Verandering van het oorlogsterrein. Honderd en tweede jaargang. 1900. ZONDAG B u rt I a n d. 4 MAART. riO. 27. Mewie blad. ALkNAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt D t n s d a g-, Donderd ag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar t 0,80 franco door het geheele rijk f 1, 3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nnmmers 3 cte. Prijs der gewone advertentlen Per regel fO,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER en ZOON. Belangrijke en voor de Boeren nadeelige gebeurtenis sen hebben in Zuid-Afrika plaats gehad en de gevolgen daarvan zijn nog niet te berekenen. Cronjé, de dappere aanvoerder, de groote generaal, op wiens moed en trouw men even sterk vertrouwde als op zijn uitnemend beleid, heeft zich moeten overgeven, onvoorwaardelijk, met al zijn officieren en manschappen en alles wat zijn kamp bevatte, kanonnen, geweren, ammunitie enz. Dat is voor hem en zijn mannen hard, zeer hard. Zij zijn krijgsge vangenen tot niets-doen genoodzaakt, terwijl zy weten dat bun land eiken man noodig heeft. Dat is voor de republikeinen een groot verlies, een verlies dat diep zal worden gevoeld, en waarvan wij de uitwerking nog niet kennen. Zal het hun vertrouwen op den goeden uitslag van den strijd schokken, en hun weerstand doen verflau wen of zal het hun een prikkel zijn tot verdubbelde inspanning van alle krachten Wij weten het niet, maar vermoeden het laatste. En toch, aan ernstigen tegenspoed waren zij nog niet gewoon, en deze slag is zwaar, en verandert den toestand geheel. Zullen zij hem als een beproeving beschouwen, die hun geloof aan de overwin ning op de proef stelt, en met bewijzen van onverzwakt vertrouwen moet worden beantwoord, of als een wenk, dat hun tegenstand vruchteloos is? Wij onderstellen het eerste. Cronjé's naam lijdt door zijn harden tegenspoed niet. Integendeel, heel de wereld is vol van zijn lof. De vijanden zeiven, die hem wegleidden in krijgsgevangenschap, roe men zijn dapperheid en zijn beleid. Zijn teruatocht uit de omstreken van Kimberley naar de Modderrivier in de richting van Bloemfontein wordt geprezen als een mees terstuk. Wat hebben die mannen gewerkt en gezwoegd met hun kanonnen en wagons en hun afgetobde paarden en ossen, en hoe hebben ze daarbij gevochten, dagen en dagen langmaar de vijaud sneed hun den weg af met tiendubbele overmacht. Zij konden noch links noch rechts, noch voor- of achterwaartsde vrienden, die tot hun ontzet kwamen opdagen, konden niet tot hen doorbreken steeds nauwer omsloot hen de kring van vijandelijke lichte en zware kanonnen, die hen van alle zijden be schoten, en waartegen zij weerloos waren met hnn wei nige lichte stukkenwant de buit van geschut, die Roberts in handen viel was gelukkig al zeer gering. Langer stand houden ware hun vernietiging geweest, zonder voordeel voor hnn land. Toch is zelfs onder deze omstandigheden hun val den Engelschen duur te staan gekomen, en zoo er ook aan hunne zijde velen zijn geval len, zij hebben met Uijsbreght van Aemstel kunnen zeggen >Daer moet een groot getal met ons ten hemel vaeren Wat Roberts thans in weinige dagen heeft kunnen doentreft ons na den zoo langen tijd proefhoudend gebleken weerstand der Boeren als iets geheel onver wachtsiets dat wij bijna niet mogelijk hadden geacht. Bij eenig nadenken zullen wij anders oordeelen. Die op de kaart den grooten boog ziet, waarlangs de Boeren ten zuid-oosten, ten zuiden en langs de lange westelijke grens der beide republieken de Engelschen keerden, moet het niet zoo heel vreemd vinden, dat het den vijand met zijn groote overmacht van troepen