Honderd en eerste jaargang.
1899
ZONDAG
17 DECEMBER.
B u i t e n I a n d.
ZUID-AFRIKA.
Het in vrijheid stellen der Spaansche gevangenen
wordt na allerwege bevestigd. De consul van SpaDje
te Manilla heeft toestemming van de Amerikaansche
overheid outvangen om 1200 Spaansche krijgsgevangenen
aan boord van de Leo XIII naar Spanje terng te brongen.
De onkosten worden door Amerika betaald.
NO. 150. Kerstc blad.
ALkUAARSCHE COURANT
Deze [Courant wordt I* 1 n s d a g-, Donderdag-
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprgs
per 3 maanden voor Alk m aak f O,SO franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f O.OO. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer i 3.
Prijs der gewone advertentlen
Per regel fO,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOON.
DUITSCMI.A.1¥D. Minister van Btilow heeft in zijne
rede, gebonden iD den Rijksdag, zeer onomwonden te
kennen gegeven, dat van een eenigzins nanw verbond
met Eageland in zake koloniale aangelegenheden van de
zijde van Daitschland hoegenaamd geen sprake is, al
heeft Chamberlain's voorstelling van de zaken dit ook
doen vermoeden. Minister van Billow zeide o.a.
»Ik wensch niet terng te komen op de Samoa-overeen-
kornst, maar dit kan ik nn reeds met de meeste beslist
heid verklaren, dat die overeenkomst geen geheime clau
sule noch eene geheime voorwaarde hetzij van politieken
hetzij van economisch"n aard bevat en dat met deze
overeenkomsten geen verplichtingen op ons zgn geladen,
noch van politieken noch van economischen aard en noch
jegens Engeland, noch jegens Amerika."
Bij de besprekingen over de versterking van de Daitsche
vloot liet de minister van Marine, Tirpitz, zich ook niet
onduidelijk uit, dat het bezit van een gioute vloot een
krachtig verdedigingsmiddel is tegen mogelijke tegen
standers, en voor een goed verstaander is 't niet moeielijk
te bedenken wie die tegenstander zon kunnen zijn.
■KWGEIjAAD. Lord Metbuen's nederlaag en zijne
groote verliezeD hebben allerwege een diepen indruk
gemaakt en door vele bladen wordt de toestand ernstig
ingezien. Dat de Regeering besloten isalle krachten
in Ie spannen blijkt wel nit de volgende berichten
De zesde divisie is gemobiliseerd vier bataljons van
deze divisie zullen voor Zondag zijn ingescheept. De
regeering heeft ook de onmiddellijke mobilisatie van de
zevende divisie goedgekeurd.
Een achtste divisie zal als reserve gevormd worden
en waarschjjnlijk zullen de reservisten der militie onder
de wapens worden geroepen.
De overwinning der Boeren bij Modderrivier schijnt
echter zeer duur gekocht te zijn de krijgsgevangene
en gewonde Boeren geven het verlies aan hunne zijde op
als boven de 700.
Het gerucht als zoude Ladysmith ontzet zijn en 3000
Boeren krijgsgevangen gemaakt werd niet bevestigd.
Generaal Balier schijnt langzaam maar zeker naar
Ladysmith op te rukken.
ITAfizRE. De Paus is geheel hersteld van eene niet
zeer ernstige ongesteldheid maar die met het oog op
den hoogen leeftijd van den Paus reden tot bezorgdheid gaf.
VEKEEAROOE STATE*. De Amerikaansche
ministerraad heeft aan generaal Otis bevel gezonden, dé
havens van den archipel voor den handel te heropenen,
zoodra zij alle van een voldoend garnizoen voorzien zijn.
Het schijnt dusdat er van een langdurige blokkade
geen sprake behoeft te zgn.
KTID-APKIKA. De »Standard and Digger's
News'' van 1 December bevat een proclamatie van pre
sident Krnger dat goederen die in strijd met de voor
schriften in de mijnen worden gevonden ten bate van
den Staat goeden prjjs zullen worden verklaard.
Volgens tijdingen nit Natal leggen de Engelschen
militaire wegen aaD van Weenen naar Eetcourt. Er
wordt bericht dat een groote Britsche macht optrekt
tegen de Boerenstelling te Colenso.
Te Malopo (ten westen van Mafeking) is den 12 en
13 hevig gevochten. De Boeren trachtten het Britsche
fort te nemen, doch trokken terng naar de versterkingen
van generaal Suijmaa. De verliezen zijn onbekend.
Aan een particulier schrijven, ons welwillend voor
dit doel ter inzage verstrekt, ontleenen wij het volgende
Pretoria 18 October 1899.
