I
„PARAKAN SALAK",
GEBRs. SCHENKE
CONFECTIE NAAR MAAT.
Bruning Muhreit,
II
MIE NT 25. ALKMAAR.
UITZONDEREN G-PRIJS
Ad vertentièn.
Openbare Verkooping
van de Plantages der Cultuur-Maatschappij
Steeds voorhanden de fijnste HEEREN-ARTIKELEN.
Eigen Linnenfabriekte Veldhoven, Noord-Brabant-
tot en met Zaterdag 24 Februari.
BRUNO'S gegarandeerde qualiteiten
zuiver Idinnen.
R
PRAEPARATEN VAN
Tamarinde Ronhons FRUn\ PURGATIEF, tegen Verstopping, Aam-
vil 1 stil nice uviiuviio beien,Migraine,Congestiesetc.,vooralookalslaxans
4
KRAEPELIEN HOLM, Hofleveranciers, ZEIST.
liKBBPIjICHT.
Op uitnoodiging van de afd. Schagen van het
N. O. G. hield de heer De Kanter den 13 in het N.-
Hol'. koffiehnis te Schagen, op de daarvoor door ge
noemde afdeeling uitgeschreven meeting oene boeiende
rede over het wetsontwerp op den leerplicht. Met een
hartelijk welkom aan de belangstellenden, aan de afge
vaardigden van verschillende corporaties en aan den heer
De Kanter opende de heer De Vries als voorzitter der
afd. Schagen van het N. O. G. de vergadering.
De heer De Kanter begon zijn rede met de opmerking,
dat het onderwerp lang niet nienw was, dat er lang met
leerplicht door verschillende ministers »gesold" was
maar dat er dan toch eindolijk Goddank een ontwerp
was, van een minister, die den eisch des tijds had be
grepen en door zijn verleden volkomen bevoegd is een
dergelijk wetsontwerp in te dienen.
Verblijdend voor den minister mag het genoemd
worden, dat de drie hoofdbezwaren tegen leerplicht
dat de staat er geen belang bij heeft, niet bevoegd is
zoo n wet te maken en het niet noodzakelijk is door
verschillende partijen weinig meer worden te berde ge
bracht, omdat ze onjnist zijn. De staat er geen belang
bij hebben Maar vraag dan eens aan de statistiek, die
den toestand ons in cijfers teekent, hoe het met de ont
wikkeling der gevangenen gesteld is 20 °/0 van hen zijn
analphabeten en door hun onkunde gebracht tot armoede
en eindelijk tot misdaad. Maak een einde aan zulk een
toestand en de misdaad vermindert tot zegen des lands.
En wat leert ons het onderzoek der miliciens Tot
37.2 "Iq in sommige arrondissementen liep het cijfer der
analphabeten onder hen. Is het niet treurig, dat al die
jonge menschen het leven moeten intreden met een leeg
hoofd? De staat niet bevoegd? En in het burgerlijk wet
boek van 1838 staat reeds in art. 353, dat de ouders
verplicht zijn hunne minderjarige kinderen te onderhonden
en op te voeden.
In 1838 dus reeds greep de staat in, in de ouderlijke
macht, die door sommige partijen zoo verbazend hoog
wordt gehouden. Kinderen zjjn een erfdeel des Heeren,
zeggen zij, maar juist daarom is de gelijkenis der ta
lenten van toepassing op het bezit dier kinderen. Onders
zijn verplicht ze op te voeden, d. i. niet iets nalaten,
maar iets doen Ook in het nieuwe wetboek van straf
recht wordt herhaaldelijk de hand gelegd op ouders, die
hnn plichten verzaken, evenzoo in de wet op het ont
nemen der vaderlijke macht bij verwaarloozing der kin
deren. De staat is zeker bevoegd voor het heil van den
geheelen staat in te grijpen en bij de wet te gebieden,
wat ouders aan hun kinderen verplicht zijn te doen.
En of het noodig is? Het betrekkelijk schoolverzuim
vreet als een kanker aan ons lager onderwijs, zei spreker
den voorzitter "ha. Met sprekende cgfer ging de heer De
Kanter na, hoe ontzettend nadeelig het verzuimen der
school in verschillende deelen van ons land werkt. Som
mige scholen hebben o. a. slechts leerlingen van half
November tot half Januari, die bij hunne terugkomst
op de school weer totaal alles zijn vergeten, wat ze
vroeger geleerd hadden. Het absolute schoolverzuim is
niet zoo heel groot, maar toch zijn minstens 3000 kin
deren van onderwijs verstoken, voor spreker een getal
groot genoeg om een wet op den leerplicht noodzakelijk
te vinden.
