2
II
I
„naar d« voorschriften dez«r wat ingericht an in
„stand gehouden".
„In andere gemeenten kan een gymnasium
worden opgericht";
en op artikel 8 dier wet luidende
„Aan de gemeenten kan ten behoeve van hare
„gymnasia uit 's rijks kas subsidie worden ver
leend."
dat volgens artikel 114 dier wet de gemeenten,
meer dan 20000 inwoners bevattende, gehouden
zijn binnen drie jaren na de laatste volkstelling
aan hunne verplichting tot het oprichten van
een gymnasium te voldoen
dat de gemeente Alkmaardie op 31 Decem
ber 1898 eene bevolking van 18157 inwoners
teldena verloop van zeven jarenwanneer de
bevolking in dezelfde mate blijft toenemen als
dit in de laatste zes jaren is geschied, het getal
van 20000 inwoners zal hebben overschreden
dat het alzoo te voorzien isdat uiterlijk
binnen driejaren na de volkstelling die gehouden
zal worden in het jaar 1909 d. i. in het jaar 1912,
de gemeente Alkmaar wettelijk verplicht zal zijn
tot oprichting van een gymnasium
dat, zoo de gemeente Alkmaar rekening hou
dende met haar tegenwoordige opkomst en bloei
in verband met haar geenszins ongunstigen finan-
cieelen toestand, thans onverplicht tot de oprich
ting van een gymnasium zou overgaan, slechts
doet, waartoe over eenige jaren voor haar de wet
telijke verplichting bestaat
dat bij de berekening van de kosten, die voor
een op te richten gymnasium jaarlijks zullen
gevorderd worden, op den voorgrond moet ge
steld worden
a. dat het Rijk tot dusver aan nagenoeg alle
gemeenten, die tot oprichting van een gymna
sium zijn overgegaan, de helft van de zuivere
kosten vergoedt, waaronder niet verstaan wor
den de kosten, die uitsluitend voor rekening van
de gemeente komen en waarbij voornamelijk
moet gedacht worden a^n kosten van het school
gebouw.
b. dat de gemeente onder den bestaanden toe
stand reeds eene jaarlijksche uitgaaf doet van
f 2825,voor de klasse van oude talen
dat bij die berekening is aangenomen dat het
gymnasium te Alkmaar aan een dertigtal leer
lingen onderwijs zal verschaffen welke raming
zeer bescheiden mag worden genoemd in verge
lijking met het nader aan te geven getal leerlingen
aan de gymnasia iri andere gemeenten, die wat
het getal harer inwoners betrelt, beneden de
gemeente Alkmaar staan
dat adressanten in overleg met den heer In
specteur der Gymnasia en in verband met het
vooropgestelde, van de jaarlijks gevorderde kosten
voor een op te richten gymnasium hebben opge
maakt de volgende
Lijst van te onderwijzen vakken en aan te stel
len docenten en begrooting van kosten
Een rector
Een conrector
Twee leeraren in de oude talen
hoogstens
Een leeraar in het Nederlandsch
Een leeraar in de Geschiedenis
en Aardrijkskunde
Een leeraar in de Wiskunde
Een leeraar in het Fransch
Een leeraar in het Engelsch
Een leeraar in het Duitsch
Een leeraar in de Natuurkunde
Een leeraar in de Natuurlijke
Historie
Een leeraar in de Scheikunde
Een amanuensis b/h onderwijs
in de Natuurkunde
Een concierge
Verlichting en verwarming
Schoolbehoeften
Bureaukosten college curatoren
f
75'
3000,—
2500, -
4000,—
1250,—
2000,—
2000,—
1200,—
1000,—
1000,—
600,—
800,-
200,-
100,—
500,—
300,—
400,—
50,—
Te zamen 20900,
Welk bedrag echter verminderd wordt met
1°. het jaarlijksch minerval, stel 100,— per
leerlingen aangenomen dat het onderwijs
zal verstrekt worden aan 30 leerlingen alzoo
f 3000,—
Zoodat een zoodanig gymnasium,
behoudens de na te noemen kosten,
die steeds voor rekening der ge
meenten gebracht worden, een jaar
lijksche uitgaaf zou vereischen van 17900,
Waarvan door het Rijk de helft
wordt vergoed ad 8950,—
en voor rekening van de ge
meente komt de wederhelft ad
f 8950,—.
