m i No. 79. Honderd en eerste jaargang. 1899. WOENSDAG 5 JULI. Amsterdamsche Brieven. FEUILLETON. (DER MAJORATSHERR). ALkMAARSCHE (KU B VAT. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3maanden voor Alkmaar f 0,80 franco door het geheele rijk f 1, 3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets. Telefoonnummer 3. Prijs der gewone advertenticn t Per regel Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan| de Uitgevers HERMs. COSTER ZOON. XXVIII. Als deze brief verschijnt wordt levens de uitslag der verkiezingen voor den Amsterdamschen gemeente raad bekend een afdoende reden om ons nu niet aan voorspellingen te wagen. Troawens, ook terwijl wij dit schrij ven en men dus nog in het onzekere verkeert, wordt daaraan weinig gedaan. In jaron heeft da voorbereiding van den strijd zich niet gekenmerkt door zulk een saai heid en onverschilligheid. De verbonden partijen achten zich sterk genoeg om de parlementaire sociaal-democra ten te weren en om de rest schijnen zij zich al bijzonder weinig te bekommeren. Misschien, dat er op het laatste oogenblik nog wat meer leven komt, maar nu is alles nog zoo doodsch mogelijk de verslaggevers, die al vreea den, dat een mooi deel van hun zomer zou worden be dorven door het kiesgedoe, weten niet hoe zij 't hebben en als de socialisten niet in verschillende wijken der stad vergaderingen hadden uitgeschreven om voor hunne can- jlidaten propaganda te maken, zouden zij 's avonds wel met de armen over elkaar kunnen zitten. De lichtzijde ervan is, dat zjj nu al hun krachten kunnen sparen voor de financieels vergaderingen overdag, die vooral in de afgeloopen week weer bijzonder talrijk waren. Voorts kwam de Kaarf weder bijeen, de proefsteen voor reporterskunst. Om daar de debatten geregeld te kunnen volgen zijn voorstudiën onmisbaar, want voordat de een of andere qnaestie wordt afgedaan hebben de Raadsleden daarover al zooveel rapporten en praeadviezen onder de oogen gehad, dat iemand, die niet in 't minst zou zijn voorbereid, onmogelijk een logisch verslag van de gedachtenwisselingen zou kunnen geven. Deze week zou dat wellicht nog gegaan zijn, want veel diepzinnig heid vereischte ditmaal de agenda niet. Men kreeg zoo den indruk, dat de vergadering was belegd om den scheidenden Raadsleden nog eens voor het laatst de gelegen heid te geven om hun stem te doep hooren over hetgeen hun, tijdens het vervullen van hun mandaat, het naast aan het hart had gelegen. Zoo gaf de heer Kouveld nog eens blijk van zijn belangstelling ïd sociale aange legenheden bij het praeadvies van B. en W. op de adres sen van verschillende vakvereenigingen omtrent de toe passing der bepalingen van mlnlmum-loon en maxi mum-arbeidsduur en de vervaardiging van onder- deelen van gemeentewerken binnen de gemeente. De practijk heeft geleerd, dat deze zaak, zooals zij thans is geregeld, niet voldoet, maar tevens is 't duidelijk ge worden, dat 't niet zoo eenvoudig is om een systeem aan de hand te doen, waarby eensdeels niet al te belemme rend wordt opgetreden. Het Dagelrjksch Bestuur wenschte daarom een commissie van vier Raadsleden te benoemen en daaraan zelf een vijfde lid toe te voegen, die dan zou aange ven, welke wijzigingen noodig waren. Bjj dit onderwerp 55) Dat kwam zeker door den omgang met PiaFransje had tot. dusverre weinig of geen gelegenheid gehad, met andere jonge meisjes om te gaan en daardoor ging het haar, zooals met bijna alle meisjes van dien leeftijd zij dweepte met het mooie, oudere nichtje. Zou haar geestdrift voor Wulff-Dietrich misschien ook slechts zulk een kortstondige .aanvechting" geweest zijn Zou zij hem, ter wille van Gert, vergeten en ontrouw worden De jonge