Het gedrag van Engelsche troepen.
Buitenland.
l)e oorlog in Zuid-Afrika.
Beëedigde verklaring van A. W. J. Voster.
i
I
1
Dat wij zoo lang bij dit geval hebben stilgestaan is
wel 't beste bewijs, dat overigens de stof voor onze
week-kroniek niet zeer overvloedig is. Er gebeurt wel
het een en ander in Amsterdam, waarover wat zou te
vertellen zijn in gewone dagen, maar tegenwoordig is
met alles, wat niet in verband staat met den oorlog in
Zuid-Afrika, weinig eer te behalen. Die algemeene belang
stelling kreeg weder kostelijk voedsel door de schitte
rende wapenfeiten der Boeren, welke algemeene vreugde
wekten. Vooral Zaterdagmorgen, toen de stads-edities
der ochtendbladen bgzonderheden meedeelden over de
nederlaag van sir Redvers Bulier, drong door
den kouden mist in de straten een universeele blijdschap
door die oversloeg van den een op den ander, onver
schillig van welken rang of stand. De heer Wormser, die
specialiteit in Zuid-Afrikaansche zaken is geworden, stak
de vlag uit en 't was wel vreemd, dat het voorbeeld
ioo weinig navolging vond. Overigens blgven de Amster
dammers bij al hun enthousiasme van meening, dat men
het hoofd niet moet verliezen bij het schenken van giften
voor de weduwen en weezen onzer gesneuvelde stamver
wanten Deze week zgn namelijk voor dat doel de lang
voorbereidde collectes gehouden, waarbij geen huis of
bovenhuis werd overgeslagen. Ondanks de snerpende
koude gingen dames en hoeren met hnnne bossen rond
en als het resultaat met hun ijver in overeenstemming
was geweest zou minstens een ton zijn bijeengebracht.
Do werkelijkheid lijkt echter niet veel daarop; wel zijn,
terwijl wij dit schrijven, nog maar de opbrengsten van
enkele districten bekend, maar toch kan nu reeds gezegd
worden, dat 't bijzonder zal meevallen als een totaalsom
van f 20.000 wordt verkregen. Een aardig idee was 't
van eenige collectrices om zich in den Mercurius-tempel
te wagen, waar de Beursheeren flink hebben moeten
offeren. Er waren zulke lieve gezichtjes bij, waarvan de
smeekende uitdrukking zelfs de soliedste financiers be
woog om in 's hemels naam hun budget voor Transvaal-
liefdadigheid te overschrijden.
Intusschen niet alleen in Afrika maakt de oorlog
slachloffers wij hebben ze hier bij duizenden in onze
onmiddellijke omgeving. Het ingesloten Kimberley voor
ziet de maikt niet langer van ruwe diamant en de grond
stoffen, die er nog waren vóór den oorlog, zijn langza
merhand uitgeput geraakt. Het verschrikkelijkst is nog
wel dat het eind van dezen treurigen staat van zaken
niet is te zien; zjj die nu nog werk hebben staan b.oot
aan het gevaar dat ook zg binnenkort in de gelederen
der werkloozen moeten treden. De eenigendie proh-
teeren en dat is juist zoo'n schril contrast zgn de
juweliers die een ruime collectie geslepen in hun bezit
hebben want de prijzen daarvan zijn reeds gestegen en
zullen zeker voortdurend hooger worden. Een commissie
heeft zich gevormd om aan hen die in nood verkeeren,
hulp te bieden 't is te hopen dat haar voldoende
gaven zullen toevloeien om ten minste de ergste ellende
buiten te sluiten, 't Gaat toch niet aan al die werklieden,
die buiten hun schuld niet kunnen arbeiden, tot den
bedelstaf te laten vervallenworden zij nu geholpen zoo
dat zij op de been kunnen blijven dan zullen zij ais
de aanvoer wéér is begonnen gelegenheid hebben om te
vergoeden wat thans aan ben wordt besteed. Ook bg de
autoriteiten wordt van verschillende kanten aangedrongen
om harerzijds met hulp het voorbeeld te geven doch
daarbij komt men op een terrein waar wettelijke bepa
lingen en het gevaarlgke van precedenten terughouden
van handelen naar den aandrang des harten. Particulieren
moeten hier helpend optreden en wanneer binnenkort
blijktdat de Transvaal-collecte zoo betrekkelijk weinig
heeft opgeleverd omdat de meeste ingezetenen al een
groot bedrag voor de diamantbewerkers hadden wegge
legd dan zou de tegenvaller veranderen in erkenning,
dat ile giften-verdeeling nog zoo slecht niet is geweest.
