MatiitssÉol voor Meisjes. h stok Transvaalsche geschiedenis. Honderd en eerste jaargang. 1899. V RIJ D A G 15 DECEMBER. Feuilleton. NO. 149. Kerstc blad. AIA1IAARSCHE COURAVT. Deze [Courant wordt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaae f O,SO j franco door het geheele rijk f 1, 3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ct3. Telefoonnummer i 3. Prijs der gewone advertentlen Per regel f O,IA. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER ZOON. belangrijk voor Alkmaar, een gebouw, Alkmaar trotsch mag zijn, nadert zijn Een gebouw, ip welks bezit loltooiing. Het is »de Ambachtsschool voor Meisjes", die binnen reinige weken aan onderwijzeressen en leerlingen der seds bestaande Huishond- eu Industrieschool en aan «ovelendie reeds geruimen tijd naar dat onderwijs mnkerendoch door gebrek aan ruimte niet konden vorden geplaatsteen gezonde en doelmatige plaats te chenken tot het geven van onderwijs en het volgen der essen. Hoeveel geeft dat gebouw zooals het, daar staat, in zijn eenvoud en grootheid, ons te denken Hoe spreekt het :ot ons van energie en volharding; van krachtige samen werking en stjjgende belangstelling in de vorming der opleiding der vrouwelijke jeugd. Ja, dank zij de energie en volharding van enkele Alk- maarsche vrouwen, dank zij vooral de warme belang- itelling van Nêerland's menschenvriend den heer P. W. Jansen, geschraagd door den geldelijken steun van parti- tnlieren, Rijk, provincie en gemeente, is Alkmaar in het bezit gekomen van deze school. Een vakschool voor meisjes! Een school voor vrouwen arbeid Hoe getuigt de naam reeds van de veelzijdigheid Tan het onderwijs dat daarin zal worden gegeven. Niet enkel eenvou iige kook- en huishoudschool; niet uitsluitend Industrie-onderwijs, neen, veelzijdige, practi- iche ontwikkeling stelt deze school zich ten doei, opdat jij zich later als vrouw in verschillende levensomstandig heden zal weten te bewegen, daar in waarheid de taak der vrouw veelzijdig is. Haar streven is tweeledig; 1° meisjes te vormen tot degelijke, zuinige huisvrouwen 2° haar op te leiden tot werkelijk bekwame werksters op het gebied der vrouwe te industrie haar grondig te bekwamen in haar vak. Bovendien is aan de dagschool een avondschool ver bonden tot opleiding van dienstboden. In onzen tijd, nu de strijd om het bestaan zoo hevig nu ook het meisje zich een weg moet banen om later zelfstandig te kunnen optreden en in eigen onderhoud te voorzien, in onzen tyd, nu half-weten eu half-bekwaam- heid geen waarde heeft maar slechts degenen zullen voor uitkomen en haar doel bereiken diewerkelijk goed onderricht en practisch gevormd, haar vak in den grond Terstaan, is het toch niet meer dan billyk, dat ook voor Voordracht gehouden door Mr. W. O. BOS MAN op het Natuur- en Letterkundig Genootschap .Solus Nemo Satis Sapit", 18) op 23 en 30 O c t o b e r 1899. Kruger was woedend, maar bedwong zich. Er kwam eene deputatie van de Engelscben uit Johan nesburg, die zeer vriendelijk ontvangen werd door Sir Henry Loch en waarin gevraagd werd de tusschenkomst i den Hoogen Commissaris, tot herstel der grieven Jan de Engelsche onderdanen. Openlijk zeide deze, dat de deputatie zou aanraden in bedaarden geest te werken voor het herstel van grieven. Later is gebleken, dat in het privat* onderhond de Commissaris zich geheel anders uitliet; dat er ge sproken werd overgewapend verzet te Johannesburg en dat ZEx. informeerde hoeveel wapenen en ammu- >nitie de Engelschen te Johannesburg hadden," en dat de voorraad geheel onvoldoende werd geacht. Waren de Johannesbnrgers dus nog niet klaar voor den opstand! Rhodes zou zorgen, dat zijn fijn gesponnen plan niet te lang in de lacht bleef hangen. Wat hij be- ;de dat was de onderwerping van geheel Zuid-Afrika »an Engeland. Daarvoor ging hij met zijn vriend Ja- meson naar Londen. Voor die reis waren te meer redenen, omdat de spoorweg van Pretoria naar Lorenzo Marques op het punt stond geopend te worden en daarmede aan den Dmtschen handel en den Dnitschen invloed eene wijde deur werd geopend. Het schijnt dat de Eogelsche Regeering daarom opnieuw alle pogingen in het werk beeft gesteld om de Delagoabaai in handen te krijgen boewei alle rechten daarop haar bij de scheidsrechterlijke de meisjes scholen worden geopendwaarin haar de weg gewezen wordt ter bereiking van dat doel. »Een voorrecht" mag het dos genoemd worden dat, naast de