terwijl behalve die wederhelft ad f 8950,
voor rekening der gemeente zou komen
de huur van de na te noemen school
lokalen 600,
zoodat de gemeente voor de in
standhouding van het gymnasium
jaarlijks zal moeten bijdragen eene
som vanf 9550,—
dat hierbij echter in aanmerking behoort te
worden genomen dat door de oprichting van een
gymnasium de thans bestaande klasse vooroude
talen vervalt tegelijk met de jaarwedde van den
leeraar in die talen bedragende f 2500,het
loon van den concierge a f 50,het onderhoud
der schoolmen beien, verlichting en verwarming,
stel 75,en de door de oprichting van het
gymnasium vrijkomende huurwaarde van het
pèi'ceelwaarin thans het onderwijs in de oude
talen wordt gegeven begroot op f 200,—, te
zamen alzoo f 2825,— zoodat de inrichting van
een gymnasium te dezer stede een jaarlijksche
uitgaaf van f 6725,— meer zou vereischen dan
thans voor het onderwijs in de oude talen door
de gemeente wordt besteed, waarbij echter geen
rekening is gehouden met de schoolgeldendie
thans voor het onderwijs betaald worden
dat. behalve die jaarlijksche uitgaaf nog een
som behoort te worden uitgetrokken voor de kos
ten van inrichting van het gymnasium, waar
onder hoofdzakelijk verstaan wordt de aanschaf
fing van schoolmeubels. in welke uitgaaf tevens
op een subsidie van het Rijk mag gerekend
worden
datwat betreft de hierboven gestelde post
van f 600,huur voor de schoollokalen, eene
nadere toelichting noodzakelijk is
dat eene commissie uit adressanten zich in
betrekking heeft gesteld met heeren Regenten
van het Burgerweeshuis alhier, teneinde van hen,
zoo mogelijk eene bereidverklaring te verkrijgen,
om, wanneer de Raad der gemeente zou beslui
ten om tot de oprichting van een Gymnasium
over te gaande vele en voor het beoogde doel
zeer geschikte lokalen in het onder hun beheer
staande gebouw
en
die steeds onge
bruikt worden gelaten ten behoeve van het te
geven onderwijs in huur af te staan
dat die commissie in hare pogingen naai' wensch
is geslaagd en de plaats gehad hebbende bespre
kingen en onderhandelingen dit resultaat hebben
opgeleverd dat heeren Regenten van het Burger
weeshuis alhier bereid zijn om, wanneer de ge
meente Alkmaar tot de oprichting van een
gymnasium overgaatmede te werken om de
voor de inrichting van een gymnasium benoodigde
lokalen daartoe te verhuren voor eene som van
f 600,'sjaars;
dat die lokalen, die een gedeelte van de eerste
verdieping van het gebouw uitmaken en één
geheel vormen, dat gemakkelijk en met zeer
weinig kosten is af te scheiden en van buiten
toegankelijk te maken, thans op een enkele uit
zondering na nooit gebruikt worden
datnaar adressanten meeningbezwaarlijk
in deze gemeente eene zoo goede en geldelijk
niet te veel bezwarende gelegenheid voor het
geven van gymnasiaal onderwijs kon gevonden
worden, dan daar ter plaatse, en deze meening
ook gedeeld wordt door den Heer Inspecteur
der gymnasia, die deze localiteit persoonlijk heeft
bezichtigd
dat adressanten echter, wanneer de Raad eene
andere meening zou zijn toegedaan niet op dit
onderdeel van hun verzoek willen aandringen
maar zich gaarne ten aanzien van de plaats waar
het gymnasiaal onderwijs zou worden gegeven
verklaren te refereeren aan 'sRaads oordeel in deze;
dat adressanten nog onder de aandacht van
uwen Raad wenschen te brengen de navolgende
bijzonderheden betredende de gymnasia hier te
lande, zooals die aan hen zijn medegedeeld door
den Heer Inspecteur der Gymnasia met de door
Z.H.E.G. daarbij welwillend gegeven adviezen;
dat het aantal gymnasia in ons land bedraagt
negen en twindg. waaronder elf die door de ge
meenten onverplicht zijn opgericht, zijnde de
navolgende meerendeels met een geringer zielen
aantal dan Alkmaar, n.l.
de gemeente Gorinchem met 11994 inwoners,
tellende dit gymnasium 29 leerlingen
de gemeente Doetinchem met 3810 inwoners,
tellende dit gymnasium 126 leerlingen;
de gemeente Tiel met 10435 inwoners, tellende
dit gymnasium 39 leerlingen
de gemeente Zutphen met 18419 inwoners,
tellende dit gymnasium 49 leerlingen
de gemeente Middelburg met 18635 inwoners,
tellende dit gymnasium 47 leerlingen
de gemeente Amersfoort met 18316 inwoners,
tellende dit gymnasium 73 leerlingen
de gemeente Sneek met 11794 inwoners, tel
lende dit gymnasium 46 leerlingen
de gemeente Kampen met 19779 inwoners,
tellende dit gymnasium 78 leerlingen;
de gemeente Winschoten met 9095 inwoners,
tellende dit gymnasium 55 leerlingen
de gemeente Assen met 10964 inwoners, tel
lende dit gymnasium 42 leerlingen
de gemeente Gouda met ongeveer 20000 in
wonerstellende dit gymnasium 61 leerlingen;
dat het naar alle waarschijnlijkheid wel mag
worden aangenomendat de gemeente Alkmaar,
wanneer in het jaar 1912 de oprichting vaneen
gymnasium voor haar verplichtend zal zijn, niet
in de termen kan vallen van vrijstelling van deze
hare wettelijke verplichting, overeenkomstig art.
