Eeo stuk Tfausvaalsche geschiedenis. No. 133. Honderd en eerste jaargang1. 1899. W O E N S D A*G Buitenland. 8 NOVEMBER. Feuilleton. ALK1IAAttSOHË COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80 franco door het geheele rijk f 1, 3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets. Prijs der gewone advcrtcntlen s Ier regel fO.lft. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers |HERMs. COSTER en ZOON. Telefoonnummer3. ENtlUi AH». Het ministerie van oorlog blijft uiterst karig met zijne mededeelingen. Toch worden er natuurlijk aanhoudend telegrammen ontvangen, want al is de ver binding met Ladysmith zoo niet geheel, dan toch gedeel telijk verbroken, die met Pietermaritzburg is dat niet en het spreekt van zelf, dat de Natalsche Regeering dè Engelsche van alles op de hoogte houdt. Omtrent de ont ruiming van Colenso geelt het ministerie slechts zeer vage en korte berichten, terwijl de strijd bij Besters-Heavel in de bekende termen beschreven wordt, als een volslagen overwinning waarbij de Boeren groote verliezen leden, dank zg vooral der voortreffelijke bediening van de Engelsche artillerie. Het transportschip .Rapidan" kreeg door den storm averg in het Kanaal en keerde in de haven terug 200 paarden waren al dood. Den 4 zgn ondersoheidene schepen uitgevaren met te zamen 6000 man. In de .Daily Telegraph" komt opnieuw een lange brief voor van Bennett Bnrleigh, den oorlogscorrespondent van de .J.imes over de meeningen in de Transvaal even vóór het uitbreken van den oorlog; hij gelooft dat het Holland- sche element z.ch nooit zal schikken in een nederlaag maar zich zal gedragen als Ierland. Hij vergelijkt de oereu met een natie die ten oorlog trekt in.kaar werkpakje. Eem>Central-News» bericht, meldt, dat de Basoetos in opstand komen tegen ae Boeren maar door de bladen wordt dit algemeen niet geloofd. - Volgens een telegram uit Sidney zond de minister president van Nieuw-Zuid- Wales een nota aan de andere Australische premiers, waarin hij voorstelt, nog een krggsmacht naar Zuid-Afrika te zenden en die te noemen het Australische contingent. vJf,d1^T^T,l,KA' STlechts twee nieuwe berichten van de Natalsche grens. Den derden zou in de nabijheid van Ladysmith bij Besterhenvei een verwoed gevecht gele verd zijn, waarin de Engelschen de overwinning behaalden aanill |0eren ™oe8l0n overhaast terugtrekken, een groot terlatend De'J? .en en gronden op het slagveld ach terlatend. De Engelsche granaten richtten een vreeselijke verwoesting m het Boerenkamp aan. Het geheele kamp 7on Jll T lDg er0n Viel in handen der Bngolschen. detal 1 -r00" dit bericht' als het ontbreken van details en cgfers, wettigt het vermoeden, dat deze over- ^tnDdeg 1200 he®1,schitterend '8 geweest, maar behoort althans mpd'd'^0 °C0B en Dundee. In tegenspraak ia dn t£r - bewfrd snoces der Engelsche wapenen, fiat Pnl coorministerie van oorlog verspreid, bfi7ett 11 ruiden van Ladysmith is ontruimd De oezetting aldaar, een achterhoede van White's legermacht bedroeg ongeveer 1500 man. tegermacüt, uit ,fpwB>geSCb-iet iS "j "en geyecht> zooals de berichten tegenst!r,dmar Z u11 ?ermoedtm> da° wel, zonder te makem be™hten niet met zekerheid op xn het Zuiden rukken de Boeren langzaam voort, Coles- berg, een belangrijk pnnt aan de spoorlijn, is in hunne banden. Volgens berichten uit Mateking, hebben de Boe ren een groot kanon uit Pretoria in stelling gebracht op zeven mijleu van de stad. Daarmede werden zestien scho ten gelost, maar slechts één daarvan trof