De wereldvrede.
Honderd en tweede jaargang.
1900
ZONDAG
7 OCTOBER.
Buitenland.
Stadsberichten.
Laatste Berichten.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
De crisis in China.
NO. 119, Eerste blad.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt 1» 1 n s d a g-, Honderd ag-
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f 0,8C» j franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f 0.06. Afzonderljjke nummers 3 ets.
Frljs der gewone advertentlen
Per regel f 0,1S. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
en ZOON.
Telefoonnnumer i 3.
Ergernis, verontwaardiging over Engelands brutaal ge
weld hier en elders, heel de beschaafde wereld door, maar
zonder eenigen heilzameu invloed op de groote meerder
heid van het Britsehe volk, op zijn regeering en zijn par
lement. De kloeke tegenstand van de Boeren, de buiten
gewone krachtsontwikkeling waartoe het Vereenigde
Koninkrijk met al zijn koloniën gedwongen werd om
dien tegenstand te kunnen overwinnen, de lange duur
van den oorlog, die millioenen verslindt en verzwaring
van belasting noodig maakt, de aanvankelijke nederlagen
en aanzienlijke verliezen, de eindelooze doodenlijsten en
de scharen van verminkten en zieken, die naar het moe
derland terugkeeren, dat alles heeft doze trotache en
overmoedige natie dermate veibitterd, dat alle zelfbe
dwang bij haar is geweken, dat zij doof is voor de stem
men van rede en recht, en voor geenerlei middelen terug
deinst om dat weerbarstige Boerenvolk te onderwerpen,
dat de onbeschaamdheid heeft gehad zelfs het machtige
Britsehe wereldrijk te weerstaan. Geen der groote mogend
heden acht haar belangen genoeg bij de zaak betrokken,
om Engeland hier in den weg te treden zij hebben elk
haar eigen politiek en haar eigen plannen zij hebben
andere belangen, die haar geheel bezig honden en ter
wille van recht en menschelijkheid Engeland te tarten,
met Engeland op gespannen voet te komen, gevaar te
loopen van een oorlog met het rijk dat nog altijd de
zeeën beheerscht, daaraan denkt er geen. Zoover zijn we
nog lang niet. Want Engeland had tijdig gewaarschuwd
elke poging tot bemiddeling zon het aanmerken als een
onvriendschappelijke daadhet ontzeide van den aan
vang af aan elke mogendheid het recht om zich met deze
zaak te bemoeien.
Zien de regeeringen rnstig toe, om de afkeuring van
de openbare meening in de geheele beschaafde wereld,
om de protesten van zoovele duizenden, en daaronder
met de beste en meest gevierde namen, bekreunt het
J3ritsche volk zieh niet. Dit laatste is echter alleen in
dezen zin waar, dat het zich daardoor niet laat terug
houden maar men zon zeker dwalen, indien men meende,
dat het voor die ongunstige oordeelvellingen geheel onge
voelig was. Integendeel, het is er te meer door verbitterd,
het is er door gekwetst in zgn trots en tot innerlgke
woede geprikkeld, vooral door den spot, die openlijk
door heel de wereld is gedreven met zijn onbeholpen
generaals en smadelijke nederlagen, en door de onver
holen blijdschap, waarmee de berichten van zijn tegen
spoed werden ontvangen.
Zoo gaat Engeland voort in blinde oorlogsdrift. Het
ministerie maakt misbruik van dien koortsachtigen toe
stand door thans het parlement te ontbinden en nieuwe
verkiezingen uit te schrijven. Het vraagt van de kiezers
goedkenring van den oorlog en van de inlijving der beide
republieken. Slechts weinigen hebben moed en zelfstandig
heid genoeg om zieh te keeren tegen den woedenden
stroom. De staatkundige partgen doen zich gelden, de
regeeringspartij wordt bestreden, maar wegens verkeerd
beleid en onvoldoende voorbereiding vóór den oorlog
maar wat er ook gebeurd moge zijn, de oorlog zelf wordt
nog maar door enkelen veroordeeld, en tegen de inlgving
der republieken komt men niet in verzet. Dat zoovele
liberalen het noodig gevonden hebben zich voortaan impe-
ralistisch-liberaal te noemen, zegt reeds genoeg.