eindelijk eens gelukt is, op een enkel minder goed bewaakt punt onverwachts door te breken en brak hij door, dan stond hij ook eensklaps midden in den Oranje-Vrijstaat, en de troepen die hem moesten keeren, waren over of aan de grenzen, in Natal om Ladysmith, in de Stormbergen, om Kimberley en om Mafeking. Cronjé alleen was met zijn commando's in de nabijheid bij Kimberleyen trok vandaar zoo spoedig mogelijk terug om zich tusschen Bloemfontein en den vijand te werpen, maar het was reeds te laat, en hij werd midden op zijn tocht door den overmachtigen vijand gegrepen. De gevolgen van deze doorbraak liggen voor de hand. Als de rivier eenmaal den dijk is doorgebroken, trekken de mannen rechts en links van den dijk terug, om niet door het water te worden ingesloten en den stroom elders op een geschikt punt te keeren. Zoo doen thans de Boeren en het is zeker goed dat zij het doen, en wij hopen dat zij de noodige voorzorgen hebben genomen om het spoedig te kunnen doen en hun geschut, krijgs voorraad en proviand veilig mee te voeren. Uit Natal trekken zij terugLadysmith is reeds ontzet, de ver overde streek in het noorden der Engelsche Kaapkolonie A-R TAV Telefoonnummer: 3. geven zij weer prijs, en ook bij Mafeking kunnen zij niet blijven. Dat alles doet pijnlijk aan, maar het is dui delijk dat die terugtocht op alle punten noodzakelijk is, en spoedig zoo spoedig mogelijk moet geschieden. Het tooneel van den oorlog wordt eensklaps geheel verplaatst. Niet langer kan hij gevoerd worden op Britsch grond gebied, de vijand staat reeds in het hart van den Vrij staat. Mogen de terugtrekkende republikeinen tijdig de welgekozen stellingen bereiken, die, naar wij hopen, voor hun ontvangst zijn gereed gemaakt. Zoo treedt de oorlog een nieuw tijdperk in. Wordt de terugtocht voorspoedig volbracht, dan kan het ver trouwen op de geduchte weerbaarheid der verbonden republikeinen zich weldra herstellen. Zij zullen nu hun eigen grond verdedigen het terrein is hun gunstig en hun in alle bijzonderheden bekend. Samentrekking van hun strijdmachten, die tot nog toe op zoovele punten ver deeld waren, is tegenover de Engelsche overmacht in hun voordeel, en de winter staat voor de deur, die den En gelschen in de bergen allicht nog meer moeilijkheden kan opleveren dan de brandende zomerhitte. Maar berichten van belangrijke gebeurtenissen kunnen in de eerstvolgende dagen tot ons komen en hebben ons wellicht reeds bereiktvoordat deze regelen worden gelezen, waardoor deze beschonwingen en verwachtingen in menig opzicht gewijzigd zouden moeten worden. EATGEIjABID. Was de vreugde al groot na de overgave van Cronjé, de tijding van het ontzet van Lady smith heeft den geestdrift ten top doen stijgen, en niet alleen uit Londen, maar ook uit de provinciesteden komen berichten van opgewonden menigten die op vaak doizinni- nige wijze uiting geven aan zijn blijdschap. Generaal Buller seinde den 1 van Nelthorpe »Ik ben juist uit Ladysmith teruggekeerd. Met uitzon dering van een kleine achterhoede aan de Noordzijde op Surprise-heuvel zjjn alle belegeraars in groote haast afge trokken en het land ten Zuiden van de stad is geheel vrij van hen. Het garnizoen van Ladysmith zal een weinig verple ging moeten hebben, voordat de soldaten voor den veld dienst geschikt zullen zijn. De overgave van Cronjé wordt aldus beschreven Toen generaal Cronjé het onhoudbare zijner positie had ingezien, meldde hij lord Roberts dat hij zich onvoor- waardelijk overgaf. Generaal Pretyman werd met zijn aides-de-camp naar het laager gezonden om Cronjé uit te noodigen in het Britsche kamp te komen. Omstreeks