marine-officier is als geschapen om de kleine gravin prima-vista het hart te doen verliezen Hjj zal zeker in ieder opzicht met haar harmonieeren. Pia drukt hartstochtelijk de handen tegen de borst Fransje's verloving met Gert zon de eenige mogelijkheid zgn, waardoor nog alles terecht zou kunnen komen Gert moet een rijke vrouw trouwen, hij is in zijn keus volstrekt niet moeilijk, Fransje's leelijkheid zou hem niet hinderenhaar origineele persoonlijkheid zal hem veel meer aantrekken en amuseeren God als dat eens mogelijk was! als het uur eens aanbrak, waarin zjj tot Wulff-Dietrich zeggen kon »Ik ben de eenige die uw oud geslacht voor uitsterven behoeden kan, ter wille van dien naam, vergeef, o 1 vergeef mij Langen tijd was het duisterebange nacht rondom haar geweestthans verrijst er een zacht roode licht schemering van hoop en blijde verwachting aan den zwar ten hemel, een enkele lichtstraal slechts, maar die belofte van zonneschijn in zich houdt en met zich brengt Zal de zon in verblindenden luister opstijgen Zal zij met warme, verkwikkende stralen haar de tranen van de wangen kussen O kom, o zonne, kom 1 Gij zult een roos vinden, waar van de zware hand van het noodlot al de doornen heeft afgerukt. gaf de heer Kouveld een aantal raadgevingen die zeker behartiging verdienen. Zoo deed hij uitkomen dat b. v. in het stukwerk heelemaal niet is voorzien terwijl dit toch in de bouwvakken zulk een belangrijke rol vervult. Het ergste is evenwel dat onder de bestaande voor schriften zich do zoogenaamde speculatie-bouw heeft kunnen ontwikkelen die vierkant in strijd is met de bedoelingenwelke voorzaten bij het vaststellen der loons-en arbeidsdnur-bepalingen. Dezen bouw noemde de heer Kouveld een schande voor de stad Amsterdam want daarin werd als het ware slavenwerk verricht terwijl ook op het resultaat de hoofdstad allerminst trotsch kan zyn. De Burgemeester was zoo welwillend te vooronderstellen dat de te benoemen commissie niet de wenken van dezen spreker zou rekening houden de heer Kouveld had hiermee zijn zwanenzang gdkongen. Minder gemakkelijk ging 't om den heer Hovy te bevredigen. Hijdie altijd kloek den strijd tegen de prostitutie aangebonden heeftwilde niet heengaan zonder in het openbaar de verklaring te hebben afgelegd, dat na het Raadsbesluit om de bordeelen af te schaffen, de toestand niet was verbeterd. De klacht der bowoners van de stille zijde van het Rokin gaf daartoe gereedo aanleiding. Daar woekert het kwaad steeds voort en terwijl vroeger van ue 32 perceelen er 9 .verdacht" waren, is dit getal thans tot 12 gestegen. Wat daartegen te doen Men heefc politie-agenten voor de deur gezet en eerst werkte dat wel wat afschrikwekkend. Op deu duur heeft das echter niet gebaatwant men is langs den geheimden man gegaan en nog maar een heel enkele geeft nu nog iets om zijne aanwezigheid. Er wordt we! gezegd, dat de politie-verordening in die perceelen wordt overtreden maar hoe kan dat geconstateerd worden f Er kan gewaakt worden tegen alles wat aanstoot naar buiten geeftmaar binnenkamers is het openbaar gezag machteloos. De Burgemeester kon dan ook weinig hoop geven op verbetering in dezen toestand die door hem zelf genoeg betreurd wordt. Door hem werd gedaan wat hij kon en wanneer iemand betere middelen wistdan zou hij die gaarne in toepassing brengen. Het onderwerp is van te teeron aard om daaraan veel toe te voegen. Maar wel mag geconstateerd worden, dat de zedelijkheid in Amsterdam er onder het nieuwe régime niet op vooruit is gegaan. Het getal avond-vlinders langs de straten vermeerdert elke week en wee den ongelukkige, die te veel gedronken heeft en zich door haar laat mede- troonen. Vroeger hoorde men lang