de stad en zette Weils magazijn in brand, dat geheel afbrandde. Het gar nizoen is vol geestdrift en ongedeerd. Snelle inoblllscering. Met hoeveel snelheid de Boeren hun mobilisatie tot stand brengen kan blijken uit den opmarsch van veldcornet Götzer uit Moroka. Dinsdagavond te 5 uur ontving hij het bevel, dadelijk op te zadelen en naar Bloemfontein te rijden en van daar de Engelsche troependie volgens geruchten bij Kimberley de grenzen overgetrokken waren tegemoet te trekken. W einige minuten later zaten zijn 400 man nen in het zadel en legden den afstand van 70 kilometer in acht uur af. Onderweg stegen de Boeren slechts enkele malen afom hun paarden de buikriemen wat los te maken daar er geen tyd was om ze ontzadelen. Bjj hnn aankomst te Bloemfontein waren de ruiters zoo frisch dat zij den Burgers het vrijheidslied toezongen. Commandant Wessels deed nog beter. Hij legde met zijn commando den zandigen weg van Hopstad naar Loshof, 112 kilometer lang, in 11 unr af. (Hndbl.) Kugeische beleefdheid. Een Rotterdammer die vele verwanten telt in de gelederen der Boeren seinde aan het informatiebureau te Londen of er reeds een opgave was van de gesneu velde en gewonde Nederlanders met beleefd verzoek de namen te willen melden. Het bureau antwoordde Verrek. het fransvaal-comité in de gemeente Sehoterland eene gift van f 250 doen toekomen. Onder de vele gitten die inkomen voor de Trans vaal, zijn zeker de kleine sommen, die, niet uit een ruime beurs, maar met ware opoffering geschonken wor den het meest kenschetsend voor de groote sympathie, die voor de strijdende Boeren hier te lande gevoeld wordt. Als bewijs hiervan mogen ook de volgende berichtjes dienen. Ie Berllcum (Fr.) werd gecollecteerd. Eene arme weduwe zegt tot haar 15-jarigen zoon .Jongen, wij zijn arm maar wij willen toch een dubbeltje afzonderen voor die arme menschen." .Moeder," antwoordt de knaap, »lk kan mijn konijn verkoopen voor 15 centen. U krijgt het geld van mij en dan geven samen wij een kwartje." .En alzoo geschiedde het." De schooljeugd te Oudeschild legde de Zondag eenten bij elkaar en droeg dit geld af voor de zaak der boeren van Zuid-Afrika, aan het hoofd der school. Deze haastte zich de kleine som, die zeker toch een eigen aardige waarde had, aan het hoofd van het plaatselijk comité te doen toekomen. De geheele som bedroeg f 2.65s. W ognum. Door de leerlingen der openbare lagere school is f 17.86s bijeengebracht voor het Roode Kruis. Barslngerhorn. Op initiatief van de vereeniging .Denk en Doe" is te Kol horn voor de Nederl. Zuid- Afrik. Vereeniging f 160 bijeengebracht. Schoort. Door de leerlingen der lagere 9chool te Groet is f 10.22s bijeengebracht ten behoeve van het Roode Kruis. Het bericht, als zouden de Hollandsche bloem bollenhandelaars reeds de nadoelen voor hun vak onder vinden van den oorlog in Zuid-Afrika, en de Nederland- sche reizigers in Engeland minder goed ontvangen worden, is volgens de Haarl. Ct. van allen grond ontbloot. Uit een bij een paar der voornaamste firma's in bloembollen te Haarlem ingesteld onderzoek bleek, dat de bestellingen omtrent dezen tijd van het jaar sedert het uitbreken van oorlog vooral niet minder talrijk waren dan vorige jaren. TBAJKIVAA4 Bij de Ned. Zuidafr. Vereeniging was tot Zaterdag ingekomen f 220,891.54 waarvan ongeveer t 88.000 alleen te Amsterdam geteekend of gestort. De tweede ambulance van het Ned. Roode Kruis zal behalve uit den leider bestaan uit 6 vrouwelijke en 6 mannelijke personen, waarvan twee