De Erfgenaam van Meel
No. 64. Honderd en eerste jaargang. 1899.
WOENSDAG
31 MEI.
Amsterdamsche Brieven.
FE UILIET ON.
(DER MAJORATSHERR).
Deze Courant wordt W I n s d g-, Donderd a g-
en, Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f O,SO franco door het
geheel e rijk f 1,
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer3.
Prijs der gewone advertentlen
Per regel fO.lö. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven [franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOON.
XXII.
Dat is een week geweest van een aangenaam allerlei
op het gebied van vergaderingen. Typografen, onder-
wijzers-propaganda-club voor drankbestrijding geheel
onthoudersAlksonderwijs het Nut, gemeenteraad en
daD nog de gewone bijeenkomsten die elke week met
zich meebrengt zwaar hebben de persen moeten zuch
ten en veel papier hebben de couranten moeten geven
om van dat alles getrouwelijk verslag te doen. Wij kunnen
natuurlijk niet van dat alles een afgewerkte schets geven
-en moeten ons tevreden stellen met hier en daar enkele
hoofdpunten te noteeren.
Het congres van den Typogralen-Bond was in
menig opzicht belangrijk gelijk te verwachten was van
eeene organisatie van zelfbewuste arbeiders die prijs
-stellen op ontwikkeling en voor een groot deel zich op
de hoogte houden van alles, wat er van belang voorvalt
op sociaal en politiek terrein. Van de patroons scheidt
hen wel-is-waar een diepe klovemaar daarom wordt
:nog geen ktaeht gezocht in verdachtmaking van alles
wat uaa «de heeren" komt. Zoo werd o. a. bij de be
spreking der verslagen de wensch geuit om in het vak
orgaan geen correspondenties op te nemen waarin ge
schimpt werd op de patroons men kan hun best de
waarheid zeggen zonder in personaliteiten te vervallen.
Voorts werd aan het Hoofdbestuur opgedragen inlichtin
gen in te winnen omtrent een aansluiting bij het Centraal
Bureau voor Sociale Adviezen en daarover dan de ar
beiders uitspraak te laten doenwaarbij de opmerking
wend gem&akt, dat men bij het beoordeeleu eener instel
ling niet had te vragen naar de oprichters doch naar
het belang, dat de arbeidende klasse daarbij kon hebben.
Overigens was het afgeloopen jaar voor den Bond er
een van betrekkelijk groote slapte. Wel ging het ledental
vooruit tot bijkans 1800maar voor een ingrijpende
verbetering der vaktoestanden zija ruimere fondsen on
misbaar. Om daartoe te komen had het hoofdbestuur
voorgesteld de contributie op 25 cents per week te bren
gen waarvan 10 cents voor een weerstandskas en 5 cents
voor een kas tot eteun voor verschillende bewegingen.
De afdeelingen baiter Amsterdam, waar het loon aooveel
lager is., hadden daartegen echter overwegend bezwaar
in Hoorn is b. v. het loon f 8 per week en de af
gevaardigde dezer afdeeling meendedal men tegemover
zijn gezin niet verantwoord wae wanneer men daarvan
25 cents voor .contributie afnam. De Haagsche afdeeling
geloofde dat bezwaar te kannen ondervangen dooi de
invoering eener progressieve contributie, naar bet uurloon
berekend met daarnaast een progressieve aitkeering bjj
staking doeh dit vooretel stuitte af op de groote moei
lijkheden die aan eene contróle van het icon zouden
zijn verbonden. Nadat verschillende voorstellen wares
verworpen werd ten slotte goedgevonden de contributie
te bepalen op 15 ets. per week eo een commissie t«
benoemen die mot het hoofdbestuur zal overwegen
hoeveel in de diverse fondsen moet gestort werden en
hoe men tot een flinke weerstandskas moet konaaa.
41)
ACHTTIENDE HOOFDSTUK.
Thans is liet lente! De hemel is blauw,
De wegen zijn zonnig, de lucht is zoo lauw
Thans is het lenteDe vogels in 't woud
J ubelen en lokken hun vrouwtje stout
Thans is het lente! Alles loopt uit
En ik maak, voor mijn liefste, mij een ruiker
tot buit.