ambachtsschool voor jongens, nu ook een school geopend is voor vrouwen-arbeid, opdit ook de meisjes niet zonder voorbereiding en behoorlijke leiding, haar vaak moeielijke levenstaak behoeven te aanvaarden hetzij zij later een ondergeschikte werkkring zullen hebben, öf zelfstandig op de eene of andere wijze in eigen onder hond zullen moeten voorzien, of als vrouw en moeder aan het hoofd zullen staan van eigen huisgezin. Zallen goed onderrichte practisch gevormde meisjes, later als vronw en moeder, haar gezin en daardoor ook der maatschappij niet ten zegen zijn Waarom dan toch," zoo rijst menigmaal de vraag bij mij op, »nog niet wat meer algemeene waardeering van dergelijk meisjes-onderwijs Waarom wordt het nog zoo dikwjjls met een glim lach en een schoader-ophalen begroet Voorzeker omdat men het nog niet kent in zijn waarde, 't Is nog te nieuw. Wilden velen zich eens de moeite geven het geheele leerplan ernstig na te gaan, hoe menig ongegronde aanmerking zou achterwege blijven, hoezeer zou men het groote nut vau zulk onderwijs leeren ken nen en op prijs stellen. Dan zou men bemerken welk een geregelde volgorde er bestaat in het onderwijs, van het begin van den cnrsus af, tot bij het eindigen er van. Men zou dan begrijpen hoe in de eerste 1 ij1 jaar eigenlijk slechts de grondslagen worden gelegd voor het daarop volgend vak-onderwijs, gedurende den verderen leertijd. Hoe in die eerste helft der leerjiren, de meisjes de verschillende werkzaam heden der vrouw leeren kenuen om daarna, volgens lust en aanleg, zelve te kannen kiezen, in welk vak zij ver der wenschen te worden opgeleid; terwijl dan de tweede helft van den leertijd wordt besteed aan het vakonderwijs. Dan knnnen zij zich b. v. bekwamen in een der vak ken van Vrouwelijke Indastrie, om later als onderwjjze- res in nattige en fraaie handwerken, costuumuaaien eu teekenen öf als linnen- en costuumnaaister of corset- maakster in eigen onderhoud te voorzien. Zij, die lust en aanleg hebben voor teekenen, kunnen daarin ook wor den bekwaamd om b. v. later als teekenaarster aau een porceleinfabriek te kunnen werkzaam zijn, of om patro nen te ontwerpen en te teekenen voor het borduren met de machine, ter versiering van gordijnen, stoelbekleeding, tafelkleeden, japon- en mantelversiering. Hebben zij daarbij lust en aanleg zich het borduren uitspraak vau Maarschalk Mac Mabon President der Pransche Republiek, in 1875 waren ontzegd. Onder deze om-tandigheden meende Krnger steun te moeten zoeken bij Duitscbland. Er werd eene correspondentie gevoerd tusschen Preto ria en Berljjn die echter geheim is gebleven. Kort daarna kwamen twee Duitsehe oorlogschepen in de Delagoabaai. Dit had het gevolg, dat eene belangrijke correspondentie werd gevoerd tusschen Berlijn en Londen, hetgeen weer tot gevolg had, dat Daitschland en Enge land overeenkwamen omtrent den status quo te Delagoabaai, Had Engeland zijn plannen in dit opzicbt zien schip breuk lijden, Rhodes wist in het voorjaar van '95 te be werken, dat Engoland annexeerde Amatonga en Zambaans- land, waardoor de Transvaal ten Oosten gehee. werd afge sloten van de zee. Voorts dat aan de Chartered werd afgestaan bet Britsch Protectoraat over het land van Kbama, tot aan den 18en breedtegraad en de Zambesi. Daardoor had de Chartered de geheele streek ten Westen van de Transvaal in haar bezit en kon Rhodes zijn plan volvoeren. Intnsschen bad hij nog behoefte aan den afstand van Britsch Bechuunaland aan de Chartered. Eindelijk kreeg hij dien afstand van den nienwen Secretaris van Staat Chamberlain op 7 November 1895. Nd moest het plan van Rhodes zoo snel mogelijk tot uitvoering komen. Hij gaf last aan Jameson om met een legertje van de Chartered Company zich zoo dicht mogeljjk bij de Transvaalsche grenzen te kampeeren. Deze krijgs- macnt heette te dienen >om de orde in Bechuanaland te bewaren.' Het kamp werd opgetrokken dicht bij Mafeking. Intnsschen werden, in November 1895, op de handigste manier, geweren en ammunitie te Johannesburg binnen- g smokkeld. Afgesproken werd, dat op 28 December een oproer te Johannesburg zou uitbreken. Te voren was reeds een brief aan Jameson gegeven, waarin deze gesmeekt werd om de Engelsche onderdanen te hulp te komen, hun leven en eigendommen te beschermen en de orde te handhaven Op Maandag 30 December trok Jameson de grenzen van de Transvaal over. met de machine eigen te maken, dan kunnen zij later evenals