Glaubst Dus
De bladen erkennen het ernstige van den toestand en
laken zeer scherp het ministerie, dat een oorlog uitlokte,
waarop men niet voorbereid was. De buitenlandsche pers
is eenstemmig in haar oordeel, dat Engeland's positie in
Zuid-Afrika zeer ernstig gevaar loopt. Zoo zegt b. v. de
«Kölnische Zeitung"
«Voorloopig is het doel, Ladysmith te ontzetten, niet
bereikt en als Buller niet meer de kracht heeft, om
spoedig tot een nieuwen aanval over te gaan en met een
voor hem gelukkiger gevolg, dan is het lot van de divisie
van generaal Mlhite beslist. Op dit oogenblik is het de
vraag of de Engelschen wel ooit dezen veldtocht tot een
voor hen goed einde zullen kunnen brengen. Gelukt zulks
niet, dan zjjn de gevolgen niet te overzien."
Te Dublin, de hoofdstad van Ierland, vinden heftige
betoogingen plaats tegen Chamberlain, en deze zal wijs
doen, zjjn voorgenomen bezoek aan die stad uittestellen.
Een hofbericht meldtdat de toebereidselen voor de
reis der Koningin, die den 20 van Windsor zou vertrek
ken, zgn uitgesteld tot na Kerstmis, daar de vorstin niet
ver van Londen wil zgn bij den tegenwoordigen toestand
in Zuid-Afrika.
KW O KIi.% WII. De nederlaag door generaal Buller
geleden heeft in Engeland groote verslagenheid te weeg-
gebracht. En geen wonder Na Gatacre's onbesuisd voort
rukken en zgn nederlaag bij Stormberg, nadat Methnen's
vliegende colonne bg Modderrivier en MagerfoDtein zulke
slagen zijn toegebracht, dat van het voorgenomen ontzet
van Kimberley voorshands geen sprake kan zijn, heeft
thans ook generaal Buller, de opperbevelhebber, wiens
krijgskundige bekwaamheden door de Engelsche pers zoo
hoog geroemd werden en van wiens bezadigde en kalme
leiding men zooveel verwachttezulk een neder
laag geleden, dat hij ernstig bedacht moet zgn hoe hjj
mogelijke aanvallen der Boeren zal kunnen weerstaan!
Bgzonderheden omtrent den slag bij Colenso ontbreken nog,
alleen weet men dat de »officieele" cijfers melden, dat er
van de offioieren 6 gesneuveld, 42 gewond 15 krijgsge
vangen en 3 vermist zijn, terwijl het verlies aan minde
ren in het geheel ongeveer 1000 bedraagt. Onder den
indruk der verpletterende tijding, heeft de Regeering on
middellijk lord Roberts tot opperbevelhebber benoemd.
Roberts, een man van 67 jaar, die in de oorlogen tegen
Afghanistan een groote reputatie verwierf, zal vergezeld
worden door lord Kitchener, den welbekenden Sirdar",
den held van Omdurman. Er wordt zooveel mogelijk
spoed gemaakt met het vertrek der 6e en 7e divisie,
terwijl de 8ste onverwjjld zal worden gemobiliseerd.
hem dan zijne schuld niet willen kwgtschelden De
pachters klagen allen."
»Ei zoo heeft mijne dochter al met de pachters ge
praat, en meenen ze misschien dat dit hun wat baten zal
De pachters klagen altjjd Hesterdaar hebt gij geen
verstand van.
»Nn, ik moet weg, en gjj gaat in huis, en als er pach
ters mochten komen om mij te spreken, dan houdt gij
geen praatjes met hen, hoor je, maar zegt eenvoudig, dat
ze na twee uur terug bunnen komen, verstaat ge
Hester boog het hoofd, ten teeken van berusting, doch
toen haar vader vertrokken was, kwam daar een vast
beraden uitdrukking op haar gezichtje. Haastig zocht zij
haar schrijfgereedschap en zette zich neder om een brief
te schryven toen zij er mede gereed was, sloeg zg haar
mantel om en verliet het huis om zelf den brief op den
post te doen.
