Buitenland.
ging en wat daar nog in is wordt zooveel mogelijk
bewaard met het oog op allerlei pretjesdie in het
verschiet zijn om het lijden der Boeren te verzachten
en by de diamantbewerkers is 't misère. Kimberley is
afgesloten en prodnceert waarschpnlpk niet meer en
daartegen is de voorraad ruwe diamant niet lang opge
wassen geweest. Honderden zyn werkeloos en het voor
uitzicht op verbetering in de naaste toekomst is zeer
gering. Een diamantbewerker heeft gewoonlpk het
>leven en laten leven'' tot stelregel en met St. Nicolaas
koopen zp zoo lang totdat hun beurs plat is nu is
deze dat reeds als zpn eigenaar langs de winkels loopt
te kpken en wie in betere omstandigheden is denkt aan
hetgeen ook hem waarschijnlijk staat te wachten.
Ook voor de «lokwerkers zal 't dit jaar een zuinig
St. Nicolaasfeest zijn. Over hunne staking schreven wp
de vorige week en toen gaven wp ons leedwezen te
kennen, dat er geen Kamer van Arbeid of geen tusschen-
persoon was om de partpen die beiden zooveel schade
leden tot elkander te brengen. Wel was er de voor
zitter van het Nationaal Arbeiders-secretariaatmaar
hy stond buiten de beweging had in de vergaderingen
altpd de gewoonte om de patroons zwart te maken en
zpn persoonlpk gevoelen was, al liet bp ook de uitspraak
steeds aan de werklieden over dat volhouden het best
zon zpn dat was niet de aangewezen persoon om tegen
over de werkgevers te worden gesteld. Inmiddels ver
armden de gezinnen der dokwerkers sommigen hunner
plaatsen werden door anderen ingenomen en 't liet zich
aanzien dat de veemen over eenige weken een geheel
nieuw sjouwerspersoneel zonden hebben. Was 't wonder,
dat sommige stakers maar vooral hunne vrouwen
behoefte hadden om telkens weer hun hart uit te 9torten
voor het populaire hoofd der school op de Eilanden
den heer W. J. Kat
Eerst zag deze er wel wat tegen op om zich te mengen
iu het geschil maar de wetenschapdat anders de
ellende nog zou toenemen en dat misschien niemand
beter dan hp in zich de eigenschappen vereenigde om
door beide partpen met vertrouwen te worden aangehoord,
deed hem over alle bezwaren heenstappen. Het resultaat
is zeer verblpdend geweest. Donderdag confereerde de
commissie uit de veemen met de algevaardigden der
werkstakers in tegenwoordigheid van den heer Kat en
den heer Van Zomeren, den voorzitter van het arbeiders
secretariaat en reeds toen mocht 't gelukken tot een
compromis te komen zoodat den volgenden morgen
voorloopig het werk weder werd opgevat. Inmiddels
gingen de afgevaardigden van de werklieden en van de
veemen door met vergaderen; nu door tnsschenkomst van
den heer Kat eenmaal het ps was gebroken ging 't veel
gemakkelpker om elkander te verstaan en de wenschen
te begrppen. De veemen deden eenige concessies en de
werklieden hebben daarop besloten hunnerzpds ook niet
het onderste uit de kan te begeeren. Wel zullen zij een
vakvereeniging oprichten om aldus langzamerhand nog
de overblpvende grieven verholpen te krpgen, maar van
werkstaken hebben zp voorloopig genoeg't is hun
blpkbaar een pak van het hart, dat deze benauwde tpd
voorbij is en desgelpks is 't gesteld met den handel, die
weer ruimer adem baaltnu de stagnatie is opgeheven.
Voorts is dezer dagen een Koninklpk Besluit verschenen,
dat een Kamer van Arbeid insteltdie ook dezen groep
van belangen omvat en ook dit instituut zal zeker
kunnen bpdragen tot een vredelievende afwikkeling der
nog onopgelost gebleven punten van verschil.
Wat moet do heer Kat zich op St. Nicolaasavond
gelukkig gevoeld hebben in de wetenschap dat zonder
zpn bpspringen droevenis zou hebben geheers.ht in de
gezinnen, waar men nu onder de nog verbeterde levens
omstandigheden een bigde toekomst tegemoet gaat.
