Het kiesrecht weer aan k orde. No. 71. fierste blad. Honderd en tweede jaargang. 1900. ZONDAG 17 JUNI. Buitenland. Nederland. ALKMAARSCHECOURANT Deze Courant wordt Blnsdag-, Bonderdag- en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden voor Alkmaar t 0,80franco door het geheele rijk f 1, 3 Nummers f O,O0. Afzonderlijke nummers 3 ets. Prys der gewone advertentlen Per regel fO,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER ZOON. üelefooanunimer3. i. In tweeërlei opzicht is het kiesrecht weer aan de orde gesteld. De Liberale Unie, steeds ijverende voor een kies recht zonder eenigen band met belastingen, heeft naar aanleiding van het praeadvies van het bestuur, later ge volgd door een ontwerp-besluit, in haar vergadering van 2 Juni 1.1. verklaard, dat het, om daartoe te komen, noodzakelijk is gebleken vooraf de Grondwet te wijzigen, en heeft er bijgevoegd, dat dit behoort te geschieden in dien zin, dat daardoor de invoering van algemeen kies recht voor mannen en vrouwen mogelijk wordt. Deze verklaring is geplaatst in het Hervormingsprogramma der Unie. Later zal moeten worden beslist, of zij ook zal worden opgenomen in het Programma van Urgentie, dat met het oog op de algemeene verkiezingen van het vol gende jaar zal worden vastgesteld. Wegens de onzeker heid, die alzoo omtrent dit punt vooralsnog is blijven bestaan, wordt over de beteokenis van het genomen be sluit verschillend gedacht. Wij voor ons achten die be teekenis niet gering, en zijn het eens met hen die er op wijzendat reeds volgens het Hervormingsprogramma door de by de Liberale Unie aangesloten kiesvereenigingen geen andere candidaten voor de Tweede Kamer gesteld zullen kunnen worden, dan die zich bereidverklaren te zullen medewerken om door herziening der Grondwet te komen tot algemeen kiesrecht, al moge het dan ook, wat trouwens wel niet anders kan, aan hot oordeel en het onderling overleg van de gekozen afgevaardigden worden overgelaten, het ooaenblik te kiezen, dat tot het doen van een poging tot bereiking van dit doel meest geschikt zal wezen. Intusschen is door de Regeoring een ontwerp ingediend tot wijziging van de bestaande kieswet, met behond van haar grondslagen, dooh met eenigszins ruimere omschrij ving van de voor toekenning van kiesrecht gestelde ken- teekenen en wjjziging van eenige bepalingen, die moeilijk heden hebben veroorzaakt, of waaromtrent zich verschil van opvatting heeft voorgedaan. Over het algemeen heeft zich, tot nog toe althans, tegen dit voorstel weinig over wegend bezwaar doen kennen, al rezen er bedenkingen en al meenden somraigon, dat ook met behoud van bet in de kieswet aangenomen stelsel meer gewijzigd, en dienten gevolge het kiesrecht meer uitgebreid had kunnen worden. De voornaamste wijzigingen bepalen zich tot de volgende I. Voor het kiesrecht op grond van een aanslag in de rijks directe belastingen zal niet meer gevorderd worden dat men daarin is aang6slag8n over het volle laatst- verloopen dienstjaar. Ook zij die bij suppletoir kohier, hetzij in de vermogens- of do bedrijfsbelasting of naar éón der eerste vijf grondslagen van de personeels belasting, hetzij voor tenminste éón gulden in de grondboissting zijn aan geslagen, zullen, mits aan de overige eischen voldoende, het kiesrecht verkrijgen. Er schijnt inderdaad geen grond te bestaan om hier verschil te maken. Bij de behande' ling der kieswet schijnt er de aandacht niet op gevallen t9 zijn. II. Do kieswet stelt voor de toekenning van het kies recht den billijken eisch dat hij die over het