Nederland.
l)e oorlog in Zuid-Afrika.
Stadsberichten.
Ns. 3087, 6468, 15815, 16542 en 17162 f 1000; ns.
3902, 6653 en 13403 f 400; ns. 1813, 13721, 13948 en
16238 f 100; ns. 1122, 3449, 4859, 9506, 9800, 12014,
12144 en 13407 f 100.
vaard zijnmeest moet hij „algemeen handelaar" zijn of
zooals die Engelschen zelfs in Transvaal zich noemen
general dealer", Eén winkel moet bevatten wat men
in 5 oi 6 dorpswiukels in Holland aantreft, van band
en schoensmeer af tot ploegen en een orgel toe.
Dit lijkt nu wel een beetje gek, maar het schijnt altijd
mee te vallen. Ik heb op het plekje, waar ik in Trans
vaal woonde, zoo 'n winkel zien „worden." Er was eerst
maar een kroegje, »hotel'' genoemd voor de statietoen
werd een ijzeren verlengstnkje aangebonwd, dat spoedig
gevuld was met paardentuigen, lekkernijen, harmonica's,
huishondartikelen, manufacturen, ploegen enz. En thans
is de Engelschman weggevlucht.
Als de Hollanders er gauw bij zijn, zullen ze na den
oorlog vele zaakjes voor weinig geld kunnen overnemen,
aangenomen, dat de oorlog gunstig afloopt, waarvoor
thans veel hoop bestaat.
En waarom stuurt men geen artsen en advocaten
Het krioelt van kwakzalvers en de goedgekeurde dokters
zijn van de meest bonte nationaliteitik ken Zwitsers,
Dnitschers en Pranschen maar Hollanders slechts zeer
weinige misschien buiten Pretoria en Johannesburg geen
enkele, ja toch, de spoorwegdokter te Middelburg.
Voor ondernemende onderwijzers is er ook plaats voor
kostscholen.
En fotografen, dat zijn allen Engelschen, zonder
uitzondering. En in dat vak is ook geld te verdienen
2 pd. St. voor een dozijn, f 24 voor 12 portretjesEn
elk Transvaler laat zich fotografeeren, geld is er
genoeg."
Generaal van der Heyden.
Waren de berichten over den toestand van Gene
raal Karei van der Heijden ook al iets, gunstiger, zoo
heeft de ziekte toch plotseling een ernstige keer genomen
en den 25 is de generaal op 74jarigen leeftijd overleden.
De overledene, wiens naam een historische vermaard
heid heeft gekregen, nam in 1841 op 15-jarigen leeftijd
te Harderwijk als gewoon soldaat voor zes jaren zonder
handgeld dienst, en klom in het Nederlandsch-Indische
leger van den laagsten tot den hoogsten rang op. Hij
was een der helden van het Nederlandsch-Indische leger.
Na zijn langdurige en eervolle militaire loopbaan
eerst in 1882 kreeg luitenant-generaal van der Heyden
op verzoek als zoodanig, eervol ontslag, onder dankbe
tuiging voor de het vaderland bewezen diensten en met
toekenning van pensioen werd hij in 1887 benoemd
tot commandant van het Koninklijk Koloniaal Militair
Invalidenhuis op Bronbeek te Velp.
Dat Karei v. d. Heyden als soldaat en officier schit
terende militaire daden verricht heeft, kan blijken uit
onderstaande opsomming van gedane veldtochten en ont
vangen belooningen.
In 1848 en 1849 nam hij deel aan de tweede en derde
expeditie tegen Bali en werd benoemd tot ridder der
Militaire Willemsorde 4e kl.
Zijn beleid en moed in de expedities, 1851 en 1852 in
het Palembangsche en van 1860 tot 1863 in de Z. en O.
afdeeling van Borneo werden beloond met de Militaire
Willemsorde 3e klasse.
In 1874 na de 2e expeditie naar Atjeh, volgde de be
noeming tot ridder der Orde van den Nederl. Leeuw.
Van 1876 tot 1880 nam v. d. Heyden onafgebroken
deel aan de krijgsverrichtingen tegen Atjeh. Op 26 Aug.