niet zooveel van beroovingen en afpersingen als in den laatsten tijd en de ergste gevallen worden meestal nog niet eens bekend, omdat de meeste bestolenen niet veel lust hebben aan de politie hunne zonden van den vorigen nacht te gaan opbiechten. Ook de clandestiene inrichtingen verrijzen als paddestoelen uit den grondin drukke straten zijn tegenwoordig sigarenwinkels, waar de geurige VIER EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK. «Een vreemd soort van meisje! bruin en wild, vlug als een kat, snel als een dwaallicht, slechts met Allotria in 't hoofd Ik waar schuw u, weledele Heer! zij houdt u voor den gek John Guild. Van de torens van het Slot Niedeck wappert de vlag met het bontgekleurde, reeds in de verte duidelijk zicht bare wapen van den graaf, een zeer ongewoon feestelijks iets waar de burgers van Angerwies met ongeloovige verbazing naar kijken. Gasten bij graaf Willibald 1 Dat kon niet anders dan een vergissing zijn of Ru- dolf Falb had goed voorspeld als hij zegt dat de onder gang der wereld voor de deur staat 1 Wel is waar had de jonge baronesse van Nordlingeu ook reeds voor de laatste reis der grafelijke familie als logée op Niedeck verblijf gehouden en zooals men ver zekerde was zy ook thans weder mede teruggekomen. En de wereld had er toch niet door gewankeld, waar om zou do oude vrek, ter wille zijner jonge dochter, dan nu ook niet zijn leven gaan beteren en de plichten, die ziju titel en rijkdom hem opleggen niet eindelijk gaan vervullen Gasten op Niedeck In de .Stad Hamburg" had men reeds weddenschap pen aangegaan wie er wel komen zouden De naam van graaf Rudiger was reeds sedert lang niet meer genoemd in het kleine stadje en als dit nog soms het geval was dan was 't met haat en bitterheid, want dat men alleen aan dien sinjeur de onaangeuame ver houding te danken had die er sedert tusschen de burgers van Angerwies en den heer van Niedeck bestond dat begreep zelfs de domste. In plaats van vorbeterd was alles in Angerwies den laatsten tijd zeer achteruit gegaan. De vrouw van den burgemeester zal met drie oude jongejuffrouwen in huis, steeds te vergeefs naar vrijers uitziende maar do haar beloofde luitenants waren niet verschenen en daar de Havana de geurige juffrouwen van het verkapt bordeel aan de oogen van den Heiligen Hermandad onttrekt. Willen de heeren Hovy c.s. succes hebben, dan zullen zjj wat dieper moeten gaan. De groote quaestie is, dat de prostitutie hoe langer hoe meer met een vergoelijkend oog wordt beschouwd, dat haar dienaressen niet meer worden aangekeken als de diepst-gezonkenen en dat zij, die haar bekoorlijkheden betalen, meer worden beschouwd als slachtoffers van maatschappelijke toestanden dan als verdorvelingen. Wanneer in die meening kentering wordt gebracht, dan eerst kan mot goed gevolg het kwaad bevochten worden er moet meer gewerkt worden op de moeders, waarvan er nu mnar al te veel zijn, die 't hun zoons maar half kwalijk nemen als zij met de groote massa meedoen. Meer nog moet in het licht gesteld worden, hoevelen er door het bedrijf der prostituées lichamelijk en zedelijk ten onder gaan bijna geen week gaat er voorbjj, of de rechtbank brengt daarvoor nieuwe bewijzen. Zou b.v. een Haas uit het nog steeds voortdurende proces nu op de bank der beschuldigden zitten, wanneer hij er meer van doordrongen was geweest, dat zedeloosheid ver slapt. en op den duur ook de grootste kapitalen doet versmelten Hoe langer de zaak HaasTan Hall duurt, des te duidelijker wordt 't, dat hier allerlei financieele knoeieryen zijn gepleegd om maar aan geld te komen. Zelfs is men nu achter de hand geneigd te vragen, hoe dit bedrijf zoo geruimen tijd is knnnen voortgezet