Ja Is dat niet prachtig
Hjj vindt het verrukkelijk, en Fransje galmt het van
plezier zoo luid uitdat Grete van schrik een zijsprong
maakt.
«Ezel die je bent! als men je nu bjj je vaders naam
noemt, dan heb je dat eerlijk verdiend zeide het gra
vinnetje tot het zeuuwachtige grauwtje, en de beide hoe
ren lachen behoorlijk om deze grap.
«Lilian ga jij in Rudesheim eerst een beetje rusten
of kom je bjj ons bij de schietschijf vroeg de kleine
eensklaps aan hare stilzwijgende vriendin die een paar
schreden achter hen aankwam.