No. 143. Eerste blad.
Honderd en eerste jaargang.
1899.
V R IJ D A G
1 DECEMBER.
Buitenland.
De oorlog in Zuid-Afrika.
U.OIAARSCME COURANT.
Deze Courant wordt O i n s d a g-, Honderd ag-
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,80 franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f O.Ot». Afzonderljjke nummers 3 ets.
Prijs der gewone advertcntlen
Per regel fO,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
en ZOON.
Telefoonnummer t
BELLI E. De heer Buis, de welbekende en zeer
geachte burgemeester van Brussel, heeft als zoodanig zijn
ontslag gevraagd. Gedurende achttien jaar stond hij aan
het hoofd van Belgie's hoofdstad.
EWttELAWIl. In een lezing voor de conservatieve
clubs bestreed minister Balfour den 28 de critieken op den
oorlog, vooral die in de buitenlandsche pers,waarin beweerd
wordt dat Engeland bezield is door den wensch om
zich meester te maken van de goudmijnen. Deze beschul
diging zegt hijheeft den haat tot beweegreden, of is
het gevolg van een niet te qualificeeren onwetendheid.
De heer Balfour sprak beslist tegen, dat Engeland eenig
geldelijk doel zou hebben en deed daarbij uitkomen dat
Engeland sedert honderd jaar nooit van de koloniën
eenige belasting heeft geheven ten bate van het moederland.
Ballour hield een uitvoerig betoog tot verdediging van
de politiok der Regeeringhij geloofde dat de oor
logsverklaring der Boerenrepublieken geen wanhopige
strijd voor de vrijheid was maar een stout streven tot
stichting van een Zuidafrikaansch rijk. Het is nu niet
de tijd om de toekomst te voorspellen, maar nooit weer
zullen wij toestaan, dat in ons midden een gemeenschap
opgroeitin staat om de door ons verleende vrijheden
te gebruiken om hun land te veranderen in een magazijn
van wapenen, welke tegen ons gebezigd worden. Als de
tijd gekomen is om te beslissen welke politiek de over
winnaars hebben te volgen, zullen wij de edelmoedigheid
die ons als veroveraars past, niet uit het oog verliezen
maar aan den anderen kant, zullen wij in gedachten honden,
dat incidenten als die van de laatste twee maanden nooit
meer moeten voorkomen.
ZUID-AFHIHA. Meer en meer bljjktdat lord
Methnen's .schitterende "overwinningen" bij Belmont en
Graspan hem zeer veel manschappen aan dooden en ge
wonden gebost hebben, den Boeren geen groote verliezen
hebben berokkend en dat de behaalde voordeelen geen
naam mogen hebben. Jaiste cijfers ontbreken nog of
worden verzwegen, maar men verheelt zien in Engeland
niet, dat Methnen's vliegende colonne nog op geen resul
taten van eenig belang kan bogen.
Een vijand, zegt de .MaDch. Guardian", die onder den
invloed van een op hem behaalde .schitterende over
winning" onmiddellijk weer bereid is weerstand te bieden
aan een driemaal sterkere legermacht, is zoo schitterend
niet overwonnen en hoe krachtig de Boeren zich nog
gevoelen, toont het best hnn aanval op de achterhoede
van lord Methuen. De kloekheid van deze beweging
moet generaal Methnen -wel overtnigen, dat de weg naar
Kimberley nog niet voor hem open ligt, en dat hij nog
menige moeilijkheid zal hebben te overkomen vóór hij
de bezetting van Kimberley de hand kan reiken.
Hem voortdnrend ophoudenen zijn opmarsch ver
tragen, dat is thans alles wat de Boerenafdeelingen tus-
schen de Oranjerivier en de Modderrivier te doen hebben.
Van die taak kwijten zij zich tot dusver uitstekend.
Het laatste officieele telegram meldende dat Methuen
de hoofdmacht der Vrijstaters bij Modderrivier geheel
zou hebben vernietigdverdient dan ook zeer weinig
vertrouwen.
Gelijk wij reeds meldden, is generaal Joubert van
Pietermaritzbnrg en Estconrt teruggetrokken.
