Nederland.
Volgens de Figaro", zou de Duitsche Keizer daarvoor
een prijs van 50,000 francs hebben toegezegd.
Een onbekrompen studiebeurs.
Graaf Giovanni Palffy te Triest heeft aan de
Hongaarsche regeering een bedrag van 25 millioen aan
geboden waarvoor een studiebeurs voor 125 studenten
uit de arme klassen beschikbaar moet worden gesteld.
De graaf is 71 jaarhij bezit prachtige kasteelen bij
Weenen en Presburg en is onmetelijk rijk niettemin
lijdt hij een zeer teruggetrokken en eenvoudig leven.
Engeland en de IV. 2. A. 8. JU.
De Times" wijdt een lang artikel aan de onthullingen
welke gedaan zouden zjjn bij het onderzoek, dat wordt
ingesteld door een commissie betreflende de concessies in
Transvaal. Die commissie heeft den directeur der Ned.
Zuid-Afrikaansche Spoorweg-Mij., den heer Kretschmar,
gehoord en kon hem zijn dagboek en een aantal door
hem naar de directie in Nederland geschreven brieven
voorleggenwaarop de militaire autoriteit had beslag
gelegd. Volgens de »Times'' zouden die stukken het be
wijs bevatten dat de spoor wegmaatschappij de Trans-
vaalsche Regeering krachtig heeft geholpen, niet enkel
wegens de verplichtingen bij de concessie opgelegd, maar
in nog veel meer opzichten en zulks vrijwillig en op
zettelijk.
Verder zou, volgens de »Times", aan het licht zijn
gekomen dat de Spoorwegmaatschappij personen en
bladen in Zuid-Afrika betaalde die Engeland benadeelden,
belasterden en belogen.
Het blad laat op deze mededoelingen een heftigen uit
val volgen tegen president Kruger en dr. Leyds en be
weert dan, dat de Spoorwegmaatschappij haar eigendom
men heeft verbeurd door op eigen houtje aan den strijd
tegen Engeland deel te nemen.
Geheel anders oordeelt de «Financial Times'' over
deze zaak. Ook dit blad is overtuigd uit de verklaringen
van den directeur, dat de Maatschappij een zeer actieve
rol in den oorlog heeft gespeeld maar weerlegt op kalme
wijze de bewering dat de Z. A. S. M. door hare handelwijze,
schending van onzijdigheid zou hebben gepleegd.
Het blad zegt o.a.
«Stellen wij eens dat in Engeland een inval wordt
gedaan door de Franschen en dat deze uit het zuiden
naar Liverpool willen, zou de directie der London and
N. W.-Spoorwegmaatschappij dan haar rechten en plichten
overschrijden als zij de bruggen liet springen en den weg
zoover zij kon opbrak Deze maatschappij is een zuiver
particuliere onderneming maar de Ned. Z.-Afr. Sp.-M.
was meer dan dat. Zij was half een publieke instelling
de regeering te Pretoria bezat een groot getal aandeelen
en daarmee een groote stem in het toezicht. De spoorweg
was als 't ware een tak van de Transvaalsche regeering
hij is aangelegd onder een concessie van die regeering
en de maatschappij is opgericht onder bekrachtiging van
de wet in Transvaal. In ty d van vrede behaalde zij hare
winsten van de Boeren en in tijd van oorlog behoorde
zij loyaal te zijn tegenover de Boeren. Als persoon stond
zij gelijk met een burger en kon als deze worden opge
roepen tot den oorlog."
In die concessie is bovendien uitdrukkelijk bepaald,
dat de Regeering in tijd van oorlog enz., in het belang
van verdediging, over den spoorweg geheel beschikken kan
en al zijn nu sommige handelingen geschied zonder uit
drukkelijk bevel uit Pretoria, dat kan der Maatschappij
niet als grief worden aangerekend, want die handelingen
waren in overeenstemming met den geest van het contract.
»De Engelschen mogen »het land" hebben aan de
spoorwegmaatschappij, omdat zij den Boeren hulp heeft
verleend, dat is geheel hetzelde geval dat zij tegenover
De Wet hebben, wegens zijn wanhopige voortzetting van
den oorlog. De spoorwegmaatschappij heeft eenvoudig
voor de Boeren gedaan wat de De Beers-Maatschappij heeft
gedaan voor de Engelschen bij de verdediging van Kim-
berley en zij stond onder veel strenger verplichtingen
dan deze Britsche onderneming.
»Kortomlaat ons boos zijn op de spoorwegmaat
schappij, maar laten we ons door die boosheid niet doen
verleiden tot het verdedigen van een grof onrecht tegen
een tegenstander. De Spoorweg-Mij. zal vergoeding heb
ben te betalen maar alleen zoodanige vergoeding als
billijk is voor haar aandeel in den algemeenen last, die
op de bevolking zal worden gelegd als de oorlog voorbij
is en de rekening wordt opgemaakt. Maar aan particulier
eigendom te raken, 't zij van bijzondere personen of van
maatschappijen zon in strijd zijn met alle geldende
regelen van recht." (Handsbl.)
Uitgewezenen uit Transvaal.
Aan de oproeping in de dagbladen tot uitgewezenen
uit de Zuidafrikaansche Republiek om te overwegen op
welke wijze hunne belangen gebaat kunnen worden, werd
den 19 door ongeveer 60 personen gevolg gegeven. De
vergadering werd gehouden te Amsterdam en geleid door
den heer J. Olie.