Zwabisch volkslied
Hoewel men den vorigen dagop de bootregen
voorspeld had, steeg de zon met stralende pracht achter
de bergen op, en de Rijn glinsterde als een stroom van
vloeibaar goud.
Pia werd wakker door een zeer luid praten en roepen
op de gang, gevolgd door een zacht gelach en gefluister.
Even later hoorde zij de stem van het kamermeisje
zeggen«Dat heeft zeker die jonge Amerikaansche
gedaan, die houdt nog al van een grapje
Een grap, door Fransje uitgehaald Pia schrok er
van. Wat zou zij nu weder gedaan hebben Zij zag op
haar horloge, het was nog tamelijk vroeg, naast haar,
in bet kleine salon, hoorde zij tante Johanna met haar
kamenier spreken.
«Dorette
De deur werd op een kier geopend en de oude gedien
stige keek voorzichtig om een hoekje. «Heelt de freule
geroepen 1 1"
Op den eersten dag van het congres was vooral van
groot gewicht de bespreking der aanhangige arbeids-
wetsontwerpen. De rapporteur, de heer Spiekman, had
daarvan ernstige studie gemaakt. Achtereenvolgens be
handelde hij de ongevallenwet, het leerplicht-ontwerp en
het wetsontwerp op de arbeids- en rusttijden, daarbij
wijzende op het vele goede, hierin gelegen, maar teven3
verschillende gebreken op de kaak stellende. Dat alles
wenschte hij door het Hoofdbestuur neergelegd te zien
in een adres aan de Tweede Kamer. Die zwenking naar
de politieke actie kon nit den aard der zaak niet ge
schieden zonder eenige scherpe opmerkingen, waaraan
vooral de afgevaardigde van Dordrecht zich bezondigde,
die o.a. sprak van een verlangen naar bezoldigde be
trekkingen, van het hervormen van den Bond in een
kiesvereeniging enz. Slechts weinigen voegden zich bij
hem, want met 39 tegen 5 stemmen werd de motie des
heeren Spiekman aangenomen. In de geschiedenis der
vakbeweging mag dit zeker als oen evenement beschouwd
worden en daardoor wordt ook alweer bevestigd hetgeen
wij in den aanhef zeiden. Ook in den verderen loop van
het Congres bleek herhaaldelijk, hoe onder de typografen
het gevoelen veld gewonnen heeft, dat men zijn positie
op andere wijze kan verbeteren dan door voortdurend op
de loonstaten te turen, getuige onder meer de aanneming
der volgende motie «De bondsvergadering, gehoord de
houding van verschillende gemeentelijke en andere open
bare besturen bjj de uitbesteding van drukwerk, dringt
er hjj de typografische arbeiders op aan, bij de eventueele
verkiezing van leden voor de gemeenteraden in andere
openbare lichamen, niemand te steunen, die niet de loon-
tarieven, door den Typografenbond van de Federatie van
Grafische Vakken overgenomen, onderschrijft.
En nu het tweede Aiatlonaal Congres voor tic-
lieel-Ontlioudlng in het gebouw voor den Werken
den Stand.
De bedoeling daarvan is waarschijnlijk geen andere
geweest dan propaganda te maken voor den strijd tegen
den alcohol en uit dat oogpunt is de poging zeker geslaagd
te noemen. Stelt men echter aan eongressen den eisch, dat
men door interessante gedachtenwisgeling, vooral ook met
andersdenkenden, moet komen tot resultaten, die men vóór
bet samenwerken niet konde, dan heeft het vergaderen der
Geheel-onthouders niet aan zijn doel beantwoord. Daar
voor bestond de kring te veel uit dames en heeren, die
't met elkaar volkomen eens zijn, zoodat zjj meerendeels
bekende zaken hoorden, die ternauwernood hunne belang
stelling tot het einde wisten te boeien.
