Engeland tegen Transvaal.
Honderd en eerste jaargang,
1891).
ZONDAG
27 AUGUSTUS
Buitenland.
Nederland.
Stadsberichten.
NO. 102. Eerste blad.
A L k M A A It S C III: CO U R A I.
Deze Courant wordt Mlnsdag-, Bonder cl a g-
en Katerdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f ©,8Ö franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f O.Ofl. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prijs der gewone advertentlen s
Per regel f O,IA. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOON.
Telefoonnummer 3.
Pijnlijk doet het aan en bitterheid welt op in 't ge
moed, als wij Engeland zien voortgaan de Zuid-Afrikaan -
schu Republiek te belagen zich stap voor stap ..ien
indringen in haar binnenlandsche aangelegenheden en
haar in de engte zien drijven door op elke inwilliging
van hare zijde weer een nieuwen eisch van oogenscbijn-
lijk geen groote beteekenis te doen volgen. Juist in dat
voetje vóór voetje voortgaan zien wij het grootste gevaar.
Hoe meer de Republiek toegeeft, hoe minder reden zij
zal hebben om eindelijk stellig te weigeren, en zoo kan
zy ten slotte allengs zelfs den steun der openbare mee
ning verliezen. Als er reeds zooveel is toegegeven, zal
men meenen dat er altijd nog wel iets bij kan, en niet
begrijpen waarom Transvaal zoo halsstarrig is zich aan
het gevaar van een oorlog met Engeland bloot te stellen,
liever dan nog één schrede verder te gaan.
Wat men op vredesconferentiëu ook moge verkondigen,
hoe algemeen men moge verzekeren, dat het recht en
niet de macht moot beslissen, en dat er dus geen ver
schil moet gemaakt worden tusschen groote en kleine,
machtige en zwakke staten, in de werkelijkheid gaat het
anders. De zwakste partij moet toegeven, moet .inschik
kelijk" zijn. Waar meerderman komt, moet minderman
wijkenis een oud Hollandsch spreekwoorddat niet
alleen geldt in de verhoudingen tnsschen volken. Natuur
lijk moest het zoo niet wezen, maar ongelukkig i s
het nu eenmaal zoo. En het is nu wel duidelijk, dat
Transvaal niet op den steun van eenige groote mogend
heid heeft te rekenen. Nu Engeland daar zeker van is,
gaat het zich door niets meer weerhouden. Men mag
althans veilig aannemen, dat Portugal, dat den verderen
aanvoer van norlogshehoefteu over zijn groudgebied in
Oost-Afrika naar Transvaal verbiedt, tot die wederrech
telijke daad niet zon zijn overgegaan zonder vriend
schappelgken, maar toch zeer ernstigen aandrang van
Engeland.
Bij verdrag is uitdrukkelijk door Portugal de in- en
doorvoer van wapenen en oorlogsammunitie uit de
Delagoa-baai over zijn grondgebied ten behoeve van do
regeering der Zuid-Afrikaansche Republiek verzekerd.
