COLLECTEN.
Honderd en tweede jaargang,
1900.
WOENSDAG
14 M A A R T.
Buitenland.
FEUILLETON.
Uit het Noorseh.
Jonas JLde.
NO. 31. Eerste blad.
AMtllAARSCHE COI I1M.
Deze Courant wordt Dlnsda g-, Donderd ag
es Zaterda;arood uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f O,SO franco door
geheele rijk ff 1,
3 Nummers ff ©,06. Afzonderljjke nummers 3 ets.
het
Prijs der gewone advertenticn
Per regel ff 0,14. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HEEMs. COSTER
en ZOON.
Telefoonnummer3.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente
ALKMAAR
Overwegendedat bij hun college is ontvangen eene
kennisgeving voor eene op 14 en 15 Maart a.s. te houden
collecte in deze gemeente ten behoeve van de ver-
eenlging „Steun voor Weezen zij ons doel",
gevestigd te Amsterdam;
dat collecten voor buiten deze gemeente gevestigde
instellingen van weldadigheid door hen tot heden steeds
werden tegengehouden;
dat daarmede hunnerzijds, in verband met onlangs ge
nomen Koninklijke besluiten niet kan worden voortge
gaan
dat het, met het oog op de talrijke behoeften, waarin deze
gemeente zelf nog kan voorzien niet wenscheljjk is bo
venstaande collecte ter voorkoming van herhaling, succes
te doen hebben
\oodigcn de Ingezetenen dezer gemeente
dringend uit geene liefdegaven uit te reiken
ten behoeve der bovenstaande vereeniging
Indien deze onverhoopt op de aangegeven da
gen mocht worden gehouden, maar die af te
zonderen ter leniging van behoeften in de gemeente
zelve.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Alkmaar, G. RIPPING, Voorzitter.
12 Maart 1900. C. D. DONATH, Secretaris.
KWGJEIjAlSiö. Hebben de beide Republieken een
poging aangewend vredesonderhandelingen met de Britsche
Regeering aan te knoopen De meeste Engelsche bladen
beweren het op zeer stellige wijze en op die bewering
volgen gelijk zich laat denken, onmiddellijk be
schouwingen over de voorwaarden, waarop de Regeering
bereid zoude zijn die vredesaanbieding aan te nemen.
Algemeen is men het eensdat zoowel de militaire als
de politieke onafhankelijkheid der Boeren een einde
zou moeten nemen. De geschiedenis der jongste maanden
heeft te duidelijk getoondwelk een gevaar de beide
Republieken voor Engeland'» oppermacht in Zuid-Afrika
zijn om eenige schaduw van onafhankelijkheid te laten
voortbestaan, waar slechts voor een beperkte zelfregeering
onder Engelscb gezag en Engelsche contróle plaats is.
Dat de Boeren de voortzetting van den oorlog boven
een vrede op dezen grondslag zullen verkiezen, is boven
allen twijfel verheven en niet onwaarschijnlijk is dan ook
de gissingdat Kruger en Sfceyn deze laatste poging
gedaan hebben, om hun volk te toonen, dat bet Engeland
niet te doen is om een vrijzinniger kiesrecht of wijziging
in het dynamietmonopoliedoch dat hier inderdaad de
onafhankelijkheid der Burgers op het spel staat. Is
YAN
r,
28)
Met veel moeite was Morten alles gewaar geworden,
wat daarop betrekking had en het was hem eene groote
verlichting, toen bij hoorde, dat zij naar Noordland was
teruggekeerd.
De treurige aanleiding tot haar terugreis was de plot
selinge dood harer moeder.
Morten had, volgens belofte, af en toe eens aan Heg-
gelund geschreven en dan ook telkens een kort doch
welwillend antwoord gekregen.
Eens had Edel in plaats van haar vader geschreven
en hom toen erg vriendschappelijk medegedeeld hoe
allen in huis het maakten, oom Tobias, juffrouw
Dyring en Andreas te Christiania. Tenslotte deelde zij
hem ook nog mede, hoe zijne ouders op Skorp-eiland het
naakten.