Ja, eindelijk is dan de beslissing gevallen. Na zoovele
maanden van onderhandelen van wikken eu wegen en
toegeven is toch de oorlog over dit schoone land uit
gebroken. Juist vandaag vóór eene week, is de oorlog
verklaard. En gelukkig! het begin is mooi van den
kant der Boeren; ze moeten zoo maar doorgaan. Transvaal
en Vrijstaat staan als één man klaar en 't duurt niet
laDg of de geheele kolonie sluit zich er bij aan. M u
is woedend dat de Engelschen hou woord hebben ge
broken en toch Kaffers tegen de Boeren gebruiken. Aan
den Weslergrens is een scherp gevecht geweest waarin
vele gewapende Kuffeis meevochten; zij natuurlijk vooraan,
als eene bescnerming voor de roodbuatjes. Maar met
een groot vernes hebben ze moeten aftrekken. De Boeien
zijn maar gelukkigden eersten dag van den oorlog
hebben de Engelschen de witte vlag al geheschen en
hebben de Boeren een 40 krijgsgevangenen gemaakt.
Het verlies aan den kant der Boeren is nog gering
twBe dooden en eenige gewonden. Ook het Hollandercorps
houdt zich goed zij waren de eersten die Newcastle
binnentrokken. Het eerste postkantoor der Z. A. R. in
Natal is gisteren geopend. Langzaam, maar zeker trek
ken de Boeren Natal binnen; als ze nu Mafeking hebben,
kunnen ze goed opschieten. Al de wapenfeiten leest men
natuurlijk wel in de coaranten en daar deze brief een
lange reis doet over de Oostkustweet men deze al
eerder dan uit mijn brief het geval zon zijn.
De geschiedenis der Boeren is ook eenig bizonder
interessant. En nn ook weer als men zoo alles hoort
en ziet, moet men zeggen het is een merkwaardig volk.
Welke Staat in Europa zou het wagen met het machtige
en rijke Engeland te gaan vechten? Maar het eenvoudige
Boerenstaatje vertrouwende op zijn goed recht durft
het aan en zal Eugeland waarschijnlijk een harde les
geven. De Engelsche soldaten in Nalal moeten heel bang
zijn voor de Boeren en men vertelt, dat velen dier arme
hnnrlingen met geweldsoms geboeid in den trein
moesten gezet worden, die hen van de Kaap naar Natal
zou brengen. Weet je wat de Boeren zeggen ais ze
lezen in de couranten dat er weer eenige duizenden
Engelsche soldaten naar Zuid-Afrika worden gestuurd
»Nou dau zal ons weer een 25 man moeten opkom-
mandeer." Neen het zal Engeland niet glad gaan. En
dat is maar hee'lijk; ik hoop en velen met mij, dat
geen enkele Engelschman in Zuid-Afrika blijft.
Tot nog toe is alles hier rustig en gaat het zooveel
mogelijk zijn gewonen gang. Natnniiijk is het erg stil,
daar velen op commando zijn en de meeste Engelschen
ook weg zijn. Alleen de Engelschen die permi ten van
de Regeering hebben mogen blijven het zijn echter
maar uitzonderingen. Daardoor ziju ook vele winkels
en kantoien gesloten. De mannen die in Pretoria zijn
achtergebleven doen politiedienst en bewaken 's nachts
het dorp. Ieder heeft 3 uur dienst per nacht't zij te
paard of te voet. De meeste heeren vinden 't wel leuk;
het zijn ook zulke heerlijke nachten tegenwoordig. Dan
moet de spoorlijn streng bewaakt wordennog alle
nachten heeft men op de lijn en onder de brnggen
dynamiet gevonden maar nog geen ongelnk is voorge
komen. Dan zijn er nog allerlei andere postjes, waarvoor
de Goh vernemen Is-ambtenaren worden gebruiktb.v.
aan het postkantoor om de brieven te openen. Enn
leak baantjevooral in de eerste dagen heelt men er
belangrijke dingen mee ontdekt. Het is eeu interessante
tgd, dat is zeker. Men leeft bij den dag en denkt steeds,
wat uienws zon er morgen weer zijn. We vliegen op
de coaranten en de extra tijdingen aan.
Ook wjj werken nog op 't mnseumvier der assis
tenten ziju op commando. Het musenm is voor 't publiek
gesloten en ook woidt er niet meer gewerkt voor de
inzending naar de Parijscbe tentoonstelling we üebbeu
't dus verbazend stil. Als er gewonden naar Pretoria
kannen en worden verroerd ga ik in het hospitaal
helpen. Maar ik denk nietdat er velen hierheen kun
nen vervoerd wordenbet is zoo'n groote reis. Als ze
kunnen komen gaat M. met een vliegenden trein mee
om de armen te halen. In het veld heeft men goede en
nn voldoende ambulances.