Toch wordt een lading van 2400 kisten, door Duitsche
schepen aangevoerd, door de Portugeesche ambtenaren
aangehouden. Nu er ook Duitsche belangen bij de zaak
zijn betrokken, vraagt men zich af, of Duitschland zich
deze zaak niet zal aantrekken, en of ook hier Transvaal
weer alleen zal staan tegenover Engeland. Is dit zoo,
dan valt er ondanks alle vertoogen over internationaal
recht in de werkelijkheid van dat .recht" nog weinig
te bespeuren. Bij voorbaat belet een onzijdige, een .be
vriende" staat, voordat er nog een oorlog is uitgebroken
de Republiek alvast zich zooveel mogelijk in staat van
tegenweer te stellen, terwijl Engeland zich bejjvert troe
pen, paarden en allerlei oorlogstuig naar Zuid-Afrika te
zenden. Het zwaake Portugal met zijn berooide financiën
ziet nu eenmaal het machtige en rijke Engeland naar de
oogen, en in Engeland zit nu eenmaal geen Gladstone
aan het roer, die gevoel heeft voor recht en billijkheid
en voor een geest van vrijheid ook bij anderen en niet
uitsluitend in Engelands belang, en ter wille daarvan
volksvooroordeel en nationale ijdelheid durft trotseeren
In vergaderingen en adressen geeft het Nederlandsche
volk blijk van zijne wrevel tegen de Engelsche Regeering
en van zijn erkenning van het recht van het Transvaal
sche volk om zijn eigen huis in te richten naar eigen
inzicht, ook al is bet in zgn werkelijk niet alledaag
schen toestand niet aanstonds bereid daarbij te handelen
overeenkomstig de denkbeelden die in Engeland en
hier te lande in den loop dezer eenw allengs burger
reent hebben verkregenen al geeft het tegenover de
vreemdelingen van Engelschon bloede blijk van een niet
onverklaarbaar wantrouwen. Het adres van de Zuid
Afrikaansche vereenigiDg heeft intusschen al heel wat
scherpe bestrijding uitgelokt. Miskenning van het doel
voorbijzien van de hoofdzaak door kritiek op onderdeelen
en vorm speelden daarbij, als zoo dikwijls, een belang
rijke rol. Het is een adres aan het Engelsche volk
en meu sprak en schreef er over, alsof het een adres
was aan de "Engelsche regeering of aan .do toonge
vende Engelsche wereld." Dat was wel de hoofdfout, die
de beoordeeling in verkeerde richting bracht. Maar
behalve de regeering en de tegenwoordige toongevende
partij in Engeland is er ook nog een deel van het volk,
zijn er ook nog Engelsche bladen vertegenwoordigers der
openbare meening, al zij het ook die eener minderheid,
eener naar wij vreezen slinkende minderheid, die een
andere stem laat hooren dan Chamberlain en zgn ver
wanten in volgelingen een ander geluid dan de groote
trom en de krijgstrompet. Dat deel van het Engelsche
volk stond blijkbaar den ontwerpers van het adres voor
oogen en het is volstrekt niet iets ongewoons, zich
richtende tot een geheel volk, tot een menigte of een
vergadering, te spreken in een toon waarvoor voorloopig
slechts een minderheid een open oor heeft, in de hoop
dat allengs die minderheid tot meerderheid zal wassen.
Men spreekt aldus tot het geweten van een volk, zooals
men spreekt tot het geweten, tot het .beter ik" van een
persoon ook van hem die blind schjjnt voor recht en
billijkheid. En in het Engelsche volk schuilt dat betere
element. Dat getuigt de geschiedenis, ook van Transvaal,
toen Gladstone den toon aangaf. Toen deed Engeland,
wat voor een machtigen staat schier geldt als een onmo
gelijkheid het sloot vrede na een nederlaag en op voor
den tegenstander gunstige voorwaarden.
Of van zulk een adres eenig gunstig gevolg te wach
ten is, blijft altijd de vraagmaar het kan althans een
goeden invloed hebben. Wat daarentegen al bijzonder
weinig hoop kan geven op eenig gevolg, tenzij dan in
de niet gewenschte richting, is een uiting van veront
waardiging, waarbij men, zooals het heet, de tegenpartij
eens goed de waarheid zegt. Daaraan kan men behoefte
gevoelen tot ontlasting van eigen gemoed, maar de tegen
partij wordt er alleen nog meer door geprikkeld. Die
nog wil trachten een botsing te voorkomen, zal er zich
van onthouden. De ontwerpers van het adres althans
konden tot bereiking van hun doel onmogelijk een krach
tig. een klinkend protest gebruiken en men handelt
onbillijk aan het adres .aan het Volk van Groot-Brit-
tannië" eischen te stellen die van pas zijn voor oen
.verontwaardigings-meeting."
BELOIE. De generale raad der socialistische partij
heeft besloten aanstaanden Maandag een buitengewonen
partijdag uit te schrijven. In deze bijeenkomst zal de
vraag aan de orde worden gesteld welke middelen kun
nen worden te baat genomen om de aanneming vau het
kieswetontwerp te verhinderen zonder voorafgaande Kamer
ontbinding en zonder gelijktijdige invoering van het
algemeen eenstemmige kiesrecht?
