Aan de ingezetenen van Alkmaar!
ter ,M
No. 47.
Honderd en tweede jaargang.
1900
VRIJDAG
20 APRIL.
Buitenland.
FEUILLETON.
Uit het Noorseh.
Jonas Lie,
ALkflAARSCHE COI BAAT.
Deze Courant wordt O 1 n s d a g-> Donderd »g-
en Katerdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,8© franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f Afzonderljjke nummers 3 ets.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentlen
Per regel f 0,1S. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
en ZOON.
Onder den drang der zeer ernstige gebeurtenissen van den laatsten tijdnemen de ondergeteekenden de
vrijheid zich tot hunne medeburgers te wenden.
De eenige maanden geleden in Zuid-Afrika uitgebroken oorlog heeft voor de diamantbewerkers in Amsterdam
ontzettende gevolgen gehad. Elke oorlog beteekent voor hen minder werk maar deze voor een deel gevoerd
om en nabij Kimberley waar de grootste en rijkste diamantmijnen zijn, welker opbrengst meer dan voldoende
is om allen diamantbewerkers arbeid te verschaffendoch die nu geheel stil liggen, d e z e oorlog beteekent
voor hen: geen werk.
Reeds is het aantal geheel werkelooze diamantbewerkers gestegen tot 3000, terwijl het aantal gedeeltelijk werke-
loozen op een duizendtal geschat kan worden, dus bijna de helft van de Amsterdamsche diamantbewerkers is
reeds broodeloos of staat op het punt dit te worden. Wat moet er onder deze hopelooze omstandigheden ge
daan worden
De diamantbewerkers zijn vertrouwd geraakt met het denkbeeld dikwijls werkeloos te zijn, oen gedeelte hunner
is gewend gebrek te lijden in tijden van malaisemaar tegen den thans heerschenden en nog te verwachten
langen duur van gebrek aan werk zal geen arbeider blijken bestand te zijn.
Reeds hebben eenige werklieden-organisaties een beduidend gedeelte hunner finantiën te zamen gebracht en
in handen gesteld van het uitvoerend comité ten einde het eerste fonds te worden ter ondersteuning der werke-
loozen. En bovendien wordt door hen die nog aan den arbeid zijn van bnn zeer geringo verdienste in deze
dagen, een deel afgezonderd voor de vakbroeders, die gebrek lijden.
Doch dit kapitaa'tje is, vergeleken bjj wat er noodig is, slechts een druppel in den Oceaan.
Onder deze omstandigheden wenden ondergeteekenden zich tot u en vragen: steunt en helpt hen, zooveel
gij kunt.
Gij hebt in deze dagen een groote offervaardigheid ten toon gespreid voor de slachtoffors in de Zuid-Afrikaansche
Republieken. Ook de diamantbewerkers hebben hun deel bijgedragen. Het spook der werkeloosheid was toen nog
niet zóó dicht genaderd.
Thans breidt de werkeloosheid zich met reuzensnelheid uitde ellende staat niet meer voor de deur maar
heeft den drempel reeds overschreden en datterwijl de diamantbewerkers het geheele jaar te lijden hebben
gehad door de werkeloosheid tengevolge der oorlogsgernchten.
Bedenktdat deze oorlog naamlooze ellende en ontbering in duizendtallen gezinnen uwer landgenooten ten
gevolge heeftHelpt het lijden verzachten en de nood lenigen der Amsterdamsche slachtoffers van den Zuid-
Afrikaanschen strijd 1
Daarom wordt in geheel Aederland een beroep gedaan op de offervaardigheid der ingezetenen en doen
wij zulks voor Alkmaar bij de collecte, welke zal worden gehouden op Maandag 23 April en volgende dagen.
Het Comité tot het inzamelen van gelden te Alkmaar, ten behoeve
der werklooze Diamantbewerkers.
G. RIPPING Voorzitter.
H. v. d. BERG.
Jb. v. d. BERG.
Dr. J. D. BOEKE.
Ds. J. BOUVIN.
Mr. M. BüOHNER.
H. SIEBERT COSTER.
H. COOPMANS.
C. D. DONATH.
A. GOEDE Dzn
H. A. HORNING.
J. L. KALKOENE.
Mr. H. P. M. KRAAKMAN.
Mr. A. M. DE LANGE.
J. F. MOENS.
C. L. MOLENAAR.
W. H. MOLL.
S. M. S. MODDERMAN Jr.
P. H. M. IBINK MELENBRINK.
V. S. OHMSTEDE.
J. VAN REENEN.
Tb. VAN SPALL.
P. J. C. VAN TOORNENBURGH.
J. VAN DER VEEN.
H. J. VONK.
M. DE WILD.
Jhr. C. K. v. d. WIJCK.
Mr. A. PRINS Secret.-Penningm.
