Patentolie ELECTRA
Kaart Transvaal.
De China Theehandel
en ikhidl
Deurwaarfler AMOUREUS,
Groote VeffiÉrii met Dames.
2 Gerout.
Advertentieii.
Openbare Verkooping
Notaris M. GOUVERNE
De Huismans woning'
MOLENBERG DEKKER,
te Zaandam,
Boekh. Herms. Coster Zoon,
Prijs f 0.35,
DIENSTBODE.
NOORDHOLLAND
goed verkooper
Het KANTOOR
HOF Nr. 2.
Rederijkerskamer „Bilderdijk".
I)e Candidatuiir-van Bommel,
Oct.
Een© uitstekende kaart van
het oorlogsterrein is die
van A. HERRICH.
VAN DEN
op DINSDAG 14 NOVEMBER 1899
alle onderdooien met de grootste nauwkeurigheid gesteld
zijn en loopen.
Voldoen de fabriek en papier aan de verwachtingen
dan wordt zij nog viermaal vergrootwat dil zeggen
wil begrijpb -jnen als men weet, dat deze fabriek 50
4 60000 K.G. karton 's weeks zal moeten leveren.
Neemt deze industrie (en waarom zou ze niet) een
hooge vlucht, dan is zij een der machtigste factoren tot
ontwikkeling van oostelijk Drentedat in zyn veenstre-
ken over een lengte van pl. m. 3i bij een breedte van
l£ a 2 uur bijna uitsluitend veenwegen heettdie bij nat
weer door hun drassigheid zoo goed als onbegaanbaar zijn.
Wegens het enorme gebruik van veen door deze
fabriek, wier machines natuurlijk ook met tnrf gestookt
worden nadert met iedere wenteling van zyn vliegwiel
het tijdstip waarop men zal zeggen »ook in ons land
vond men in vroeger jaren veen." Hoewel die tyd zich
nog niet bij tientallen jaren laat bepalen, heeft toch het
begin van het einde een aanvang genomen.
(Handelsblad).
ZUID- AFRIKA.
Bergen. Een alhier gehouden collecte tot leniging
van den nood in de Transvaal, ten gevolge van den
oorlog, heeft f 240.485 opgebracht.
Boon's geïllustreerd magazijn.
Verschenen is n°. 5 van dit populaire letterkundig
tijdschriftdat goede lectuur brengt onder veler bereik.
De lijvige aflevering toch kost niet meer dan 35 cents.
De inhoud van n°. 5 is
S. J. P. Kruger, Staats-President der Zuid-Afrikaan-
sche Republiek uit de geschiedenis van Zuid-Afrika,
door H. J. KolsteeEl Brug, naar het Engelsch van
Ouida, door mevr. van Buren; De duivelen van de Notre-
Dame te ParijsAvonturen te Monte Carlo, herinne
ringen van Antoine Martin, chef van den veiligheidsdienst
van den Cercle des Etrangers de Monaco II. De wraak
van moeder Viau De fotografie de beste advocaatMiss
Paton van Chicago, door Jessie Manserch j Gezicht op de
ingestorte huizen in de Pieter Nienwlandstraat te Am
sterdam Hoe de dieren jagen, door Henry Scherren
Het gouden spook, een roman uit Klondyke, door Headon
Hill; Op manoeuvre; Vreemden, door J. A. Holtrop.
Esmond kinnen.
Getrouwd.
16 Oct. Thomas Broers en Petronella Egnatia Maria
Doeswijk, wed. van Pieter Bommer.
Geboren.
1 Oct. Hendrik z. van Johannes Levering en Geertje
Stam.
Catharina Maria, d. van Wouter Baltus en Anna
Maria Groot.
Hubertus Johannes, z. van Johannes Kareis en
Dieuwertje de Waard.
Grietje, d. van Klaas Schoen en Guurtje Booij.
Geertjed. van Hermanns Roziug en Grietje
Bruin.
Overleden.
2 Oct. Maartje van Voorst, wed. van Christiaan Brouwer,
70 j.
Natje d. van Willem Admiraal en Catharina
Gaarthuis, 11 j.