Hij begreep, dat zij dit niet dan met veel moeite
weten had knnnen komen, want zij woonden een
heel eind wegen deze steeds herlezen en nog eens her
lezen brief werd zijn kleinood.
Morten Jonsen had juist een bijzondere aanleiding
gekregen om zich erg gewichtig te gaan gevoelen bjj
Mühlenwad; want dien winter had deze juist verschei
den duizenden kronen verdiend bij een speculatie, waar
voor Morten de vingerwijzing gegeven had.
Op zekeren dag zette Mühlenwad een zeer ernstig
gezicht op het kantoor. Hij had bericht gekregen, dat
Heggelnnd in Noordland zoo goed als geruïneerd was.
De zaken waren overgedaan aan Stuwitz met wien
>het kantoor" alzoo voor het vervolg alleen te maken had.
deze overtuiging tot de Republikeinen doorgedrongen
dan zullen zij den oorlogdie tot voor kort door hen
met zooveel succes gevoerd werden dievolgens de
deskundigen van de geheele wereldeerst thans den
vijaDd zal doen beseffen, wat hij ondernomen heeft, zeker
met de oude geestkracht voortzetten. Ongetwijfeld is
de krijgskans in de laatste weken den Boeren niet gunstig
geweest, maar, hoeveel vertrouwen zij ook op de gerech
tigheid hunner zaak en de juistheid van hun schot hadden,
zij zullen zich toch in den aanvang niet voorgesteld
hebben, dat bij een worsteling met Engeland's reuzenmacht,
al het voordeel aan hunne zijde zoude zijn en de vijand
slechts op nederlagen zou kunnen wijzen 1
Ook de berichten, dat Krnger zich door bemiddeling
van da consuls, tot de groote mogendheden, alsook tot de
Nederlandsehe regeering zou hebben gewend, met ver
zoek bemiddelend op te treden, kunnen slechts doen ver
moeden, dat men een laatste poging heeft willen wagen,
vóór den worstelstrijd te hervatten, doch geenszins, dat
men den vrede tot iederen prijs wil koopen.
Van den aanving af heeft men zich in Zuid-Afrika
geen oogenblik illusies gemaakt, dat een der mogendheden
tusschenbeide zoude komeD, en thans, nu de Eugelschen
op een belangrijk succes kunnen bogen, na een reeks ver
nederende rampen, die stroomen bloeds en schatten gelds
gekost hebben, is de kans op een dergelijke interventie
zeker geringer dan ooit.
®UffW-Ai?RII£A. Lord Roberts seint van
fontein van den 11
De vijand bestreed ons gedurende den marsch van gis
teren en veroorzaakte ons wegens zijn terreinkennis veel
last. Tengevolge van de bewonderingswaardige houding
der troepen kon hij ons echter niet beletten de plaats
van bestemming te bereiken.
Het leeuwenaandeel in het gevecht had de divisie van
generaal Kelly-Kenny, die de Boeren uit twee sterke stel
lingen dreef. De Boeren leden zware verliezen, zij lieten
102 gesneuvelden en 20 gevangenen in onze handen.
Onder onze verliezen zijn 2 gesneuvelde en 9 gewonde
officieren, waarbij 2 kolonels.
De mededeelingen dor dagbladcorrespondenten over den
slag bij Populierdrift geven geen verdere bijzonderheden
van eenig belang. De algemeene toon van hun opmer
kingen is ietwat teleurgesteld, daar de omtrekkende be-
weging van French niet volkomen geslaagd is, en Lord
Roberts de gelegenheid liet. voorbijgaan om de terug
trekkende Boeren-afdeeling op te vangen.
De «Times bevat een telegram uit Ladysmith van
9 dezer, meldende dat de Boeren zich verschanst hebben
bij Biggarsberg en in het Westen de passen van het
Drakengebergte bewaken.
Drie-
Invoer van ATederlandsch rundvee ln Italië.
In overleg met Hr. Ms. gezant en den minister
van Buitenlandsche Zaken, waren herhaaldelijk studiën
De belangen van Mühlenwad waren echter behartigd
door de goede zorgen van Stuwitz.
