Haag-sche Brieven.
l)e oorlog in Zuid-Afrika.
IX-
verpleging van gewonde burgers der beide Z.-A. Repu
blieken.
Het Haagsche mannencomité van het Roode Kruis
heeft, naar men verneemt, aan het hoofdcomité aange
boden de zorgen op zich te nemen voor de uitzending
eener ambulance naar Oranje-Vrijstaat. Twee leden van
het bestuur (doctoren) hebben zich bereid verklaard de
expeditie te vergezellen.
Door het Snonck-van-Loosenfonds te Enkhuizen is
f 1000 ter beschikking der Zuid-Afrikaansche Vereeni-
ging gesteld
Een der heeren, welke zich welwillend in Den Bosch
hebben belast met de inzameling voor Transvaal, had in
een der werkmanswijken in het nieuwe stadsgedeelte de
volgende^ ontmoeting. Aan een woning aankloppende, deed
een klein meisje, misschien 7 jaar oud, open en zeide.
dat moeder naar de markt was, waarop de collectant
natuurlijk vertrok. Nauwelijks een paar huizen verder,
werd hij ingehaald door de kleine, die hem een handjevol
centen aanbood, zeggende«Mijnheer, die heb ik maar
uit rnjjn spaarpot genomen, dat zal moeder wel goed vinden.
Bloembollen.
Het plaatsen van de bloembollen in den omtri k
van Haarlem is nagenoeg afgeloopen. Men is nu be
gonnen met het dekken. Algemeen hoopt men nu op
een strengen winter, omdat dan waarschijnlijk in het
voorjaar de nachtvorsten die zooveel kwaad aan de
bloemen doen, minder zullen zijn.
Ken Revue voor de Koningin.
Er worden plannen beraamd om aan H. M. de
Koningin in 1900 een revue aan te bieden van alle vis-
schersvaartuigen der Zuiderzee, op de hoogte ongeveer
van Pampus.
Het zou zeker een merkwaardig schouwspel zijn, nu
eens niet oorlogsbodems saam te brengen, doch schepen,
waarop onze kloeke visschers bij alle weer en wind hun
stukje brood winnen. Zeker zouden meer dan 2000 botters
kunnen komen.
Oudcarspel. Tot ambtenaar ter secretarie te
Edam is benoemd de heer M. J. Kroon Hz., alhier.
Marencarspel. Ee beer C. Bijpost is gekozen
tot hoofdingeland van het ambacht van West Friesland,
genaamd Geestmerambacnt.
Barslngerhorn. De heer J. de Groot, hoofd
der school alhier, heeft het voornemen opgevat alhier
een dameszangkoor op te richten.
totteidam. In het hötel Willemsbrug, aan de
Boompjes alhier, kwam den 2 de vroegere kellner Nolte,
die gehuwd is met de dochter van de logementhoudster,'
de wed. M. C. van Wiekera. Sedert eenigen tjjd leefde
hij in onmin met zijn schoonmoeder, en hoogstwaar
schijnlijk als wraakneming heeft hij haar in Lare ver
trekken met een scheermes zeer ernstige verwondingen
toegebracht, aan den hals en de kaken.
De vrouw snelde, om hnlp roepend, omlaag in het
café, alwaar Dr. A. M. van der Willigen, die naast het
hotel woont, «adeljjk de eerste hulp verleende. In zorg-
wekkenden toestand werd zyuitgeput door bloedverlies,
per rijtuig naar het Ziekenhuis vervoerd.
Inmiddels was de politie met den commissaris, den
beer J. Don ter plaatse gekomen, en verklaarde een
pakhuisknecht, dat hij den vermoedelijken dader had zien
wegloopen. Terstond werden nasporingen gedaan in zijne
woning aan de Gelderschekade en elders.
Nog waren de rechercheurs daarmede bezig en stond
de bereden politie reeds op het punt den man te achter
halen, toen de doodelyk verschrikte dienstbode het café
kwam binnensnellen, met het boricht, dat zij den moor
denaar op den zolder der vierde verdieping had zien
liggen tu8schen de koffers op eenige kleedingstukken.
Men vond den man daar badende in zijn bloed, met
het scheermos in de hand en een zware verwonding aan
den hals. Hij lag te zieltogen. Ue man is door de po
litie, bewusteloos en in hopeloozen toestand, naar het
Ziekenhuis overgebracht.