Bereikt is in allen gevalle, dat de bladen gedurende
een paar dagen kolommen hebben gehad over allerlei
leerzame onderwerpen, mot de geheel-onthouding in ver
band staande. Voor de pers was 't er dan ook zoo
gemakkelijk mogelijk gemaakt. De referaten waren vooruit
gedrukt of door de inleiders geschreven, zoodat de ver
slaggevers niets anders te doen hadden dan daaruit nog
weer de quintessence te halen. Van de diverse onder
werpen znlien wij alleen even stilstaan bjj de opmerkingen
over den drinkdwang in de werkplaats, omdat die niet
in een te ruimen kring gelezen kunnen worden. Vooral
«Ja, Dorette. Wat is dat toch voor een leven in de
gang, wat heeft de jonge gravin uitgehaald
De gevraagde lachte even hartelijk en toegevend, als
de verblinde ouders.
«Och, het oude grapje, freule i Ze heeft de laarzen en
schoenen voor de verschillende kamerdeuren verruild!"
«De mijne ook
«Natuurlijk, maar die heeft zij gelukkig voor de deur
van den Heer Hellmutb gezet!"
Freule von Nordlingeu werd vuurrood.
«Ge hebt ze toch, hoop ik, teruggehaald, eer mijnheer
ontwaakte
De oude schudde lachend het hoofd.
«Zoo n jager is altijd vroeg uit de voeren, freule, ik
kwam echter juist, toen hij de schoentjes in de hand
hield en ze als een wonder aanstaarde, ik kon hem toen
dadelijk het raadsel oplossen. Wat is zoo n jong mensch
toch gauw verrnkt over iets! Lieve hemel als u zijn
gezieht hadt gezien
«Neemt u me niet kwalijk, mijnheer, dat zijn de schoen
tjes van Miss Lilian 1"
«Miss Lilian
«Ja, die heeft precies kindervoetjes! zei ik en ik zag
duidelijk dat hij dit ook vond.''
«Maar Dorette!!"
«Miss Lilian I" herhaalde hij toen fluisterend en hij
hield de schoentjes in zijn hand en streek met de andere
hand er overheen, heel voorzichtig en eerbiedig."
«Zou ik ze als 't u blieft mogen hebben vroeg ik
heel beleefd.
«Dadeljjk, dadelijk," zei hij haastig en hij kreeg een
klenr als vuur «Ik houd ze als onderpand, tot ik de
mijne heb, dan krijgt u ze terug!" zei hij, en vriendelijk
lachend sloot hij, voor mijn neus, de deur dicht.''
«En mijn schoenen?!!"
«Die nam hij mede naar binnen, freule!"
«Om Godswil, ik moet
De oude maakte een geruststellende beweging met de
hand. «Ze staan al lang weer op hun plaats, zal ik ze
in de kamer brengen
bjj het bonwvak heerscht dat euvel in sterke mate. De
gezellen maken zich daaraan zelf schuldig, want laten zjj
een flesch jenever halen, dan nemen zjj 't den jongens
erg kwalijk, wanneer deze den aangeboden borrel afslaan.
Maar ook de werkgevers zijn niet vrij te pleiten als de
eerste steen gelegd is of de kap op het huis staat zijn
zij gewoon oen gift te schenken, waarbij 't sous-entendu
is dat deze in alcoholische dranken wordt omgezet.
Sommigen achten zich zelfs verplicht om, wanneer zij
menschen op karwei hebben, minstens eenmaal op een
dag de flesch te laten rondgaan zij worden dan
humaan genoemd en men zegt van hen, dat zij iets voor
den werkman over hebben. De meesten denken er niet
aan, hoe verkeerd zij toch eigenlijk hiermee handelen en
als hun dat onder het oog wordt gebracht, dank zij het
Congres, dan zou dit daarom reeds verblijdende gevolgen
hebben. Wat wij niet wisten, kwam de heer Huizinga
bij deze gelegenheid vertellen namelijk dat vooral de
pianostemmers zoo erg onder den drinkdwang zuchten.
Wij voor ons kannen ons niet geheel onschuldig rekenen
wat aangaat het verschaffen van sterken drank aan
timmerlieden of schilders op karwei de beweeg
reden daarvoor was gewoonlijk, dat de menschen na een
borrel met zooveel meer animo werkten, hetgeen echter
geen geheel-onthouder zal toegeven doch het presen
teeren van een bittertje of een cognacje aan den piano
stemmer is ons nog nooit in het hoofd gekomen. Deze
heeft voor ons tot hiertoe altijd het zoo lastige standpunt
ingenomen van uiet-heer en niet-knecht te zijn, bij wien
men niet weet, of men hem door het een en ander aan
te bieden niet veeleer beleedigt dan een weldaad bewijst.