RW©KIjAXD. De opzienbarende rede van Cham
berlain, waarin hp met veel enthousiasme een triple al
liantie van Engeland met de Ver. Staten en Amerika
aanprees, heeft niet slechts in het bnitenland, maar ook
in Engeland zelf een hoogst ongunstigen indruk gemaakt.
Zelfs de Times, het jingo-biad, dat anders met Cham
berlain door dik en dun heengaat, kan het gesprokene
niet goedkeuren en zegt«Chamberlain kent de geschie
denis en den toestand der drie volken, het Engelsche,
het Amerikaansche en het Duitsche, te goed om ernstig
te gelooven, dat Engeland, onder welke omstandigheden
ook, in staat wezen zou met Duitschland ooit zulke
goede betrekkingen te hebben of te onderhonden als met
de Vereenigde Staten.''
Scherper nog dan over deze «alliantie" is het afkeurend
oordeel, over hetgeen Chamberlain aan het adres van
het Fransche volk gezegd heeft naar aanleiding der spot
prenten op de Koningin. Algemeen wordt geoordeeld,
dat het niet aangaat het gansche volk aansprakelijk te
stellen voor wat enkele bladen gelieven te doen drukken,
en bovendien acht men dit oogenblik bpzonder slecht
gekozen om twist le zoeken, met den machtigen nabuur,
dieD de Fashoda-nederlaag nog versch in het geheugen ligt.
Het stoomschip «Karami'' is vertrokken met de
grootste lading oorlogsmateriaal, die ooit uit Engeland
is verzonden. Het schip voert niets minder mede dan
veertig millioen rounds patronen in 3640 kisten, 7000
rounds granaat-kartetsen en granaten en 4000 rounds
van 5-inch lyddiet-granaten in tweeduizend kisten. Verder
nog een hoeveelheid ster-granatenwaardoor vpand's
stelling bp nacht verkend en beschoten kan worden.
Het transportschip «Ismore" is op de rotsen van St.
Helena gestrand. De troepen zpn aan land gekomen, en,
naar 't scbpnt, ook een deel der kanonnen, de paarden
zpn vermoedelpk verloren.
Het bevel over de zesde divisie, die naar Zuid-Afrika
zal worden gezonden, wordt opgedragen aan generaal
Sir Mansfield Clarke, een zoon van Sir Charles Clarke.
Generaal Clarke heeft deelgenomen aan de oorlogen tegen
de Zoeloe'8, de Basoeto's en de Kaffer-stammen ten oosten
van den Drakensberg en is dus in Zuid-Afrika bekend.
ZUID-AFRIKA. Nog geen nader bericht van
Lord Methuen is hp nog aan de Modderrivier wachtende
op mogelpke versterkingen of is hij weder voortgerukt
op weg naat Kimberley, zich steeds verder verwpderendo
van de Engelsche operatie-basis
Men weet er niets vanen is in Engeland zeer
ongerust. Die ongerustaeid wordt niet verminderd dooi
de in een der bladen geopperde veronderstelling, dat de
Boeren Lord Methuen in staat zullen stellen Kimberley
te bereiken om die plaats daarop onmiddellpk in te
sluiten en haar val te verhaasten.
Omtrent de slag bp Modderrivier geeft de «Daily
Chronicle" de volgende berichten
«Het gevecht woedde ongeveer veertien uren. De
vpand was sterk verschanst. Zpn front strekte zich over
een afstand van vpf mplen langs de rivier uit. Hp was
goed voorzien "an artillerie en streed wanhopig.
«De Engelsche artillerie opende het gevecht bp het
aanbreken van den dag, door het beschieten van 's vpands
linkervleugel. Het geweldige artillerie-duel duurde ver
scheidene uren daarna trok de infanterie vooruit in
brigadesover een vlakte, die niet de minste dekking
aanbood Zij werden eenvoudig weggemaaid door de
scherpschutters der Boeren, die op den tegenovergestelden
oever waren gesteld. Het vuur der Boeren was vreeselpk
zeker. De Hooglanders poogden herhaaldelpk de rivier
over te steken, doch werden genoodzaakt terug te trekken.
