Hoe Siva sprak. No. 109. Honderd en eerste jaargang. 1899. WOENSDAG 13 SEPTEMBER. Amsterdainsclie Brieven. Feuilleton. Het geheim van de Felwyn- Tunnel. L. T. MEADE en ROBERT EUSTACHE. UklUAARSCIlË I IMIIAM. Deze Courant wordt Dinsdag-, D o n d e r d a g- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar t 0,8© franco door het gebeele rijk f 1, 3 Nummers f O,©6. Afzonderlijke nummers 3 ets. Telefoonnummer t 3. Prijs'der gewone advertentien Per regel f O, IA. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER en ZOON. XXXVIII. Ingevolge art. 83 der Gemeentewet vergaderde Dins dag der vorige week de Amsterdamsche gemeenteraad om »te voorzien in de vervulling der plaatsen van hen, die op dezen dag als wethouder aftraden." Er moesten drie titularissen benoemd worden en het belang daarvan was vooral hierin gelegen, dat de wethouder Schölvinck als Raadslid was afgetreden, zoodat voor zijn zetel naar een nieuwen persoon moest worden omgezien. De heeren Van Hall en Blooker werden natuurlijk aanstonds met bijna algemeene stemmen herkozen zij zijn sieraden voor het ambt en moeilijk zou een Raadslid te vinden zijn dat zich beter zou kwijten van de hnn opgelegde taak. Lang van te voren was er reeds over gesproken, wien de Raad voor den derden zetel zou begeeren. Om wethouder te zijn in de hoofdstad moet men een man zijn van meer dan gewone bekwaamheidvoor allerlei moeilijke vraagstukken wordt men gesteld en bij de oplossing daarvan dient men over groote wijsheid te beschikken, want men weet, dat men bespied word door een Raad, die niets liever doet dan anderen op de vin gers kijken. Een weinig representatieve geschiktheid is bovendien niet te versmaden. Bij de eerste stemming bleek Dinsdag, dat zich twee partijen hadden gevormdeendie het pas gekozen raadslid mr. Cohen Stuart had uitverkoren en een andere, die den heer Gerritsen als den meest geschikten persoon beschouwde. De partij van den eerste was 't best geor ganiseerd maar zij was niet sterk genoeg om er haar candidaat door te halen. En toen 't, tot een herstemming kwamzoodat ook de ledendie op eigen houtje een candidaat op hun stembiljet hadden geplaatstmoesten kiezen en deelenschaarden deze zich met een enkele uitzondering om den heer Gerritsenzoodat deze nog met een vrij aardige meerderheid uit de bus kwam. In de stad baarde deze uitslag over het algemeen ver rassing. Voor zooverre er prognostics waren gemaakt over den uitslag der verkiezing had men den heer Ger ritsen onderaan geplaatst. Had men mr. Cohen Stuart genomen dan zou men daarin een erkenning gezien heb ben van de beteekenis van den handel voor Amsterdam was een Katholiek gekozen dan zou dat beschouwd zijn als een huldiging van het beginsel om alle partijen in de regeeringscolleges te doen vertegenwoordigen maar Gerritsen eerlijk gezegd, dachten velen niet aan hem, omdat hij in den laatsten tijd zeer weinig van zich had laten hooren en zich eenigszins uit de politieke bedrij vigheid had teruggetrokken. Laat ons er dadelijk bijvoe gen dat, toen men eenmaal voor het feit stond, 't nie mand moeite kostte om daarvan de lichtzijden op te sporen. De nieuwe functionaris moge niet populair zijn, vriend en vijand erkennen echter, dat hij iemand is van meer dan gewone talentendie veel heeft gezien en gelezen en wien 't nooit aan den moed zal ontbreken om aan te vatten wat in zijn oog ge wensen t is en dit tot een goed eind te brengen, ook al wordt hij heftig DOOR 6) Wij hadden de plaats bereikt waar ik gevallen was. »Geef mij nu eens een lucifer, Henderson Hij deed het en ik stak onmiddellijk de lamp aan. Daarna nam ik het glas er af en bewoog haar zacht heen en weer, vlak bij den grond. Plotseling