Op de eerste verdieping vindt U de ateliers der aan
staande costnumnaaisters. Zij knnnen daar van alles, dit
vak betreffende, leeren van het vervaardigen van de
eenvoudige kinderjurk af tot de meest samengestelde
galajapon zooals de kleine modellen, allen zelfstandig
werk der meest gevoi derde leerlingen, U doen zien.
Daarnaast is de vakteekenzaal, waar de leerlingen, die
gedurende de eerste l1/» jaar voorbereidend teekenonder-
wijs hebben ontvangen, verder opgeleid worden voor het
door haar gekozen vak.
Hier worden ontwerpen gemaakt voor de versiering
van japonnen, voor borduurwerken, kamerversiering,
aardewerk, porselein en geschilderd gobelin.
Op deze verdieping is nog een lokaal voor meer vol
wassenen die eenen cursus van l1/* jaar volgen, of die
slechts in enkele vakken onderwijs ontvangen.
Op de tweede verdieping zijn de zalen, waar onderwijs
wordt gegeven in handnaaien, mazen, stoppen,verstellen,
knippen en machinena&ien.
Hier wordt ook onderwijs gegeven in het borduren,
zoowel met de hand als met de verschillende machines.
Ik heb getracht U een beeld daarvan te geven door
het tentoonstellen van 3 geborduurde schermen van on
geveer gelijke groottehet eene, met de hand gebor
duurd, is het werk van 3 weken,
het tweede, met de Singermachine geborduurd, is het
werk van 10 dagen,
het derde, met de machine coudo-brodeur geborduurd,
is het werk van 2 dagen.
Een vierde scherm is geschilderde gobelin.
Op deze verdieping is ook de zaal, waar het voorbe
reidend teekenonderwijs wordt gegeven.
Naast de speelplaats buiten bevindt zich de proeftuin,
waar de leerlingen, wier vak het medebrengt, of die
daartoe den lust gevoelen, zich kunneu bekwamen in
het kweeken van groenten, vruchten en bloemen.
Dat het onderwijs, aan onze school gegeven, op prijs
wordt gesteldwordt bewezen door het feit, dat de
school, die op 20 Februari 1896 begon met 37 leer
lingen, thans 350 leerlingen telt.
Daarvan zijn 150 leerlingen ingeschreven voor den
volledigen cursus,
45 voor afzonderlijke cursussen, en
155 voor den avondcursus, die gevolgd wordt door
meisjes en vrouwen uit den werkmansstand, die voor
het grootste gedeelte reeds in betrekking zijn en dus ge
durende den dag geen tijd beschikbaar hebben.
Dat de school tot dezen bloei heeft kunneu komen,
voor een groot gedeelte te danken aan de wijze, waarop
onderwijzeressen en onderwijzers hunne taak hebben op
gevat.
Van harte zeg ik hun dank ervoor en hoop, dat zij
zullen voortgaan met ons samen te werken tot steeds
grooteren bloei der school
En gij, leerlingen in Uwe hand ligt voor een goed
deel de toekomst der schoolGij hebt zoo even gezongen
«verdubbeld is onze ijver nu!" Sommigen Uwer hebben
dit reeds getoond gedurende de laatste weken toont
het nu allen, dat gij de opofferingen waard zijt, die zoo
velen zich hebben getroost in het belang van Uwe op
voeding.
Met, een woord van dank ben ik begonnen, met een
bede en met eene belofte wil ik eindigen.
De toekomst der school, die het welzijn der familie en
daardoor dat van den Staat ten doel heeft want het
welzijn van den staat is op dat van de familiën gebouwd
kan alleen dan verzekerd blijven wanneer de hulpvaar
digheid die de hooge colleges zoowel als particulieren
tot nu toe hebben getoond, ook verder haar ten deel valt.
Onze taak zal het zijn te bewijzen dat de school uwe
belangstelling waardig blijft
Met nieuwen moed en vol vertrouwen zullen wij onzen
arbeid voortzetten.
Moge de nieuwe eeuw ook heil en zegen brengon voor
onze schoolDit is mijn innige wensch.