Laat ons toch vrede onder elkander honden, zeggen
de groote mogendheden. Zoo spraken zg reeds, toen er
een regeling moest getroffen worden omtrent Kreta, toen
Noord-Amerika Spanje zijn koloniën ontnam en zoo
spreken zij thans weer, nu zij staan tegenover de wan
hopige toestanden in China. Maar als men met elkander
vrede wil honden en mogeljjke botsingen voorkomen, dan
moet men het elkander niet lastig maken en over en
neer veel door de vingers zien. Dat geeft den Snltan te
Konstantinopel rnst en veiligheid. Men brengt den Groo-
ten Heer hnlde bij gelegenheid van zijH 25-jarige heer
schappij, roemt zijn bestnnr, en wenscht hem een lange
en voorspoedige regeering. Men ziet zwggend toe, hoe
Rusland de grondwet en de wettelgke instellingen van
Finland schendt, het land russificeert, de landtaal weert,
en allengs alle verschil met hot overige groote Czaren'
rijk nitwiecht. Men ziet geheel zwggend toe, hoe Enge
land, geheel in denzelfden geest, de Znid-Afrikaansche
republieken vermbordt. Leven en laten leven is de lens.
Zoo alleen kan immers de wereldvrede bewaard blijven.
Inderdaad, zoo kan voorkomen worden, <tat een groote
Enropeesche oorlog wordt ontketend, waar do mogend
heden niet zonder schrik aan knnnen denken bij de vol
komen onzekerheid, van welken omvang die zou kunnen
worden, tot welke verwikkelingen hij aanleiding zon
kannen geven, en hoe ten gevolge van een en ander de
nitslag zon zijn. Wat men de wereldvrede gelieft te noe
men, kan op die wijze bewaard blijven. Het is zoo. Die
de zaken nit dit oogpunt beziet, acht den oorlog in Zuid-
Afrika misschien een kleinigheid maar inzonderheid
kleine staten maken zieh niet zonder reden ongerust,
dat ook hnn zelfstandig en onafhankelijk bestaan wel
eens als een kleinigheid beschouwd zon knnnen worden,
ter wille waarvan Europa niet in vnnr en vlam gezet
mag worden maar het recht der volken raakt bij die
beschouwing geheel in het nauw, en de vrijheid zoekt
te vergeefs een bet.ronwbanr schild.
CHIRfA. De Dnitsche minister van bnitenlandsche
zaken heeft den 1 October opnienw een telegram gezon
den in zake de Chineescha qnaestie. Dit telegram, gericht
aan de gezanten te Londen, Parijs, St. Petersburg, Weenen,
Washington, Rome en Tokio, luidt, verkort, als volgt
De Dnitsche regeering heeft, door bemiddeling van den
Tao Tai van Sjanghai, een edict van den keizer van
China ontvangen, waarin de bestraffing van verscheidene
met name genoemde prinsen en grootwaardigheidsbe-
kleeders wordt gelast. De Dnitsche regeeriDg neemt aan,
dat ook de andere regeeringen van dit edict kennis heb
ben genomen. In de veronderstelling, dat dit edict echt
is waaraan de Dnitsche regeering voor zich zelve
niet twijfelt moent de rogeering te Berlijn daarin
een eersten stap te zien om' weer op een brnikbaren
grondslag tot het herstellen van geordende toestanden te
komen. De keizerlijke tegeering stelt daarom aan de
mogendheden voor, aan de diplomatieke vertegenwoor
digers te Peking op te dragen te onderzoeken: le of de
in het edict genoemde, lijst van te bestraffen personen
jmst en voldoende is, 2e of de, in <het uitzicht gestelde
straffen voldoende zijn, 3e op welke wijze de nitvoering
der bestraffing door de mogendheden is te controleeren
Uit dit uittreksel blijkt, dat keizer Wilhelm op zijn
oorspronkelijken eisch, de leiders der Boksersbeweging
aan de mogendheden ter bestraffing uit te leveren is
teruggekomen.
