Verandering van het oorlogsterrein.
Honderd en tweede jaargang.
1900.
ZONDAG
B u rt I a n d.
4 MAART.
riO. 27. Mewie blad.
ALkNAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt D t n s d a g-, Donderd ag-
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar t 0,80 franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nnmmers 3 cte.
Prijs der gewone advertentlen
Per regel fO,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
en ZOON.
Belangrijke en voor de Boeren nadeelige gebeurtenis
sen hebben in Zuid-Afrika plaats gehad en de gevolgen
daarvan zijn nog niet te berekenen. Cronjé, de dappere
aanvoerder, de groote generaal, op wiens moed en trouw
men even sterk vertrouwde als op zijn uitnemend beleid,
heeft zich moeten overgeven, onvoorwaardelijk, met al
zijn officieren en manschappen en alles wat zijn kamp
bevatte, kanonnen, geweren, ammunitie enz. Dat is voor
hem en zijn mannen hard, zeer hard. Zij zijn krijgsge
vangenen tot niets-doen genoodzaakt, terwijl zy weten
dat bun land eiken man noodig heeft. Dat is voor de
republikeinen een groot verlies, een verlies dat diep zal
worden gevoeld, en waarvan wij de uitwerking nog niet
kennen. Zal het hun vertrouwen op den goeden uitslag
van den strijd schokken, en hun weerstand doen verflau
wen of zal het hun een prikkel zijn tot verdubbelde
inspanning van alle krachten Wij weten het niet, maar
vermoeden het laatste. En toch, aan ernstigen tegenspoed
waren zij nog niet gewoon, en deze slag is zwaar, en
verandert den toestand geheel. Zullen zij hem als een
beproeving beschouwen, die hun geloof aan de overwin
ning op de proef stelt, en met bewijzen van onverzwakt
vertrouwen moet worden beantwoord, of als een wenk,
dat hun tegenstand vruchteloos is? Wij onderstellen het
eerste.
Cronjé's naam lijdt door zijn harden tegenspoed niet.
Integendeel, heel de wereld is vol van zijn lof. De vijanden
zeiven, die hem wegleidden in krijgsgevangenschap, roe
men zijn dapperheid en zijn beleid. Zijn teruatocht uit
de omstreken van Kimberley naar de Modderrivier in de
richting van Bloemfontein wordt geprezen als een mees
terstuk. Wat hebben die mannen gewerkt en gezwoegd
met hun kanonnen en wagons en hun afgetobde paarden
en ossen, en hoe hebben ze daarbij gevochten, dagen en
dagen langmaar de vijaud sneed hun den weg af met
tiendubbele overmacht. Zij konden noch links noch rechts,
noch voor- of achterwaartsde vrienden, die tot hun
ontzet kwamen opdagen, konden niet tot hen doorbreken
steeds nauwer omsloot hen de kring van vijandelijke
lichte en zware kanonnen, die hen van alle zijden be
schoten, en waartegen zij weerloos waren met hnn wei
nige lichte stukkenwant de buit van geschut, die
Roberts in handen viel was gelukkig al zeer gering.
Langer stand houden ware hun vernietiging geweest,
zonder voordeel voor hnn land. Toch is zelfs onder deze
omstandigheden hun val den Engelschen duur te staan
gekomen, en zoo er ook aan hunne zijde velen zijn geval
len, zij hebben met Uijsbreght van Aemstel kunnen zeggen
>Daer moet een groot getal met ons ten hemel vaeren
Wat Roberts thans in weinige dagen heeft kunnen
doentreft ons na den zoo langen tijd proefhoudend
gebleken weerstand der Boeren als iets geheel onver
wachtsiets dat wij bijna niet mogelijk hadden geacht.