ging de vlam uit. .Begrijpt gij het nu vroeg ik den inspecteur. .Niets er van!" antwoordde hij. Voor ik hem echter een uitlegging kon geven, hoorden wij boven [ons iemand roepen het was Bainbridge, die het nauwe paadje afkwam. .Hier is het geheim riep ik hem toe, toen hij naar ons toekwam. .Ik heb nooit gevaarlijker methode van moeder Natuur gezien, om iemand angst aan te jagen of om het leven te brengen." Onder het spreken had ik de lamp weer aangestoken en hield haar nu boven oen kleine spleet in de rots. Zij ging wter eensklaps uit. .Wat is dat? vroeg Bainbridge verbaasd. »Iets dat mij bijna het leven gekost heeft,'' antwoordde ik. .Kijk, dat is een natuurlijke uitweg voor stikdamp, acidum carbonicum het gevaarlijkste gas, dat men zich denken kan, omdat bet zjjn aanwezigheid niet ver raadt en geen reuk geeft. Het moet zich hier 's nachts verzamelen, wanneer er geen treinen passeeren en stijgt dan langzaam omhoog tot aan de lantaarn. Het voort durend zuigen van de treinen, die des daags door de tunnels vliegen, verdrijft het tijdelijk weer." Toen ik deze uitlegging gaf, stond Bainbridge als ge- electriseerd, terwijl op Henderson's gelaat een uitdrukking lag, half verademing, half schrik. tegengewerkt. Als Raadslid heeft Gerritsen zich den naam verworven van een scherpzinnig opmerker, voor wien nooit de moeite te groot is om door eigen onder zoek zich over een of ander onderwerp, dat aan de orde is een deskundig oordeel te vormen welnu, al die wetenschap kan hij nog veel nuttiger aanwenden als wet houder en van zijne hand zijn lan ook niet anders dan wei-verzorgde voordrachten te wacaten. Ja, het rad der fortuin kan zonderling rollen. We herinneren ons nog best de dagen, toen Gerritsen als een nieuwlichter rondging en als 't ware een bom wierp in de conservatieve, ietwat traditioneele inrichting van ons gemeentebestuur. Van de radicale partij is hij een der stichters geweest en in de Amsterdammer, die een tijdlang zijn eigendom was, heeft hij heelwat artikelen geschreven om voor haar propaganda te maken. In die dagen was hij de beschermeling van De Koo die nooit uitgeput raakte over zijn lof en daarmee eerst ophield, toen Gerritsen weigerde langer als kleine jongen aan de hand van De Koo te loopen, maar er een zelfstandige opinie op na durfde houden. Toen herhaalde zich het spreekwoord, dat ondank 's werelds loon is, want in het zelfde blad, waarin hij a Jonds perdu belangrijke sommen had gestoken, werden hem bitter harde noten te kraken gegeven. Gerritsen deelde het lot van anderen, die door De Koo's onvergelijkelijke pen naar voren waren gekomen en ten slotte met hun promotor, die onverdraagzamer werd naarmate zijn blad achteruitging, overhoop kwamen te liggen. In den Raad duurde zijn isolement betrekkelijk maar kort. En mochten onder de Raadsleden sommigen zijn, die er maar niet toe konden komen om hem als hun gelijke te beschouwen, ten slotte won toch zjjn groote kennis 't van de vooroordeelen. Gerust mag men zeggen, dat menig progressief besluit in den loop der jaren is genomen door zijn initiatief en zeker zou den voorstanders van het systeem der gemeenteljjke exploitatie de overwin ning heelwat zwaarder zijn gevallen, als Gerritsen niet vooraan in hunne gelederen had gestaan. Naast dat succes bleef echter teleurstelling niet uit. Van het Haagsche Binnenhof, waar hij feitelijk thuis behoorde, werd hij geweerd wel werd er telkens weer getracht hem opnieuw een mandaat te bezorgen 't laatst, zoo wij ons niet vergissen, in het district Enkhuizen maar altijd ein digde dit met teleurstelling. Zooals reeds gezegd, men meende al, dat hij de strijdbijl was gaan begraven en maar besloten had om zich in