Buitenland.
vakken tusschen dien nienwen weg en de stad, maar 't is
te voorzien, dat, met onzen voorspoedigen huizenboow, die
open vakken in een paar jaar zijn aangevuld. Verbazend
slecht zijn anders verscheiden van die nieuwe huizen,
't Is de vraag, hoeveel er na 50 jaar nog van over is.
Aan 't strand is men begonnen aan een groote wan-
delpier voor 't Kurhaus te maken. De voorbereidende
werkzaamheden zijn druk aan den gang't heele terras
er voor ligt opgebroken. Nu zijn ze bezig aan de muur
werken, die het terras moeten steunen.
De wintervermakelijkheden zijn in vollen gang. Ver
scheidene avondjes enz. zijn er ten voordeele van Trans
vaal en Oranje Vrijstaat gegeven, vaak door onze beste
krachteB.
Een avoDd herinner ik me met drie zeer mooie ta
bleaux. 't Stelde de bekende episode uit den slag bij
Elandslaagte voor. 't Tooneel was herschapen in een echt
Transvaalsch landschapop den voorgrond een heuveltop
met verschillende kopjes, daar tusschen groeide lang,
spichtig gras. 't Eerste kijkje op 't terrein stelde het
geheele boerenleger voor, dat opmarcheert, heel onregel
matig, zooals men zich dat voorstelt. De marsch uit
Faust, vast en krachtig aangeslagen, verhoogde den indruk.
't Scherm zakte, en men kreeg het tweede kijkje In
de verte het wegtrekkende boerenleger, op de heuvel
de 7 boeren, die stand houden, en door bun vuren de
aandacht van den vijand op zich zelf richten, om zoo 't
leger gelegenheid te geven tot den aftocht. Een groote
forsche boer stond boven op een rotsblok te vuren, één
lag er plat voorover met t geweer gericht, één lag op
de eene knie neergebogen, van den anderen zag men een
hooid boven een rotsblok uitsteken, of een arm met ge
weer op zij van een kopje, maar alle 7 met het geweer
op den vijand gericht. Helder klonken hierbij do tonen
van 't Transvaalsche volkslied door de zaal.
't Laatste tableau is haast niet te beschrijven, zóó mooi
Zes van de zeven zijn neergeschoten. Een hangt half over
een rotsblok naar beneden voor den heuvel liggen er
twee dwars over elkander, de onderste is voorovergesla-
gen, de bovenste ligt achterover, in zijn doodsstrijd heeft
hij 't hemd op de borst stukgescheurd, waardoor de
gapende wond bloot ligt, een zit er als ingeslapen tegen
een kopje gBleund. Ook de beide andere gesneuvelden
ziet men liggen. Maar als een eenzame wachter houdt
daar de laatste boer boven op de hoogste top nog stand.
Hjj heeft echter het geweer afgezet, hij verdedigt zich ook
niet weer, hij heeft den hoed in de hand genomen en met
een innige vroomheid in houding en gelaat houdt hij de
oogen ten hemel geslagen. Zachthenl zacht klonk Kör-
ner's laatste gebed door de zaal: »Vater, ich rufe dich
Nooit heb ik zóó goed gevoeld, hoe mooi dat eigenlijk
was. THEO VAN STRALEN.
HARHLASID. Meer en meer gaan er stemmen op
om het Engelsche volk in te lichten aangaande de ware
verhouding tusschen Engeland en de Zuid-Afrikaansche
Republieken.
Te Londen heeft zich een comité gevormd dat den
naam voert van comité van verzoening van Zuid-Afrika.
Als voorzitter treedt op de heer Courtney lid van bet
parlement en oud-ondervoorzitter van het Lagerhuis. Tot
de leden van het comité behooren de bekende Afrika-
reiziger Selous (onder-voorzitter), lord Coleridge, de oud
minister Shaw Lefevre Herbert Spencer en andere man
nen van naam.
Het comité stelt zich ten doel om nauwkeurige in
lichtingen te verkrijgen over den juisten toestand in
Zuid-Atrika en die openbaar te maken verder te wijzen
op het belang van een staatkunde van verzoening tusschen
het Britsche en het Hollandsche ras met het doel zoo
spoedig mogelijk een eind te maken aan het tegenwoor
dig conflict.