1877 vooraan in het gevecht bij Samalangan, werd kolo
nel v. d. Heyden getroffen door een kogel in het linker
oog, wat hem het gebruik van dat gezichtsorgaan voor
altijd deed missen, en werd hij bevorderd tot commandeur
der Milit. Willemsorde, als blijk van Zr. Majesteits hooge
tevredenheid over de wijze, waarop de held de tegen Sama
langan ondernomen expeditie had aangevoerd.
In 1881 gewerd hem de dank der Regeering voor zijne
krachtige leiding als Gouverneur van Atjeh en Onder-
hoorigheden, en militair bevelhebber aldaar.
Bij het nederleggen van het bestuur en commando
door v. d. Heyden voegde Z. M. de Koning daarbij het
grootkruis van den Gouden Leeuw van het Huis van
Nassau en in een nieuw blijk van Zr. Ms. erkentelijk
heid mocht v. d. Heyden zich kort vóór zijn heengaan
met pensioen verheugen, toen hem het grootkruis der
Orde van de Eikenkroon werd geschonken.
Naast al deze schitterende ridderorden ontbraken op
de borst van dezen krijgsman niet de eenvoudiger eere-
teekenen voor belangrijke krijgsverrichtingen en de Atjeh-
medalje. Als sergeant werd hem nog de bronzen medalje
toegekend voor 12 jaren trouwen dienst met f 12 grati
ficatie. En hoe ook de groote verdienste van den generaal
door H. M. de Koningin is gewaardeerd geworden, mocht
blijken nit het feit, dat bij de Inhuldiging in de Nieuwe
Kerk aan Generaal van der Heyden de eer te beurt viel,
als drager van het Rijkszwaard te worden gekozen.
Stranding.
Den 24 is het Deensche stoomschip »Livadia (van
Hamburg met bestemming naar Philadelphia) te Ter
schelling gestrand. Het schip zat nagenoeg tot aan de
brug onder water. Aan boord bevonden zich veertig man.
Na herhaalde pogingen, want door de hooge zeeën werden
de reddingsbooten telkens teruggeslagen, mocht het de
sleepboot Neptunus gelukken de bemanning te redden,
en te Terschelling aan wal te brengen. Het schip is
niet veel meer dan een wrak.
Ontsporing.
Te Bokstel ontspoorden den 24 tien wagens van
een goederentrein, (die in de richting van Yenlo het
station binnenkwam) tengevolge van het springen van een
wielband van een der vier wagens. Twee remmers be
kwamen een paar onbeteekenende kwetsuren.
Den 23 is de eerste reken jlichtige klerk ten paleize
Het Uoo gevankelijk naar Zutphen overgebracht. Bij on
derzoek moet een tekort van ongeveer f 15,000 in de
kas geconstateerd zijn. (»TJ. D.
Werklooze Diamantbewerkers.
Te Rotterdam, Den Haag, Leeuwarden, Utrecht
Delft, Edam, Groningen, Assen, Zutphen, Arnhem, Zwolle
Maastricht, Breda, Middelburg en Wormerveer worden
door tnsschenkomst van den heer D. Beeremls, ge
volmachtigde van de commissie ter ondersteuning van
werklooze diamantwerkers comité's gevormd ten be
hoeve van de noodlijdende diamantbewerkers.
Mr. O. Fock is op verzoek, met 1 April, eervol
onslagen als Commissaris der Koningin in ïuldtaolland,
met dankbetuiging voor de door hem den lande bewezen
diensten.
Westgraftdijk. Hoewel tijdelijke benoemingen
van onderwijzers en leeraren bij lager- en middelbaar
onderwijs volstrekt niet zeldzaam zijn, zoo is dit ecbter
tot heden geen gewoonte bij het beroepen van eenen pre
dikant. De kerkeraden van de doopsgezinde gemeenten
van Oost- en Westgraftdijk hebben nu onlangs besloten
eenen predikant te beroepen voor den tijd van 6 maanden.
Het is vooral op aansporen van do Algemeene Doops
gezinde Sociëteit, dat de kerkeraad dit besluit nam, wijl
het al- of niet verleenen van subsidie met dit besluit in
verband stond.
Als een e bijzonderheid wordt gemeld, dat op een
boerderij in de nabijheid van Waal op Texel een kip nu
reeds negen kuikens heeft uitgebroed. Ondanks de koude,
loopen de beestjes reeds met de kip in het veld.