»Ik heb daar altijd een voorgevoel van gehad", be
weerde hij, «door de levenswijze, welke die man voerde.
Hij moet nu niet veel meer bezittendan het huis,
waarin hij woont, met den inboedel en een klein eigendom
in den fjord. De rest hebben de crediteuren genomen op
de groote gedwongen verkooping ter plaatse. Het is
hard als men zoo iets moet beleven
Bleek als een lijk hoorde Morten Jonsen dit aan en
gedurende den overigen kantoortijd kon hij zijne ge
dachten onmogelijk bij zijn werk houden, Iets wat hem
ondenkbaar had toegeschenen was dus toch gebeurd. Men
had hem even goed knnnen vertellen, dat een rots was
ingestort in plaats van het huis Heggelund, waar hij
zoovele jaren had doorgebracht in de vaste overtuiging,
dat alles daar gebouwd was op rijkdom.
Oh wat deed dat hem bitter leedhij had daar een
thnis gehad en voelde nu innige deelneming in de schande
en het verdriet, dat hun overkomen was.
Dat Stuwitz daarvan de schuld droeg en de eigenlijke
bewerker was, dat werd hem meer en meer duidelijk.
Het was hem zoo klaar als de dag, dat deze in den
loop der jaren zich verrijkt had en zijn patroon geruï
neerd en nu ten slotte de kroon op zjjn werk zette.
Indien hij in deze dager. Stuwitz ontmoet had, had
hij zich bepaald aan hem vergrepen, blind als hij was
voor elk ander gevoel dan haat.
Op hot kantoor was hij ook dezelfde niet meer; zjjn
werk maakte hij haastig af en ging dikwjjls vóór zijn
tjjd heen. 's Avonds deed hij lange eenzame wandelingen
en hij zat nog langen tijd op, voor hij naar bed ging.
Toen het eerste verdriet voorbij was, doemde een ge
dachte bij hem op, die zijn bloed onrustig deed stroomen,
zoodat het hem licht viel om den slaap te vatten.
Dat was de mogelijkheid om in deze veranderde om
standigheden misschien Edel Heggelnnd te kunnen ver
overen.
Er was geen klein verschil in zijn gedachtengang van
voorheen en thans.
Toen hij van Heggelund vertrokken was, had hjj de
scheidingsmuur voornamelijk gezien in het verschil van
geboorte en opvoedingnu zag hjj dien meer in verschil
van vermogen.
door het Nederlandsehe consulaat te Milaan gemaakt
ten einde den in vroegeren tijd niet onbelangrijken invoer
van Ned. V9e in Italië verlevendigd te zien. Daarbij werd
de Vereenijing »'t Friesche Rundveestamboek" met raad
en daad ter zijde gestaan om vooreerst door publicatie
in veel verspreide landbouwtijdschriften de aandacht van
belanghebbenden opnieuw op ons vee te vestigen eenig
gevolg hebben die publicatiën ongetwijfeld gehadook
door uitlokken van bezoek van Italiaansche zijde aan onze
Nederlandsehe veemarkten, zij konden echter toch slechts
voorbereidend werken.
Een eigenlijk resultaat aldus deelt de consul Van
der Schalk in no. 10 der Consulaire Verslagen mede
werd eerst verkregen, toen van de zyde van dit consulaat
de associatie van Lombardijsche landbouwers alhier gewezen
werd op het Nederlandsehe vee toen de prijzen van 't
concnrreerende Zwitsersche ongunstiger werden, en toen
(lie van ons vee, by gesloten Duitsche, Fransche en Belgische
grenzen voordeelig waren. Deze associatie besloot de
zaak ter hand te nemen en vond, behalve bij de Ver
eeniging »'t Friesche Rundvee-stamboek''krachtige
medewerking bij de firma Schaap Co.dezelfde die
reeds in l'olen en Rusland den invoer van Ned. vee met
goed gevolg bewerkte.
Bijzonder gewicht hechtte dit consulaat er aan dat
bjj eene eerste groote leverantie 't vee niet onmiddellijk
in handen van de koopers kwam, en dus in alle streken
verspreid werd doch dat men zich verplichtte onmid
dellijk na de aankomst eene tentoonstelling te houden op
een tijdstip voorafgaande aan den tijd wanneer de
groote markten in Zwitserland en elders gehouden werden.