Bij eenig nadenken zullen wij anders oordeelen. Die op
de kaart den grooten boog ziet, waarlangs de Boeren ten
zuid-oosten, ten zuiden en langs de lange westelijke grens
der beide republieken de Engelschen keerden, moet het
niet zoo heel vreemd vinden, dat het den vijand met zijn
groote overmacht van troepen eindelijk eens gelukt is, op
een enkel minder goed bewaakt punt onverwachts door
te breken en brak hij door, dan stond hij ook eensklaps
midden in den Oranje-Vrijstaat, en de troepen die hem
moesten keeren, waren over of aan de grenzen, in Natal
om Ladysmith, in de Stormbergen, om Kimberley en om
Mafeking. Cronjé alleen was met zijn commando's in de
nabijheid bij Kimberleyen trok vandaar zoo spoedig
mogelijk terug om zich tusschen Bloemfontein en den
vijand te werpen, maar het was reeds te laat, en hij werd
midden op zijn tocht door den overmachtigen vijand
gegrepen.
De gevolgen van deze doorbraak liggen voor de hand.
Als de rivier eenmaal den dijk is doorgebroken, trekken
de mannen rechts en links van den dijk terug, om niet
door het water te worden ingesloten en den stroom elders
op een geschikt punt te keeren. Zoo doen thans de
Boeren en het is zeker goed dat zij het doen, en wij
hopen dat zij de noodige voorzorgen hebben genomen
om het spoedig te kunnen doen en hun geschut, krijgs
voorraad en proviand veilig mee te voeren. Uit Natal
trekken zij terugLadysmith is reeds ontzet, de ver
overde streek in het noorden der Engelsche Kaapkolonie
A-R TAV
Telefoonnummer: 3.
geven zij weer prijs, en ook bij Mafeking kunnen zij
niet blijven. Dat alles doet pijnlijk aan, maar het is dui
delijk dat die terugtocht op alle punten noodzakelijk is,
en spoedig zoo spoedig mogelijk moet geschieden. Het
tooneel van den oorlog wordt eensklaps geheel verplaatst.
Niet langer kan hij gevoerd worden op Britsch grond
gebied, de vijand staat reeds in het hart van den Vrij
staat. Mogen de terugtrekkende republikeinen tijdig de
welgekozen stellingen bereiken, die, naar wij hopen, voor
hun ontvangst zijn gereed gemaakt.
Zoo treedt de oorlog een nieuw tijdperk in. Wordt
de terugtocht voorspoedig volbracht, dan kan het ver
trouwen op de geduchte weerbaarheid der verbonden
republikeinen zich weldra herstellen. Zij zullen nu hun
eigen grond verdedigen het terrein is hun gunstig en
hun in alle bijzonderheden bekend. Samentrekking van
hun strijdmachten, die tot nog toe op zoovele punten ver
deeld waren, is tegenover de Engelsche overmacht in hun
voordeel, en de winter staat voor de deur, die den En
gelschen in de bergen allicht nog meer moeilijkheden kan
opleveren dan de brandende zomerhitte. Maar berichten
van belangrijke gebeurtenissen kunnen in de eerstvolgende
dagen tot ons komen en hebben ons wellicht reeds
bereiktvoordat deze regelen worden gelezen, waardoor
deze beschonwingen en verwachtingen in menig opzicht
gewijzigd zouden moeten worden.
EATGEIjABID. Was de vreugde al groot na de
overgave van Cronjé, de tijding van het ontzet van Lady
smith heeft den geestdrift ten top doen stijgen, en niet
alleen uit Londen, maar ook uit de provinciesteden komen
berichten van opgewonden menigten die op vaak doizinni-
nige wijze uiting geven aan zijn blijdschap.
Generaal Buller seinde den 1 van Nelthorpe
»Ik ben juist uit Ladysmith teruggekeerd. Met uitzon
dering van een kleine achterhoede aan de Noordzijde op
Surprise-heuvel zjjn alle belegeraars in groote haast afge
trokken en het land ten Zuiden van de stad is geheel
vrij van hen.
Het garnizoen van Ladysmith zal een weinig verple
ging moeten hebben, voordat de soldaten voor den veld
dienst geschikt zullen zijn.
De overgave van Cronjé wordt aldus beschreven
Toen generaal Cronjé het onhoudbare zijner positie had
ingezien, meldde hij lord Roberts dat hij zich onvoor-
waardelijk overgaf. Generaal Pretyman werd met zijn
aides-de-camp naar het laager gezonden om Cronjé uit te
noodigen in het Britsche kamp te komen.
Omstreeks zeven uur zag men een kleine troep ruiters
over de vlakte rijden naar het Britsche hoofdkwartier.
