No. 122. Kerst e blad.
Honderd en tweede jaargang.
1900.
14 OCTOBER.
ZONDAG
Industrie- en Huishoudschool.
Amsterdamsche Brieven.
1
's 5
a
I'S
1
COURANT.
Prijs der gewone', advertentien
Per regel fO,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brioven franco aan de Uitgevers HERMs. OOSTER
en ZOON.
Deze Courant wordt O 1 n:s d a g-, Honderd a g-
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar f O,SO franco door het
geheele rjjk f 1,
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Velefoonnummer3.
De onderstaande missive is door het bestuur der Industrie- en Huishoudschool aan de leden van den ge
meenteraad en aan het College van Burgemeester en Wethouders toegezonden.
Gaarne maken wij den inhoud daarvan door opname in ons blad in ruimer kring bekend omdat uit de
daarin aangehaalde cijfers weder duidelijk blijktdat het verzoek om de gemeentelijke subsidie van f 1000
tot f 2500 te verhoogen waarlijk niet overdreven en alleszins gerechtvaardigd is te noemen.
Ten einde UEd. Achtb. in staat te stellen onze school met andere Industriescholen, wat betreft het getal
leerlingenschoolgeldheffing, subsidiën, enz. te vergelijken, hebben wij de nieuwste jaarverslagen en prospec
tussen van eenige inrichtingen aangevraagd en daaruit de noodige gegevens in het volgende staatje samengevat.
School.
CC
p
cC
<1
P
T3
03 tUD
O 03
i-C
O
H
i
'P bio
So O
03
0
O
O rg
CO w
Ontvangst
subsidiën.
p
p
o
O
P p
CC 03
cc
ca cc
cC fcD
Industrie- en
Huishoudschool te
Alkmaar.
Industrieschool
te Arnhem.
Industrieschool te
s Gravenhage.
Industrieschool te
Amsterdam.
Industrieschool te
Rotterdam.
Ambachtsschool voor
jongens te Alkmaar.
1900
1899
1899
1898-
1899
1899-
1900
1899
Gld.
Gld.
Gld.
Gld.
Gld.
GH.
Gld.
3
6
20*
1195
(155
25
3360
17,25
R. 3000
P. 700
G. 1000
700
150
7275
12650
4700
5
5
14
158
15
2543
16,10
R. C
P. 1 10500
G. 1
1070
8965
16864
5
5
15
147
20
2460
16,75
R. 4000
P. 2000
G. 6000
790
10279
18346
12000
3
3
22
209
25
4376
20,90
R. 450Q
P. 2000
G. 5000
Nut. 1000
1735
14646
22334
12500
3
6
21
300
20
6717
22,30
R. 5000
P. 3000
G. 5000
2395
13821
22206
13000
3
3
10
170
6,12,
18, 24,
30,36.
1066
6,25
R. 9000
P. 2500
G. 3000
1043
11152
17856
14500
plus gebouwen.
Benevens de directricedie echter geen salaris ontvangt.
Men gelieve bij vergelijking der cijfers in het oog te
houden, dat alleen aan onze school koken en hui s-
honden wordt onderwezen en dat bij de berekening
van het gemiddelde schoolgeld per leerling de avond
cursus van onze school niet in aanmerking komt, omdat
het bedrag niet noemenswaard is.
Om vergelijking mogelijk te maken, spreekt het van
zelf, dat onze inkomsten en uitgaven over 1900 moeten
dienen, daar de rekening van het vorige jaar nog den
toestand betreft in het oude gebouw.
Aan al deze Industriescholen bestaan, nevens den
volledigen, nog afzonderlijke cursussen van korteren duur.
De Industrie- en Huishoudschool voor meisjes te
Zwolle, geheel naar het model der Alkmaarsche inge
richt, is nog te jeugdig om ter vergelijking te kunnen
dienen. Zij werd pas 1 October 1899 geopendhet
schoolgeld voor den volledigen 3 jarigen cursus be
draagt f 25.
Verder dient nog opgemerkt, dat voor de school te
's-Gravenhage het subsidie door de gemeente en de
provincie ieder met f 1500 werd verhoogd, zoodat het
totaal thans bedraagt f 15,000.
Wij zijn zoo vrij hierbij nog het volgende onder uwe
welwillende aandacht te brengen.
Het is bij het Bestuur der Alkmaarsche Industrie
en Huishoudschool niet onbekend, dat er omtrent deze
inrichting bij velen nog onjuiste voorstellingen bestaan.