DU1T8CMI.AS11». Volgens de Katholieke bladen
is er een vergelijk getroffen aangaande de wijze, waarop
de kosten der, door den Keizer gewenschte, vlootuitbrei-
ding gedekt kunnen worden. Verschillende belastingen
zoudeD worden ingevoerd (o. a. ook op buitenlandsche
likeuren), uit welker opbrengst de noodige gelden ge
vonden zouden worden.
VAN
42)
Er lig iets onbeschrijfelijk beleedigends in Stuwitz'
antwoord, hij verheelde zelfs zijn hoop niet, spoedig
zelf eigenaar te zullen worden van Finnaes.
Morten voerde desalniettemin alle gronden aan met
betrekking tot de billijkheid van het uitstel de ver
vallen termijn was immers reeds betaald en hij beloofde
de volgende keer twee termjjuen te betalen in plaats van
een en zelfs tegen aanstaande voorjaar de geheele schuld
af te doen.
Een schouderophalen en een afwijzend gebrom waren
het heele antwoord, terwijl hij maar doorging met zijne
notities in het boek.
Morten deed hem toen nog opmerken, dat zijn vorige
crediteur Jackman volgens het heerachende gebruik de
geheele som niet tegelijk opgevorderd zou hebben.
»Neen" zeide Stuwitz, terwijl hij plotseling ging
opstaan en met de vlakke hand op zijn lessenaar sloeg
om een einde te maken aan het gesprek hij heet
Stuwitz en niet Jackmann en ik hoop dat gij het ver
schil zult bemerken
Hij zag er gemeen en kwaad uit, men behoefde
er niet over in twijfel te staan, dat hij hem de deur
wilde wjjzen.
Morten begreep, dat bij ontoegankeljjk was voor ieder
voorstel en zag zijn laatste hoop verdwijnen.
De oplossing wordt eeue zóó volkomene geacht, dat
reeds in de eerste helft van Mei het ontwerp in den
Rijksdag zal worden behandeld.
Bij het overvaren van Bingen naar Rudesheim
sloeg den 17 een bootje, waarin leden van de Katholieke
Studentenvereniging uit Rheingau gezeten waren, om
door het stooten tegen een ankerketting. Het bootje,
waarin 20 personen zaten, zonk; 13 der opvarenden ver
dronken, de overigen werden gered.
Geheel ter wille zijner zaak had hij zich voor Stuwitz
vernederd en nu kroeg hij als 't ware een gevoel van
verlichting want in hem brandde de begeerte, om dezen
mandie hem nu zoo de voet op den nek zette eens
goed de waarheid te zeggen zonder iets te ontzien.
In plaats van te gaan na dat beleedigende afscheid
ging hij tot groote verbazing van Stuwitzkalm op
den rand van het bed zitten.
Wat er nu tusschen die twee voorviel kan niet vol
komen weergegeven worden.
Morten haalde als 't ware Stuwitz' vroeger leven
stukje voor stukje te voorschijn.
Hij vergat niets van hetgeen hij wist en daarna
begon hij met ijskoude ironie de verhouding tusschen
Stuwitz en Heggelund te schilderen.
Op Stuwitz' gelaat vertoonde zich een trek van on
uitsprekelijke angstzijn angstige kruipende gelaats
uitdrukking deed denken aan die van een roofdier dat
schuw rondloopt in een wolfshol, waarin het onverwacht
te land gekomen is.
Eén oogenbiik maakte die plaats voor een aanval van
razernijwaarbij hij zijn toevlucht scheen te willen
nemen tot geweld.
Doch één blik van Morten noodzaakte hem om weer
te gaan zitten.
De spiegeldie hem voor het gelaat gehouden werd
vertoonde echter een beelddat Stuwitz ten slotte zelf
overdreven en onrechtvaardig begon te vinden. En nu
kwam hjj dan opk wat tot zich zelfwant in het
begin was hij moreel verpletterd door al de herinne
ringen, die zijn geweten zoo plotseling overweldigden en
tevens door de vrees.
Morten Jonsen had hem hard aangevallen, doch daarbij,
zich zelf vergetende, ook blootgegeven hoe onvolkomen
nog zijn kennis was en hoe ongevaarlijk uit een juridisch
oogpunt.
Terwijl de pupil in zijn blinde oog beefde, zeide Stu
witz met een tergenden weiwillenden glimlach
MWGMIiAlVD. De Koningin vertoeft nog steeds in
Ierland, en zal vermoedelijk eerst 27 dezer naar Enge
land terugkeeren.