Professor Molengraaf! is verleden week naar Lichtenbu'g
en in 't lager van generaal Piet Cronjé geweest. Hij
beeft er heel interessante dingen van verteld. Leuk,
om zoo iets eens met eigen oogen te hebben gezien.
Johannesburg is nu bijna lerggeloopeu bij duizenden
zijn de Engelschen er nit getrokken. Eenig die vluch
telingen te zien; in open truks stonden ze daar op elkaar
gepaktdikwgls blanken en kleurlingen door elkaar.
Velen hebben zoo overnaast de vlocht genomen dat ze
alles hebben achtergelaten. De Rugeering hoeft beslag
op die goederen gelegd. Ook de mijnen zijn door de
Regeering overgenomen gond is er genoeg. Toch zijn
de tractementen zeer ingekrompen; Ini, die 100 in
de maand hebben krijgen eene korting van 65 °/0 enz.
Pretoria, 24 October 1899.
Ik hoop, dat jelni mijn brief van den 17 Oetoberheb
ben ontvangen. Daarin beb ik het begin van den oor,og
beschreven we w »ren toen allen vol goeden moed. Het
giug ook zoo mooi en van onzen kant waren de verlie
zen zoo gering 1 Maar nu Hoe zal ik jelni beschrijven,
boe we voelen en denken Eigenlijk moest ik thans nog
niet scbiijven, nn ik zoo vreeseljjk omler den indruk van
de rumpeu ben, die Hollanders nebben getroiien. Vrij
dag en Zaterdag werden de berichten al slechtde Boe
ren zonden Dundee nemen, waar m nstens zes duizend
Eugelscben lagen. Generaal Lncas Meijer met 600 man
raakte slaags, maar ze zonden hulp kiggen van generaal
Erasmus. Hoe 't zrj, door de mist, door een verzuim, uf
audeizius, men weet 't nog niet, de veréterking bleef ait.
Zeven nar hebben die zeshonderd man net tegen zesduizend
uitgehouden, doch moesten ten laatste terugtiekken met
een verlies van 31 douden en 66 gewonden. Vrij ag heb
ben de Bueren over de tweehonderd krijgsgevangenen
gemaakt. De verliezen der Engelschen moeien groot zgn,
men zegt bij Dundee zesnouderd dooden, waa. onder ook
de generaal Symons Maar die opgaven zgn alle onzeker;
rniar gr ot zgn de verliezen van den vijand wel. De
Boereu veebteu eeUig 1
Tnssuhen Dundee en Ladysmith, 1 ij Elandslaagte, lagen
de Hollander en Dmtscher corpsen. We boorden daar nog
niets van. Maar Zondag kwam er als een paniek over
Pretoriade Hollanders en Dnitschers totaal verslagen
en allen in de pan gehakt. De verslagenheid, die hier
heerschtlaat zich niet met woorden beschrijven men
moet zoo iets meemaken, om te weten wat dat is. Het
waren geen offieieele berichten geruchten de een wist
dit, de ander dat. Overal in het dorp zag men groepjes
menschen staan die op gedempten toon met elkaar
spraken op aller gezichten angst en droefheid. O, die
arme vrouwen en moeders! als wanhopigen liepen ze naar
elkaar. Vreeselgk die onzekerheid
't Is een dag, die ik mjjn leven lang niet zal vergeten.
Eerst 's morgens het inkomen van die 200 Engelsche
krijgsgevangenen, waaronder vele officieren en ook eenige
gewonden, en daarop die berichten. Generaal Koek en
generaal Viljoen gevangen genomen, Erasmus gevallen,
de H llandcrs en Dnitschers meest gesneuveld en de rest,
eenige honderden, gevangen genomen 1 Gelukkig waren
de berichten overdreven, maar ze zijn nog ernstig genoeg.
Generaal Koek is met driehonderd en generaal Viljoen
met tweehonderd man gevlucht, maar het ergste hebben
geleden de Dnitschers en de Hollanders. Ook hier weer
is de hulp uitgebleven. Ze moeten gevochten hebben
als leen wen maar tegen een tienmaal sterkeren vijand
is 't niet nit te hoaden. Toch hebben ze zich tien uren
staande gehouden. Drievierden der Dnitschers zij geval
len men vertelt, ze hebben de witte vlag geheschen, maar
de Engelschen hebben niettegenstaande dat de arme
Dnitschers als honden neergesabeld. Als 't waar is, zuu
dan Duitsehland niet tusschen beiden komen Zm 't
geen wraak nemen over al zijne gevallen zonen Hoeveel
Hollanders er zijn gesneuveld weten we nog niet, maar
velen zijn 't zeker. Er zijn nog geen olficieele lijsten,
misschien zijn er nog velen ontvlucht Maar dan kannen
ze den hongerdood wel vinden in 't gebergte, waar ze
den weg niet kennen.