zeven uur zag men een kleine troep ruiters over de vlakte rijden naar het Britsche hoofdkwartier. Lord Roberts stapte uit den wagen, waarin hij den nacht doorbrengt en liet een wacht van Hooglanders een carré formeeren, waarvan één zijde openbleef. Toen de rnitergroep naderbij kwam zag men rechts van generaal Pretyman een ouden Boer rijden. Het door de zon gebruinde gelaat, omgeven door een grijzenden baard, werd overschaduwd door een breedgeranden hoed, waarom als eenig teeken van rang een breed oranjelint was gelegd. Het gelaat toonde niet het minste teeken van ontroering. Lord Roberts wachtte staande den troep af. Generaal Pretyman hield halt en zeide tot den opperbevelhebber, wijzende op zijn buurman: »Bevelhebber Cronjé, mijnheer.'' Generaal Cronjé bracht de hand aan den hoed en maar schalk Roberts beantwoordde den groet. Allen stegen af lord Roberts trad op Cronjé toe en drukte hem de hand, zeggende: »Ge hebt n dapper ver dedigd, mijnheer" De beide bevelhebbers spraken gedu rende korten tijd waai bij Cronjé's secretaris, de heer Keijzerals tolk dienst deed. Cronjé's houding wordt beschreven als uitermate kalm en waardig. Hij betuigde zjjn spijt dat hij niet langer stand had kunnen houden. Nadat de vormelijke overgave had plaats gehad noo- digde lord Roberts den Boerenbevelhebber in zijn tent, om met hem het ontbijt te nuttigen. De correspondent van de »Daily Telegraph" heeft het laager der Boeren bezocht. Hij zag er tal van wagens en drie kanonnendie door Britsche granaten verbrijzeld waren, de schietvoorraad was zoo goed als op. De Boe ren hadden diepe schansen gegraven, die ware catacom ben geleken. Gewonde Boeren hadden al dagen lang zon der hulp in het laager gelegen en honderden paarden- lijken verpestten de lucht. De gevangenen waren zeer verlicht, toen zij hoorden dat hun een goede behandeling stond te wachten. Het minst konden zich echter de vrou wen schikkendie maar niet waren af te brengen van de opvatting, dat zij haar mannen en bloedverwanten voor de laatste maal zagen. Van de vrouwen en kinderen werd bij de beschieting slechts één meisje licht aan den vinger gewond. Onder de gevangen Verbondenen waren vele van 16- tot 18-jarigen leeftijd. Na het zegevierend optreden van het Engelsche leger, het ontzet der ingesloten steden, rijst vooral buiten Engeland de vraag of niet het oogenblik gekomen is voor een vredewaarvan de bepalingen beide partijen kunnen voldoen. Dat echter die oplossing niet te vinden is, en dat de strijd niet meer gaat om diplomatieke ver schillen maar datwaar de Boeren strijden voor het vrije onafhankelijke bezit van hun landEngeland's regeering hare staatkunde van annexatie niet wil los laten blijkt zeer duidelijk uit de verklaring door lord Lansdowne, de minister van oorlog, den 1 in het Hoo- gerhuis afgelegd sDe vrees voor een boven het hoofd hangende ramp is eindelijk weggenomen. Wij hebben het ontzet van Ladysmith vernomen met een gevoel van voldoening over het ontkomen aan een ramp en van bewondering voor de mannen die dit voor ons tot stand hebben gebracht. De jongste sucoessen zullen niet tot een voor wendsel worden gemaakt om te verslappen in ijver; onze krachtsinspanning zal niet worden verminderd. Tusschen 4 Maart en 1 April zullen meer dan 38,000 man naar Zuid-Afrika worden gezonden en daarna zullen 17000 man gereed worden gehouden, voor wie nog geen trans portschepen zijn gehuurd. De stroom der versterkingen zal niet ophouden." ZUID-AFRIKA. Uit alle berichten blijktdat de Boeren terugtrekken naar de grenzen, de aanvallende houding hebben opgegeven en er op bedacht zijn nu als