Lord Roberts stapte uit den wagen, waarin hij den nacht
doorbrengt en liet een wacht van Hooglanders een carré
formeeren, waarvan één zijde openbleef.
Toen de rnitergroep naderbij kwam zag men rechts
van generaal Pretyman een ouden Boer rijden. Het door
de zon gebruinde gelaat, omgeven door een grijzenden
baard, werd overschaduwd door een breedgeranden hoed,
waarom als eenig teeken van rang een breed oranjelint
was gelegd. Het gelaat toonde niet het minste teeken
van ontroering.
Lord Roberts wachtte staande den troep af. Generaal
Pretyman hield halt en zeide tot den opperbevelhebber,
wijzende op zijn buurman: »Bevelhebber Cronjé, mijnheer.''
Generaal Cronjé bracht de hand aan den hoed en maar
schalk Roberts beantwoordde den groet.
Allen stegen af lord Roberts trad op Cronjé toe en
drukte hem de hand, zeggende: »Ge hebt n dapper ver
dedigd, mijnheer" De beide bevelhebbers spraken gedu
rende korten tijd waai bij Cronjé's secretaris, de heer
Keijzerals tolk dienst deed. Cronjé's houding wordt
beschreven als uitermate kalm en waardig. Hij betuigde
zjjn spijt dat hij niet langer stand had kunnen houden.
Nadat de vormelijke overgave had plaats gehad noo-
digde lord Roberts den Boerenbevelhebber in zijn tent,
om met hem het ontbijt te nuttigen.
De correspondent van de »Daily Telegraph" heeft het
laager der Boeren bezocht. Hij zag er tal van wagens en
drie kanonnendie door Britsche granaten verbrijzeld
waren, de schietvoorraad was zoo goed als op. De Boe
ren hadden diepe schansen gegraven, die ware catacom
ben geleken. Gewonde Boeren hadden al dagen lang zon
der hulp in het laager gelegen en honderden paarden-
lijken verpestten de lucht. De gevangenen waren zeer
verlicht, toen zij hoorden dat hun een goede behandeling
stond te wachten. Het minst konden zich echter de vrou
wen schikkendie maar niet waren af te brengen van
de opvatting, dat zij haar mannen en bloedverwanten voor
de laatste maal zagen.
Van de vrouwen en kinderen werd bij de beschieting
slechts één meisje licht aan den vinger gewond.
Onder de gevangen Verbondenen waren vele van 16-
tot 18-jarigen leeftijd.
Na het zegevierend optreden van het Engelsche
leger, het ontzet der ingesloten steden, rijst vooral buiten
Engeland de vraag of niet het oogenblik gekomen is
voor een vredewaarvan de bepalingen beide partijen
kunnen voldoen. Dat echter die oplossing niet te vinden
is, en dat de strijd niet meer gaat om diplomatieke ver
schillen maar datwaar de Boeren strijden voor het
vrije onafhankelijke bezit van hun landEngeland's
regeering hare staatkunde van annexatie niet wil los
laten blijkt zeer duidelijk uit de verklaring door lord
Lansdowne, de minister van oorlog, den 1 in het Hoo-
gerhuis afgelegd
sDe vrees voor een boven het hoofd hangende ramp
is eindelijk weggenomen. Wij hebben het ontzet van
Ladysmith vernomen met een gevoel van voldoening
over het ontkomen aan een ramp en van bewondering
voor de mannen die dit voor ons tot stand hebben
gebracht. De jongste sucoessen zullen niet tot een voor
wendsel worden gemaakt om te verslappen in ijver; onze
krachtsinspanning zal niet worden verminderd. Tusschen
4 Maart en 1 April zullen meer dan 38,000 man naar
Zuid-Afrika worden gezonden en daarna zullen 17000
man gereed worden gehouden, voor wie nog geen trans
portschepen zijn gehuurd. De stroom der versterkingen
zal niet ophouden."
ZUID-AFRIKA. Uit alle berichten blijktdat
de Boeren terugtrekken naar de grenzen, de aanvallende
houding hebben opgegeven en er op bedacht zijn nu als
verdedigers van hun land op te traden.