Men verwacht scherpe besprekingen tnsschen de revo
lutionaire groepen en de parlementaire leiders der partij.
Uit Brussel wordt gemeld, dat Max Régis, de ge
wezen antisemietische burgemeester van Algiers, naar
Nederland is vertrokken. De Belgische bladen geven hem
den raad zich maar niet meer in Brussel te vertoonen,
want men is daar op zgn denkbeelden volstrekt niet
gesteld. Régis heeft nog kans gezien een antisemietisch
clubje te Brussel te stichten, »La Solidarité" geheel.
D(J1T§CHLA.IVD. Het geheele Pruisische Ministerie
is naar Potsdam vertrekken, om in kroonraad met den
Keizer te beraadslagen, wat te doen, na de verwerping
der kanaal wetten door de conservatieven. Wat er in
de plaats'gehal hebbende zitting besloten is, is nog niet
bekend. Vrij algemeen verwachten de groote bladen ont
binding van het Huis van Alge vaardigden.
UAiliiGLAAU. Het lang verwachte autwoord van
Kruger is eindelijk in Engeland aangekomen er is nog
niet bekend, hoe 't luidt.
Het schijnt echter vrij zeker te zijn, dat de voorstellen,
door de Regeering der Republiek gedaan, in hoofdzaak
overeenstemmen met de wenschen door Sir Alfred Milner
by de conferentie te Bloemfontein te kennen gegeven.
Er is dus voor Chamberlain geen aanleiding meer, om
op de benoeming van een gemengde commissie aan te
dringen. En de geheele reden voor de thans schijnbaar
zeer gespannen verhouding vervalt daardoor.
Laatste Berichten.
Een nieuw blauwboek.
LONDEN, 25 Aug. In een nieuw blauwboek over de
Transvaalsche aangelegenheid is opgenomen een missive
van sir Alfred Milner, gedagteekend 14 Juni, waarin
het Transvaalsche arbitragevoorstel aan de Britsche re
geering wordt overgebracht. Milner stelt voor het voor
stel onmiddellijk te verwerpen, daar het meer qnaesties
zou doen rjjzen dan het oplosteaangezien het geen
vreemde tusschenkomst uitsloot, welke Engeland nimmer
kan toelaten. Dit was door Milner herhaaldelijk te
Bloemfontein te kennen gegeven. Hij voegt er aan toe,
dat aan het hoofd van het programma herstel der Uit-
ander-grieven staaten niets anders kan worden in
overweging genomen alvorens deze aangelegenheid is
geregeld.
Het antwoord van Chamberlain van 27 Juli deelt de
meening van sir Alfred Milner geeft een overzicht van
den toestand, in het. leven geroepen door de behandeling
der Uitlanders en betreurt het mislukken van de con
ferentie. De minister verheugde zich er overdat de
kie8rechtvoorstellen tegemoetkoming toonden doch er
bleven nog punten van groot belang ongeregeld. Verder
worden voorstellen gedaan tot het instellen van een
gemengde commissie van onderzoek.
4» roei. Op 31 dezer, des avonds, zullen alhier
eenige feestelijkheden plaats hebben, bestaande in vuur
werk en muziekuitvoering, waarvoor het fanfarekorps zijn
welwillende medewerking heeft toegezegd.
Egmond aan Zee. Den 25, des ochtend half 6,
waren twee jongens Antoon Gul en Arie Zwart, 10 en
11 jaar oud, in een lekke roeiboot aan het spelen; de
boot sloeg los enj zij dreven in zee, tot de 2e mijlpaal
naar het Noorden. Hulp door zwemmen was onmogeljjk.
Te half acht stak de reddingsboot in zee die het geluk
bad ze aan den wal te brengen de jongens zaten met
de boenen in het water en wilden de boot zoo sturen,
maar dit gelukte hun niet, met de pet schepten zij het
water uit.