En hiermede verklaar ik de nieuwe Industrie- en Huis
houdschool voor geopend 1
Hierna nam Z.Ex. de minister van Binnenl. Zaken het
woord, en zeide ongeveer het volgende
Dames en Heeren Gij zult het niet vreemd vinden, dat
ik na de rede der Directrice ook behoefte gevoel een
nkel woord te zeggen op dit gewichtig oogenblik, ge
wichtig in de eerste plaats voor de school zelve, waarvoor
nu reeds eenige jaren gewerkt en geploeterd is, gewich
tig in de tweede plaats voor de gemeente Alkmaar die
trotsch mag zijn op een inrichting, alom in den lande
bekend, die niet alleen deze gemeente, maar den gehee-
len omtrek tot eere strekt. Voor U bestuurders en be
stuurderessen der school is het een groote voldoening
thans uw troetelkind de kinderschoenen ontwassen te
zien nu het voor het eerst gehuisvest is, zooals het haar
past. Toen men met dat onderwijs begon, heeft men
moeielijk kunnen droomen, dat binnen zoo korten tijd,
daaruit iets groots zou voortkomen, dat dat zou worden
inrichting met 350 leerlingen, dat die school over
gebracht zou woiden in een gebouw waarop andere
inrichtingen jaloersch knnnen zijn. Toen ik vóór twee
jaren de school voor het eerst bezocht, heeft dat bezoek
mijn belangstelling in ingenomenheid doen overgaan. Ik
had er reeds veel goeds van vernomen maar nadat
ik met eigen oogen had gezien, heb ik niet geaarzeld
in den Haag deze inrichting een modelschool te noemen.
Van zekere zijde heeft men mij dat euvel geduid alsof
ik andere inrichtingen daardoor ten achter stelde, doch
dat was verre van mijn bedoeling. Ik bedoelde daarmede
alloen, dat het in dit opzicht een modelschool was, om
dat men met beperkte middelen bijna het onmogelijke
had bereikt. Dat zij niet volmaakt is, is natuurlijk,
daarom blgve de leus: «hooger op, vooruitVolkomen
tevredenheid doet inslapen, en dat is men in Alkmaar
niet gewoon.
Vóór alles was noodig een beter gebouw, Aan wie is
dat gebouw te danken? Aan velen. De vorige spreekster
heeft gezegd «als ik spreek van den Amsterdamsehen
vriend, dan behoef ik zijn naam niet te noemen die is
op aller lippen", dan weet man dat daarmede wordt be
doeld de man die meer nog met verstand en hart is be
deeld dan met aardsche goederendie zelf hier niet kon
zijn, doch zich door zijn zoon heeft laten vertegenwoor
digen. Welnu wanneer ik zeg, dat allen, die arbeid en
moeite hebben over gehad voor deze zaak een steentje
hebben bijgedragen tot dit gebouw, de een grooter, de
ander kleiner, dan moet ik er op wijzen dat er onder
die allen ééne is die afzonderlijk genoemd moet worden,
en als .k van die ééne spreek is haar naam op aller
lippen (applaus). Die ik bedoel is de vrouw, die het initia
tief nam tot deze schooldjp voortdurend belangeloos
directrice is geweest en onderwijs heeft gegeven, de vrouw,
die dag en nacht heeft gewerkt, om haar ideaal verwe
zenlijkt te zien.
Ik weetmevrouw dat ik u er geen genoegen mee
doe daarover verder uit te wijden het gevoel dat ge
uw plicht hebt gedaan en de groote satisfactie daarvan
is u genoeg. Ge verlangt geen onderscheiding maar
toch zal het u zeker aangenaam zijn bij deze gelegenheid
te vernemen dat ook in de hoogste regeeringskringen
e verdiensten worden gewaardeerd. Als een nieuw
blijk van Hare belangstelling heeft het H. M. de Koningin
behaagd u te benoemen tot ridder in de orde van Oranje
Nassau (applaus). Wij wenschen u geluk met deze ko
ninklijke ond.Mtcheid.ng waardoor ge zult behooren tot
de weinige vrouwelijke ridders in Nederland. Ik weet
het dat dergelijke aanmoedigingen voor u niet noodig
zijn doch het zij u een bewijs van hooge waardeering.