laatstver- loopen dienstjaar in de eene of andore rjjks directe be lasting is aangeslagen, dien aanslag op den eersten Maart betaald hebbe. Daar echter de suppletoire kohieren soms zeer laat tot stand komen, stelt de Regeering voor, dit niet meer te vorderen voor de aanslagen die na 31 December geschieden. Van meer dan ééue zijde is even wel reeds opgemerkt, dat men daardoor in stryd zou komen met de Grondwetdie uitdrukkelijk bepaaltdat voor zoover de kieswet zeker bedrag van den aanslag in eene ol meer Rijks directe belastingen als vereischte van kiesbevoegdheid steltvan de uitoefening van het kies recht zijn uitgesloten die hun aanslag in die belasting of belastingen niet hebben betaald. Van deze wijziging zal dus wel niet veel te recht kunnen komen. III. Wat het kiesrecht op grond van woninghuur betreft, wordt, voor zoover dit twijfelachtig mocht zijn, uitdrukkelijk bepaald 1°. dat als huurprijs ook zal wor den aangemerkt de contributie aan een coöperatieve bouwvereenigingdie iemand voor het bewonen van zijn huis of gedeelte van een huis betaalten 2 datbij de berekening van den door de wet gevorderden huurprijs die huurprijs niet moet worden verminderd mot het be drag voor het gebruik van gas- of waterleiding dat daarin soms begrepen is want dat dn bedrag inderdaad beschouwd moet worden als een deel van den huurprijs, die voor het gebruik van de woning moet worden ba taald. Tegea beide wijzigingen zal wel niet veel bezwaar worden gemaakt. IV. Omtrent hen die wegens in dienstbetrekking ver diend loon voor het kiesrecht in aanmerking komen bepaalt de kieswet tevens, dat zij op 31 Januari sodert den eersten Januari van het vorige jaar in dienstbetrek king moeten zijn geweest bij dezelfde persoon, onderne ming openbare of bjjzondere instelling. Die gedurende dien tyd bjj verschillende personenondernemingen of instellingen in dienst waren geweest, werden geacht de noodige vastheid van levensstolling te missen; daarenboven meende mendat het onderzoek naar de juistheid van de opgaven omtrent het verdiende loon te moeilijk zou zijn indien het bij verschillende patroons moest worden ingesteld. De Regeering wil deze bezwaren niet geheel ontkennen maar meent toch dat ze zich in 't geheel niet of althans in zeer geringe mate zullen voordoen wanneer zich in het tijdsverloop van ruim een jaar niet meer dan één verwisseling van dienstbetrekking heeft voorgedaan. Daarom stelt zij voor en ook daartegen zal onzes inziens wel geen bezwaar zijn niet langer dienstbetrekking bij denzelfden persoon dezelfde onder neming of instelling te vorderen maar achtereenvolgons bij niet meer dan twee personen, ondernemingen of instel lingen. V. Met den inleg van ten minste f 50 in de Rijks postspaarbank worden als kenteeken van zekeren maat schappelijken wolstand en daarom aanspraak gevende op kiesrechtgelijkgesteld ingelegde gelden tot hetzelfde bedrag in een gemeentelijke spaarbank of in een spaar bank die beheerd wordt door het bestuur van een als rechtspersoon erkende vereeniging een naamloozo ven nootschap of coöperatieve vereeniging en om te voor komen dat er soms spaarbanken zouden worden opge richt met het doel om door afgifte van spaarbankboekjes wegens in werkelijkheid niet gestorte gelden kiezers te maken in strijd met de wetzullen de gelden ingelegd bij spaarbanken die na 1 Mei 1900 door vereenigingen of naamlooze vennootschappen worden opgericht, alléén dan aanspraak kunnen geven op kiesrechtwanneer die spaarbanken een waarborgfonds van ten minste ƒ25000 bij de Nederlandsche