Anna, d. van Nicolaas Commandeur en Geertje
Schouten, 2 j. en 6 m.
Antje Kuiper, echtgen. van Martinus Kleverlaan,
eerder wed. van Maarten Winder, 63 j.
10
11
17
22
13
22
31
Warmenbulzcn. 131
G e b o r e n.
Maria Catharina, d.
Kamper. Neeltje,
Sij brands. Grietje,
Bos. Lambertus, z.
van Johannes de Jong en Bregitta
d. van Arie Mienes en Pietertje
d. van Arie Nieuwland en Jansje
van Hendricus Tuijnman en Grietje
Koning. Aaltje, d. van Pieter Kooij en Jaütje Kuit.
Maria, d. van Gerrit de Ruijter en Maartje Praai.
Wilhelmina, d. van Lourens Groot en Maria Zwagerman.
Overleden.
Engeltje, d. van Jan Barsingerhorn en Maartje Roozing,
16 j. Petrus, z. van Jan van der Molen en Neeltje
Mul, 11 j. Alida Johanna, d. van P. Benjaminse en
T. Dil, 16 j. Jacobus Petrus, z. van P. van den Berg
en Johanna Beukers, 2 m.
eischen van gerechtigheid en beschavingdie eene vrome
natie als de Engelschebehoorde te bevorderen.
Om beter te kannen waken tegen onrecht behoorden
de Kafferhoofden een Engelsch agent of resident bij
zich te hebben en om dezen man niet hulpeloos te laten
staan, was het voegzaam, dat hij wat soldaten bij zich had.
Nu brak er in 1845 een strijd uit tusschen de Griqua's
en de Boeren. Beide partijen grepen naar de wapenen.
Dit was eene welkome gelegenheid voor den Kaapschen
Gouverneur om troepen naar den Vrijstaat te zenden
«teneinde de orde te bewaren."
In October word een Britsch resident naar Bloemfon
tein gezonden, aan wion zoowel de Boerena ls de Griqua's
moesten gehoorzamen.
Eindelijk in Februari 1848 vond Sir Harry Smith
dat het tijd werd om den Vrijstaat maar vormelijk te
annexeeren. Hij vaardigde eene proclamatie nit, waarbij
50.000 vierkante mijlen gronds aan de Britsche Kroon
werden gehecht en allen, die woonden tusschen de Oranje
rivier en de Vaal, Boeren, Basuto's, Griqua's, Zulu's en
Bosjesmannen, met hunne koningen, kapiteins en hoofden,
tot Britsche onderdanen werden verklaard.
Bij dit alles was de toestand van Pretorius een uiterst
moeielijko.
In Natal had hij het hoofd gebogen en het gezag erkend
van Engelands Koningin. Wat wilde hij nn
Potgieter, Retief en de hunnen waren vrije lieden. Zij
konden doen wat zij wilden. Maar als bij, Pretorius, zich
verzette, dan maakte hij zich schuldig aan rebellie.
De boeren zelf in den Vrijstaat waren in twee partijen
verdeeld; de eene wilde zich onderwerpen, de andere niet.
Intussohen op de mannen benoorden de Vaal zou hy
kunnen rekenen. Pretorius besloot tot den strijd. Hij
vaardigde eene proclamatie uit en trok met een commando
van 400 man naar Bloemfontein, waar het Engelsch
garnizoen lag.
Twee mijlen van Bloemfontein zond Pretorius naar den
Engelschen bevelhebber Majoor Warden een ultimatum,
in DE RIJPop Woensdag en donderdag 22
en 33 November 1899beide dagen des morgens
10 uur precies in het logement »het Stadhuis van Am
sterdam", van den heer P. B 1 o k d ij k van
een zeer netten
bestaande uit:
2 linnenkasten zilverkastpenantkastjes trumoau
secretaire met marmer blad buffet 2 cbiffonnière's
ladetafel2 kabinetten antieke eikenhouten kastvlie
genkast, 6 ronde tafels, pronktafel tjespeeltafeltje
dien tafelcanapé 2 voltaire's crapand studeerstoel
gemakstoel podagrastoeltje, leuningstoelen met zittingen
stoelen met zittingen vloerkleeden karpetten loopers
gordijnen waschkast waschtafels met garnituur, baro
meter weerglas, 3 pendule's met coupe's en candelabre's
5 bedden met toebehooren ledekanten, 2 nachttafeltje
kachels, fornuis, spiegels, toiletspiegelsschilderijen
kleörenhanger tevens parapluiestaander klokken, linnen
pers, koffer, wringmachinegladmnngel haardstel
gasornamenten tuintafeltuinstoelen tafels stoelen
een eetservies eenig porselein, koper-, tin-, blik-, ijzer
glas- en aardewerk enz.