verdedigers van hun land op te traden. Wel worden nog enkele gevechten gehouden maar vermoedelijk is het doel dier aanvallen, van, voor het meerendeel kleine afdeelingen de Engelschen tegen te houden en zoodoende den aftocht van hunne eigen grootere legermacht te dekken. Dat het Buller eindelijk gelukte door de Boeren- stellingen heen te komen, schijnt het gevolg te zijn van den zwakken tegenstand die hem op het laatst geboden werd. De verliezen, door de Engelschen geleden, worden echter ontzaggelijk genoemd. Te Londen is het volgende telegram uit Kaapstad ontvangen De Boeren deden den 28 een hevigen aanval op Mafekingdoch werden op alle punten teruggeslagen. Een aanval op Zondag werd eveneens teruggeslagen waarbij de Boeren 40 dooden en gewonden verloren. Het verlies der Engelschen was 2 dooden en 3 gewonden. Afrlka-tententoonstelllng te Parijs. Een Transvaal and Savage Africa Ltd." is opge richt met een kapitaal van 90,000, ten doel hebbende te Parijs gedurende zes maanden een internationale tentoonstelling te honden waar op reusachtige schaal een beeld van het Boeren- en wildenleven in Zuid-Afrika zal worden gegeven. Het terreinwaar de tentoonstelling gehouden zal worden, is zeer uitgestrekt, 12,000 vierkante elen is door de Pransche regeering reeds afgestaan. De nieuwe commandant van Rronbeek. De gepens. luit.-koionel van het Oost-Indische leger, jhr. N. 0. van Heurn, die, in de plaats van wijlen den luit.-generaal K. van der Heijden, benoemd is tot com mandant van het Kon. Koloniaal Militair Invalidenhuis op Bronbeek, beeft in Indië een niet onbelangrijke loop baan achter zich. Geboren in 1853, trad hij op 16-jarigen leeftijd als vrijwilliger in dienst, werd J0 Juli 1875 benoemd tot 2en. luit. der infanterie bij het leger in Oost-Indië, ver trok nog in hetzelfde jaar derwaarts, werd korten tijd na zijn aankomst op Atjeh geplaatst bij het 12e bat. inf. en 27 Sept. 1878 bevorderd tot len. luitenant in welken rang hij geruimeo tijd adjudant is geweest van den com mandant van de 2e mil. afd. te Semarang. In 1887 vertrok hij wegens gezondheidsredenen met twee jaar verlof naar Nederland, bracht hij zijn verloftijd door te 's-Hertogenbosch en werd hij benoemd tot kapi tein den 9 Juli 1889. In Indië teruggekeerd, kwam hij dadelijk weder op Atjeh, waar hij als compagniescom mandant aan onderscheidene belangrijke krijgsverrich tingen heeft deelgenomen. In het volgend jaar verwierf hij het ridderkruis der Militaire Willemsorde, welke eere- teeken hem is toegekend bij Kon. besluit van 1 Septem ber 1891 no. 44. In de beide volgende jaren werd hij wegens zijn dapper gedrag twee malen bij Kon. besluit eervol vermeld. In 1894 is hij voor twee jaren gedeta cheerd bij het leger in Nederland en daar geplaatst bij het 2e reg. inf. te 's Hertogenbosch. In Indië teruggekeerd, werd hij bevorderd tot majoor den 24eu Mei 1896, en benoemd tot militair commandant in de Padangsche Bovenlanden. Twee jaren later werd hij met den rang van luit.-kolonel wegens licnaamegebreken op zijn verzoek gepensioneerd. Voor de betrekking van secretaris van den Bond van Coöperatieve Zuivelfabrieken in Fries land jaarwedde f 2000 zijn op de voordracht ge plaatst de heeren W. Keestra zuiveiconsulent te Hoorn, J. M Snuijf, landbouwkundige te Kopenhagen en J. C. Berg, bacteriologisch student te Delft. Volendam. Het visgchersbedrijt in deze gemeente zal op de dezen zomer te Parijs te houden wereldtentoon stelling vertegenwoordigd worden door eene op kleine schaal vervaardigde volledige ansjovis-zouterij.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1900 | | pagina 1