Te Wagcnlngen waren de 10,000 loten, af 0,25
per lot, van de door de „Vereeniging ter Bevorde
ring van het Marktwezen" aldaar te honden ver
loting van vee enz., binnen 3 dagen tjjds uitverkocht.
Bij .Vaarden is een jongen, die de onvoorzich
tigheid had te dicht bij don locomotief van een stoomtram
te rijden, daaronder geraakt, medegesleurd en ernstig ge
kwetst.
Brand.
Den 3 is door onbekende oorzaak een hevige brand
uitgebroken aan den Hemweg, den weg naar Zaandam,
in eene alleenstaande boerenplaats, toebehoorende aan den
heer jhr. Rntgers van Rozenburg te Amsterdam en ge
pacht door den landbouwer G. Bonneveld.
Van de schuur, waarin 70,000 kilo stroo was opge
slagen en in een naast de schuur staande hooge schelf
van boonen, sloegen de vlammen over naar het woon
huis, dat ook een geheel verbrandde. De paarden en
koeien werden gered, maar een varken, een aantal kippen,
honden en katten kwamen in de vlammen om.
De landbouwgereedschappenhet stroo, enz. waren
verzekerd voor de som van f 6000, de inboedel voor
f 2500ook de boerderij en huis waren door assurantie
gedekt. De brandweer uit Amsterdam verleende hulp,
maar de smalle sloten bevatten te weinig water voor de
8toomspniten, zoodat het blnsschingswerk moeielijk ging.
Purniercnd. De alhier, op initiatief van den
burgemeester, door eene commissie van 25 leden gehouden
collecte voor Transvaal heeft f b50 opgebracht.
Museum van Kunstnijverheid.
Het Mnseum van kunstnijverheid te Haarlem werd
gedurende de maand October bezocht door 1051 personen,
terwijl uit de aan het Musenm verbonden boekerij 138
boek- en plaatwerken verzonden werden. Op bet einde
der maand November zal, van wege het Museum, te
Zutfen eene tentoonstelling, betrekking hebbende op de
versierende kunsten alsook op verschillende kunstam
bachten gehouden worden.
Kunstmest.
Spanbroek. De gemeente Spanbroek bezit een
stuk land, dat om zijn onvruchtbaarheid bekend staat
onder den naam van Dnivelshoek, en dat aan verschillende
personen akkersgewijze voor tniDgrond wordt verhuurd.
Ten einde nu de aandacht der verbruikers te vestigen
op het oordeelkundig gebruik van kunstmest zullen aldaar
voor rekening der gemeente een tweetal proeivelden
worden aangelegd. Voorwaar een voorbeeld, dat na
volging verdient.
De groenteventer R., eertjjds hier wonende, maar,
thans resideerende te Hoorn, schijnt Spanbroek moeilijk
te kunnen vergeten. Een paar dagen geleden toch bracht
hij 's nachts een bezoek aan den tuin van den landman
B. en ontvreemdde een vrij aanzienlijke partij kool.
Prov. Staten.
Schermei horn. Door een 45-tal kiezers alhier
is tot candidaat gesteld, voor lid der provinciale staten,
(vacature den heer S. Appel), de heer L. Visser, land
eigenaar te Beemster.
Bon<l IHlcttantcn-Toonccl vereeniging.
Op Zondag 29 October, werd door den Provin
cialen Hond van Dilettanien-tooneelvereenigingen in
Noordholland eene algemeene vergadering gehonden, welke
door de bestuursleden van de aangesloten tooneelveree-
nigingen Aurora' en Voorwaarts" van Purmerend,
Aurora" van Stompetoren, «Eendracht maakt macht''
van Edam, «Exelsior" van Ilpendam, «Schagen's Rede
rijkerskamer" vau Schagen en «Amicitia" van Scher
merhorn, werd bijgewoond.
I De opening geschiedde door den voorzitter. De notulen
der vorige vergadering werden gelezen en onveranderd
goedgekeurd. Bij de ingekomen stnkken was een schrijven
van de reeds aangesloten vereeniging te Krommenie
waarbij zij haar besluit kenbaar maakte om zich weder
als lid van den Bond terng te trekken. Vele personen
spraken hun oordeel over deze handeling uitwaarbij de
vergadering besloot de vereeniging te laten weten, dat
zij hare handelwijze afkenrde.