bank hebben gedeponeerd, en zoolang die som aldaar gedeponeerd zal blijven. Van bezwaren tegeu deze uitbreiding hebben wij nog niet gehoord. BEIiGIfi. ïri November zijn de Belgische socialis ten voornemens in de Kamer een wetsontwerp te laten indienen het algemeen stemrecht rakende. Indien de regeering zich daartegen mocht verzetten zouden de socia listen, volgens de »Peuple", de obstructie beginnen. CHIÜfA- De toestand wordt hoe langer hoe ernsti ger volgens een telegram van 14 Juni zou zelfs de spoor wegverbinding tusschen Tientsin en het kamp der Euro- peesche expeditie onder admiraal Seymour verbroken zijn, en de stad zelve ernstig bedreigd worden. Hulp en wel zeer krachtige en spoedige hulp is noodig en de eenige mogendheid, die die kan geven is Rusland. Reeds nu zijn 2000 Russen bij Takoeontscheept en ongetwij feld zullen belangrijke troepenzendingen spoedig volgen. Dit alles is voor de andere mogendheden niet heel aan genaam maar zij moeten zich in het onvermijdelijke schikken en zijn derhalve zoo verstandig de onontbeerlijke hulp van Rusland goedschiks aan te nemen. fiNttfiliAND. In het Lagerhuis deelde de vice- minister van buitenlandsche zaken den 14 het volgende DeBritsche gezant Sir Clauds Macdonald had het Tsung-li-Yamen doeu weten, dat het Britscho gouverne ment de Ohineesche Regeering verantwoordelijk zou stel len voor de misdadige laksheid die de oorzaak was van den schandelijken staat van zaken. Macdonald en de Britsche admiraal hadden op 6 Juni last gekregen, in overleg met de andere mogendheden, alle stappen te doen welke zij raadzaam zouden achten voor de bescherming der Britsche onderdanen men had hun geheel de vrije band gelaten. Macdonald was, na een conferentie met don Russischen gezant, gemachtigd iedere Ohineesche autori teit te steunen, die in staat wa3 de orde te handhaven, terwijl de Russische gezant dezelfde machtiging had ont- vaugen. Er heerscht tusschen de mogendheden een vol komen overeenstemming over de maatregelen door den Britschen admiraal genomen. In een brief van den gouverneur van Koomassi van den 4en dezer wordt gezegd, dat zich in het fort 700 man, inboorlingenen Europeescho troepen, bevinden. Alle manschap is op halt rantsoen gesteld. De ammunitie is niet voldoende voor offensief optreden en men moet, tot versterking is bomen opdagen, spaarzaam daarmee omgaan. Uit Sierre Leone zijn nog 900 man versterking naar het gebied van den opstand gezonden. Mevrouw Gladstone is den 14 overleden. Omringd door al hare kinderen ontsliep de trouwe levensgezel lin van den grooten staatsman die zij nog twee jaren overleefde. ZUIB-AFSilK.4. Eon zeer lang telegram van Lord Roberts van 12 Juni is belangrijker om hetgeen daarin niet dun wat er wel in te lozen staat. Na de overgave van Pretoria, zoo seint de opperbevelhebber, werd Botha's stelling, 24 kilometer ten oosten der hoofdstad, den 11 aangevallen, frontaauval bleek ondoenlijk en omtrekkende bewegingen ontmoetten heftigen tegenstand, en gelukten evenmin. Des nachts verliet de vijand heimelijk zijn stolling. Lord Roberts voegt er aan toe: >Harer Majesteits Regeering behoeft zich niet ongerust te maken over de veiligheid van het leger in Zuid-Afriba. (Een triomfantelijke mededeeling van een overwinnend veldheer aan het hoofd van een vijfvoudige overmacht!) In dit telegram wordt met geen woord geropt van ver overde kanonnen of gemaakte krijgsgevangenen blijk baar hebben dus de Boeren hun oude tactiek gevolgd, een sterke stelling gekozen, die den ganschen dag togen een overtalrijken