U we grootste satisfactie vindt ge daarin dat de school
toeneemt in bloeiwelnu dat zij zoo
Na een langdurig applaus sprak thans de heer de
Sonnavillein plaats van den door ongesteldheid niet
aanwezigen burgemeester als volgt
Dames en Heeren
«Door den tijd wordt de spruit een boom."
Deze spreuk komt ons onwillekeurig in gedachte, als
wij letten op het klein begin dezer instelling en haren
tegenwoordigen omvang, als wij vergelijken het gering
aantal leerlingen waarmede zij aanving, met het groote
waarvoor zij thans ruimte behoeit, vooral als wij verge
lijken de aanvankelijk voldoende maar spoedig te beperkte
gehuurde woning met het ruime, doelmatig ingerichte
eigen gebouw, aan welks inwijding wij deelnemen.
Onze spreuk intusschen legt den nadruk op den tijd
- op een langen duur; en net ligt voor de hand, dat, is
de nok
van het boot-huisje rijden,
men dit op, dat de melkmeid,
oudste knecht op
En zoo ernstig nam
toen haar verleden jaar het kalf ontnomen was haar
eer en die van den koestal zoodanig gecompromitteerd
achtte dat alleen de tusschenkomst der huisvrouw
haar kon bewegen om te blijven, en dan was ze nog
al verschoond gebleven van den smaad om op het dak
van haar eigen koestal te moeten zitten.
Tegen dezen Kerstavond was de strijd bijzonder
heetmaar Marina had een list uitgedachtdie de
meiden bijna overmoedig maakte. Zij had het kalf in
een kist gelegd en die verborgen in de kleine boot,
die onder het dak van het boothuis hing. Hoe de jon
gens nu ook zochten, het zon iwuii niet licht invallen
om op hun eigen terrein te zoeken.
Het ongeluk wilde, dat Jon 's middags vóór Kerst
avond den sleutel van het boothuis mistedien de
melkmeid tegen
Marina's raad in, bij zich gestoken
had om nog meer zekerheid te hebben.
Jon raadde spoedig, dat de sleutel, die altijd in het
slot zat, er met voorbedachten rade was uitgenomen
en in de schemering zag Marina hem met een breek
ijzer de deur er uit lichten. Nu was goede raad dunr.
Toen Jon goed en wel in de duisternis van het
schuurtje verdwenen wassloop Marina, snel besloten
na hem binnen, ten einde zoo mogelijk de kist te pakken
te krijgen, vóórdat Jon, die er blijkbaar naar zocht
die gevonden had.
Jon tastte en zocht overal. Hg wae geheel met de
localiteit bekend daar hij er dagelijks werkte. Plotseling
meende hij iemand aan te raken, die op zij week en een
oogenblik later viel er een stuk hout om. Iu den hoek
tusschen de groote vijfmans boot en den muur voelde zijn
uitgestrekte hand een warme wang en nu was Marina
gevangen tegelijk met de kist waarmee zij gehoopt had
naar buiten te kunnen sluipen.
Eerst pakte hij de hand die de kist omklemd hield,
stevig vast maar toen hij Marina herkend had, werd zijn
greep zachter en zachter.
lig voelde haren warmen adem op zijn gelaat en zgn
hart begon hem al hooger en hooger in de keel te kloppen,
zoodat hij geen woorden kon uitbrengen. Daarbij was
't zoo'n allerliefst handje dat hij er niet toe kon komen
om 't los te laten en evenmin werden er pogingen in het
werk gesteld om zich los te rukken.
Eindelijk zeide hij zachtjes en met tusschenpoozen
«Nn ik merk dat jij het bentMarinakan je met
de kist doen wat je wiltik zal er geen woord over
spreken."