Nu werd door den heer De Kanter het aanhangige
ontwerp in het breede nagegaan en de verschillende be
zwaren daartegen opgenoemd en weerlegd. De minister
iB in zijn ontwerp voorzichtig en legt alles »piano aan,
zei spreker. Dat vond hij van den minister wijs gezien.
Vele dingen moeten door de ervaring geregeld worden en
zal leerplicht ons volk welgevallig wordendan moet
het er lijdzaam aan gewend worden. Verblijdend noemde
spreker het feit, dat zooveel arbeidersvereenigingen de
wet toejuichen en leerplicht vragen. Voor hen en hunne
kinderen zal de wet dan ook een zegen zijn. Spreker
stond stil bij de vaccine-bepalingen, het toestaan van
schoolverzuim door het hoofd, tegemoetkoming aan ge
moedsbezwaren, het landbouwbedrijf enz. enz. Overal
wees spreker aan hoe de minister de bezwaren had onder
vangen en hoe wijs bet van hem gezien was langzaam aan
te beginnen en milde bepalingen te maken om de wet
er in te krijgen. De minister had voor den voedsel- en
kleeding-eisch een beroep gedaan op de menschlievendheid.
Later moet de staat maatregelen daarvoor nemen met
deze wet had deze eisch niets noodig. Ook was spreker
met den minister eens en hij vond het verblijdend, dat
de toestand in ons land zoo is, dat zulk een beroep door
den minister met vrucht kan gedaan worden.
Dat het berhalingsonderwijs in de wet was begrepen
vond spreker het gewichtigste en het belangrijkste van
het ontwerp. Herhalingsonderwijslangzamerhand als
vakonderwijs opgevat, is juist, waaraan het arbeiderskind
zoo groote behoefte heeft. Voortgezet onderwijs zou spr.
het willen noemen en joist dat onderwijs is het meest
noodig om den overgang te vormen tusschen het kind
en den jongeling, die de wereld zal ingaan, niet met
een leeg hoofd, maar met een helder verstand en kennis
van zijn vak.
Men spreekt tegenwoordig zooveel van het verhoogen
der volksweerbaarheid. Spr. vindt dat allemaal best, maar
volgens hem zal de volksweerbaarheid het meest ver
hoogd worden als de wet op den leerplicht zal worden
aangenomen en tot heil des lands rijke vruchten zal
zal dragen in vermindering van armoede en misdaad,
verdrijven van den nood uit de huizen der arbeiders
vermeerdering van kennis en welvaart. Dit is de ware
volksweerbaarheid kennis.
Spreker hoopte dan ook van ganscher harte, dat het
aanhangige ontwerp mocht worden aangenomen.
Een luid applaus dankte den heer de Kanter voor zijne
boeiende rede, die de aanwezigen had warm gemaakt en
meegesleept.
Na de pauze werden door de heeren Holle en Feisser
nog een paar vragen gedaan over salarisregeling der
onderwijzers in verband met leerplicht, over het herha
lingsonderwijs en de nuttige handwerken, welke vragen
door den heer de Kanter tot aller genoegen beantwoord
werden. Bij aanneming van de wet op den leerplicht,
zeide de heer de Kanter, moet de onderwijswet gewijzigd
worden en de minister heeft bij die wijziging een betere
regeling der salarissen in uitzicht gesteld. Aan het einde
der vergadering werd de volgende motie warm aanbe
volen door den heer de Kanter, met overgroote meerder
heid door de vergadering aangenomen: »Do vergadering
als meeting samengekomen op 13 Februari 1900 te Scha
gen ter bespreking van het ontwerp leerplicht, thans bij
de Tweede Kamer aanhangig, spreekt den wensch uit,
dat dit ontwerp zooveel mogelijk ongewijzigd door de
Staten-Generaal zal worden goedgekeurd."
Deze motie zal door 14 vertegenwoordigde corporaties
in een adres worden neergelegd, door de leden der ver-
eenigingen onderteekend en aan de Staten-Generaal op
gezonden.
Met eenige hartelijke woorden, vooral aan den heer
de Kanter, sloot de heer de Vries op de gebruikelijke
wijze de vergadering.
tflRNLl
te ZUIDSCHARWOUDE, in de herberg van A. KIST,
op Dinsdag 20 Februari 1900, 's avonds 5 nnr,
ten overstaan van den te Alkmaar gevestigden notaris
Mr. ADRIANUS PETRUS HENDRIK DE LANGE, van
eenige perceelen uitmuntend bouwland met water,
onder Zuidscharwoude, groot 81 aren 30 centi
aren en Noordscharwonde.
groot 12 aren 45
STINS en te aan-
centiaren, eigendom van den heer Jn
vaarden bij de betaling der koopsom.