Verschillende commando's zijn saamgetrokken tot een
colonne die ten oosten van den weg van Pietermaritz
bnrg naar Estconrt stelling heeft genomen. Een ander
korps is opgesteld aan de Tugela-rivier en heeft de
opdracht den opmarsch vau generaal Olery tot ontzet
van Ladysmith tegen te houden, terwjjl de eerstgenoemde
colonne den voortrukkenden Britschen troepen den terug
tocht zal moeten afsnijden. De derde afdeeling hondt
Ladysmith ingesloten.
Zoodra generaal Clery overgaat tot den opmarsch naar
Ladysmith, kan men dns van dit deel van het oorlogs
terrein belangrijke berichten wachten, tenzij hot Britsche
departement van oorlog zoo stom blijft als nu ten opzichte
van de Westgrens.
In de Kaapkolonie begint de commandant der derde
divisie, generaal Gatacre, nu langzamerhand wat troepen
bijeen te krijgen. Hij rnkt hiermede van Queenstown
op, en wil pogen de Boeren nit de kolonie te verdrijven
en terug te slaan tot achter de Oranjerivier. Hij moet
echter zeer voorzichtig wezen want de bevolking van
het noordelijk deel der Kaapkolonie is zeker geheel op
de hand der Boerenen het is te verwachtendat
Gatacre daar met een sterkere macht te doen krijgt dan
hij zich te Qneenstown voorstelde. Bovendien heeft
Gatacre slechts een 3000 man geregelde troepen en eenige
vrijwiliigers-korpsen tot zijn beschikking, zoodat hij niet
veel kromme sprongen zal kunnen maken.
lie vechtwijze der Boeren.
Een Engelsch soldaat, die aan de ramp van Nichol
son's Neck is ontkomen, is te Kaapstad aangekomen en
heeft daar verteld, dat hij van de verliezen der Boeren
niet het minste begrip heeft .daar de Engelschen nooit
een Boer zien, voordat zij zich hebben overgegeven.
Deze mededeeling wordt, bevestigd door het verhaal
van een van kolonel Gough's mannen, die de verkenning
uit Hopetown medemaakte. Ook deze verklaarde, dat hij
geen enkele maal een Boer zag: .Van tijd tot tijd tui
melde eeu soldaat dood of gewond van zijn paard en
steeds liepen de meeningen over de richting, waaruit het
schot was gekomen, hopeloos uiteen".
Een Engelsche verslaggever meldt nit Natal
.De artilleristen konden met hun uitstekende kijkers
wel Boeren ontdekken, doch de gewone soldaat zag eigen
lijk niets, waarop hij mikken kou en was toch steeds
aan vijandelijk infanterie-vuur blootgesteld. Ik zag echter
één man, dicht bij den top van Tinta, die blijkbaar be
wapend was met een ond Martinigeweer, niets temiken
willende hebben met nienwerwetsche zaken als een Mau
sergeweer. Wanneer hij vuurde zag ik steeds het grijze
rookwolkje van het zwarte kruit der Martinipatronen en
steeds meende ik daarna het gesuis van een kogel in
mijn nabijheid te hooren, alsof hij voortdnrend op een
officier in mijn nabijheid mikte. Hij zat onder een boschje
en had van steenen een klein muurtje gemaakte. Gra
naat op granaat werd op zijn heuvelrug afgevnurd. Maar
bij elk schot moet hij zich hebben neergeworpen en afge
wacht hebben tot de loodregeu voorbij was, want na elke
granaat zag ik weer het grijze rookwolkje en hoorde ik
weer een kogel dicht bij mij snorren."
Ce r a ui.
H. M. de Koningin-moeder heeft voor het inza
melen van gelden ten behoeve van de slachtoffers bij
de aardbeving op Ceram een bijdrage van f 600 doen
toekomen.
Lombok-gedenkteeken.
Het Indisch Gouvernement heeft gelden beschik
baar gesteld om een gedenkteeken op te richten voor de
gesnenvelden en dit te plaatsen op Lombok. Dit monu
ment is den 25 verzonden.
Het voetstuk bestaat uit 3 treden, ter gezamenlijke
hoogte van 1 meter, van Belgischen blanwen hardsteen.
Daarop is geplaatst een basement van gepolijst donker
rood graniet, met een voetstuk van gepoljjst donkergrijs
graniet, ter hoogte van 2 meter. In de voorzijde zijn met
groote vergulde letters do volgru le woorden aangebracht
Eire
DEN GEVALLENEN
IN DEN STRIJD
op Lombok
1894.