Aan de «Daily MaiP* wordt nit Takoe gemeld, dat
sedert de aankomst van graaf Waldersee de hartelijkste
betrekkingen bestaan tnssehen de bevelhebbers der ver
bondenen.
Op last van den opperbevelhebber, ging den 3 gene
raal von Höpfner op een straf-expeditie nit naar het
zuidelijk deel van het keizerlijk jachtpark, van waarden
vorigen dag op een patrouille was geschoten. Door een
colonne van 2000 man infanterie en een batterij veld
artillerie werd de geheele streek verkendde dorpen,
waarin wapens werden gevonden, werden in brand gesto
ken en de marsch voortgezet tot Nang-hoeng-tsoen. Hier
stuitte de colonne op een afdeeling Boksers, die echter
na een kort gevecht werden uiteengedrevende Boksers
waren gewapend, deels met geweren, deels met pieken
en zwaarden. Enkele Chineesche soldaten, die de troepen
te dicht naderden, werden neergeschoten. Aan Dnitsche
zjjde werden vier man gewond.
I ETEkSBURG, 5 Oct. Dc Russische regeering heeft
toegestemd in de voorstellen die geformuleerd zijn in
Von Bnlow-s circulaire van 1 October. De Russische
gezant in China heeft dienovereenkomstig instructies
ontvangen.
PARIJS, 5 Oct. De minister van bnitenlandsche zaken
heeft den vertegenwoordigers van Frankrijk in het buiten
land aangeschreven de mogendheden te polsen over een
program van onderhandelingen met Ohina behelzende de
bestraffing van de voornaamste schuldigen, aan te wijzen
door de vertegenwoordigers der mogendheden, de hand
having van het verbod op den invoer van wapens, schade
vergoeding voor de staten endeparticnliere genootschappen,
de instelling van eeu permanente wacht voor de gezant
schappen te Peking, de ontmanteling van de Takoe-forten
en de militaire bezetting van twee of drie punten aan
den weg van Tientsin naar Peking.
Drukfout.
In het artikel «Decentralisatie in Iudië" II, iD ons
nummer van Woensdag 3 Oct. 1.1., staat in kolom 1,
regel 15 en 16 v.b.»en zeker het «voorshands" niet in
vergetelheid". Men leze: «en rake het «voorshands" niet
in vergetelheid".
BBHSMIjAIVD. Den 5 Oct. was de uitslag der ver
kiezingen 280 ministrieelen, 72 liberalen en 45 nationa
listen. Het geheele aantal zetels door de ministerieele
partijen gewonnen bedraagt 21, en dat door de oppositie
gewonnen 14 zetels zoodat de ministrieele 7 zetels op
de oppositie hebben veroverd.
Plet ziet er dns naar nit, alsof Chamberlain een be
sliste overwinning zal behalen dank zij der verdeeldheid
onder de liberalen.
ZiriD-AFBIKA. Uit Pretoria wordt van 3 Oct.
aan du Londensche «Telegraph" geseind: «Tot mijn leed
wezen moet ik melden, dat mevr. Kruger ziek is. De
overheid heeft verboden, dat voertuigen anders dan stap
voets langs hare woning mogen gaan."
De «Daily Telegraph" verneemt nit Lorenzo Mar
ques dat het gezin van den heer Eloff, den kleinzoon
van President Kruger, met de stoomboot «Kanzier" naar
Europa zal vertrekken. Zij mogen hnn grootvader niet
vergezellen.
De verkiezingen in Bngeland.
LONDEN 5 Oct. Tot dusver zijn gekozen 295 minis-
terieelen, 79 liberalen en 59 nationalisten. De liberalen
hebben een zetel gewonnen.
Onder de gekozenen ziju de minister Ohaplin, de Iersche
leiders Tom Healy en Wiliam O'Brien. Merkwaardig i3
de nederlaag van den afschaffer Wilfried Lawson.
V oordraclitenavond.
Blijkens achterstaande advertentie, zal den ingeze
tenen weldra eene inteekenlijst worden aangeboden voor
een voordrachtavond, op dinsdag, 16 October, alhier te
geven door de dames S. Wichers en J. Mollinger.