artsen. Het vertrek is behoudens onvoorziene omstandig heden bepaald op 25 November a.s. van uit Amster dam naar Louren90 Marquez. Naar gemeld wordt zal als hoofd van den verplegings dienst optreden mej. H. Slot, oud-directrice van de ver- plegingsinrichting van 't Roode Kruis te Rotterdam, thans hoofd van het zustershuis in het gesticht te Meerenberg. Een Fries, thans wonende in Engeland, heeft aan Zuid Afrlkaansehe Vlugschriften. I >e kennis van het leven en strijden onzer stam verwanten in Zuid-Afrika is over het algemeen bij ons volk nog zeer gering. Hierin verbetering te brengen en daarmede tevens de sympathie voor onze broeders daar ginds te verhoogen eu te doen standhouden, is het doel van de uitgaafZuid-Afrikaansche Vlugschriften On geveer wekelijks zal bij den uitgever C. Morks Jz., te Dordrecht, een deeltje verschijnen, welke voor 10 cents in den handel worden gebracht, bij verbinding van 12 deeltjes f 1.— De volgende zijn in bewerking: Wat zullen wij doen voor onze broeders in Zuid-Afrika, door jbr. Mr. Beelaerts van Blokland Strijd voor Nederlandsch, door dr. H. J. Kiewit de Jonge, Secr. Taalverbond Krüger, door Willem van Gorcum Een blik in de ge schiedenis van Transvaal, door dr. H. Blink De geschie denis der diamantvelden, door Aitton, oud-Leeraar in Zuid-Afrika. Vervolgens verschijnen De macht van het goud en de majesteit van 't rechtGod en goed recht; Het leven in Zuid-Afrika President Steyn Generaal JoubertDe vloek van Zuid-Afrika. (Cecil Rhodes.); De Jameson invalBlanken en Naturellen Dr. Leyds Hoe Natal verloren gingHerinneringen uit den Vrjjstaat, enz. (ücneraal .loubert. Oom Piet Joubert, de commandant generaal der Z. A. R.die nu 67 a 68 jaren oud Isheeft reeds Voordracht gehouden door Mr. W. C. BOSMAN op het Natuur- en Letterkundig Genootschap .Solus Nemo Satis Sapit", 2) op 23 en 30 October 1899. Be eerste trek. Trichard en van Rensburg. In het begin van 1836 verkochten de grensboeren hunne uitgestrekte landerijen voor spotprijzen en maakten zich gereed voo* den uittocht. Het Engelsche Gouverne- ment trachtte de beweging te stuiten, maar te vergeefs. In 3b verliet het eerste klompye trekkers de kolonie. Aan hun hoofd stond Louis Trichard, een boer uit Albany Hg was een man met een driftig karakter, die het reeds dikwijls te kwaad had gehad met het Engelsche gouvernement en fiie er geen dag langer onder wilde DlgVöD. Op reis naar de Oranje rivier voegde zich een tweede klompje menschen bij hem onder leiding van Johannes van ReDsburg. Deze geheele trek telde pl. m. 30 wagens. Zij drong diep het land in en bereikte Mei 1836 de Zoutpans- bergen. Bljjkbaar zag deze trek geen kans om het hooge Drakengebergte over te gaan, om aldus Natal te bereiken. xMen besloot dus zich een weg te banen naar de Portu- geesche bezittingen aan de Delagoabaai. De trek splitste zich in tweefin van Rensburg aan vaardde den tocht naar de Delagoabaai Trichard bleef achter. Op weg schijnt van Rensbnrg door een bende Mata- pelen te zijn overvallen, althans van de geheele expeditie is nooit meer iets vernomen. Eenige maanden later, in 't eind van 1837, verliet Trichard Zoutpansberg op weg naar de Delagoabaai. De ellende en ontbering moeten ontzaggelijk geweest zijn. Daarbij kwamen kwaadaardige koortsen. In April 1838 kwam het ongelukkig overschot, 26 in getal, in ellendigen toestand aan de Delagoabaai aan. Zij werden er door de Portngeezen goed ontvangen en verpleegd en gingen in 1839 per schip naar Natal, waar ook Hollandsche