Wordt vervolgd.
FRANKRIJK. Generaal Galliffet ontving vóór
eenigen tijd van Emile Zola het verzoek, een enquête te
willen instellen naar het verstrekken der geheime stukken
die op zgn vader betrekking hadden, hetgeen geschied was
aan Judet van de »Petit Journal", in den loop van de
zaak Esterhazy Dreyfus.
De enquête, nu beëindigd heeft aan het licht gebracht,
dat de schuldige kolonel Henry was. De minister van
oorlog heeft Zola hiervan mededeeling gedaan, terwijl hij
in krachtige bewoordingen het gebeurde afueurt, doch
mededeelt, dat door het sterven van den betrokken officier
geen voortgang aan de zaak gegeven kan worden.
ZUID-AFRIKA. Volgens de beknopte en schaarsehe
telegrammen (er zijn er nog geene uit Pretoria ontvangen)
rukte generaal Balier met 4 brigades op. Twee dier
brigades werden aangewezen om te pogen een der over
gangen van de Tugela te forceeren generaal Lyttelton
werd in bet centrum geplaatst, om hulp te verleenen
aan de brigade die het eerst de rivier over zou zijn.
Bovendien zon de aanval gesteund worden door de ge-
heele artillerie, namelijk twee batterijen veldartillerie en
een batterij twaalfponders van de marine.
De brigade van generaal Hart, die op den linker
vleugel ageerdeleed daar al spoedig zoo ontzettende
verliezen dat zij moest terugtrekken.
Generaal Hildyard drong tot in het station Colenso
door, gevolgd door generaal Lyttelton. Doch de artillerie,
die dezen aanval steunen zou, werd zoo vreeselijk onder
vuur genomen dat Buller tot den terugtocht bevel gaf.
Van zijn achttien stukken geschut moest hij er tien in
handen van den vijand laten; een kanon werd door het
granaatvuur van de Boeren vernield.
Dat er aan ontzet van Ladysmith niet gedacht kan
worden, vóór er nieuwe en belangryke versterkingen in
Natal zgn aangekomen maakt de overgave van White
zeer waarschijnlijk. Reeds eenige dagen geleden was zijn
toestand verre van rooskleurig en de nederlaag van het
ontzettingsleger zal zgn troepen natuurlijk ten zeerste
demoraliseeren.
De opstand der Natalsche kolonisten neemt steeds
grooter verhouding aanterwijl uit Stormberg gemeld
wordtdatna Gatacre's nederlaagde geheele land
streek ten Noorden in staat van opstand is. De Kaffers
daar en in Bechuanaland zgn ook woelig en verliezen
hun vertrouwen op de Britsche macht.
Telegrammen uit Mafeking tot 6 December melden,
dat in den strategischen toestand daar feitelijk geen
verandering is gekomen. De Boeren hebben thans de
beschieting gestaakt en besloten te trachten het garnizoen
tot overgave te dwingen door honger en dorst. De
insluitende macht bedraagt thaDS nog 2000 man onder
generaal Snijman.
De Rhodesische vliegende colonne onder bevel van
kolonel Plainer kon niet verder voorwaarts trekken
(naar Mafeking) wegens de zwelling van de Krokodil
rivier. De Boeren zgn naar het binnenland van Trans
vaal teruggetrokken.
zjj mij van het paard af te klimmen. Laxton bovengemeld
kwam toen by mij en haalde mgn kruis af. De Engelschen
visiteerden mij. Ik was geheel ongewapend daar ik bij
den ambulancewagen behoorde. Laxton bracht toen een
riem en maakte die om mijn lijf vast en hjj koppelde
mij vast aan Joseph Munroe Izak Hattingh Barend
van Colier Johannes Burger, Gert Wasterman, Cornelia
BotesPiet KrugerPaul BotesBarend van Dijk
Antonie SmitAntonie Kruger, Frans Steenkamp, Gert
de Jager en Frederik de Jager, die aan een kar gebonden
waren. Toen dit alles gebeurde had ik een rood kruis
op mijn arm. Terwijl ik stond te kijken in de richting
van het gevecht, staken zg met de punten van hun
zwaarden voor op mgn borst en achter op mijn rug,
waardoor mijn regenjas beschadigd werd.