het vervolg met zijn lid- maatscnap van den Raad te vergenoegen zelfs bij de voorbereiding voor de jongste Raadsverkiezingen, anders altijd zoo'n kolfje naar zijn hand, hield hij zich bijna geheel op den achtergrond. In vergaderingen, waar hij 't laatst optrad, hadden de sociaal-democraten 'ter altijd op toegelegd om hem onaangenaam te zijn en hij scheen er genoeg van te hebben om zich daaraan bloot te stellen alleen door zijn pennevruchten en nog onlangs door zijn pleidooi voor het Nieuw-Malthusianisme werd men herinnerd aan hetgeen hij vroeger was. Nu is hij plotseling weer naar den voorgrond getrok- »Het ontsnappen van acidum carbonicum is geen bui tengewoon verschijnsel in vulcanische districten zooals deze," vervolgde ik, .maar ik begrijp niet waarom zulks hier nu gebeurt. Dikwijls volgt het op een aardbeving, wan neer een ingrijpende beweging heerscht in de diepste lagen." .Wat n daar zegt treft nog al toevallig," sprak Bain bridge toen hij in zoover van zijn verbazing bekomen was dat hij weer kon spreken. .Wat bedoelt u .Wat u daar zegt omtrent aardbevingen. Herinnert gij u niet, Henderson aldns wendde hij zich tot den inspecteur, .dat een week of drie geleden over geheel Zuid-Wales een schok gevoeld is .Het is duidelijk, dat Pritchard werkelijk op de rots geklommen is in een wanhopige poging om aan de macht van het gas te ontsnappen en toen naar beneden is ge vallen op deze keien. De andere is onmiddellijk tegen den grond geslagen vóór hij nog tijd had om een poging tot vluchten te kunnen doen." .Maar wat moet er nu gebeuren vroeg Bainbridge. .Blijft dat nu zoo doorgaan? Hoe kunnen wij dat keeren .De spleet moet vol kalkwater gegoten en dan dicht gemaakt wordendoch alles hangt af van de hoeveelheid gas en van de diepte waarop het zich bevindt. Het is een zeer zwaar gas en kan desnoods op een diepe aard laag blijven liggen als water. Ik geloof, dat zich hier nu nog meer bevindt dan wel goed voor ons is." .Maar," vroeg Bainbridge terwijl wij ons een paar passen van de noodlottige plek verwijderden hoe ver klaart u het tijdsverloop tusschen den eersten en den tweeden dood »De ontsnapping van het gas moet tijdelijk opgehouden hebben. Als de wind langs den wissel streek wat waar schijnlijk het geval zal geweest zijn voor de vorst begon, zou hij het gas verdrijven zoodat diens invloed bijna niet merkbaar was. Er was echter van morgen vóór de trein aankwam genoeg om oen geheel leger te dooden. Werkelijk als Henderson niet zoo snel was komen toe schieten zou er een nieuw onderzoek zijn noodig geweest nu omtrent mijzelf." ken, een overgang, zoo groot, dat wij ons best kunnen voorstellen, dat hij eerst nog eens met zichzelf en zijne vrouw, de bekende dr. Aletta Jacobs, heeft willen over leggen over de te nemen beslissing. Ten slotte heeft hij echter begrepen, dat 't mot zijn verleden niet wel in overeenstemming was te brengen om zich nu terug te trekken en dat is zeer goed gezien, want het verwijt, dat 't kleingeestig is om wel kritiek te oefenen maar zelf de zaak niet ter hand te durven nemen, zou hij zeker niet zijn ontgaan. Bovendien is 't wethoudersambt er vrijwat gemakkelijker op geworden, nu het kritische Raadslid Gerritsen ontbreekt aan de oppositie is een zware slag toegebracht en 't zal zeer de vraag zijn, of er iemand in staat zal wezen zijn rol over te nemen. Hoe den Burgemeester 'f wel te moede zal zijn, nu hij naast zich krijgt iemand die 't hem dikwijls met zijn aanmerkingen zuur genoeg heeft gemaakt. Ja, de tijden zijn snel veranderd. Toevallig kwam ons hier dezer dagen de Alkm. Gt. van 4 Augustus 1893 in handen, waarin wij schetsten den geweldigen indruk, dien de verkiezing tot Raadslid der