Het concept-huishoudelijk reglement werd goedgekeurd.
Voorts werd lang gediscussieerd over de wenschelijkheid
van het al of niet verschijnen van een jaarboekje. Dit
jaarboekje, waarvoor door een drietal bekende tooneel-
8chrijvers kosteloos bijdragen zijn toegezegd, zou dan voorts
nog bevatten de catalogi van de boeken der bondsver-
eenigingen en het huishoudelijk reglement, terwijl gele
genheid zon bestaan op de omslagen advertentiën te
plaatsen. Eenige bekende firma's boden zich reeds tot
het laatste aan. Daar de opgave van drie verschillende
arakkers omtrent de kosten van de nitgave van dit jaar
boekje nog al uiteenliep, werd besloten dezen een nauw
keuriger opgave te vragen. Aangezien deze post een
belangrijke som uit de kas zon vorderen stelde het
hooldbestunr voor, dat elke vereeniging dit jaarboekje
a 10 cents of hooger voor elk lid zon aankoopen. Enkele
afgevaardigden van verschillende vereenigingen meenden
hiertoe geen vrij mandaat te hebben, zoodat wordt be
sloten van de aangesloten vereenigingen binnen acht
dagen hierop antwoord in te wachten. Mocht dit pnnt dan
worden afgestemd, dan kan artikel 10 der statuten worden
toegepast zoodat dan de jaarlijksche contributie tot
f 10.wordt verhoogd.
Als lid van het hoofdbestuur wordt met groote meer
derheid gekozen de heer C. Kikke, te Edam.
Het honden van een feestavond wordt bepaald op 11
Februari 1900, een crediet van f 15.— wordt hiervoor
toegestaan. Na 2de vrije stemming wordt als plaats
hiertoe Schermerhorn aangewezen.
Wordt besloten de eerstvolgende algemeene vergadering
te honden in Edam.
Bij de rondvraag deelt de Voorzitter van »Amici(ia",
van Schermerhorn mede, dat in hunDe laatste vergadering
is besloten om van hun bibliotheek dia tooneelstnkken,
waarvan zij slechts één exemplaar bezitten, aan den Bond
aftestaan.
Nadat de oorzitter van «Aurora" van Formerend,
den Bonds-voorzitter voor zijn uitstekende leiding heeft
bedankt, sluit deze de vergadering.
Boterwet.
Wij vernemendat de heer mr. C. J. Sickesz
directeur-gen oraal, chef der afd. Landbouw aan het Depar
tement van Binnenlandsche Zaken, als Regeering-commis
saris den Minister van Binnenlandsche Zaken zal bijstaan
bij de verdediging in de Tweede Kamer vaD het wets
ontwerp houdende bepalingen tot voorkoming van bedrog
in den boterhaudel. (D.)
Nedcriandschc landbouwers In lluitschland.
Men schrijft uit Leeuwarden aan het Handelsblad:
In de «Leeuwarder Courant" en in andere bladen die
in het Is oorden vau ons land verschijnenkomen zoo
goed als dagelijks advertenties voor waarbij bonw- en
melkknechtensoms bij twintigtallen tegelijkworden
gevraagd.
In vroegere jaren gebeurde dat zoo goed als nooit en
menigeen kan maar niet begrijpen waaraan die talrijke
en telkens voorkomende oproepingen zjjn toe te schrijven.
e hebben wel eens als een vermoeden hooren uitspreken
dat tegenwoordig aan den landbouw in Duitschland meer
zorg wordt besteed, en dat ten gevolge van de grootere
welvaart van Duitschland in het algemeen en welvaart
van Dnitschen boerenstand in het bijzonder alzoo meer
handen noodig zijn.
t Is intusschen niet zoo. De eenige reden van die
grootere vraag naar boerenknechten moet gezocht worden
in het niet te weerspreken feit, dat Dnitschlands nijver
heid in de laatste jaren een groote vlucht heeft genomen,
en de industrie wegens het betrekkelijk hooge loon dat
zij uitkeerthoe langer boe meer handen onttrekt aan
den landbouw.