Inlichtingen geven voorn, notaris en de heer J
te Oudkarspel.
VIS,
Door Geneesh. algemeen aanbevolen.
Met Eere-Dïploma en Goud Bekroonde
J11flJl-I irnrhf de meest krachtige en versterkende KINA-WIJN tegenzwakte,
Ci a zoowel bij kinderen als volwassenen, gebrek aan eetlust, slechte
spijsvertering, zenuwhoofdpijn, ter versterking na ziekte of kraambed, koorts en hare gevolgen.
QUINA-LAROCHE FERRUGINEUX in het bijzonder tegen Bloedgebrek, Bleekzucht,
kwalen van Kritischen leeftijd, enz. Verkrijgbaar in flacons a f 1.90 en f 1.
F" L' P>1 - f" 3 fa O voedzaam, versterkend, aangenaam van smaak, voor dagelijksch gebruik,
3_. t vooral voor kinderen, zwakken en klierachtige gestellen zeer aan te be
velen. Als geneeskrachtige drank bij stoornissen der spijsverteringsorganen en diarrhée, ook
voor zuigelingen en kleine kinderen. Prijs per bus a Kgr. f 1.70, a J4 Kgr./0.90, a Kgr. 0.50.
Chemisch pi Let SL/a»* Speciaal voor Kindervoeding, in bussen a Kgr. 0.90,
zuivere ITl'Lt ZVSLII nt-1 Rgr y Q 5Qj y 0.25.
A stil tn a (f (YQ fpttPtl Het rooken eener halve Cigarette is voldoende ter bestrij-
/v,3iL8 B8 Hul yan (je hevigste aanvallen van Asthma etc. In
doosjes a 0.80 en 0.50.
voor kinderen, beu ijzen de Tamarinde Bonbons van KRAEPELIEN HOLM belangrijke diensten,
daar de vorm voor het kind begeerlijk en de smaak aangenaam is. Prijs per doosje 0.90 en ƒ0.50.
Fabrieksmerk
G r\ j «-»-• jn',. fjj» cff S pc algemeen erkend als het BESTE huismiddel
Odiunan a3llli-3 bij Hoest, Verkoudheid en Keelpijn, het is
een slijmoplossend en verzachtend middel bij uitnemendheid, uitsluitend in
fleschjes verkrijgbaar. Prijs 0.20 per fleschje.
f)e fraeparaten van KRAEPELIEN HOLM te Zeist, zijn allen voorzien van
etiquellen, waarop de naam en handleekening en verkrijgbaar bij de meeste
Apothekers en Drogisten.
au
-■
-a
v-
f hee en Iele
zijn
thans te ALH1HAAR verkrijgbaar bij N. TEMME J. PASTOOR, CORNELIS KEG,
DE WIJS en BROERS, Jb. BORSJES »de Groene Klok," DAALDER BUIS.
P. Kool, Broek op Langedijk C. Prins en M. Prins Jzn., Graft J. Boekenstein en P. Zijp,
HeerhugowaardJn. de Boer en C. Mus Pzn., Hensbroek; A. Groot Nzn., Noordscharwonde;
P. Molenaar, Oterleek; Jn. Bugsman Pzn. en W. J. Dekker, Obdam K. Posch Czn., Rustenburg
H. Prins Jzn., Spijkerboor; J. Klerk Cz. en C. Rus, Schermerhorn K. Hos Sz., Stompetoren; C.
Vennik, Westgraftdijk G. Keppel en P. Pluister, Zaidscharwonde.
A8ITEHDA M,
Nienwendijk 156.
Telephoon No. 542.
STALEN-DEPOTS
in alle groote plaatsen
van Nederland, bene
vens in Oost- en West-
Indië.
Gedeponeerd Handelsmerk.
Het merk »BRUNO"
waarvan onze goede
ren zijn voorzieu
garandeert: Qualitoit
en Soliditeit.
Ken partij zuiver linnen SAKPKIlDOKKKNï met roode rand,
70 X 70 CM,, per stuk 22^2 cent.
Fubrieksprijze
KEUKENDOEKEN20 cent.
THEEDOEKEN20
HANDDOEKENperdoz. 425
SERVETTEN700
LINNEN voor Sloopenper el 40
LINNEN voor Lakens, tweepersoons I2/4105
Staten, ook door al onze Stalen-Depöls, op aanvraag omgaande franco.