De ontworpen spoorweglijn VolendanKdam
kwadljk is uitgebakend door de ingenieurs der Holland-
sche IJzeren Spoorwegmaatschappij.
Paardenhandel.
De handel in paarden voor Engeland is thans in
de Tielerwaard zeer druk en levendig. Er worden hooge
prijzen besteed. De bekende paardenkenner C. Heuff van
Cellendonck, te Kerk-Avezaath, kocht er o. a. 4 te-Zoeien
tot een gezamenlijk bedrag van f 2260. Door genoemden
heer werden dezer dagen 2 span paarden afgeleverd (af
stammelingen van den beroemden hengstJulius") tegen
f 2200 per span.
Het departement Andijk der Maatschappij tot Nut
van 't Algemeen heeft op feestelijke wijze zijn 25-jarig
bestaan herdacht.
In de gist- en spiritusfabriek te 8appemeer, is
den 23 de arbeider G. K. in een kokende massa
gevallen. Do ongelukkige, die zich nog wist vast te grij
pen, werd, deerlijk gewond, voorloopig door dr. Meihuizen
verbonden en daarna onmiddellijk naar 't academisch
ziekenhuis te Groningen vervoerd. De beeuen en het
onderlichaam zijn geheel verbrand.
Aanbesteding.
Door het provinciaal bestuur van Noordholland is
den 25 bij enkele inschrijving aanbesteed het onderhou
den van en het doen van herstellingen en vernieuwin
gen aan bet Rijks-Archiefgebouw, voormalige Vleeschhal
te Haarlem, van den dag der goedkeuring van de aanbeste
ding tot en met 31 December 1901. (Raming f 1280).
Minste inschrijver A. Riukoma te Haarlem voor f 1186.
Door de Hollandsche IJzeren Spoorweg
maatschappij zijn gedurende het jaar 1899 vervoerd
8 342 637 reizigers en werd f 15 304 723 10J ontvangen.
Beenster. In de den 24 gehouden vergadering
van den Raad werd besloten het voorstel van de heeren
Schoringa en Zijp, omtrent het oprichten van eene week
markt en 't voorstel van den heer Kramer om eene schei-
markt te honden half September, te verdagen tot de
volgende vergadering, ten einde over deze voorstellen nog
eens ernstig na te denken. Nog werd besloten de gemeen
tewerken niet publiek te besteden.
Sncek. Den 22 kwam alhier de eerste extra
goederentrein, bestaande uit den locomotief »Eos" en 6
wagens, rechtstreeks door middel van den stoompont, Enk-
huizen-Stavoren, van uit Holland aan.
De bevolking van het gesticht meerenberg bij
Bloemendaal bestond op 1 Januari j.l. uit 1596 personen,
nl. 21 ambtenaren en bedienden267 verplegers en ver
pleegsters en 1308 patiënten van deze laatsten waren
646 mannen en 662 vrouwen.
Scliagcn. Den 25 had de rekening en verant
woording plaats van de vereeniging het Schager veever-
zekeringsfonds. De rekening werd nagezien door de heeren
Jb. Zijp, K. Jonker en A. J. T. Geertsema. De ontvangst
bedroeg in 1899 f 2188.72s, waarvan f 425 inleggelden,
de uitgaven f 1023,83waarvan f 794.30 vergoeding
voor afkeuring van vee. Het batig saldo is alzoo f 1164.89s.
Verzekerd werden 1423 dieren waarvan 3 geheel10
gedeeltelijk werden afgekeurd. Het aantal leden bedroeg
op 1 Jan. 1900 85. Bepaald werd dat nieuwe leden
f 12.5 inleggeld moeten storten.
Bij gelegenheid van de 30 jarige dienstvervulling van
den heer Jac. Koningkapelmeester der Kon. Nederl.
Marinekapel te Helder op den 26 heeft de Harmonie
kapel alhier, hem bet eere-lidmaatschap dezer vereeniging
aangeboden. Van verschillende zjjden ontving de heer
Koning verder de grootste blijken van hoogachting en
waardeering van zijn werk.