Per introductie dezer dames knnnen wij niet beter
doen, dan onderstaand over te nemen nit een Zwolsch blad
«De 3e buitengewone vergadering van 't Zwolsche
INutsdepartement is een groot succes geweest voor de
dames S. Wichers en I. Mollinger, beiden lid van de
Vereeniging voor Vocale en Dramatische Kunst te Am
sterdam. Er zweefde blijkbaar een geest van sympathie
tnssehen het talrijk publiek in de zaal en de beide dames
aan gene zijde van het voetlicht. De stemming was op
gewekt en de toejuichingen waren vele.
Het programma was vooral vóór de panze zeer
gelukkig samengesteld. Jonkvr. Wichers begon met het
voor haar geschreven «Babbelen" van Henrici, een aar
dige^ monoloog, gnitig gezegd. Daarop volgde «de Speel-
pop van J. A. Holtrop, door mej. Mollinger wier
klankvolle stem zich voor dit genre van poezie uitste-
kent, leent werkelijk zeer mooi voorgedragen. In «Een
lied van de zee" van Helena Swarth droeg jonkvr. Wichers
naar onze opvatting den eerepalm van den avond weg.
Uiterst sober was haar voordracht maar zij wist er groote
innigheid in te leggen waardoor de schoone taal van
de dichteres geheel tot haar recht kwam.
«Zeer veel bijval vond daarna mej. Mollinger met een
dnei.al uitgezochte kleine stukjes «Een kinderstem"
«Teleurstelling" en «Aneedoten", langs welke lijn wij'
zachtjes aan van het meer aandoenlijke tot het komische
geraakten.
«Het tooneelstukje«Een jonge dame die aan politiek
doet sloot de eerste afdeeling. t Succes, hier verworven
is zeer zeker in de eerste plaats te danken aan de nit
voering. De scène tnssehen de beide vriendinnen geeft
gelegenheid tot spel, en daar werd ter dege gebruik van
gemaakt.
»Na de Pauzü kregen wij «le Passant" van Coppée in
t bransch, waarin mej. Mollinger als Silvia gelegenheid
had haar talent te toonen en jonkvr. Wichers als de
aardige zwervende zanger in een typische travesti-rol
opkomt. Was 't iets korter geweest, het zou o.i. niet
hebben geschaad maar het publiek bleef tot het einde
met groote aandacht het spel volgen. Na de twee mooie
reien nit «de Gijsbrecht" van Vondel door Mej M ver
tolkt, werd de avond besloten met de tninscènê nit
«Maria Stnart," vertaald door J. J. L. ten Kate, waarin
mej. M. als Elisabeth en jonkvr. W. als Maria Stnart
optraden.
Alkinaar's Ontzet.
De leden der ontzetvereeniging „Florls van Tey-
Ilngen" zullen Zaterdag den 6, 's avonds, in plaats
van maandag den 8, hnn jaarlijksch Ontzetfeest vieren.
Diefstal van vlseh.
In den nacht van den 29 Sept. op den 30, is door
de politie alhier aangehouden een passagier der stoom
boot Nienwediep—AlkmaarAmsterdam verdacht van
diefstal van een partij visch nit een mand, welke met
die boot naar Amsterdam moest worden vervoerd. Proces
verbaal is opgemaakt.
JEen uitstapje.
Den 3, s avonds, kwamen twee minderjarige jongens
aan het politie- bureau alhier nachtverblijf verzoeken^ Zij
waren vroeger in het Rijks-Opvoedingsgesticht verpleegd
geweest en hadden nu, van nit hnn woonplaats Amster
dam, eens een voetreisje naar Alkmaar gemaakt. Zij zijn
onder geleide naar hnn onders teruggebracht.
■Rechtszaken.
Dinsdag, den 9, zal voor de rechtbank alhier wor
den behandeld de zaak van den tuinman N. v. d. B.
alhjer gedetineerd als verdacht van brandstichting.
Dienzelfden dag zal te Amsterdam terecht staan de
commissionair in effecten F. W. J. K., aldaar gedetineerd,
afs verdaeht van diefstal.