In de derde plaats is er «het Nut". Daar heerschte
dit jaar een ietwat gedrukte stemming, trouwens niet
zonder reden. Het lodental is verminderd van 13,455 tot
13,196 en voorts moest in het verslag geconstateerd
worden dat het Hoofdbestuur omtrent onderscheidene
departementen berichten ontving van kwijnende belang
stelling. De hiermee gepaard gaande vermindering van
inkomsten stemt des te droevigerwijl de kring der
bemoeiingen zich voortdurend uitbreidt en het eenmaal
aangevatte werk steeds omvangrijker wordt. Er moest
nu naar bezuiniging gestreefd worden en het Hoofd
bestuur was zoo flink om daarmee in zijn naaste omgeving
te beginnen niet minder dan f 750 werden op de kosten
van het huishoudelijk bestuur uitgehaald. Er werd dit
jaar dan ook niet vergaderd in het royale Concertgebouw,
maar in het gebouw van «de Vrije Gemeente" en de
broodjes met vleesch die anders in de pauze met milde
hand werden rondgedeeld, bleven nu achterwege: de
algevaardigden hadden zelf voor hun lunch te zorgen
wat aan bet nabijgelegen American Hotel niet weinig
ten goede kwam. 1 [et volgende jaar kan men misschien
nog een verderen stap in deze richting doen door de
vergadering in één dag te doen afloopen en aldus heel
wat reis-en verblijfkosten uit te halen; als men dit jaar
gewild had zou men best op Woensdag hebben kunnen
klaar komen zonder er den Donderdagochtend aan vast
te knoopen. Wel is-waar wordt daardoor het mandaat
van afgevaardigde voor plaatsen die 's avonds nog met
«Ja, als je bliett, dadelijk?"
Dorette snelde naar de deur, opende ze, boog zich voor
over en uitte een kreet van verrassing: «Wel heden myn
tjjd! Dat noem ik galant! lachte zij, de schoentjes voor
zichtig aanvattend en naar binnen dragende. «Dus d&arom
wilde hij ze als onderpand houdenhmik moet
zeggen, een galant jong mensch I"
Zjj hield i'ia de schoentjes vóór, en wolken van geurige
lucht stroomden haar tegen.
Ze waren tot aan den rand met welriekende viooltjes
gevuld. Roerloos, zonder een woord te zeggen, hield frenle
von Nordlingen deze lieve verrassing in de hand. «O, h o e
vriendelijk!" fluisterde zij, met half verstikte stem. «Toch
bezwaart het mij, ik verzoek u dringend, beste Dorette,
vertel 't aan niemand, ook vooral niet aan de gravin,
het zon mij zeer onaangenaam zijn
«Natuurlijk, zoo verstandig zal ik wel zjjn, frenle!"
grinnikte de oude«Als een mijnheer zoo eens een voor
jaarsgroet zendt, dan behoeft dat niet dadeljjk aan de
groote klok gehangen te worden. Neen, daaromtrent kunt
n geheel en al gerust zjjn. Kan ik de freule ook
soms bjj bet toilet helpen Mevrouw de gravin heeft mjj
nog niet gescheld
«Dank u, Dorette, het is nog vroegik wil liever
nog een half uurtje wachten
«Ja, dat ban ik wel denken Roept n mij dan vooral
later, als de frenle soms hulp noodig heeft
Zjj vertrok, en Pia wachtte vol ongeduld tot zij de
deur achter zich gesloten had.
En toen zij alleen was, drnkte zjj oogen en lippen op
de viooltjes en ademde, stralend van geluk, de zoete
geuren in.
Van hem I
Droomeu met open oogen Welk een zalige raadsel
achtige vrees en angst! Zij hunkert naar een blik nit zjjn
oogen en toch siddert zij bij de gedachte aan eene ont
moeting
Kou zij hem slechts ontvlochten 1 Wat moet zij zeggen,
als hjj tegenover haar staat P Zjj kan altijd zoo moeiehjk
veinzen en zich goed honden Als zij maar niet altijd