Te Hilversum is 't nu weer rustig. De patrouil
les zijn voorloopig gestaakt.
De gearresteerde personen zijn uit hunne hechtenis
ontslagen. Zij werden nu achtereenvolgens door den
commissaris van politie in verhoor genomen.
In het algemeen moet gebleken zijn dat misbruik
van sterken drank in de voorgevallen ongeregeldheden
eene hoofdrol gespeeld heeft. De meesten der belhamels
zijn in nuchtereu toestand tamelijk handelbaar.
De Minister van Oorlog, geueraal Eland, vertoefde den
25 te Hilversum.
Koninklijk bezoek aan Rotterdam.
H. M. de Koningin zal bij haar bezoek aan Rot
terdam op 25 September te ongeveer 1 uur in den na
middag aankomen. Er zal een lijtoer gemaakt worden
door Cbarlois, Katendrecht en Feyenoord. Aan boord
van een stoombootje zullen verschillende havens aan den
Linker Maasoever worden bezocht.
Voorts zullen bezoeken gebracht worden aan de ter
reinen van de Maatschappij voor scheeps- en werktuig
bouw Feyenoord, aan de fabrieken van Van den Bergh's
Limited en aan een der stoomschepen van de Holland-
Amerika-Liju, liggende aan de Wilhelminakade.
De minister van Justitie heeft, evenals in de laatste
jaren, aan de college's van regenten der verschillende
Rijksopvoedingsgestichten een crediet verleend om op
den Koninginne-dag de verpleegdeu te onthalen.
Behagen. Den 24 legde de heer K. Zeeman,
onderwijzer alhier, te Utrecht met gunstig gevolg examen
af als onderwijzer in de gymnastiek (lagere acte).
Spanbroek. Tot onderwijzer alhier is benoemd
de heer Veldman, te Uden.
Barsingerliorn. Te K o 1 h o r n komt groot
gebrek aan drinkwater. De kerkebak is ledig en de
bak van 't Witte Kruis zoover ledig, dat het restant moet
bewaard blijven, voor eventueel watergebrek hebbende
zieken.
Men verzoekt ons mede te deelen dat op zondag
den 27, de dienst in de kerk der doopsgezinde
gemeente zal worden vervuld door den heer ds. van
der Wissel, van Drachten.
Volksbond.
In de dezer dagen gehouden vergadering der afdeeling
Alkmaar van den Volksbondvereeniging" tegen drank
misbruik, zijn benoemd tot afgevaardigden naar de 26ste
algomeene vergadering van oen Volksbond alhier op
Woensdag 30 Aug., in de buitensocieteit te honden de
heeren H. Coopmans, mr. A. M. de Lange en Th. Meeues.
Tot hunno plaatsvervangers de heeren :V. S. Ohmstede J.Cz.,
M. Uitenbosch eu A. Visscher.
Deze algemeene vergadering is ook voor de leden toe
gankelijk.
In de veranda der buitensocieteit zal dien dag worden
tentoongesteld eene interessante verzameling boeken
tijdschriften platen en photografiën die een aanschou
welijk beeld geven van de werking van den »Volksbond."
Deze collectie is het laatst geétaleerd op de geneeskundige
tentoonstelling in Juni en Juli te Arnhem gehouden.
Kermis.
Het gezelschap van den heer B. de Vrooiuen
van Amsterdam zal gedurende de kermis vier voor
stellingen geven bij den heer Peperkamp, en wel van
Dinsdag tot eu met Vrijdag, des avonds 8 uur, de vol
gende dagen zal er gelegenheid tot dansen bestaan in
de bovenzaal.
Wafelen.
De van ouds gevestigde ververschingssalon van
J. F. Wagcndrevcr zal dit jaar niet op de oude
plaats op de Nieuwesloot staan, maar is gevestigd in
het pakhuis naast den heer Kuhl, aan het Hofwelk
gebouw door den ondernemer keurig netjes is ingericht
tot het ontvangen van gezelschappen.