Wel worden nog enkele gevechten gehouden maar
vermoedelijk is het doel dier aanvallen, van, voor het
meerendeel kleine afdeelingen de Engelschen tegen te
houden en zoodoende den aftocht van hunne eigen grootere
legermacht te dekken.
Dat het Buller eindelijk gelukte door de Boeren-
stellingen heen te komen, schijnt het gevolg te zijn van
den zwakken tegenstand die hem op het laatst geboden
werd. De verliezen, door de Engelschen geleden, worden
echter ontzaggelijk genoemd.
Te Londen is het volgende telegram uit Kaapstad
ontvangen
De Boeren deden den 28 een hevigen aanval op
Mafekingdoch werden op alle punten teruggeslagen.
Een aanval op Zondag werd eveneens teruggeslagen
waarbij de Boeren 40 dooden en gewonden verloren.
Het verlies der Engelschen was 2 dooden en 3 gewonden.
Afrlka-tententoonstelllng te Parijs.
Een Transvaal and Savage Africa Ltd." is opge
richt met een kapitaal van 90,000, ten doel hebbende
te Parijs gedurende zes maanden een internationale
tentoonstelling te honden waar op reusachtige schaal een
beeld van het Boeren- en wildenleven in Zuid-Afrika zal
worden gegeven. Het terreinwaar de tentoonstelling
gehouden zal worden, is zeer uitgestrekt, 12,000 vierkante
elen is door de Pransche regeering reeds afgestaan.
De nieuwe commandant van Rronbeek.
De gepens. luit.-koionel van het Oost-Indische leger,
jhr. N. 0. van Heurn, die, in de plaats van wijlen den
luit.-generaal K. van der Heijden, benoemd is tot com
mandant van het Kon. Koloniaal Militair Invalidenhuis
op Bronbeek, beeft in Indië een niet onbelangrijke loop
baan achter zich.
Geboren in 1853, trad hij op 16-jarigen leeftijd als
vrijwilliger in dienst, werd J0 Juli 1875 benoemd tot
2en. luit. der infanterie bij het leger in Oost-Indië, ver
trok nog in hetzelfde jaar derwaarts, werd korten tijd
na zijn aankomst op Atjeh geplaatst bij het 12e bat. inf.
en 27 Sept. 1878 bevorderd tot len. luitenant in welken
rang hij geruimeo tijd adjudant is geweest van den com
mandant van de 2e mil. afd. te Semarang.
In 1887 vertrok hij wegens gezondheidsredenen met
twee jaar verlof naar Nederland, bracht hij zijn verloftijd
door te 's-Hertogenbosch en werd hij benoemd tot kapi
tein den 9 Juli 1889. In Indië teruggekeerd, kwam hij
dadelijk weder op Atjeh, waar hij als compagniescom
mandant aan onderscheidene belangrijke krijgsverrich
tingen heeft deelgenomen. In het volgend jaar verwierf
hij het ridderkruis der Militaire Willemsorde, welke eere-
teeken hem is toegekend bij Kon. besluit van 1 Septem
ber 1891 no. 44. In de beide volgende jaren werd hij
wegens zijn dapper gedrag twee malen bij Kon. besluit
eervol vermeld. In 1894 is hij voor twee jaren gedeta
cheerd bij het leger in Nederland en daar geplaatst bij het
2e reg. inf. te 's Hertogenbosch. In Indië teruggekeerd,
werd hij bevorderd tot majoor den 24eu Mei 1896, en
benoemd tot militair commandant in de Padangsche
Bovenlanden. Twee jaren later werd hij met den rang
van luit.-kolonel wegens licnaamegebreken op zijn verzoek
gepensioneerd.
Voor de betrekking van secretaris van den Bond
van Coöperatieve Zuivelfabrieken in Fries
land jaarwedde f 2000 zijn op de voordracht ge
plaatst de heeren W. Keestra zuiveiconsulent te Hoorn,
J. M Snuijf, landbouwkundige te Kopenhagen en J. C.
Berg, bacteriologisch student te Delft.
Volendam. Het visgchersbedrijt in deze gemeente
zal op de dezen zomer te Parijs te houden wereldtentoon
stelling vertegenwoordigd worden door eene op kleine
schaal vervaardigde volledige ansjovis-zouterij.