Laxton voormeld zeide toen hij is een van diegenen,
die Newcastle eergisteren innamen en dat hjj mij aldaar
gezien had. Ik zeide: jij lieg, ik kom van Krugersdorp.
Verscheidenen van de onzen bevestigen dit.
Terwijl de Engelschen de menschen van Lukas Meijer
met een Maxim van achteren schoten, bestormden de
burgers de troepen, die vluchten naar onze richting en
toen zeide de officier door Laxton aan ons, dat hij voor
nemens was de laagte door te gaan naar de bult aan
den overkant en dat wij achter de kar moesten hard-
loopen en hg, die weigerde dit te doen, zou doodgeschoten
worden. Wij waren toen niet meer vast aan de kar, doch
aan elkander gekoppeld.
Toen vluchtten zij in harden galop voorwaarts en
sleepten ons mede, ten gevolge waarvan wij zeer mis
handeld werden. Nadat wij de laagte door waren, kon ik
geen stap verder en daarop zeide ik aan den officier, dat
hij mij maar «schieten" moest, als ik verder moest gaan-
De officier reed daarop vooruit a;hter het kanon en
de kar en wenkte ons met zgn zwaard te komen. Toen
wij op de bult kwamen, hielden de Engelschen in en wij
ook. De burgers waren op dat oogenblik te ver om te
helpen. Toen de Engelschen eenige (ongeveer 8) onzer
burgers zagen aankomen, mikte een hunner met zijn
revolver, naar gissing op ongeveer 40 treden op ons, die
aan elkaar gebonden, weerloos en ongewapend waren.
Hij zal ons doodschieten, riepen mgn medegevangenen
uit, wat zullen wij maken Ik weet nog een ding, zei
ik, laten wij bidden en net als ik mijn arm uitstrekte
om te bidden, schoot een der 8 voormelde burgers op
600 tree den Engelschman die ons wilde doodschieten
in den arm, zoodat zijn revolver neerviel en hij verhin
derd werd zijn doel uit te voeren. Hij reed toen terug
naar zgn manschappen bij de Maxim en toen vuurden
zg twee keer met het kanon op ons, waardoor twee
onzer gewond werden.
Voor zij verder konden schieten werden de Engelschen
door onze burgers verdreven en zoo ontkwamen wij.
(w. g.) A. W. J. VOSTER.
Beëedigd voor mg den 1 Nov. '99 te Pretoria.
L. J. JACOBSZ, Vrederechter.
In het nummer van de «Randpost" van 3 Nov. een
artikel vol verontwaardiging over het gedrag van den vijand:
»Wat de vijand nu ook moge aanvoeren ter verontschuldi
ging van zgn gedragzal hij geen enkel excuus kunnen
vinden voor
lo. Het tweemalen doorsteken door eenzelfden lancier
van den zwaar gewonden De Jonge, die in hulpeloozen
toestand nederlag en zijne handen ophiefom genade te
vragen.
3o. De vreeselijke slachting van een reeds gevangen
genomen Duitscher.
4o. Het stelen der kleederen en artikelen vin waarde
van generaal Koek, een oud man, die met zijn wonden,
bijna geheel ontkleed, een kouden nacht in het veld
bleef liggen.
Kaatste Berichten.
Hoe de Engelsche troepen zich jegens de gevangene
en gewonde Boeren gedragen, blijkt uit de volgende
berichten, overgenomen uit de Transvaalsche bladen
Op 20 October 1899 waren dr. van der Merwe en ik op
reis naar de vechtplaats te Dundee, waar generaal Meijer
zich bevond. Dr. van der Merwe en een andere dokter
reden in een spider. Ik was minstens 200 of 300 treden
achter de spider. Ik zag toen een aantal Engelsche sol
daten op de spider klimmen. Twee of drie der Engel
schen kapten naar het hoofd van dr. van der Merwe,
doch hij koetste. Daarop reed de spider vlug vooruit. De
dokters liepen achter de spider, tusschen de soldaten,
die hen vooruit dreven. Op de spiders van de dokters
was een Roode Kruisvlag en zij waren ongewapend.