«Eindelpk kwam een afdeeling der garde aan de over-
zpde en hield daar uren lang stand tegenover een aan-
merkelpk grootere macht.
«De opinie van den Staf is, dat nooit zulk een vuur
doorstaan weid blpkens de annalen van het Engelsche
leger. De Engelschen vielen bp dozpnen bp hun poging
om de brug te bestormen. De Engelsche artillerie onder
hield den geheelen dag een hevig vuur op de stelling
der Boeren.
«De Boeren slaagden er in des avonds terug te trekken
met medeneming van hunne kanonnen De Engelschen
hebben thans de vroegere stellingen der Boeren bezet.
De verliezen der Boeren moeten verschrikkelpk zpn."
Van de Oostgrens wordt een telegram gepubliceerd
uit Ladysmith van 25 November
«Het bombardement der Boeren heeft in de laatste
dagen veel meer schade aangericht in de stad.
«Het Liverpool-regiment en de overblpfselen van hot
Gloucester-regiment hadden gisteren elf dooden en ge
wonden. Een aantal burgers en leden van de Natal-
politie werden gedood of gewond. De sterkte der Boeren
is waarschpnlpk tienduizend man."
Uit Estconrt wordt van 30 Nov. aan de «Morning
Post" geseind Een vrpgelaten gevangene schat de macht
der Boeren die Colenso bezet houdtop 15000 man
met vpftien kanonnen in sterke stellingen.
Generaal Joubert voert er het bevel.
De «Standard" verneemt van zpn correspondent te
Durban dat deze een gesprek had met Cookeeen
vluchteling uit Venterstad, die hem mededeelde dat het
geheele district overliep naar de Boeren. Zp zpn vol
vertrouwen op de overwinning en staan den kolonisten,
die aan Engeland trouw bleven toe naar Kaapstad te
vertrekken met de mededeelingdat zij zorgen moeten
de koffie voor hen gereed te hebben als de Boeren er
aankomen.
De correspondent van de Daily Mail" te Kaapstad
bevestigt ookdat de districten tusschen Colesberg en
Burgersdorp zich bp de Boeren hebben aangesloten.
Alleen uit Venterstad hebben 2000 man zich bp de
Boeren gevoegd.
Kaapsche Boeren.
Het aantal Kaaplandsche Afrikaanders, die zich bij
de Transvalere en Vrpstaters in het Noorden der Kolonie
gevoegd hebben, wordt op 3 a 4000 geschat.
In het pas verschenen nummer van «Eigen Haard"
schrpft de heer J. A. Wormser daarover
Twee uren sporens van Kaapstad ligt Paarl. Daar
tegenover ligt Fransche Hoek, door de Hugenoten ge
sticht. Samen tellen die plaatsen ongeveer 8000 inwoners.
Vandaaruit zpn reeds omstreeks 400 jongelui ver
dwenen. Ze gaan per trein naar Worcester, Matjesfontein,
Triangle of Beaufort West en schrpven vandaar aan
papa: «Ik heb maar besloten een eindje verder te gaan;
waarheendat gaat u niet aan". Zoo is er voor gezorgd,
dat «oubaas" er een eed op kan afleggen, dat hp niet
weet waar zpn jongen is. Twee dagen later komen ze
in de Boerenfagers by Stormberg of Colesber aan als
vrp willigere.
Daar is niets te winnen bp het dol te hoop loopen als
mikpunt voor de Engelsche garnizoenen. De Boer uit de
kolonie gaat kalm naar het leger van zijn stamverwanten
en versterkt dat. Zoo komt h ij langzamerhand langs den
geordenden weg als overwinnaar weer «huistoeen aan
gezien er dus voorloopig nog geen opstand is in de
Kaapkolonie, heeft hy bovendien alle kans tante en de
kleintjes ongedeerd terug te vinden.
«Opstand" zou zeker veel meer reclame maken maar
daarvoor is het Boerenkarakter zoo koud als een steen.