De statistiek toch leert, dat terwijl in 1882 nog 19'/4
millioeu personen van den landbouw leefden, dat cijfer
in 1895 aldaar tot 18'/3 millioen was gedaald, terwijl
daarentegen het aantal werkgevers en het bjj hen dienend
personeel die in industrie, handel enz. een bestaan vinden
aanmerkelijk is gestegon.
Of dit voor Duitschland een gelukkig verschijnsel is,
laten wij in 't midden, maar zeker is 't, dat menig arbei
dersgezin in het noorden van ons land er wel bij vaart,
want de loonen bedragen in den regel niet minder dan
20 a 30 gulden per maand, behalve kost en inwoning.
Uitgezonderd de Kroningsfeesten is er de laatste jaren
niets geweestwat zóó aller belangstelling gaande
maakte als nu de oorlog in Transvaal. In alle kringen
wordt die meegeleefd met opgewektheid die aan
enthousiasme grenstwerden de laatste gelukkige be
richten ontvangen. In een oogwenk waren ze door de
stad verspreid overal werden vlaggen uitgestoken in
de Hoogstraat vlagde huis aan hnis In de Wagenstraat
was zwlls inderhaast een Transvaalsche vlag gelabnekt
die aan nette bewerking wel wat te wenschen overliet
maar die toch den goeden wil van de bewoners te aan-
schouwen gaf. 't Haagje is bepaald «geagiteerd." Wie
nergens van wist, zou direct merken, dat er iets bijzon
ders aan de hand was. Voor de winkels, die zoo gelnkkig
zijn bulletins machtig te knnnen worden staat onop
houdelijk volk, waarvan de achtersten geduldig hun beurt
afwachten tot ze een doorkijkje vinden of tot 't hun ge
lukt met uitgerekten hals over een kleineren «vóórstander"
heen te zien. De aan- en opmerkingen die gewisseld
worden, zijn teekenend en toonen allen groote sympathie
voor de Boeren. De collecte voor »'t Roode Kruis"
bracht rnim f 12000 op, maar 't juiste cyfer is moeilijk
te oepalen omdat velen er over klaagden overgeslagen
te zijn door de heeren en dames collectanten Een
opmerkelijk feit, dit laatste. Wie by een gewone
schaalcollecte wordt overgeslagen vindt zich daardoor
gewoonljjk niet teruggezet, omdat 't aantal daarvan
legio is. De couranten zamelen giften in voor de Znid-
Atrikaansche vereeniging*t is alleraardigsthoe groot
en klein daaraan 't zijne komt geven. De Haagsche
Courant heeft meerendeels aan kleine giften nu over
de t 2000 gemaakt.
Mejuffrouw Beijnen is aan 't hoofd van haar pleeg-
zusters vertrokken t is een kranige vrouwniet zeer
groot, maar eene persoonlpkheidwaarvan we direct
den indruk krijgen «ze weet, wat ze wil." Iemand die
stil en kalm, maar vastberaden haar weg gaat. Ze heeft
een diepe, bijzonder welluidende stem, me dunkt met die
eigenschappen doet ze won doren in een ziekenkamer; als
directrice van 't Roode Kruis" behoeft van hare be
kwaamheid niets meer te worden gezegd.
Ik vind ze te benijden die vrouwen en mannen dis
iets kunnen en mogen doen om onze Zuid-Afrikaansche
stamgenooten te helpen. Wat kunnen wij? Niets. Geld
geven nu jamaar dat is ook alles. Wat zegt dat
dan nog? Hoogstens legt 't ons kleine ontberingen op.
Maar er zijn er hier honderden die zoo graag krachtig
zonden willen helpen en liefst op een andere manier
dan door geven alleen. Zou niemand daar nu eens Hink
raad op weten Op een goed initiatief zou de instem
ming van duizenden in 't land volgen.