6, al. 3 van de wet op het llooger Onderwijs,
daar toch van de eenige wettelijke reden voor
deze vrijstelling „dat op bezoek van het gym
nasium weinig te rekenen zal zijn," geen sprake
kan zijn in eene gemeente als Alkmaar is die,
als arrondissements-hoofdplaats vele ingezete
nen telt, wier zonen buiten twijfel van de gele
genheid om daar ter plaatse gymnasiaal onder
wijs te ontvangen zullen gebruik maken
Duitsch gemiddeld 9 uren.
dat de bevoegdheid om onderwtjs aan een gym
nasium te geven in de nieuwe talen, wiskunde,
geschiedenis en aardrijkskunde, afhankelijk is van
het bezit eener akte van bekwaamheid in die
vakkenvolgens de wetten op het Hooger en
Middelbaar Onderwijs;
dat in alle de gymnasia van kleinen omvang
de leerlingen, voor zooveel betreft het onderwijs
in de natuurkundescheikunde en natuurlijke
historie, gebruik maken van de voor dat onderwijs
bestemde lokalen aan de Hoogere Burgerschool
en adressanten zich vooraf hebben vergewist,
dat ook te Alkmaar de mogelijkheid daartoe
geenszins is uitgesloten
dat het wenschelijk zou zijn, dat bij de inrichting
van een gymnasium te dezer stede, ten aanzien
van het onderwijs in de nieuwe talen, gebruik
werd gemaakt van de onderwijskrachten aan de
Hoogere Burgerschool alhierdochwanneer
daartegen bezwaren zouden bestaandie niet uit
den weg kunnen worden geruimd, pogingen zouden
kunnen worden aangewendom die onderwijs
krachten te bekomen uit het onderwijzend per
soneel aan de Cadettenschool alhier verbonden
en dat de docenten aan het gymnasium per
week onderwijs hehben te geven gedurende het
aantal uren hiervoren vermeld, te weten:
Wat betreft het onderwijs in de Oude Talen en
de Oude Geschiedenis, te geven door den rector,
den conrector en twee leerarente zamen 80 uren.
Voor het onderwijs in de Geschiedenis 12 uren
en voor dat in de Aardrijkskunde welke beide
vakken door één leeraar kunnen worden onder
wezen 6 a 7 uren.
Voor het onderwijs in de Scheikunde 2 uren.
Voor dat in de Natuurlijke Historie 8 uren.
Voor dat in de Natuurkunde 6 uren.
Voor dat in de Wiskunde 23 uren.
Voor dat in het Fransch 12 uren.
Voor dat in het
Voor dat in het Engelsch 9 uren.
Voor dat in het Nederlandsch 12 uren.
dat adressanten zich vleienna bovenstaande
uiteenzetting, te hebben aangetoond
dat in eene gemeente als Alkmaardie juist
tengevolge van haren voorspoed, wel genoodzaakt
is alles te bevorderen wat strekken kan tot hare
verdere ontwikkeling en vooruitgang, omdat
in de onderlinge concurrentie der kleinere ge
meenten en de voor dezen nadeeligen invloed
der groote steden stilstand onvermij lelijk leidt
tot achteruitgang het alleszins billijk verzoek
van vele ingezetenen om hunne zonen in de stad
hunner inwoning zelve te doen opleiden voor
het universitair onderwijs, uit het oogpunt van
het belang der gemeente en van hare ingezetenen
bezwaarlijk kan worden ter zijde gesteld en dit
belang inderdaad medebrengt dat in deze ge
meente een gymnasium worde opgericht;
dat voorts bij het bestaan hier ter stede van
een zoodanige inrichting van onderwijsin het
wezen der zaak zeer vele inwoners der gemeente
belang hebbenniet slechts ouderswier zonen
te Alkmaar het onderwijs zullen kunnen ont
vangen, waartoe deze thans, tengevolge van den
bestaanden gebrekkiger! toestand, elders een ge
legenheid zullen moeten vinden, maar niet minder
de zaak van fmanciëele zijde beschouwd
de vele neringdoenden winkeliersambachts
lieden eigenaren en verhuurders van woningen
en zoovele anderedie allen gebaat zijn bij de
opneming van zulke ingezetenen in de bevolking,
van wie de vervulling hunner levensbehoeften
ten goede komt aan allen, die door hun beroep,
bedrijf of nering geroepen zijn om in die be
hoeften te voorzien
dat adressanten dan ook niet aarzelen om als
hunne overtuiging uit te spreken, dat ook deze
directe voordeelen voor de ingezetenen en evenzeer
de indirecte, zooals die hierboven zijn aangegeven,
de oprichting van een gymnasium in deze gemeente,
volkomen rechtvaardigen.
Redenen waarom adressanten uwen Raad ver
zoeken te willen overgaan tot het oprichten van
een gymnasium te dezer stede,
(get.)
't Welk doende enz.
F. H. G. van der Hoeven.
van Lidth de Jeude.
A. P. H. de Lange.
A. Dorbeck.
W. C. Bosman.
W. H. Moll.
H. J. H. Modderman.
van der Feen de Lille.
Ds.W. A. v.Griethuijsen.
J. van Reenen.
H. P. M. Kraakman.
o
"O
CD
CD
3
CD
3.
Cl.
CD
P
3
Druk van Herms. Coster Zoon, Alkmaar.