Op initiatief van den predikant Silas Hocking is een
groote vredesbijeenkomst te Londen gehouden. De ver
gadering nam bij acclamatie drie motiën aan ten gunste
van den vrede en tegen de Regeering.
De heer Stead de bekende tegenstander der Regeering
in zake den oorlog met Zuid-Afrika, eindigde zijne rede,
die hoofdzakelijk was een krachtige aanval op Cham
berlain met deze woordendie met daverende toe
juichingen werden ontvangen »Laat ons niet rusten
voordat wij dien apostaat en regenaat, dien landverrader,
zijn macht ontnomen hebben I"
De »Manch. Guardian" geeft berichten die al een
zeer zonderling licht werpen op de wijze waarop de
Regeering de krijgszaken regelt't schjjnt dat er een
comité van nationale defensie gevormd is datgeheel
buiten den opperbevelhebber lord W olseley omalle
militaire maatregelen genomen heeft.
De »Manch. Guardian" wijst er uitdrukkelijk op, dat
lord Wolseley's meening niet gevraagd is of wordt, en
zoo hij die geeft, niet wordt opgevolgd.
Volgens dit blad moet de eerste plicht van het Parle
ment thans zijn te eischen, dat de ministers duidelijk
verklaren met welk doel deze oorlog wordt gevoerd. liet
is niet genoeg daarop te antwoorden, zooals Balfour deed,
dat Engelsch gebied is genomen, en dat de aanval moet
worden afgeslagen. Maar de vraag is Moeten de Repu
blieken onschadelijk worden gemaakt, of moeten zij wor
den geannexeerd
Het blad zet dan uiteen, wat annexatie der Republie
ken zou beteekenen voor Engeland, hoe dit gepaard zou
gaan met ontzettende kosten, en hoe het tegenwoordig
geslacht dan nog aan het toekomstige zou legateeren een
zeer precair bezit, dat slechts door een ontzettende macht,
en onder voortdurende vrees voor een poging om de
zelfstandigheid te herwinnen, zou te beheeren zijn.
Nieuws van het oorlogsterrein is weinig en onbe-
teekenend. Kleine schermutselingen met onbeteekenende
voordeelen en verliezen, nu eens aan de zijde der Engel-
schen dan weder aan die der Boeren. Van meer ge
wicht is een bericht dat het departement van oorlog in
het bezit is van een brief van generaal Wanchope, ge
schreven den avond vóór den slag bij Magersfontein. De
generaal schrijft dat deze brief de laatste is dien hij zal
schrijven, want hij heeft bevel ontvangen om een onmoge
lijke taak te volvoeren.
De berichtgever voegt hierbij dat de verontwaardiging
tegen lord Methuen zoo groot is dat het twijfelachtig is
of zijn manschappen hem nog zullen volgen in een nieuw
gevecht.
Het feit dat Sir Frederick Carrington ingevolge eene
dringende oproeping van het, departement van oorlog naar
Londen vertrokken is, en als vermoedelijken opvolger van
Lord Methuen naar Zuid-Afrika zal afreizen wijst wel
op den ernst van de beschuldiging.
FRAKKltlJK. De afgevaardigde Bertrand heeft
in de Kamer een wetsontwerp ingediend tot afschaffing
der stierengevechten ten minste gedurende de tentoon
stelling. De minister-president ondersteunde de urgentie,
waarna het voorstel mot 414 tegen 67 stemmen werd
aangenomen.
Volgens de »Echo de Paris" heeft het »Comité
d'action de la jeunesse framjaise" ten behoeve van Trans
vaal reeds meer dan 4000 aanvragen gekregen voor dienst
neming. Tal van vrijwilligers komen uit den vreemde.
VHUHHAlCilDH STATHUI. Te San Mateo en
Paranagua, bij Manilla, hebben de Amerikanen, in een
gevecht, 146 man aan dooden verloren, waaronder een
kolonel.