Daar joist komt een extra tijding; ik lees vele namen
van gevlachte Hollanderswaaronder goede kennissen.
Maar gevallen is dr. Costerwar geheel Pretoria in
ronw dompelt. Hg was een eminent knappe man en
algemeen geëerd eu bemind. Ik zie ht m neg zooals
hij daar wegtrok een flinke krachtige man vol moed
en geestdrift. Je gemoed raakt toch in opstand bij al
deze dingen; dat znlke maunen moeten vallen in de
kracht van hnn leven door de geldzucht en valschbeid
van eenige schurken in Londen. De Engelsche soldaten
hebben de gewonden doodgestoken en zelfs het Roode
Kruis beschoten. Men zegt zelfsmaar dat is niet, te
gelooven, ze hebben de menschen van de ambulance aan
elkaar gebonden en voor de maxims geze'. Dat zon te
onmenschelijk zgn. Vele Hollanders hebben kannen
ontvluchten, omdat de Engelsche soldaten zich 's avonds
dronken hadden gedronksn. 't Moet een zoodje zijn
die Engelsche soldaten Gisteren kwamen weer krijgs
gevangenen maar znlke ongunstige gezichten 't moet
het schnim van het volk zijn.
Dundee is nu in onze banden en men bombardeert
Mafeking. De kansen staan niet slecht voor onzen kant,
maar deze nederlaag bij Elandslaagte heelt ons zoo ge
troffen omdat ze zoovele flinke en knai pe menschen
het leven heeft gekostmenschen wier plnais niet da
delijk kan worden aangevuld zooals die van een
gemeen soldaat. De Boeren prijzen zeer de Hollanders
en Dnitschers. Gelukkig ziju velen der Holland- rs ont
komen pnderen zijn gevangen. E- heersebt echter nog
groote onzekerheidmen weet van velen oog niets af.
Maar dat, dr. Coster is gevallen, is verschrikkelijk. Heel
Pretoria, ook de Afrikaners, deelen io 't verlies. R-ilz
was geheel kapot en ook de President zeer getreff-n.
Velen zijn ook ernstig gewond, waaronder ook nog goede
kennissen van me. We verlangen zeer naar een olficieele
lijst van dooden gewonden en gevangenen. Er zgn al
lui terng in 't dorp die den slag hebben meegemaakt.
Ze hebben kannen ontvlochten toen de Engelsche sol
daten stomdronken waren. En zij verklaren dat 't
waar is n- et eigen oogen hebben ze 't gezien dat het
Roode Krnis is geschonden. De arme m,-nschen die
liefdewerk doen aan vriend en vijand, zijn weikeljjk voor
het muxim gezet. De verontwaardiging hierover is onbe
schrijfelijk. Wel waren de soldaten dronken, maar elk
soldaat weet te goed, dat het Roode Krnis onschendbaar is.
Natuurlijk boort ge van deze schandalen en van de
Engelschen niets. De kabel is in hnnne banden en Diets
dan leugenachtige berichten gaan naar Europa. Zelfs
de kabels van de consuls worden verknoeid en verdraaid.
Voor geen laagheid ziet Engeland op.
Dat vind ik jmst zoo naar, dat men in Holland slechts
berichten krijgt nit Engelsche bron. Wie weet, wat men
at gehoord heeft! Natuurlijk, dat het sl cht gaat met de
Boeien, en de Engelschen zegeviereud Transvaal binnen-
tiekkeu. Niets van dat. De verliez-n der Engelschen
moeten ontzettend zijn; ze hebben uit pure angst Dundee
zoo snel verlaten, dat ze alle dooden en gewouden hebben
achtergelaten. Ook bet lijk van generaal Symons en dat
van zijn adjudant. Men heeft op ie lijken belangrijke
stokken gevonden. Ammunitie, mondvoorraad, alies heett
de vijand achtergelaten. Ze zgn bang als de dood voor
het schieten der Boeren een der gevangen Engelsche
olficiereu heeft geZ'-gd dat hij met bad g> dacht, dat
ze zoo konden schieten daartegen was met te vechten,
en bij was maar blij, dat hij er nit was.
De vluchtelingen hit Dundee zijn door de Boeren opge-