Een Engelsch bericht zegt, hoe men «gelooft", dat in
Dordrecht in het Noorden der Kaapkolonie geen der
Boeren zich bp de «opstandelingen" voegen zal. Natuur-
lpk zorgen die kolonisten er voor, dat wie hen niet beter
kent in dat vaste geloof blijft verkeeren. Ze hooren kalm
de proclamatie aan en antwoorden met «Och jaaZoo
antwoorden ze ieder, dien ze niet vertrouwen en slenteren
dan weer heen. De Engelsche mayor houdt dat voor toe
stemming maar de mayordie, zoodra de Vrpstaters
binnenrukken van mayor burgemeester wordt, weet wel,
dat *ja" niet meer beteekent dan: »'k Heb je verstaan
En zpn hoorders weten van hem wel, dat hp ook
maar comedie speelde.
Transvaal-allerlei.
Hoe de Engelschen handelen met couranten die
Zuid-Afrika naar Nederland worden gezonden, blpke uit
het volgende: Een Winterswpksche familie, van wie de
vader in Zuid-Afrika verblijft, verzocht hom de couranten
toe te zenden met de geloolbare oorlogsberichten. Toen
de familie deze ontving waren het slechts advertentie
kolommen die in haar bezit kwamen alles wat de
oorlogsberichten betrof was er af gescheurd.
bp dadelijk en beslist de partp van de Transvaal heeft
opgenomen.
Aan het hoofd der zaken stond toen President Jan
Brand. Deze was overtuigd dat de tpd nog niet was
aangebrokenwaarop Zuid-Afrika zich van Engeland
kon losmaken
Daarom had hp onmiddellpk eene onzijdigheids-procla
matie afgekondigd en de burgersdie de Transvalere
mochten helpen, gedreigd met de Wet. Maar dat baatte
niets. De volksgeest was vóór de Transvaal. Overal werden
openbare vergaderingen belegdbesluiten genomen ten
gunste van de Transvaal, groote sommen gelds ingezameld
voor de Transvaalsche broeders en paarden, zadels, pro
viand en zelfs geweren en ammunitie.
En niet alleen dat.
Cornelis de Villiers, vroeger commandant van Harrismith,
was met een aantal vrywilligers van Vrpstaatsche Boeren
naar Drakensberg getrokken en had op nog geen uur
afstands te paard van het kamp der Boeren, zpn leger
plaats opgeslagen. lederen dag vermeerderde het aantal
Vrijstater vrgwilligers dat zich bp hem voegde.
Jan Brand zond dadelpk een brief aan de Villiers,
waarbp hp dezen gelastte, den Nek te verlaten.
Maar Villiers verscheurde kalmpjes den brief en zeide
aan den plbode «zeg aan Jan Brand dat als hp mij
«hier vandaan wil hebbenhij zelf mp hier af moet
komen halen."
Zelfs in den Uitvoerenden Raad bogon hevige oppositie
te ontstaan tegen Brand's onzijdigheidspolitiek.
Deze ziende dat de zaken mis liepen besloot nu als
parlementair op te treden. Hp seinde naar 't Engelsche
Ministerie om aanstelling van een specialen Commissaris
voor de Transvaaleen dwaze vraag waarop dan ook
een weigerend antwoord kwam. Daarop seinde hp aan
den nieuwen Kaapschen GouverneurSir Hercules Ro
binson «of 't Engelsch Gouvernement met tot eene
«verstandhouding met de Boeren komen kon."
De Minister Lord Kimberley seinde daarop rechtstreeks
aan den President«dat H. M. Gouvernement gereed
«was allen mogelpken waarborg te geven met betrekking
«tot de behandeling der Boereu na hunne onderwerping
«als zp eerst hun gewapend verzet staakten
President Brand zond, na ontvangst van dit telegram,
eene expresse naar Heidelberg om Kruger hiermede in
kennis te stellen.