Wij zijn van meening, dat het veilig aan den tijd
kan worden overgelaten deze dwaalbegrippen uit den
weg te ruimen. Nu echter tengevolge van het inge
diende request om verhooging van het subsidie de
school meer dan ooit ter sprake komt, is het opmerke
lijk hoe er eene bedenking is tegen haar bestaan, die vrij
algemeen voorkomt.
Het is de bewering, dat onze school het bestaande
gebrek aan dienstboden zou doen toenemen.
Daar deze meening niet slechts de waardeering van
ons streven te niet doet, maar zelfs tegenstanders wekt,
s het onze plicht haar te weerspreken en aan te toonen
hoe onjuist zij is en hoe weinig reden van bestaan zij
dus heeft.
Wij veroorloven ons er op te wijzen, dat het gebrek,
hetwelk wij thans bespreken, niet speciaal in Alkmaar
voorkomt, maar een algemeen verschijnsel is, terwijl de
velerlei oorzaken er van gezocht moeten worden in de
gewijzigde maatschappelijke verhoudingen, die in den
loop der tijden zijn ontstaan.
Maar in plaats van den dienstboden-nood te vergroo-
ten, trachten wij integendeel dit euvel te beperken.
Wij spreken hier niet van de 195 leerlingen der dag
school omdat de ouders dezer leerlingen voor het
grootste gedeelte in zulke levensomstandigheden ver-
keeren, dat zij er niet aan denken hunne dochters tot
dienstboden te bestemmen, maar wij wijzen op de leer
lingen der avondschool.
Reeds den vorigen winter werd des avonds aan 155
meisjes, allen uit arbeidersgezinnen en waarvan velen
reeds in dienstbetrekking zijn, onderwijs gegeven in
naaien, verstellen enz. Zij die verdienden betaalden 5
cent per avond, de anderen kwamen gratis.
Wanneer ons nu de middelen niet worden onthouden,
zal het onderwijs op dezen avond-cursus zoo ingericht
worden, dat daar goede, bruikbare dienstbo
den kunnen worden gevormd gelijk in ons request
werd aangemerkt. In het leerprogram zal alsdan ook
koken, huishouden en strijken worden opgenomen. In
de gezinnen, waar deze meisjes vandaan komen, zal bij
uitzondering sprake kunnen zijn van eenige voorberei
ding voor de werkzaamheden, die aan eene dienstbode
moeten worden opgedragen. Gelegenheid tot opleiding
buiten het gezin is een dringende eisch geworden. Hoe
deze meisjes dan ook zelf de behoefte aan opleiding
gevoelen bewijst het feit. dat voor den avondcursus
zich nu 200 leerlingen hebben aangegeven
Het Bestuur der Yereeniging „de Alkmaarsche
Huishoud- en Industrieschool",
M. YAN REENENYölter, Presidente.
C. MOLTZERBoeke, Secretaresse.
A. E. KEISERLewe van Aduard,
Penningmeesteresse.
M. G. KRAAKMANIbink Melenbrink.
D. DE LANGE.
XXIV.
Het seizoen van tooneel en muziek .is nog nauwe
lijks begonnen en reeds kunnen de lekkerbekken op dit
gebied zich aan allerlei fijne schotels vergasten.
Zoo druk als 't dezen winter op muzikaal gebied in
de hoofdstad zal zijn hebben wij 't in lang niet gehad.
De concurrentie tnsschen den Algemeenen en den Nieuwen
Muziekhandel is daaraan niet vreemd. Zij hebben een
strijd om superioriteit te voeren en daarom wil de een
niet voor den ander onderdoen in het arrangeeren van
concerten. Dezer dagen hebben zij hnnne programma's
voor dezen winter gepubliceerd en die munten nit door
verscheidenheid met uitzondering van de muzikale
verslaggevers, die er voor huu beroep moeten zijn, zouden
wij wel eens willen weten, of er tien menscben gevonden
worden die zich bij al dat muzikaie genot kunnen en
willen diverteeren. Wij krijgen te veel en het gevolg
daarvan is, dat alleen de attractie van enkele bijzondere
sterren in staat is een zaal te vullen, terwijl de anderen,
verdienstelijk genoeg op zich zelf maar niet in het bezit
van een wereld-reputatie geen waardeering voor hnnne
inspanning vinden.