Met een fluisterend: «Dank je, Jon, ik wist weldat
ik je kon vertrouwen wilde zij hem voorbij sluipen
doch de ruimte tusschen de vijfmans boot en den muur
was te beperkt. Toen omhelsde Jon haar en zeide
«Ja, tot aan het graf, Marina!"
Hunne wangen raakten elkaar even aan, waarna Ma
rina zich losrukte en naar huis liep.
Kerstavond werd zooals gewoonlijk begonnen met bij
bellezing. De oude Biögelmann haalde zijn bril te voor
schijn en las een stuk uit den bijbel voor en een Kerst
psalm en steeds bleel deze avond in Jon s herinnering
voortleven ais de plechtigste en teesteiijkste stonde van zijn
leven.
Op voorstel van den student, had er in de kamer een
bijzondere Kerstuitdeeling plaats aan het dienstpersoneel
Jon kreeg een porceleinen tabakspijp met een dames-
portret er op en bovenden nog drie blanke zilveren
daalders in een papiei gewikkeld en Marina kreeg een
grooten omslagdoek.
Toevallig traden ze tegelijkertijd naar voren om te
bedanken en de groote Jou was daarbij buitengewoon
verlegen en Marina onnatuurlijk rood.
Een niet minder aangename herinnering had Jon later
van de pretjes der ybgende dagen.
Op de maat van speelman Erik's viool en Per l'lads
klarinet danste men in de dienstboden-vertrekken zoo
vroolijk de polka alsof huis en hof hun eigendom waren
De meiden en kuechten voerden allerlei gezelschaps
spelen uit en daarbij trof het nogal eens dikwijls, dat
Jon en Marina een paar werden.
Slechts één avond stond Jon's gezicht naar slecht weer
een plant in kort tijdsverloop tot grooten wasdom geko
men, tot hare ontwikkeling meer moet medegewerkt heb
ben dan de tijd alleen met de gewone voorwaarden van
plantaardig leven Dan zijn noodig geweest verstandige
zorg en liefde des kweekers, nevens gunstige omstandig
heden die den groei bevorderd hebben.
Dit nu is hier het geval geweest.
De dames, die deze onderneming beraamd en tot dusver
geleid hebben en ik meen niemand barer te kort te
doen als ik bare presidente Mevrouw van Reenen inzon
derheid noem hebben als uitstekende kweeksters, een
ijverbelangstelling en volharding betoond, waardoor
groote bezwaren overwonnen zijn en een schitterend resul
taat verkregen is.
De uitkomst heeft het verschil van meening, dat aan
vankelijk over de juistheid barer inzichten mag hebben
bestaan, ten haren gunste opgelost; de toevloed van leer
lingen heeft bewezen dat zij voorzien hebben in eene
behoefte des tijdsEere aan de dames voor haar beleid
vol streven
Maar als de gunstige omstandigheden aan de snel
groeiende plant zijn ook aan deze school ten goede
gekomen de medewerking van velen, de bijdragen van
belangstellenden, de steun van regeeringscollegiën in land,
gewest en gemeenten, en de milddadigheid niet te verge
ten van een edel man, die zijn schatten niet terughoudt
waar hij werkelijk iets goeds en nuttigs kan bevorderen.
Eere ook aan die allenen wederomik vertrouw
niemand te kort te doen als ik de namen noem van den
minister van Binnenlandsche Zaken Mr. Goeman Borge-
sius en den Amsterdammer mijnheer Janssen.
De gemeente Alkmaar heeft groote reden zich te ver
heugen over hetgeen door U, dames, door U, helpers,
door U, weldoeners, is verricht. Zij mag trotsch zgn op
de inrichting die hare vele gelegenheden tot het ont
vangen van onderwijs is komen vermeerderen zij in de
eerste plaats zal er de vruchten voor de dochters harer
inwoners voor plukken.
Sprekende namens haar bestuur, wensch ik haar geluk
met het verkregenede dames-stichtereBsen met het tot
stan gebrachte, betuig ik warmen dank aan allen, die
zoo krachtig tot dusver medegewerkt hebben. Moge aller
belangstelling voor deze school levendig, moge haar steun
verzekerd blijven Moge zij bloeien en hare roeping ver
vullen ten nutte van velen, U, dames de voldoening
blijven geven welke gij zoo ten volle verdiend hebt.