Eenig goud- en veel zilverwerk en linnengoed
Voorts: schuitje, kippenhok, ijstoog ijsslede enz.
Alles te bezichtigen in voormeld logement op 20 en
21 November 1899, 's morgens van 11 uur tot na den
middag 3 uur.
Goud zilver en linnengoed zal op Donderdag 23 No
vember 1899 worden verkocht-
Notaris NIKCWLANU.
zal verkoopon op Donderdag 1G November 1899,
'savonds 6 uur, te HEER HUGO WAARD, in de her
berg «de Hengstman",
met Schuur en Erf, Wel- en Bouwland,
te Heer Hugowaard aan den Middelweg w/z, sectie D,
933, 934, 935, 318, 317 en 375, groot 6.46.35 hectaren,
en het BOUWLAHDaan den Middelweg o/z in
sectie F 161groot 1.51.00 hectaren.
Eigendom van den heer D. GROOTHUIZEN Sr.
VAN
is de BESTE; overal verkrijgbaar in beugelflesschen
van 8 dcL. inhoud a 40 et. per flesch.
Alle goedkoopere soorten in beugelflesschen verkocht
is namaak. Let op het loodje gemerkt M D, waarmede
de flesch is verzegeld.
ALKMAAR.
waarbij hij hem »eeu uur tijd gaf om te besluiten of hij het
land wilde opgeven, dan of het met geweld van hem zon
moeten worden genomen."
Majoor Warden had geen lust in vechten, voldeed aan
het ultimatum, gaf Bloemfontein zonder slag of stoot over,
en trok over de Oranje-rivier.
Maar daarmede was de zaak niet uit.
Dadelijk zond Sir Harry Smith een leger van 1000 man.
Zonder betwisting trok dit de Oranje-rivier over en leverde
bij Boomplaats slag tegen Pretorius, waarby de Engelschen
overwinnaars bloven en de Boeren zich terugtrokken
tot over de Vaal.
De Vrijstaat was voor de Boeren verloren. Pretorius
werd vogelvrij verklaard en op zijn hoofd een prijs gesteld
van 2000.
Keeren wij nn terug naar Potgieter, dien wij in 1838
nit Natal zagen trekken, na den eersten ongelukkigst
tocht tegen Dingaan en zjjne hoog loopende twisten met
Gert Maritz.
Nadat hij te Winbnrg was teruggekeerd, drong hij er
bij de zijnen op aan, dat men van de overwinning in
1837, op Moselikatse bevochten, gebruik zou maken en
het land aan de overzijde van de Vaal in bezit zon nemen.
Er was nog een tweede reden, waarom Potgieter aan
drong om het land benoorden de Vaal in bezit te nemen.
Hij was een tegenstander geweest van de emigratie
naar Natal, omdat men dan te dicht bleef bij de Engel
sche Kaapkolonie.
In ieder geval achtte hij het veilig den 25sten breedte
graad achter zich te hebben. Boven de Vaal zon Engeland
niet gemakkelijk komen. Het zon vooreerst genoeg te
stellen hebben met de Kafferstammen in den Vrijstaat,
de Znln's en de Basuto's.
Daarom trok Potgieter benoorden de Vaal waar hij
Potchefstroom stichttenaar Chef Poten de mooie
rivier, waaraan de stad gelegen is. Met hem trok ook
Paul Kruger, toen 19 jaar ond.
In 1846 ontstonden weer moeielijkheden mtt de in
boorlingen.