De nederlandsche opera, die anders haar beste gasten
voor het slot van het seizoen bewaart, wanneer de ma-
ziek-menschen oververzadigd zijn en een speciale stimu
lans noodig is om hen naar den knnststempel te doen
opgaan, is ditmaal van die gewoonte afgeweken en schonk
de vorige week de gelegenheid om de kennismaking met
Henri Aibers te vernieuwen. Dat was een werkelijk
mooie avond en de heer van der Linden had de vol
doening, dat zijn waagstuk met een flinke opkomst werd
beloond ondanks de verhoogde prijzen.
Weinigen, die bij deze uitvoering in een prettige stem
ming verkeerden, zullen vermoed hebben, dat een uur
vóór het eerste opgaan van het scherm een der dames-
executanten een bericht ontving, dat haar allerminst
geschikt maakte om dien avond met sncces haar emplooi
te vervullen, 't Was mevrouw Dorval zij kreeg de
mededeeling, dat de directie haar engagement niet
wensehte te verlengen.
Laten wij voorop stellen, dat de heer van der Linden
met deze daad volkomen in zijn recht was. In het con
tract, det hij met al zijne artisten heeft gesloten, staat
uitdrukkelijk, dat allen een maand op proef moeten zin
gen en tot zulk een bepaling is een directeur wel ver
plicht, omdat alleen door persoonlijke ervaring de zeker
heid kan worden verkregen, of iemand voldoet voor de
rollen, die hem worden toevertrouwd. Mevrouw Dorval
nu voldeed niet, zoomin den directeur der opera als den
critici. Volgens haar is dit echter alleen hieraan te wij
ten, dat misbruik werd gemaakt van haar toegeeflijkheid
om telkens weer rollen voor een le dramatische zan
geres op zich te nemen, hoewel hare stern-middelen daar
voor niet toereikend waren. Zy had zich voor dit emplooi
dan ook niet opgegeven, maar zwichtte voor den drang
der omstandigheden door de rollen van Bertha in »De
Profeet" en Venus in de »Tannhaüser" te zingen.
Is dit waar, dan is voor haar het ontslag dubbel hard.
Voor haar artistieke loopbaan kan zij daaruit echter
een wijze les putten en wel deze, dat een zangeres, die
meer van haar stem vergt dan zij kan geven, de paarden
achter den wagen spant. Zoodra het orgaan te veel ver
moeid wordt moet pertinent geweigerd worden op dien
weg voort te gaan. Want niet alleen, dat daardoor het
eigen kostbare materiaal, door de natuur geschonken,
wordt verwoest, maar bovendien kan op die wyze toch
niet voldaan worden aan de kunst-eischen, die naar bil
lijkheid mogen worden gesteld, zoodat ook van dien
kant niet anders dan teleurstelling staat te wachten.
Intusschen had de heer van der Linden wel eenige
meerdere consideratie kunnen gebruiken en althans kunnen
wachten met het meedeelen van de treurige boodschap
totdat mevrouw Dorval de moeielijke rol van Gilda in
»Rigoletto had vervuld. Zij geraakte zoozeer in de war,
dat zij den directeur moest verzoeken aau het publiek
de ware toedracht der zaak mee te deelen en op grond
daarvan de toegeeflykheid in te roepen. Daarin had de
heer van der Linden echter geen zinmaar hij begreep
dat hij toch iets moest doen aan de aanwezigen werd
verzocht bij de beoordeeling van mevrouw Dorval in
aanmerking te non,on dat zij plotseling verkonden was
geworden
In den overdrachtelijken zin van dit woord was zij dit
ook werkelijk.
Bij de meeste opera's toch is nu het personeel zoo goed
als voltallig en komt er eens een vacatnre door het heen
gaan van iemand die in hetzelfde geval verkeert als
mevrouw Dorvaldan heeft zij heel weinig kans, omdat
haar echec bij de Nederlandsche opera een zeer slechte
introductie is.
Hat pad der kunst is er een waar de doornen en
distelen welig opschieten.
Een iotgenoote van mevrouw Dorval is mevronw
Morello die ook plotseling haar carrière bij de opera
ziet verbroken. Bjj haar is de reden echter een andere;
deze zou ietwat komisch zyn, als 't voor de betrokken
persoon niet zoo onaangenaam was. Haar stem en haar
voorkomen zijn namelijk niet met elkaar in overeenstem
ming. Zij is zeer corpulent, wat haar alleen geschikt