Door publicatie in 't tijdschrift van de associatie van
Lombardjjsche landbouwers en in soortgelijke geschriften
kan 't publiek dan door bezoek dier tentoonstelling zelf
zich een oordeet^vormen over ons vee, en zelf uitkiezen
resp. bestellen daarbij zich meer en meer onafhankelijk
maken van de cliques en tusschenpersonen, wier belangen
in andere richting liggen.
Het behoeft nauwelijks vermeld te wordendat het
door 't gesloten zijn der grenzen noodzakelijk geworden
zeetransport van 't vee bijzondere moeilijkheden opleverde
vooral in 't seizoen waarin dit plaats moest hebben!
Gedurende de groote hitte is natuurlijk de aankomst van
t vee niet verkieslijk en toch is een zekere termijn voor
geschreven door de gewoonte des lands, om te koopen
nadat de oogstbedragen ingekomen zijn. Een üeete herfst
zal dus steeds een bezwaar opleveren vooral zoolano- de
zeeweg noodzakelijk blijft voor het vervoer.
Andere bezwaren liggen op den weg voor den invoer,
daar men van de zijde der administratie van inkomende'
rechtenop grond van vermeende besmettelijke ziekte
van t vee maatregelen van beperking of verbod toe
gepast ziet.
Echter tot op heden gelakte het door volharding deze
moeielijkheden te boven te komen en daar nu de weg
En op dit punt was er een schijn vau mogelijkheid
voor hem begonnen te komen, na de financiëele ruïne
Van het buis Heggelund.
In het begin was dit slechts een luchtkasteel, waarmee
hij niet kon nalaten zijn gedachten bezig te houden en
steeds eindigde het daarmee, dat hij ten gevolge van
reusachtige speculaties als een rijk man bjj Heggelund
kwam, Edel als vrouw verlangde en het gevallen huis
weer opbouwde.
Doch langzamerhand begon er eenige werkelijkheid te
komen in dezen droom en al bleef het eind der geschie
denis wel steeds dezelfde, daar hij Edel Heggelund ver
eenzelvigde met het huis, zoo was dit toch niet het geval
met de plannen, die hem daarheen zoaden leiden.
Op zijne eenzame wandelingen verscheen er langza
merhand voor zijn geestes-oog een landpunt met °een
kleinen, mooien inham in de nabijheid van zijn huis
daar dreef hij zaken, deed verre reizen, zag veel men-
schen komen en het trafiek toenemen, en ten slotte voerde
hij Edel Heggelund als bruid binnen in het mooie huis,
dat hij gebouwd had.
Iederen avond kreeg het beeid eene kleine uitbreiding.
Stuwitz' vroeger plan om een handelsplaats te stichten
op de landpunt van Finkrogen doemde op in zijne her
innering. En later, toen hij dat plan ging uitwerken en
nader overdenkenleek het hem hoe langer hoe meer
practiscb uitvoerbaar en begon het hem hoe langer hoe
meer toe te lachen. Hij was bekend met de moeielijkhe
den die er aan verbonden waren maar en toen wel
licht met een weinig jeugdigen overmoed was zich
ook van zijn eigen kracht bewust en bij die onderneming
zag hij later Edel Heggelund opdoemen.
De verbazing van Mühlenwad was groot, toen Morten
op een goeden dag bij hem op het kantoor kwam, en
zijne betrekking opzeide en zonder uit te weiden over
zijn plannen alleen vertelde, dat hij in het Noorden op
zijn eigen houtje een zaak won beginnen. Zijn bediende
moest op zijn zachtst gesproken, zijn hoofd verloren heb
ben meende Mühlenwad en hij stelde niet weinig po
gingen in het werk om hem van dat plan af te brongen.
Toen het echter bleekdat alles tevergeefs wasver
leende hjj hem om te beginnen toch een klein voor
zichtig crediet en een paar honderd daalder bezat
Morten zelf.