Bergen. Benoemd tot pastoor de heer J. P. B.
van Delfttnans in gelijke betrekking te Hazerswonde,
Het »N. v. d. D. meldt:
Uit Kgmond aan Zee heeft men in sommige bladen
een bericht kunnen vinden, waarin op eenigszins mee-
warigen toon wordt medegedeeld, dat Egmond voortaan
geen visschersdorp meer zal zijn en alleen nog maar als
zeebadplaats eene toekomst kan hebben omdat de Eg-
mondsche visscberij-veieeniging hare zes sehuiten heeft
verkocht en deze gekocht zijn door Scboveningers en
Katwijkers.
Volgens door ons ingewonnen berichten is wel het feit
van den verkoop juistdoch wordt dit te Egmond zelf
volstrekt niet als iets treurigs opgevat. Inderdaad zijn
de bedoelde vaartuigen verkocht en zal dus de visscherij
niet meer van uit Egmond worden uitgeoefendmaar
daarmede is de vissehersbevolking zelve geenszins broo
deloos geworden wijl zij nog overvloedig plaatsing kan
vinden op de haringschepen te Vlaardingen Maassluis
enz., waarvoor juist dezer dagen wederom druk gemon
sterd werd.
Te Xaandam is men thans met de herstelling
van de hervormde kerk aan de Westzijde de zooge
naamde »Bullekerk'' bijna gereed. De schutting is
verdwenen waardoor het gebouw, dat keurig is afge
werkt als van ouds te midden van het ruime plein
langs alle zijden zichtbaar wordt. Binnen eenige weken,
wanneer het stellen van een nieuw orgel zal algeloopen
zijnkan het kerkgebouw weder in gebruik genomen
worden.
Knkliuiz.cn. De Volkskiesvereeniging alhier heeft
besloten zich aan te sluiten bij de Sociaal-Democrati
sche Arbeiderspartij.
Uitgeest. Het soiiée varióe-gezelschap gaf den 23
en 24 in het lokaal »De Ooievaar" eene uitvoering, die
als naar gewoonte beide avonden zeer druk bezocht werd.
Een tiental komische duetten en scènes werden in costuum
opgevoerd en voldeden in hooge mate. Er zijn bij dit
gezelschap uitstekende krachten in het komische genre,
en 't is daarom niet te verwonderen, dat, telkens wan
neer het optreedt, de zaal te klein is, om alle belang
stellenden te bevatten. De uitvoering werd opgeluisterd
door een flink orkest, onder leiding van den heer L.
Eschweiler, van Amsterdam.
Schijfschieten een verplicht leervak.
In de N. R. C t. oppert de tweede luitenant der
infanterie A. de Brnyn te Delft, natuurlijk mede naar
aanleiding van het uitnemend schutterschap der Boeren,
bet denkbeeld om het schijfschieten als verplicht leer
vak in te voeren bij bet hooger, middelbaar en m. u. 1.
onderwijs. Hij resumeert aldus: 1°. Zou er genoeg sym
pathie bestaan bij jong Nederland voor de verdediging
van ons vaderland, om voor hunne militaire vorming een
gedeelte van hunnen vrijen tijd te offeren 2o. Zou het
niet mogelijk en wenschelijk zijn, die militaire vorming
(speciaal schijfschieten) als verplicht leervak op Hoogere
Burgerscholen, Gymnasia en inrichtingen voor m. n. 1.
onderwijs in te voeren i 3o. Zou het niet wenschelijk
zijn, onder hen die aan Universiteiten stndeeren, vrijwilli
gerskorpsen op te richten, of, voor zoover deze reeds
bestaan, er een aanzienlijke uitbreiding aan te geven
4o. Zouden hoogleeraren, directeuren en leeraars geneigd
zijn om hun steun te verleenen aan de verwezenlijking
dezer gedachten en deze door woord en daad aan te
moedigen
363e STAATSLOTERIJ
5e klasse, 8e lijst, 26 Jan.
laatste Berichten.
De strijd In Natal.
LONDEN, 26 Jan. Volgens een officieel bericht uit
Spearmanskamp van heden bedroegen de verliezen der
Engelschen op 24 Jan. zes officieren gesneuveld, 13 ge
wond, 18 man gesneuveld, 142 gewond, 31 vermist.
De «Westm. Gaz." mo'kt op, dat als Spionkop de
waarde had, die generaal Bulier daaraan toeschreef, de
stelling niet ontruimd zon zijn, dan nadat gebleken is,
dat ze onhoudbaar was.