Voor dadelijk wordt te Alkmaar gevraagd, tegen
een loon van f 90,— eene DIENSTBODE, P.G.
die koken kan en huiswerk verrichten. Inlichtingen
geven de Uitgevers dezer courant.
REIZIGERS!
ROTTERDAM vraagt niet 15 Nov. of 1 Dee.
voor uitsluitend de provincie
tegen vast salaris en provisie. Veretschten
zijnla. ref.,
en goed bekend met Noordholland en liet
artikel. Br. franco met volledige opgave a/d China
TheehandelWijnhaven Nr. 100 Rotterdam.
IEMAND met akte M. O., wenscht
PB I VAATLKSIKI te geven In
Inlichtingen te verkrijgen onder de letters M O aan
het bnrean dezer courant.
zal van af 15 dezer gevestigd zijn
Opvoering van
Blijspel in drie bedrijven door Doctor JURIS
's avonds 71/, uur, in het lokaal «Harmonie".
Ballot kunstlievende leden Maandag 13 November.
Plaatebespreking op den dag der uitvoering, 's morgens
10 tot 12 uur. Loting precies 10 nnr.
Jb. LUTTEROTSecretaris.
Potgieter trok met een commando van 150 man op
waarbij Panl Krnger als veldkornet dienst deed tegen
het opperhoofd Seqnati. Deze werd geheel verslagen
8000 beesten en 6000 schapen worden bnit gemaakt.
Daarna ondernam Potgieter nog een tocht naar het
noorden tegen Moselikatse.
Majoor Warden, die nog te Bloemfontein was, schreef
aan den Kaapschen Gouverneur Smith dat het zoo
jammer was dat Potgieter zoover af woonde anders
had Engeland eene mooie gelegenheid gehad om de partij
der inboorlingen te kiezen.
Zoo stonden de zakentoen Pretorius met de zijnen,
na den ongelukkigen veldtocht in den Vrijstaat weer
over de Vaal trok, in het gebied van Potgieter.
Hij zette zich neder in het district Rustenburg en
bemoeide zich aanvankelijk weinig met de politieke
zaken. Maar spoedig zou hij kennis maken met een man
van groote bekwaamheid, die veel invloed op zijne daden
zon nitoefenen.
Die man was Jacobus Stuartvroeger ambtenaar bij
de registratie in Holland, daarna landeigenaar, die zijn
fortuin in het vaderland bijna geheel had verloren en
daarom naar Zuid-Afrika was gegaan. Deze werd de
raadgever en de vertrouwde van Pretorius. Potgieter
had zich voorgoed in het Noorden gevestigd in het
district Lijdenburg en in de Zontpansbergen.
In het Zuiden waren alle Boeren op de hand van
Pretorius.
Beide partijen stonden vrij scherp tegenover elkaar.
In 1849 en '50 heerschte er znlk eene spanningdat
men bang was voor een burgeroorlog.
De Volksraad, die een eiude aan de verdeeldheid wilde
hebben, besloot vier Kommandanten-Generaal te kiezen.
Benoemd werden
Potgieter voor de districten Zoutpansberg, Rustenburg
en Potchefstroom.
Pretorius voor Potchefstroom en Ruste' burg.
W. J. Joubert voor Lijdenburg.
J. A. Eslin voor de Westelijke grenzen.
Potgieter en Pretorius waren dus beiden Kommau-
dant-Generaal in dezelfde districten Rustenburg en
Potchefstroom. Daar beiden in die districten veel aan
hangers hadden liet men de burgers vrij wiens kom-
mando zij wilden volgen.
Het is dnidelijk dat de moeielijkheden aldus niet
werden opgelost, maar bleven bestaan.
Eslin was ziekelijk en bemoeide zich niet met de zaken.
Jonbert koos de zjjde van Pretorius. Potgieter kwam
daardoor eenigszins in de minderheid en hield zich
rustig in het Noorden. Maar hot gevolg was, dat geen
van de partijen den Volksraad bij elkaar durfde roepen
en dat ieder Kommandant met zijn krijgsraad besloot
wat hem goed dacht.
Wordt vervolgd.
Drukkerij v. He^ms. Coster ZoonAlkmaar.