vijand met succes verdedigd, dezen afge mat en hem flinke verliezen toegebracht (lord Roberts hoopt dat zij gering zullen zijn") en des nachts in de grootste orde het terrein verlaten om een eind verder hetzelfde spel te hervatten. Den 15 seinde Roberts Kitchener meldt dat de Boereu hedenmorgen vroeg den troep aanvielen die den spoorweg moet herstellen, eenige mijlen benoorden de Rheuosterrivier. De vijand werd ver dreven vóór hij schade kon aanrichten. Aan Britsche zijde werden ééu man gedood en elf gewond, onder wie twee officieren. De Langsnek is intusschen door de Boeren ontruimd, een telegram van 13 Juni zegt »Buller is hedenmorgen te Volksrust aangekomen. Hij trok door Cbarlestown en kampeerde bij den Langsnek. De tunnel werd niet ernstig beschadigd bevonden. De genie hoopt reeds Zondag een trein er door te brengen. Buller seint van 14 Juni uit Langsnek dat de stad en het district Wakkerstroom zich in allen vorm hebben overgegeven. Een correspondent van de Daily Express te Machado- dorp meldt dat commandant De Wet den 7en Juni (den dag van de overrompoling van het Derbyshire-bataljon) 3000 stellen uniformen, overjassen, schoenen, handschoenen, ondergoed en dekens buit maakte. Daar hij deze arti kelen niet kon medevoeren, verbrandde hij ze, bovendien vielen hem duizenden lyddiotbommen in handen. De En- gelschen klagen over de koude er zijn veel zieken. In het geheel werden den 7en Juni 1000 Engelschen buiten gevecht gesteld en voor 100.000 p.st. aan goederen vernietigd. In een klein gevecht bij Vredefort werden door gene raal Steenkamp 38 Engelschen gevangen genomen. Een trein met 5ü0 man kwam tot ontzet aanrijden, maar keerde na een gevecht met de Burgers onverrichter zake naar het Noorden terug. Een door het Londensche departement van oorlog uitgegeven staat van de Britsche verliezen brengt het totaal aan gesneuvelden, gekwetsten, vermisten en aan ziekte overledenen op 24.460. Daarbij moeten nog worden gevoegd 14.145 officieren en manschappen die wegens ziekte en invaliditeit naar huis ziju teruggekeerd, zoodat het eindcijfer wordt 36,605. Te Kaapstad is het eindeljjk tot een regeerings- crisis gekomen. Schreiner heeft zijn ontslag gevraagd als president van het kabinetde gouverneur heeft sir Gordon Sprigg ontboden die nu een nieuw kabinet tracht te vormen. Uit vrees. Een 14-jarige knaap uit de gemeente Zoeterwoude, meldt de »L. Ct.wien door zijn onder wijzer strafwerk was opgedragen, heeft zich in de ouderlijke woning uit vrees voor bestraffing door zijnen vader, door ophanging van het leven beroofd. Te §cliandelen (Limburg) goot het achtjarig zoontje van den mijnwerker V. petroleum in het vuur om dit te doen ontvlammen. De hoog opslaande vlam doed den kleine weldra in lichtelaaie staan. Gillend van pijn liep hij de straat op waar toegeschoten buren hem de kleuren van het lijf rukten. De arme knaap had echter reeds zulke vreeselijke brandwonden bekomen dat hij eenige uren later overleed. Vlekken op matglas. Om vlekken uit matglas te verwijderen, neemt men spiritus lost daarin wit krijt op en bestrijkt het glas met deze brij die men er op laat drogen. Dan wrijft men het krijt er af en poetst het glas met een schoonen doek stevig af. Desnoods herhalen. Te Oude-Pekela is in de papierfabriek van den heer Mulder de werkman Ketelaar in aanraking gekomen met de hakselmachine. Do ongelukkige, wien beide armen eu een gedeelte van het hoofd werden verbrijzeld was onmiddellijk dood.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1900 | | pagina 1