Vijf en twintig weerlooze rijke ingezetenen van Ilo
Ilo zijn door hen gefusileerd, wat groote verontwaar
diging heeft gewekt.
ZUID-AFRIKA. Wel meent de Liverpool Cou-
>r te kunnen zeggen, dat het overtrekken van de Toe'
gela bij Potgietersdrift door generaal Bulier en van de
Beneden-Toegela door generaal Warren zonder verzet is
geschied, maar zekerheid hieromtrent bestaat nog niet
dat dezer dagen echter een groote slag voorbereid, of mis'
schien reeds geleverd werd, daarop wijzen alle berichten
Telegrammen uit bet hoofdkwartier der Boeren bij
Ladysmith ontvangen, van 12 dezer, meldenEen on
heilspellende kalmte heerscht te Ladysmith en langs de
Toegela.
Een ander telegram van den l3en Jan. zegtDe
aanval op Platland ridge van verleden Zaterdag is, naar
gemeld wordt, noodlottig geweest voor de Engelschen.
Ladysmith schijnt in een bedroevenden toestand te zijn
vandaar heerscht er groote activiteit onder de Engelschen'
die nu reeds drie groote kampen hebben ten zuiden van
de Toegela, en voortdurend in aantal toenemen.
Uit Kaapstad wordt gemeld
De Hooge Commissaris, sir Alfred Milner, heeft den
staat van beleg afgekondigd in de districten Philipstown
en Hopetown. [Deze districten liggen aan deZ.W.-grens
van den Vrijstaat, de spoorwegverbinding van lord Me-
thnen's divisie met De Aar loopt door het district Ho
petown],
DUITSCHUAAD. Den 15 is bij den Rijksdag door
den nationaal-liberalen afgevaardigde Möller de volgende
interpellatie ingediend
»Welke stappen hebben de verbonden Regeeringen tegen
over de inbeslagnemingen van Dnitsche schepen vanwege
de Engelsche Regeering gedaan
Deze interpellatie, die door alle leden des Rijbsdags
behalve de sociaal-democraten en de tot geen partijgroep
behoorende leden onderteekend is, zal denkelijk Vrijdag
in behandeling worden genomen.
Intusschen heeft de directie der Duitsch-Oost-Afrika-
lijn een telegram uit Durban ontvangen, meldende dat de
lading van de »Bundesrath" geheel gelost is, en overeen
stemt met de ladingslijst.
Volgens een te Berlijn in regeerings-kringen ontvangen
telegram uit Londen, heeft de Engelsche Regeering ver
klaard dat het opheffen van het beslag op de Rijkspost-
stoomboot ïBundesrath" na het eindigen van het onder
zoek onmiddellijk te wachten is. Tevens heeft de Regee
ring van Engeland medegedeeld, dat een bevredigende
oplossing van de hangende verschillen als verzekerd te
beschouwen is, en dat waarborgen zullen worden aange
boden, dat zulke gebeurtenissen zich niet zullen horhalen
dan was het alsof Jon die daar ginds met zijn boot
lag, zich half in den hemel bevond.
Op zulke avonden zat zij gaarne op den drempel,
neuriënde met brei- of ander werk in de handen
terwijl de kinderen om haar heen speelden.
Overigens was zij in gestadigen angst voor storm
vlagen uit de bergen van het vasteland, voor de ver
nielende stormvloeden en de verraderlijke scheren, waar
plotseling bij het mooiste weer hooge golven konden
opkomen.
En dan die moeielijke reizen van Jon tegen Kerst
mis wanneer hij zijn gedroogde visch naar den koop
man in Sörströmmen bracht.
De reis daarheen was gevaarlijker dan naar Heggelund
in M. .snnd, doch slechts noode wilden zij daarheen gaan,
sedert het jaar, dat Stuwitz hun crediet geweigerd had.
Ook had deze altijd iets op de visch aan te merken
en kortte hij hun op den prijs.
In de bootdie Jon en Groote-Lars roeiden, zat nu
steeds vaker een derde persoon, die, hoe klein hij ook
wasreeds goede diensten bewees bij het uitwerpen
van het aas.