emigranten waren. Van de 98 menschen, die de kolonie verlaten hadden, waren er 72 omgekomen. Be tweede trek. Potgieter. Kort na het vertrek van Trichard, in het midden van 1836 ging'een tweede partij boeren op weg, veel aan zienlijker dan de eerste, onder leiding van Andries Hendrik Potgieter, een rijken boer uit het district Farka. Onder de trekkers waren ook drie families Kruger. Men was veel beter uitgerust, had een groot aantal wagens en vee bij zich. Spoedig bereikte men de Vet- rivier, in den tegenwoordigen Vrijstaat. Daar sloeg com mandant 1 otgieter een lager op, en maakte eene over eenkomst met het opperhoofd Makwana omtrent het afstaan van de landstreek tusschen de Vet-rivier en de Vaal. Daarin vestigen zich de emigranten. Een deel echter was onvoorzichtig genoeg om de Vaal overtetrekken en zich te vestigden in het,tegenwoordig district Potchefstroom. Daardoor kwamen zij echter op den grond der Matabelen, aan wier hoofd de gedachte koning Moselikatse stond! In plaats van vaste lagers te vormen, door het samen trekken der wagens, verspreidden, zij zich wijd en zijd. Onder deze onvoorzichtige emigranten waren ook de drie families Kruger, en de tegenwoordige president, toen een tienjarig knaapje. Commandant Potgieter begreep, evenals Trichard en van Rensburg, dat men communicatie met de zee moest zoeken. Hij verliet daarom zijn kamp en ging met elf anderen een verkenningstocht maken naar het Noorden. Zij drongen door tot in de Zoutpansbergen en vonden daar het lager van Trichard, van wien zij vernamen dat van Rensburg naar de Delagoabaai was vertrokken. Na eenige dagen het land bezien en de vruchtbaarheid daarvan be wonderd te hebben, namen zij den terngtocht aan en kwamen op 2 September 1836 bij de voorste kampen Welk een tooneel vonden zjj daar! Het geheele kamp was uitgemoord. De Matabelen hadden ook een tweede kamp aange vallen, maar daar was men gewaarschuwd, had de wagens in lager getrokken en den aanval weerstaan. In dat lager streed ook de tienjarige Panl Krnger. Dadelijk zag Potgieter, dat de Kolonisten daar niet konden blijven. Hij trok de Vaal weer over, maar begreep dat daarmede de zaak niet uit zon zijn, en dat de Ma-' fabelen terug zouden komen. In het tegenwoordig district HeilbroD, op een plek die later echtkop werd genoemd, nam Potgieter eene versterkte stelling en vormde een lager van omstreeks vgftig wagens. Na veertien dagen kwamen dan ook de Matabelen vijfduizend man sterk. De Boeren joegen op hno gewone' wijze eerst storm, en trokken dan terng, maar zij konden den voortgang van de bende niet beletten en waren ge noodzaakt zich in het lager terng te trekken. De Mata belen, overtuigd dat zij de Boeren in een val hadden, gaven zich in de eerste uren niet de moeite om het lager aautevalleD. Dit gaf aan de Boeren gelegenheid om zich voor te bereiden. Eindelijk gingen de Matabelen over tot den aanval, met verschrikkelijk krijgsgeschreeuw. Maar zg kregen een ontvangst, waarop zij niet gerekend hadden in het lager waren maar veertig boeren, maar zij wisten alle aanvallen aftesJaan. loen wierpen de Matabelen hnnne assagaaien in bet lager, waardoor zij twee boeren doodden en eenige wondden. 6 Eindelijk trokken zij at, maar zg namen al 't vee mee: 100 paarden, 460Ü koeien en 50.000 schapen. 150 Matabelen lagen dood op het slagveld. Maar na 't gevecht zag 't er trenrig uit. Geen koe om gemolken te worden, geen schaap om te slachten, geen

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1899 | | pagina 1