Een bekende sfadgenoote van ons, Tbérèse Hoven, had
het plan geopperd, om iets te doen voor Transvaal. Er
is hier un een dames commissie gevormdom levens
middelen te verzamelen. Dit eindigt dns óók al weer
in vragen en geven en al stem ik volkomen toe dat
t noodig is, en niet verzuimd mag worden, ik blijf toch
nog steeds een daadeen mooiegroote daad van t
Nederlandsche volk verwachten
Zelfs de treurige geschiedenis van 't kleine jongetje
an W ezel, dat 4 maanden geleden vermist werd, en
wiens lijkje deze maanden in de duinen is terugge
vonden, was betrekkelijk ganw in 't vergeetboek. Al
gemeen gelooft men, dat hij ontvoerd is, maar van den
dader is niets bekend. Wel zijn er enkele lui in 't ver
hoor geweest, maar met zekerheid weet men niets, 't Feit
is diep treurigdat iemand zich aan een kind kan ver-
giijpen, wijst op zoo n groote mate van bedorvenheid,
dat ook de zwaarste straf nog te licht zou wezen, als
men den moordenaar maar eerst te pakken had
Voor de onders is 't vinden van t lijkje verschrikkelijk
geweest. Mij werd verteld, dat ze vrij gerust leefden.
Ze waren namelijk de «sonnebuul" gaan raadplegen, en
deze bad gezegd ze zag het knaapje aan de hand 'van
een heer loopen, bij lachte en was heel tevreden, zijn
leven liep volstrekt geen gevaar, hij was weggerooid,
om als ondergeschoven kind een groote erfenis aan zijn
zoogenaamde ouders te bezorgen. Eenmaalover vele
jaren, zonden ze hem, rijk en gelnkkig, terugzien.
t Bijgeloof bespaarde hun dus veel verdriet. Nu is
de illusie verdwenen, en zeker ook wel 't vertrouwen in
de waarzegster. Er worden portretten van 't ventje ver
kocht, waarvan de opbrengst zal dienen voor een mo
nument op zijn grafje. Dit lijkt me nog al oveidreven.
k Heb diep medelijden met het ongelukkige uiteinde
van t kind, nog meer met de arme ouders, die met
hun verdriet moeten voortlevenvan harte hoop ik, dat
de schelm, die 't gedaan heeft, gepakt wordt, om hem
verdere wandaden te beletten, maar een monument
waarmee zon hij dat verdiend hebben Daar vind ik
iets ziekelijks in.
Gisteren was het de laatste van de twee avonden, dat
Mascagni met een troep uit Milaan hier een concert
gaf. De zaal was geheel bezet, en 't publiek een en al
aandacht, Mascagni zelf dirigeerde. Er waren meerendeels
bekende stukken op 't programmadie we meer dan
eens in 't badseizoen op 't Knrhaus te hooren kregen
maar wat een groot verschil in opvatting en vertolking
Iiier was beide écht Italiaanschde fortissimo's over
weldigend sterk de pianissimo'3 bijna gefluisterd véél
grooter uitersten dan op de zomerconcerten.
Soms kreeg men den indruk van woest bandeloos
maar dan waren de zachte gedeelten weer zoo teer en
liefelijk dat ieder onder de bekoring er van raakte.
Mascagni zelf is zeer bewegelijk alles aan hem is in
beweging wanneer hij dirigeert haast vermoeiend om
te zien. Zijn tienjarig zoontje speelde mee in t orkest,
een tweede viool. In de pauze was de aandacht van t
heeie publiek op dat ventje gericht, 't Was een tengere
knaap met lange blonde krullen en een fijn beweeglijk
gezichtje. Zooals hij zich in zjjn zwart fluweelen pakje
op het tooneel tusschen de heeren van 't orkest bewoog,
met ieder een praatje maakte herinnerde hij met zijn
lieve, bevallige maniertjes aan «de kleine Lord". Natuurlijk
stal bij 't hart van alle dames. De geestdrift van 't publiek
was bijzonder groot eel bezoekers van den schouwburg
volgden den optocht die den componist een serenade
ging brengen. oor t Hotel des Indes werd een stuk
uit de Lavalleria gespeeld. Mascagni verscheen met vrouw
en zoon op t balkon, waar hij zeer werd toegejaicht.
an t balcon bedankte hii voor de hem bewezen hulde
in t Iransch, met hier en daar een woord Italiaansch
er tusschen. Beugaalsch vuur werd afgestoken, daarna
trok het publiek langzaam af.
THEO VAN STRALEN.
Kaatste Berichten.
LONDEN, 3 Nov. De avondbladen bevatten berichten
nit Ladysmith van 31 Oct. Het Engelsche ariilleiievuur
in den slag van Maandag was vreeselijk, de Boeren ver-