Generaal Roberts heeft een zeer scherpe critiek uit
gebracht over de leiding van de generaals Bnller en Warren
bij het gevecht op den Spionkop. Roberts betreurt het,
dat Warren, wetende dat de toestand critiek was, niet
persoonlijk den Spionkop bezocht. Hij is het eens met
Buller, dat er stelselloosheid en gebrek aan organisatie
was, hetgeec zeer ongunstig werkte op de verdediging
van deze stelling en dat deze goed beraamde poging om
Ladyamith te ontzetten had moeten slagen. Dat zij niet
geslaagd is, is voor oen deel toe te schrijven aan de
moeieljjkheden van het terrein en de beheerschende stel
lingen des vijands, maar waarschijnlijk ook aan de fouten
en het gebrek aan administratieve bekwaamheid van
Warren. Maar welke fouten Warren moge gemaakt hebben
het niet-slagen der onderneming moet ook worden toege
schreven aan don weerzin van den opperbevelhebber
(Boller) om zijn gezag te doen gelden en te zorgen, dat
hetgeen hij het beste oordeelde ook werd uitgevoerd.
De Engeische pers acht het, na publicatie dezer critiek,
onmogelijk dat de beide genoemde generaals zonden worden
gehandhaafdbelangrijke mutaties zouden dus te wach
ten zijn.
VEIt. STATES. Een werkstaking, welke voor de
stad New-York onaangename gevolgen kan hebben, is daar
uitgebroken onder de werklieden der waterwerken van
Croton. Zevenhonderdvijftig werklieden allen Italianen
hebben den arbeid neergelegd en zich goed gewapend
versterkt in de fabriek. Een deel is van geweren voor
zien de overigen van revolvers en messen. De troepen
zijn uitgestuurd om hen tot rede te brengen doch de
stakers hebben gedreigd de waterwerken te zullen ver
nielen. Daardoor zou de stad New-York van allen water-
aanvoer verstoken zijn terwijl het dal overstroomd zou
worden.
KUID-AFHIIAA. Wat er om en nabij Wepener
eigenlijk voorvaltis uit de berichten allerminst op te
maken. Gevochten wordt er nog steeds maar of de
pogingen van verschillende zijden in het werk gesteld
om kolonel Dalgety te ontzettenal of niet geslaagd
zijn is met geen mogelijkheid te zeggen. Volgens de
»Pall Mali" maakt Roberts, wiens verbindingslijn met
de Kaapkolonie ongestoord is gebleven aanstalten naar
Pretoria op te rukken; na aftrek van de dekkingstroopen,
die hij moet achterlaten, zou hij over circa 40,000 man
beschikken, die thans behoorlijk gekleed en voor zooveel
noodig bereden zouden ziju. Het blad acht het succes
van dezen opmarsch verzekerd.
Churchill echter, de bekende oorlogscorrespondent, die
uit de krijgsgevangenschap te Pretoria ontsnapte, oordeelt
heel anders. Hij schrijft
»Ik wil niet pessimistisch zijn maar ik geloof, dat
wij 250,000 man noodig zullen hebben om ons doel te
bereiken. In elk geval is onze eenige logische politiek
om in een onophoudolijken stroom troepen naar Zuid-
Afrika te sturen. Het publiek moet niet in twijfel ver-
keeren omtrent het vaste besluit der Boeren om tot het
bittere einde te vechten. Vele zwakkelingen of lauwe
»God bewaar me Ik wensch immers niets anders
dan mijn recht wat Finnaes betreft en dat zal ik krij
gen ook, maar waar ter wereld uwe moeder vandaan
is, dat is werkelijk meer dan ik u vertellen kan, als
ze niet, zooals andere menschen, in de kerkregisters ver
meld staat!"
Morten was bleek van ontroeringhij keek Stuwitz
vlak in het gelaat zonder een woord te kunnen uitbren
gen eindelijk sprak hij één woord uit sschurk!"
en ging toen naar de deur.
Stuwitz volgde hem en zeide bij den uitgang op ho-
nenden toon
»Gij kunt immers ook uw recht zoeken Bewijs
voor net gerecht maar den nonsens, dien gij mij zoo even
hebt verteld, mijn beste Morten Jonsen 1 Maar je moet
zorgen voor goede bewijzen, weet je, anders wordt
men zoo licht veroordeeld wegens laster
Morten hoorde nog een ironisch welwillend vaarwel"
achter zich.
Toen hij na eene lange, eenzame wandeling bij Hegge
lund kwam, zooals hij beloofd had, droeg zijn gelaat nog
de sporen van de ontroering, waaraan hij ten prooi ge
weest was.
In korte bewoordingen vertelde hij, dat Finnaes niet
meer te redden was. Hij had reeds ver wacht, dat het zoo
zou afloopen, zeide hij en daarom van te voren reeds het
besluit genomen in dit geval naar Amerika te gaan.
Wat hem zoo openhartig maakte, dat was zijn trots
want Edel. was in de kamer. Doch men kon goed zien,
dat hij zich de zaak erg aantrok, want den geheelen avond
sprak hij bijna geen woord.
Edel zelf schonk hem thee en toen hij sprak over
Amerika beefde het kopje in haar hand.
Wordt vervolgd.