in België, Daitschland en andere landen, ook in deze tak van Vrouwelijke Industrie zeer goed een zelf standig bestaan vinden of een werkkring krijgen in een of andere inrichting ter vervaardiging van meubel-ver siering, in een of andere stoffeerderjj, enz. Voor de leerlingen, die in een der genoemde vakken van ^Industrie worden opgeleid, vervallen dan na de eerste 11/2 jaar de lessen in koken, strijken en huis houden. Voor de kooit-, strijk- en huishond-leerlingen zijn echter laatstgenoemde lessen, met het onderwys in naaien, verstellen enz.hoofdzaak. Dan eerst zou men het verband leeren begrijpen tusschen de verschillende lessen onderlinghoe de eene les dient tot voorbereiding en steun van de andere, zoodat iedere les een onderdeel is van het groote geheel, en dus geen enkele les kan gemist worden. Zeker zou men dan niet zoo dikwijls hooren beweren, dat Je vele uren, die aan het teekeuen worden besteed, tijdverlies zijn en een soort nattelooze lnxe-arboid. Neen, men zou leeren inzien en begrijpen, dat het teekenen, zooals het op deze school onderwezen wordt, niet alleen nuttig, ja, noodzakelijk is bij bet beoefenen van nuttige eu traaie handwerken, maar dat bet ook een groote vereischte en onmisbaar is by het costnumnaaien. En welk een goede gedachte is het geweest, In dustrie- met Kook- en Huishond-onderwijs te vereenigen. Behalve dat reeds uit het oogpunt der gezondheid be schouwd, zulk een afwisseling van onderwijs voor jeugdige meisjes gunstig werken moet, heeft het ook het groote voordeel, dat meisjes, al worden zij ook later in een der Industrie vakken verder opgeleid, toch ook iets af zullen weten van huishouden, koken, voedingsleer enz. Dit toch moet iedere vrouw weten en in toepassing kunnen brengen, daar het de meest natuurlijke, de meest voor komende taak der vrouw is, eenmaal, 't zij vroeg of laat, aan het hoofd te staan van eigen huisgezin. Toch boe menigmaal gebeurt het en zagen wij het rondom ons, dat meisjes, die geheel werden opgeleid in een der vakken van Vrouwelijke Indastrie en er eenige jaren in hadden gewerkt, geen flauw begrip hadden van koken, huishoudelijke werkzaamheden enz. Hoe weiuig kennen zij soms do waarde van geld, de prijzen der levensmid delen hoe weinig begrip hebben zij meestal van Orde en Zuinigheid, deze twee huishoudelijke deugden. Hoe Het Johannesburger Comité werd daarvan onderricht met het volgend telegram»De Paardendokter is naar Johannesburg vertrokken met goed paardenvleesch en steunt zichzelven voor zevenhonderd." Hoe het den Dokter en zijn »paardenvleesch" verging: hoe hij te Doorn kop aan de Boeren in handen viel, na een gevecht, waarin bij in zeer korten tijd een derde deel van zijn effectief op het slachtveld verloor, zijn te bekende zaken om nader te behandelen. Een enkele zaak is er, waarop ik de aandacht wil laten vallen dat is op het bekend telegram dat Krnger van den Dnitschen Keizer ontving, en dat zulk eene buiten sporige agitatie verwekte in Engeland. Dit telegram, verzonden op 3 Januari 1893 aan President Krnger luidt »ik betuig u mijn oprechten gelakwensch dat het u zonder de hulp van bevriende mogendheden in te roepen «gelakt is met uw volk met eigen krachten tegenover «de gewapende benden die als rustverstoorders in uw «land zijn gevallen den vrede te herstellen en de onaf- «hankelijkbeid vau het land tegen invallen van buiten «te verdedigen." Breng ik hiermede in verband de woorden door den Dni schen Minister van Binnenlaodscbe Z iken gesproken tot den Engelschen gezantin het laatst van 1894 (van Oordt bl. 611.) «onze belangen vere schen dat de Transvaal zal blijven «bestaan, als een onafhankelijke staat, in overeenstemming «met de termen der Conventie van 1884 en dat die status «quo aangaande Delagoabaai en den spoorweg zal blijven «bestaan. Dat is de alpha en omega van onze politiek," dan is het duidelijk dat de tegenwoordige oorlog eerst mogelijk is geworden na het bezoek van Cecil Rhodes aan Berlijn eu zijn onderhond met den Dnitschen Keizer. Wat wij nu beleven is eene herhaling van den Jameson raid van 1 Januari 1896. Het stak speelt bijna 4 jaren later. Maar intnsschen is de mond van Daitschland gesnoerd en het Duitsehe Volk wordt gedwongen lijdelijk toeschouwer te blijven bij den moord zijner stamgenootenondanks de warme sympathie die het voor heu gevoelt. Wordt vervolgd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1899 | | pagina 1