Met een mand met bloemen trad nu naar voren de
leerling Mina Schutdie de directrice op deze wijze
toesprak
Het zij mij toegestaan nan ens alle leerlingen der school
een kort en eerbiedig woord tot u te spreken. Wij
meisjes zijn jong en moeten veel nog leeren begrijpen
maar dit zien we toch reeds duidelijk in dat kennis
macht geeft.
En waar zullen we die vinden
Ons antwoord luidt: waar beter en schooner dan hier
in deze schooliu dit heerlijk ruim gebouw
Hoe dankbaar zijn we, nu deze lang verwachte groote
dag is aangebrokeu
En dien dank zijn we u verschuldigdedele hoeren
dames en bestuurderessen. Maar toch het allermeest u,
geliefde hooggeëerde directrice. Wij allen jnevrouw
wilden hier zoo gaarne luide uitspreken dat we begrij
pen en gevoelen hoe goed u voor ons is. Hoe door uw
willen en werken voor ons deze school is ontstaan een
zege voor Alkmaar en ver daar buiten.
We weten dat uw goed hart ons geluk bedoelt en
dat we al uw moeite en zorgen nog niet naar waarde
kunnen schatten. Maar niet met woorden slechts willen
wij u dankenmaar door ons gedragonzen ijver op
school en later in de maatschappij beloven wij door daden
te toonen dat we uw liefde waardig zgn geweest.
Dat zij onze dank
En nu nog deze wensch van ons allen blijf nog lang
gespaard voor hen die u lief zijn wees oog zeer lang
de geliefde hooggeachte directrice der Alkmaarsche Huis
houd- en Industrieschool
Hierop viel het koor weer in met het aardige wel
gekozen liedje
Meisjes handen uit de mouwen
Frisch gewerkt en vrij gedacht.
Die van klagen uitkomst wacht
Is een stumper en verkouwen
Wie iets doen wil raak en flink
Moet door moeite en worsteling.
Dat was omdat hij meendedat de student alleen om
Marina zich in het dienstboden vertrek ophield.
Geheel in tegenstelling met zijn gewoon goedig uiter
lijk werd zgn blik al woester en woester en ongetwij
feld zou hij zijn waanzinnig voornemen hebben uitgevoerd
en gooien den student de deur uit, dat hem dan echter
tevens zijn betrekking zou kosten wanneer Marina
hem niet ten dans gevraagd had en hem kalmeerde, door
hem toe te fluisteren dat zij moesten denken aan hetgeen
voor hen beiden het beste was.
Dien zelfden avond kreeg Jon in het voorhuis het ja
woord, bezegeld door een innigen kus.
Toen den volgenden avond het Kerstfeest door een dans
besloten zou worden voerde Jon op algemeen verlangen
den «langedans'' aan.
In een lange rij sommigen van de voorsten verkleed,
huppelde het geheele dienstpersoneel door de verschillende
kamers heen met den speelman voorop. In de huiskamer
defileerden zij voorbij Brögelmann zijne vrouw en zijne
dochter, die met eenige gasten volgens het gebruik, de
grappige begroetingen ontvingen.
De langedans eindigde buiten, waar de achtersten, door
den sterken zwaai, op den grond te liggen kwamen. Daar
bij komt het veel aan op de kracht en de welwillend
heid van den aanvoerder. Deze keer werd de student,
die zich in een overmoedige bui bij het einde der rij had
aangesloten in de sneeuw geslingerd.
Het duurde intusschen niet lang of Jon vond zijn ge
luk ietwat onzeker en zijn bestaan gelijk het leven in
de hel.
Niet alleen de koopmansbod iende Thor Stuwitz die
reeds een man van in de dertig jaar wasmaar ook de
student begonnen nu, ieder op zgn manier, hunne netten
naar Marina uit te werpen.
Wordt vervolgd.