Hij was het zonnetje van huis, de blondlokkige leven
dige Morten. Steeds vroolijk en gewillig en fluitende,
was hij altijd met het een of ander bezig kleine
vischdammen, vogelknippen en een massa andere din
gen, die hij zelf bedacht.
Skorp-eiland met de wonderlijk kronkelende zeeëngte
tusschen de kleine eilandjes alsmede het vischwater
buiten in zee, dat was zijn wereld.
Hij raadde precies waar de bot lag, wanneer hij or
op uit was om die met de vischvork te vangenhij
was bekend met de gewoonten van elke soort zeevogels
en kende eenige ervan die op de scheren waren uit
gebroed en die sedert dien tijd steeds ieder jaar in
hun oud nest terugkwamen om 's zomers opnieuw
naar zee te vliegen met de schare jongen achter zich.
Wanneer de trekvogels kwamen, die naar Finmarken
moesten dan zaten er op de scheren rare vogels
waarvan de kemphanen hem de wonderlijkste toeleken
en hij zat veel te mijmeren over de landen, waar deze
toch wel vandaan mochten komen.
Er kwamen ook zangzwanen die hjj wist dat de
schoonste van alle vogels waren.
Hij was elf jaar, toen hij voor het eerst naar de kerk
te Sandeid ging en daar de gemeente verzameld zag.
Hij merkte toen veel opde kerk had drie ingan
gen, waardoor de eene familie na de andere langzaam
naar binnen zeilde en daarna in het gelid naast elkaar
gingen zitten, net als de zeevogels thuis op de scheren, de
zwarten de mannen aan de eene zijde en de lichten
de vrouwen met hoofddoeken, aan de andere zijde.
Hij was er bijna op voorbereiddal hier evenals
thuis de heele schaar plotseling luid krijschende zou
opvliegen.
Maar later had hij alleen oog voor de statige me
vrouw Heggelunddie gekleed in zijde en met een
zware gouden ketting om den hals vlak onder den preek
stoel zat. Zij had een heel klein meisje op schoot, dat
lachte en naar hem wees.
Toen hij thuis kwam, kreeg hij voor de eerste maal
in zijn leven een ernstige kastijding.
Hij had een preekstoel van steenen opgericht en
zijne bioertjes als toehoorders laten fungeeren, terwijl
hij het lam met het varken liet trouwen en den pre
dikant nabootste. Een flinke oorvijg met zijn vader'
geweldig groote hand brak de plechtigheid plotseling
af en naderhand kreeg hij nog een flink pak slaag.
Des zomer's gebeurde het dikwijls, dat Morten alleen
met Groote-Lars aan het visschen ging, om de lijnen
te helpen ophalen of om met het snoer te visschen
De reus was dan meestal in zichzelf gekeerd, terwijl
Morten, gekleed in zijns vader's trui, die hem veel te
groot was en met de roode punt-muts op, zich in alle
stilte over menige zaak zat te verwonderen. Ook telde
hij dan de noord-vaardersdie 's zomers en in den
herfst voorbij stevenden met hunne groote breede zeilen
en de vischlading tot hoog bij de mast opgestuwd.
Reeds vroeg was bij begonnen lezen te leeren, waarbij
Marina zijne onderwijzeres was. Wordt vervolgd
Nobelde uitvinder van het dynamietheeft per
testament te Stockholm een fonds van een millioen kronen
gesticht, voor het beloonen van den man, die door een j
daad of een werk het meest zou hebben gedaan om de Ij
menschheid te behoeden voor de gruwelen van den oorlog 1
of om die te verzachten.
Onder de candidaten voor dat fonds worden genoemd:
Prof. Röntgen (van de X-stralen)Marconi (van de tele- I
graphie zonder draad) NordenskjöldHenri Dunant I
(stichter van het Roode Kruis), Fred. Bauer en de Rus- I
sische schilder Weretschagin.
Hen reuzen- misthoorn.
De vuurtoren van Paulkners-eiland (Connecticut
Ver. St.) zal worden voorzien van een reusachtig grooten
stoom-misthoorn, een »megaphoon", welke 17 meter lang
en welks geluid tot op een afstand van 10 zeemijlen
ver kan worden vernomen.