worden eer de justitie daarop vat heeft gekregen. Tevens begint zich echter de overtuiging te vestigen, dat Vau Hall wel het middelpunt is geweest van het financieele ge scharrel, maar dat zijn trawanten zich daaraan meer schuldig hebbon gemaakt dan hijzelf. Verschillende ge tuigen zijn gehoord op wier gedrag met meer grond aan merkingen zijn te maken dan op dat van den hoofdper soon van het proces. Indien hij al meegedaan heeft dan is dat op zulk eon omzichtige wijze geschied, dat een ander daarvan wel de moreele overtuiging, maar niet de zakelijke bewijzen kan krjjgen. Deze week werd hij ge hoord en de gemakkelijkheid, waarmee hij het kruisvuur van vragon en strikvragen doorstond, heeft do toehoor ders in twee partijen verdeeldde eene is overtuigd, dat er van het financieele Panama, waarover Jacobs zoo gaarne schetterde, ten aanzien van Van Hall niet veel overblijft en de andere, die hetzelfde noet erkennen, schrijft dat uitsluitend toe aan de listigheid en geslepen heid van den beklaagde. Tegen die opvatting pleit, dat Van Hall in andero opzichten zich wel degelijk heeft blootgegeven zoo o.a. toen hij heeft gedreigd, dat hij door zijne relaties in aanzienlijke kringen wel zou zorgen, dat de rechters, die tegen hem de vervolging op touw zetten, geen promotie zouden maken van iemand die zich dergelijke onvoorzichtige uitingen laat ontvallen is 't haast niet aan te nemen, dat hjj beschikt jonge rentmeester en de administrateur van Niedeck op bevel van den graaf volstrekt niet met de .muite- fingen" van Angerwies mochten omgaanhadden zij zich hunne vrouwen uit andere steden gezocht. Het was dus ook in dit opzicht erger geworden in plaats van beter. Menig heethoofd die vroeger de handen in het vuur gestoken had om voor graaf Rndiger de kastanjes er uit te halen was reeds ten grave gedaald een nieuw geslacht groeide op, 't welk graaf Willibald, den zon derling ter nauwernood van aanzien kende sedert zijn huwelijk toch was de graaf haast voortdurend op reis geweesten had slechts nu en dan een zeer vluchtig kort verblijf op Niedeck gehouden. Zoolang het Slot daarenboven in den diepen slaap der vergetelheid rustte werd er door de Angerwieseners hoegenaamd geen notitie van genomenzooals men zich trouwens ook aan de aanwezigheid van zon maan en sterreu gewentdie als onbekende werelden op de hoofden der eerzame burgers nederblikken maar waar door den onmetelijk grooten afstand elke wederzijdsche omgang onmogelyk gemaakt is. Evenmin als men het daar zou doen, gaf men zich ook hier eenige moeiteom het onmogelijke mogolijk te maken of het onbereikbare te bereiken ten opzichte van de maan ovonzoo weinig als van het Slot Niedeck. Toen de Heer von Niedeck echter plotseling en on verwacht verscheen on met zijne familie zoo snel de paarden slechts loopen konden door Angerwies stoof en dit gebeurde slechts tweemaalals hij van het station kwam en wanneer hy er heen reed dan werd bij de ouden van dagen de herinnering aan het verledene weder wakkerdan staken zij de hoofden bij elkaar en herdachten mokkend vroegere betere tijden eer graaf Rudiger kwam en ontevredenheid en oproerigheid onder hen gezaaid heeft. Ook thans was de vlag die zoo vriendelijk en vroo- lijk van de tinnen vaD het kasteel wapperdevoor hen een alarmsignaal dat het droomerige Angerwies tijdelijk uit zjjne slaap wakker schudde en den weg naar het station tot een der drukst bezochte wandel wegen maakte. Zelfs bij regen maar gelukkig liep het met één hevig onweer afen zag men verder dag aan dag de liefelijkste zonneschijn en de helderst denk bare blauwe luchtNooit was Niedeck zoo schoon

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1899 | | pagina 1