Aan de beide zijden van dit basement en aan de
achterzijde zijn groote, geheel bronzen platen geplaatst,
waarop de namen der gesneuvelden geëtst zijn.
Op dit basement verheft zich een gepolijst granieten
obelisk uit één stak en van lichtgrijze kleur, ter hoogte
vau 4 meter en versierd met een bronzen lauwertak en
krans, terwijl zich op den top het Lombok-kruia van
brons bevindt.
Het geheele monument is zeven meter hoog en is uit
gevoerd en geleverd door de firma G. S. Serló, te Am
sterdam.
lie Telefoon
De .Sumatra-Post" van 16 October bevat de vol
gende vermakelijke beschrijving van den telefoon
Ik groet U, Telefoon, keurig pronkstuk van den men-
schelyken geestWees gezegend, Gy, die den sterveling
nederigheid leert en zelfbeheersching, Gy, die kalmte be
waart in Uwen brnin-gepolitoerden schoot, en zilver bel
gerinkel als van vreedzame Alpenklokjes rond sprenkelt
in de stilte van kantoorvertrek en woonhuis. Gy, die
veroorlooft dat men op groote afstanden zyn medemensch
tot razemy brengt, Gy die blauwheid brengt op het aan
gezicht van huisvaders en de aderen doet zwellen van
de voorhoofden Uwer aanbidders.
Gy machtige geest, der stets verneint, gy werktuig van
marteling voor driftkoppen, troetelkind van den allesver-
slindenden Saturnus, wees gegroet. In U is vrede, gy
zwygt en de stemmen die vóór U weerklinken, zyn
stemmen des gebeds en van zaligspreking. Talryk zyn
de hnwelyken die gy hebt doen mislukken wees ge
zegend Apoplexie is Uwe tante. Uwe kinderen heeten
St. Vitusdans en Aderbreuk.
Gy beheerscht, gy verbetert de verweekelykte zonen
der menschen. Door Uwen dienst verstaald, balt zich de
vuist, kleurt zich de wang, bliksemt het oog. Welke
sport is by U te vergelyken
In stomme aanbidding buigen wy ons voor U neer.
Ziet, in dezen haastigen tyd, daar alles jaagt en rent,
daar alles tracht naar tydsbesparing, is er één ding dat
langzaam gaat en bezadigd. Dat is de Telefoon Het is
de mensch geweest die de electrische vonk een breidel
heeft aangelegd. Het vurige ros des bliksems is een tam,
halflam knolletje geworden. Aan U danken wy het dat
de manke boodschaplooper weer in eere is hersteld, Gy
stelt de deugden van de ossenkarren in een helder licht,
de trekschuit is Uw broeder naar dan geest.
Gezegende Telefoon, in U is verpoozing van het koortsig
jagen dezer eeuw.
Verpersoonlykte langzaamheid, geïdealiseerd oponthoud,
gekristalliseerde vertraging, wees gegroet I K. W.
Een landplaag.
In Friesland komen tegenwoordig veel veldmuizen
voor. Üp een stuk weiland in de gemeente Idaarderadeel
werden in één dag niet minder dan 1300 gedood.
Een staartmenseh.
In de Pruisische stad Elbing is onlangs een kind
geboren met een staart van 5 centimeter. Het aapachtig
aanhangsel werd door een operatie verwijderdmaar
eerst werden er pbotographiscbe afbeeldingen van ge
maakt, waarvan dr. Simon er een zond aan de Anthro-
pologische Vereeniging, te Berlijn.
Telegrafie zonder draad.