Maar deze was reeds op 11 Februari in het kamp op
de Drakensbergen aangekomen en had uit eigen bewe
ging een poging gedaan om verder bloedvergieten te
voorkomen. Wordt vervolgd.
nu door hem erkend als «commandant-generaal", met
verzoek, om zpne gewonden te mogen verzorgen en zpne
dooden te laten begraven. Deze erkenning van Joubert's
rang en positie moest gerekend woiden tot de overwin
ning door de Boeren behaald. De wapens en de ammunitie
der gewonden en gesneuvelden werden door de Boeren
buit gemaakt. Colley trok tegen den middag geslagen, doch
in goede orde, en door zpn artillerie gedekt, naar zpn
kamp terug.
Ingogo.
De Boeren maakten zich de dagen van rust ten nutte
om hunne stellingen zooveel mogelpk in staat van ver
dediging te brengen. Intusschen kregen zp bericht, dat
er versterkingen voor Colley in aantocht waren, komende
uit Piot Maritzburg.
Joubert belegde krpgsraad, en besloten werd te trachten
de vereeniging van die versterking met de troepen van
Colley te beletten.
«Vechtgeneraal" Nicolaas Smit werd afgezonden met
2Ö5 boeren te paard, om den Biggarsberg, een strategisch
punt van groot belang dicht bp Ladysmith, te bezetten,
of indien dit niet gelukte, een punt tusschen den Biggars
b-rg en Newcastle.
Doch de groote weg naar Newcastle was bezet door
Colley en werd bestreken zoowel door zpn geschut als
dat van het fort Amiel bp Newcastle. Smit besloot door
het Drakensgebergte te rijden met zpn 205 man, hoewel
dat 2000 voet hoog en bijna onbegaanbaar was. Hij trok
links van het vpandelijke kamp, op 5 Februari. Na een
uiterst moeilpken tocht bereikte hp op 8 Februari met
160 man een punt aan de Ingogo, de scbuinshoogte tus
schen Colley's kamp en Newcastle.
Maar Colley was van zpne bewegingen op de hoogte
Op den morgen van denzelfden dag was bp met 5 com-
pagniën infanterie 31 ruiters en 4 stukken geschut
uitgetrokken om de convooien die uit Piet Maritz
burg zouden komen tegen een overval der boeren te
beschermen. Hoewel Smit gemakkelpk had kunnen terug
trekken, aanvaardde hij met zijn handje vol manschappen
den strpd.
Het terrein was in het voordeel van Colley. Hy had
twee stukken geschut geplaatst op een heuvel, aan den
overkant dor rivier, met zpn beide andere stukken trok
hp over de rivier, om de andere hoogten te bezetten.
Maar Smit was hem vojr en bezette die.
Nu opende Colley een moorddadig vuur op de Boeren,
terwijl hunne flanken bestookt werden door de scherp
schutters. Maar de Boeren schoten alle kanonniers weg,
zoodat Colley haast geen man meer overhield om de
stukken te bedienen. Het gevecht duurde van 's morgens
elf tot 's avonds zeven uur, toen de duisternis en een
geweldige donderbui er een eind aan maakte.
Toen de morgen aanbrak zagen de Boeren dat de
vpand met achterlating van dooden en gewonden, was
weggetrokken. Zijne kanonnen had hp echter meegenomen.
Colley's verliezen waren groot gedood 5 officieren en
61 minderengewond 3 officieren en 136 man.
De Transvalers hadden 8 dooden maar verscheidene
gewonden.
Intusschen had Piet Joubertop het gedonder van
het kanon Smit te nulp willen komen. Den volgenden
morgen kwam hp aan met 400 man en vond toen zijn
generaal meester van het terrein. Joubert bezette daarop
den Biggarsberg, waarlangs generaal Wood met versterkin
gen marcheeren moest.
Onbegrppelpk genoeg beging Joubert de groote fout
om dit uiterst belangrpk strategisch punt weer te ver
laten en naar Laingsnek terug te trekken Daarmede
ging al het voordeel, door den stoutmoedigen tocht vao
Smit behaald, geheel verloren.
Het gevolg was dan ook dat Wood zich met Colley
vereenigde en met zpne Bergschotten eene belangrpke
versterking bracht aan het gedemoraliseerde leger in net
kamp te Mount Prospect.
Welke was intusschen de houding van den Oranje-
Vrpstaat
Eene geheel andere dan die van tegenwoordigwaar