Iedere dokter had bovendien een rood kruis op zgn arm
en hoed. Dr. van der Merwe verklaarde aan mij later,
dat hjj de soldaten op de Roode^ Kruisvlag wees, doch
zij zeiden«damrn" de Roode Kruis. Daarop brachten
zij aan den vlagpaal twee kappen toe.
Voordat ik de dokters zag, kwam Laxton de persoon,
die thans krijgsgevangene is, by mij. Hjj vroeg van welke
menschen ik was. Ik zeide van Krugersdorp. Hg vraagde
waar die menschen waren. Ik zeidedaar vechten ze
ik kan ze zien vechten. Hg reed terug en ik vooruit.
Toen ik op de bult uitkwam kreeg ik de spider van
dr. Van der Merwe in het oog en gebeurde hetgeen ik
reeds verklaard heb en stormden een aantal lanciers
ongeveer 200 op mij af. Zg kwamen bg mg. Ik hield
mijn paard in en groette hen. Toen ik groette sloegen
zij mij met den platten kant van hun sabels op mgn
hals en hoofd. Zij gingen toen met mjj vlug vooruit in
de richting waar de spider en de andere ambulancewagens
wareu. Ik wierp de tengels van dr. Van der Merwe s
paard naar hen toe en toen kreeg ik weer een slag op
mgn nek met het zwaard. Ongeveer honderd treden aan
de andere zijde van de ambulancewagens stonden nog
omtrent honderd soldaten en daar gekomen zjjnde, bevalen
PARIJS18 Dec. Uit Liverpool aan de «Temps''
Een bijzondere correspondent van de «Liverpool Daily
Post", naar men gelooft de heer Edward Russellde
eigenaar van het bladschryft dat de nederlaag van
generaal Buller voor het departement van oorlog een
zeer zware tegenslag was daar de generaal Woensdag
nog een zeer optimistisch telegram zou hebben gezonden,
waaruit vast vertrouwen op de overwinning doorstraalde.
Hij seinde, dat hij de Boeren tusschen twee vuren had
en wel geloofde, hen te knnnen verpletteren.
De rampen van de vorige week hebben de Koningin
diep bedroefd men heeft reden om te vreezen dat baar
gezondheid daaronder zal lijden, want de vorstin keurde
den oorlog niet dan met tegenzin goed op de verklaring,
dat de operaties spoedig geëindigd zouden zgn.
PARIJS, 18 Dec. Uit de «Petit Temps"
Men zegt in militaire kringen te Londendat het
eerste werk van lord Roberts is geweest aan de generaals
die ten westen en ten zuiden van den Vrijstaat opereeren,
het bevel te seinen zich t»n oosten en achter De Aar
te concentreeren in afwachting van zijn aankomst en
de komst der versterkingen.
BRUSSEL18 Dec. De «Ind. Beige" verneemt nit
Londen
gerust zeggen dat de geheele strook der
tusschen Gueenstown eu de Oranjerivier in
Men kan
Kaapkolonie
opstand is.
PARIJS
18 Dec. De «Petit Temps" verneemt uit
Londen dat volgens een telegram uit Kaapstad het be
sluit tot wapening van de Britsche kolonisten in de
Kaapkolonie een zeer diepen indruk heeft gemaakt op
de Afrikaander bevolking. Dit besluit zal ernstige ge
volgen hebben.
PARIJS, 18 Dec. Van den Londenschen correspondent
van de «Temps"
Het gerucht dat Kimberley genomen was en andere
verontrustende geruchten liepen heden aan de Beurs
maar het departement van oorlog en andere belang
hebbende administraties bevestigden deze geruchten niet.
PARIJS18 Dec. De «Petit Temps" verneemt nit
Londen dat daar verteld wordtdat lord Methnen's
positie zeer critiek is.
De «Saint James's Gazette" bevat een telegram nil
Oranjerivier meldende dat een Boerencommando m
Methnen's rug -oprukt om zgn verbinding af to snij