Tnsschen Engeland en Ierland werden onlangs be
langwekkende proeven genomen, ten einde uit te maken
welke diensten men bij zee-oorlogen zon kannen hebben
van de telegrapbie zonder draad. Deze proeven werden
genomen aan boord van schepen, waarmede krijgsoefe
ningen werden gehouden. Het schip .Europa", waarop
een telegraafpost, stelsel Marconi, was ingericht, werd
van het eskader weggezonden. Gelijksoortige toestellen
waren ook aangebracht op het admiraalschip .Alexandra"
en op den kruiser .Jnno", aan boord waarvan zich Sig-
nor Marconi bevond. Nu kreeg de »Juno" bevel om de
.Europa" op te zoeken en na een vaart van ongeveer
vijf uren gaven de in de hnt van Signor Marconi op
gestelde, instrumenten de aanwezigheid van hel gezochte
schip aan. De »Juno" stelde zich daarop in draadloos-
telegraphische gemeenschap met de .Europa,om aan dit
schip het bevel over te brengen, zich weder bij het smal
deel te voegen. Het admiraalschip werd van een en ander
op dezelfde wjjze ingelicht. Toen de .Jnno" hare dépêche
ontving, was de kruiser 64 kilometers van de .Europa"
en 112 kilom. van het gros der vloot verwijderd het
was toen 5 uur nam. De .Europa" wendde onmiddellijk
den steven, om zich weder bij het smaldeel te voegen en
stelde zich om 7 nar 30 m. 's avonds in gemeenschap
met het nog 48 kilometers verwijderde admiraalschip,
om de van de .Juno" ontvangen dépéche te herhalen.
Deze proeven zijn meermalen op andere afstanden over
gedaan en worden in Engeland als een groot succes voor
Signor Marconi beschouwd.
Laatste Berichten.
Ue strijd in Aatal.
Ladysmith genomen f
PARIJS, 29 Nov. Het .Journal des Débats" bevat het
volgende bericht
.Laffan's Bureau deelt ons mede, dat een telegram in
overeengekomen taal meldt dat de Boeren Ladysmith zijn
binnengetrokken. Wij geven dit bericht onder alle voor
behoud."
PARIJS, De .Petit Temps" zegt dat het Hollandsche
telegram met de tijding van den val van Ladysmith,
te Londen een groote ontroering heeft veroorzaakt.
De publieke opinie is het Btilzwijgen van het departe
ment van oorlog over de laatste operatiën moede. Het
gerucht loopt, dat de bureau's de verliezen zullen bekend
maken. Men spreekt van 1500 dooden en gewonden.
Aan de Westgrens.
LONDEN, 29 Nov. Het departement van oorlog deelt
het volgend telegram mede
Lord Methnen deelt van de Modderrivier van 28
November mede
Te 5 nnr heb ik de stelling van den vijand aan de
Modderrivier verkend. Ik heb hem sterk verschanst en
verdekt opgesteld gevondener was geen enkel middel
om zijn stelling om te trekken. De rivier stond hoog. De
aanval werd ingeleid door de artillerie, de bereden infan
terie en cavalerie. Te 5.30 in den ochtend bezette de
gardebrigade den rechtervleugel en de 9e brigade den
linkervleugel. De stelliDg van den vijand werd te 6.30
aangevallen op uitgebreide schaal, waarbij de aanvalslinie
gesteund werd door de artillerie, welke zich tegenover de
geheele Boerencolonne bevond, welke 8000 man sterk
was met twee groote kanonnen en vier Krnppkanonnen.
De marine-brigade steunde den aanval van den spoorweg.
Na een verwoed gevecht, dat tien uur heeft geduurd
waren de Boeren genoodzaakt hunne stellingen te verlaten.
Generaal Pole Carow, bevelhebber van de 9de brigade,
slaagde er in een kleine afdeeling aan de overzijde van
de Modderrivier te brengen met behulp van 300 sappeurs.
De houding der troepen was bewonderenswaardig. De
veldslag is zoo verwoed mogelijk geweest. De beide brigades
hebben zich bjjzonder onderscheiden.
PARIJS, 29 Nov. Aan de „Temp9" wordt nit Londen
geseind
Volgens het departement van oorlog heeft lord Methuen
verklaard dat de veldslag van 28 November in de
annalen van het Engelsche leger zal geboekstaafd worden
als een der grootste die ooit geleverd zijn. In het telegram
worden de verliezen van lord Methnen niet opgegeven
men zegt dat van zijne troepen 1500 man buiten gevecht
werden gesteld. Evenmin raamt hij de verliezen der
Boeren; men spreekt echter van 400 dooden en gewonden.
Het wordt bevestigd dat de Boeren een deel hnnner
troepen wegnemen van MafekingKimberley en nog
andere punten om de colonne van lord Methnen tegemoet
te gaan. Generaal Gronjé trok in die richting op aan
het hoofd eener colonne van 4000 man.
LONDEN, 29 Nov. In een telegram nit Oranje-Rivier
aan de .Times" wordt naar aanleiding van het jongste