Hlerenhamlel.
Ook in Dultschland beijvert men zich om het
honden van hoenders aan te moedigen. In verscheidene
plaatsen worden daar depóts opgericht, waar eieren ver
kocht worden onder waarborg van versch te zijnzij
worden geteekend om te kunnen nagaan door wien zij
geleverd zijn. Een kooper die een ei, dat als versch is
geleverd, onbruikbaar bevindt, krijgt 15 eieren kosteloos
terug.
Leden die slechte eieren geleverd hebben, mogen een
tijd lang niet meer aan de depóts leveren.
Ongeluk In Rusland.
- Te Malo-Orftene in de Russische provincie Samara
zijn gedurende een kerkelijken dienst de gewelven van
de kerk ingestort, waardoor op slag 49 personen gedood,
8 zwaar gewond en een dertigtal licht gewond werden.
Hen Interview met Dr. Lejdi.
Het Handelsblad meldt 't volgende
Uit ,het interview van de „Gaulois" met dr. Leyds
nemen wij nog slechts dit over
De verslaggever merkte op, dat de overwinningen der
Boeren geen reden gaven om den oorlog te doen op
houden, waarop dr. Leyds antwoordde
„Misschien toch wel een, de onmogelijkheid voor de
Engelschen om voorwaarts te gaan. En dan zijn er nog
andere onmogelijkheden, andere misrekeningen, die ik u
niet zeggon kan, want het is niet mijn taak om onze
tegenstanders gratis in te lichten."
De drank in den Zuld-Afrikaanschen Oorlog.
Dat de Boeren, die in hun heldhaftigen strijd tegen
het groote, machtige Engeland de sympathie van alle
weidenkenden bezitten, ook ten opzichte van hunne
houding tegenover den drank, respect inboezemen, kan
uit het volgende blijken. Generaal Joubert verbood reeds
van het begin van den veldtocht af, aan zijn manschappen
ten strengste het gebruik van sterken drank. Toen gene
raal Burger, met zijn leger aan de grenzen van Swazieland
zijnde, ontdekte, dat zich in dat land veel drank bevond,
liet hjj terstond 3000 kisten drank in brand steken.
Commandant Schutte bestrijdt den drankhandel en hoopt
een eind te maken aan den drankverkoop aan kaffers.
Het eerste werk van commandant Olivier bij het bezetten
van Aliwal Noord was, het sluiten van kantinen en
hotels. Op een boete van 600 pond bevalen de Boeren
de sluiting van alle drankwinkels te Windsorton. Niet
alleen op het oorlogstooneel, ook in Transvaal zelf werken
de Boeren met kracht in dezelfde richting. Wie zouden
de beste soldaten zijn; de nuchtere Boeren of de drinkende
Engelschen 1
Hen spoorweg van Huropa naar Afrika.
De mogelijkheid om Europa en Afrika door een
spoorweg te verbinden wordt door den ingenieur Jean
Berlier te Parijs bepleit. Hij wil Spanje en Marotko
door een tunnelonder de Straat van Gibraltar door,
verbinden.
Het uitgangspunt in Europa zal dan moeten zijn
Baqueres in Spanjewaar de tunnel bij de Spaansche
spoorlijnen zoude aansluiten. De tunnel moet can aan
de overzijde van de Straat uitkomen te Tangier dat
vrij westelijk aan de Afrikaansche kust ligt en daar bij
de Afrikaansche lijnen aansluiten. Volgens den ontwer
per zoude een dergelijke spoorlijn hare renten kunnen
opbrengen want Marokko is een uitnemend verblijf in
den winter en zoude dan concurreeren met Egypte en
dat overvleugelen omdat de reis gemakkelijk en snel
zoude zijn. De Fransche koloniën zouden zich sterker
ontwikkelen en een groot vervoer door den tunnel ver
oorzaken. Uit een technisch oogpunt moet de bouw van
dezen tunnel zeer goed mogelijk zijn. De kosten zouden
niet minder bedragen dan 25 millioen pond sterling.
(N. v. d. D.)