PARIJS, 26 Jan. Uit Locden aan de »Temps"Het
gerucht gaat hier, dat generaal White Maandag een uit
val beproefde, maar teruggeslagen werd. Het gerucht is
niet bevestigd.
PRETORIA, 24 Jan. Een afdeeling van 200 ianciers
trok onder bedekking van het zwaar geschut en het ge
weervuur uit de forten tegenover het laager van het
Pretoria-commando uit Ladysmith. De Engelschen trok
ken, klaarblijkelijk met verliezen, terug één Boer werd
gewoDd.
LONDEN, 26 Jan. Van 24 Jan. wordt nit Rensburg
aan de «Evening Standard" geseind:
Generaal French trachtte zijn liniën om de Boeren-
stelling, waarvan Colesberg het centrum is, te vernauwen
en beheerscht den weg van Colesberg naar de wagenbrug.
PRETORIA, 24 Jan. De troepen der republieken zijn
begonnen met een hevige boschieting van Kimberley.
Het kanon dat door het garnizoen is gegoten (Lange
Cecil) en vijf mijlen ver moest dragen, heoit het afgelegd;
vermoedelijk wordt bedoeldis gesprongen) nadat er
verscheidene schoten mee gelost zijn.
BERLIJN, 27 Jan. Een particulier telegram uit Brus
sel aan de ochtendbladen meldt, dat de divisie van gene
raal Warren bij Spionkop 800 dooden, 1500 gewonden
en bijna al haar artillerie verloor.
Op donderdag, 1 Februari, zal in het lokaal Har
monie in openbare vergadering van de afdeeling Alk
maar van den Volksbond, vereeniging tegen drank
misbruik, als spreker optreden de heer H. Coopmans,
voorzitter dier afdeeling. De leden hebben vrijen toegang.
De entrée is vastgesteld op 10 of 5 cents
Hot or vaartuig.
Den 26 werd van de wert «Nicolaas Witsen van
de firma W. F. Stoel en Zoon, alhier, te water gelaten
een stalen motor-klipper, gebouwd voor rekening van
den heer P. Kaan Cz., te Wieriugeu en bestemd voor
het vervoer van passagiers, goederen en vee, tusscben
Wieringen, Alkmaar, enz., enz. Het vaartuig zal worden
voortbewogen door een Otto-motor, uit de bekende mo-
torenfabriek «Deutz."
Protestantenbond.
In eene ledenvergadering van de afdeeling Alkmaar
e. o. van den Nederlandschen Protestantenbond zal op
woensdag, den 31, 's avonds 8 uur, in het lokaal Har
monie als spreker optreden de heer ds. P. W. van
Doorn, van Hoorn.
Solzer en Hesse.
Donderdag, den 25, had in bet lokaal Diligentia
de buitengewone voorstelling plaats van de heeren Solzer
en Hesse, onder leiding en met medewerking van den heer
N. de Haas, den «gevierden hollandschen karakterkomiek,"
zegt het programma en zeker zal geen der bezoekers op
dien naam iets willen afdingenomdat hij vooral ook in
zijne nieuwe creatiën «John Buil", „de Photograafe. a.
hen zoo kostelijk wist te amnseeren. Niets minder kan
gezegd worden van de heeren Solzer en Hesse die in
hunne verschillende komische voordrachten, zooals »eene
wandeling met baby «Dat hadden zij nog nooit gedaan"
e. a., de bezoekers deden schateren van lachen. Zeker
mag van dit drietal heeren getuigd worden dat door
hen iets bijzonders, iets interessants gegeven werd.
Maar wat wel boven alles werd bewonderd was de
kunstvaardigheid van den mondvirtuoos, den heer Loison,
voor ons terecht «eenig in dit genre". Genoemde heer
plaatste zich voor zijn lessenaar met muziek en blies
oogensehijnlijk op eene kleine fluit of piccolo, een solo,
met de noodige varaties en soms vrij krasse passages en
met bewonderenswaardige gemakkeljjkheid. Spoedig echter
liet hij de schijnbare fluit zakken en de solist ging door,
tot aller verbazing, met den mond het penetrante geluid
van het instrument nabootsende. De bewonilerfig steeg
ten top, toen men ontdekte, dat dit alles enkel met den