heeren den Hertog, Roelof Kuipers en C. R. Kouveld had gemaakt, 't Was toen zoo iets, alsof de revolutie regelrecht haar intocht in de deftige Raadszaal zou gaan houden en men vroeg zich af, of de heer Vening Meinesz maar niet liever zou ver trekken dan zich aan de zoo sterk toegenomen oppositie te wagen. Hij is op zijn post gebleven en op stuk van zaken heeft hij 't best met die jonger# richting kunnen vinden, ja, toen mr. Treub wethouder werd heeft hij op de aangenaamste wijze met hem samengewerkt. De Bur gemeester is niet zoozeer Conservatief als wel strikt cor rect en deze laatste eigenschap is van groote waarde als men aan het hoofd staat van zulk een uitgebreide gemeenschap. Wij gelooven dan ookdat de heeren Vening Meinesz en Gerritsen, al zullen zij nooit var- trouwde vrienden worden uit eikaars werkzaamheid wederkeerig genoeg waardeering zullen kunnen putten om gezamenlijk het groote doel, het belang der stad, te dienen. In ieder geval is 't voor den laatste een moedgevend verschijnsel, dat vrij algemeen door de Am sterdamsche pers zjir besluit om de benoeming aan te nemen met levendige sympathie is begroet. Voor het overige heeft Amsterdam deze week zich meer bemoeid met hetgeen er buiten de grenzen is voor gevallen dan met zuiver stedelijke zaken. Wij herinneren ons niet, dat er ooit met een gebeurtenis in het buiten land zoo is meegeleefd als thans met de Dreyius- gesehiedenls. De bladen kunnen daarvan niet genoeg geven en als men eerst de telegrammen in de avond couranten heeft verslonden, trekt men naar sociëteiten en café's om daar over het oudemaar steeds nieuw blijvende onderwerp tot in het oneindige te debatteeren. Toen Donderdagmiddag dan ook de bulletins de mare wereldkundig maakten van den strengen eisch van den Regeeringscommissaris, den heer Carrière, was t, alsof er plotseling iets stokte in den polsslag van de City de menschen keken elkaar aan als na een bliksemflits die onmiddellijk door een donderslag wordt gevolgd. Ik deed daarna een verhaal van de door mij opgedane ervaring. .Dat pleit Wynne dus duideljjk vrij," sprak Bain bridge; .maar die arme kerels, die de slachtoffers zijn geworden 1 De Lytton-Vale Railway Company is u on eindig veel verschuldigd Bellgij üebt ongetwijfeld ver scheiden menschenlevens gered en de maatschappij boven dien want als gjj uwe kostbare ontdekking niet hadt gedaanhad de tunnel gesloten moeten worden. Maar ga nu maar ontbijten later kunnen wij over die zaken wel verder praten." Verleden jaar zomer noodigde een mijner kennissen een dokter, mij op een diner in de Welcome Club op Earl's Court Exhibition, waaraan ook twee zijner collega's deel zouden nemen. Een hunner was dr. Laurier, een jonge man van groote bekwaamheid, die zich vooral toe legde op hersenziekten. Hij was daarin zelfs een speciali teit en had juist een benoeming ontvangen aan een der grootste hospitalen van LondeD. Onder het diner hield hij ons bezig met verhalen over de door hem opgedane ervaringen. .Ik geef u de verzekering, mijnheer Bell," zei hij, .dat er absoluut geen grens bestaat voor de nukken van den menschelijken geest. Nu nog heb ik een der meest curieuse en moeielijkste gevallen onder handen. De patient is geen arme drommel, maar iemand uit den goeden stand en bemiddeld. Hij is ongetrouwd en bewoont een allerliefst landgoed in de provincie. Zijn jeugd beeft hij in Indië doorgebracht, en tjjdens zijn verblijf aldaar begonnen de eigenaardigheden, welke nu de afmetingen van monomanie hebben aangenomen. «Vertel mij er eens iets van, ten minste, wanneer uw beroeps-geheim u dat niet verbiedt," antwoordde ik.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1899 | | pagina 1