Na even het doel der bijeenkomst vermeld te hebben,
gaf hij het woord aan den heer Van Gelder, uitgewezen
directeur der »Standard and Digger-News" te Johannes
burg, die zeide, dat in weerwil belangrijke sommen voor
de slachtoffers van den oorlog in Zuid-Afrika bestemd
waren de uitgewezenen voor het grootste gedeelte van
onderstand of hulp verstoken bleven. En als er nu gold
was dan, meende hij, dat de uitgewezenen daarop eenig
recht konden doen gelden eerstens om in de dagelijksche
behoeften hunner gezinnen te kunnen voorzien, en vervol
gens ook om zoodra het mogelijk was, naar Zuid Afrika
terug te keeren.
De heer Tresling besprak het afwijzend antwoord des
heeren Den Tex, secretaris van het Zuidafrikaansche fonds
voor de slachtoffers van den oorlog. Hij gaf daarbij als
zijn meening te kennen, dat zeker 75 pet. van dit fonds
gegeven was door familieleden of vrienden van Nederlanders
in Zuid-Afrika, die thans in nood verkeeren, en dat zij
daarom recht hadden op een deel althans van dat geld.
Voorts meende hij dat de Regeering der Zuidafrik. Repu
bliek helpen moest. Hij wilde daarom eene commissie
benoemd zien, die bij het Driemanschap om hulp en steun
aanklopte, die den heer Kruger bij zjjn komst in Europa
met den toestand veler uitgewezenen bekend maakte, en
die den heer Den Tex eens beter zou inlichten omtrent
de bedoelingen der schenkers van het fonds.
Met deze voorstellen was de vergadering het blijkbaar
wel eens. De heer Van Gelder meende echter, dat een
bezoek aan het Driemanschap weinig zou baten, aangezien
dit met een bijzondere missie belast was. Zelf zou hij
naar Marseille gaan, om zijn opwachting bij den President
te maken, en daarom zou hij eene benoeming als lid der
commissie aannemen. Tot zijn medeleden werden gekozen
de heeren Schierhont en Colette. (Haarl. Ct.)
Veehandel In Friesland.
Zeer groot was op de jongste markten de aanvoer
van rundvee, met name melk- en kalfkoeien en graskal
veren. De handel in kalfkoeien was stiller, met lage
prijzen, ook in melkkoeien was de handel niet zoo op
gewekt als verleden week.
Het buiige weder deed zijn invloed gelden, bovendien
was er niet zooveel vraag voor het buitenland. Vette
koeien, met flinken aanvoer, blijven gewild de beste
qualiteit is zeer vast in prijs.
Stieren voor de slachtbank zijn in den laatston tijd
iets goedkooper. De boeren willen dit vee nu gaarne af
zetten, wijl stieren lastige klanten op stal zijn.
In vette kalveren, met goeden aanvoer, was de handel
behoorlijk. Het bederfelijke weder van verleden week
hield den drukken omzet wel wat tegen.
Nuchtere kalveren daarentegen beter gevraagd met
hoogere prijzen.
In pinken, met tamelijke vraag, was de omzet vrij
goed. Dit is vee, dat vaak in de derde en vierde hand
overgaat, wijl de opkoopers dikwijls met groote koppels
op de jaarmarkten komen. Graskalveren goede handel.
Vette schapen on lammeren waren goed gevraagd,
melkschapen minder druk evenals lammeren. Toch hielden
de prijzen zich vrij goed staande.
In vette varkens, waarvan de aanvoer niet bijzonder
groot was, heerschte levendige handel, evenals in vette
biggen, waarvan groote aanvoer.
Ook in magere varkens en kleine biggen was de handel
opgewekt.
De aanvoer was100 stieren, 200 ossen, 250 vette
koeien, 2000 melk- en kalfkoeien, 400 pinken, 300 vette
kalveren, 1500 graskalveren, 300 nuchtere kalveren, 3000
schapen en lammeren, 100 vette varkens, 750 vette
biggen, 400 magere varkens, 350 kleine biggen.
De prijzen waren vette koeien le qualiteit 27j30J
ct., 2e qualiteit 2627 ct., 3e qualiteit 1720 ct., stie
ren 2325| ct., vette kalveren 2635 ct., vette schapen
23—26 ct., vette varkens 1921 ct., Londensche biggen
1920 ct., per s/2 kilo.
Melk- en kalvekoeien f 100—f 190 a f 0, pinken
f 40f 80, graskalveren f 30—f 70, nuchtere kalveren
f 812J af weideschapen f 14—f 18, melkschapon
ff lammeren f 12 Jf 16, magere varkens f 30
f 50, jonge biggen f 1.10—f 1.30 per week.
(N. v/d D.)
Provinciale Staten van Noord-Holland.
In de a.s. November-vergadering der Provinciale
Staten van Noord-Holland zal o. a. worden behandeld,
volgens de voorstellen van Gedeputeerde Staten, het ver-
leenen van subsidie aan
de avondschool der aideeling Amsterdam van het Alg.
Ned. Werklieden-Verbond
de commissie van het Museum en de school voor
Kunstnijverheid te Haarlem ten behoeve van haar tee-
kenschool
ten behoeve van den omnibusdienst »De drie Eg-
monden" voor het jaar 1900 een provinciaal subsidie
tot een bedrag van f 300
de afdeeling Hilversum en Omstreken van de «Neder-
Jandsche Mij. voor Tuinbouw en Plantkunde".
Verder goed te keuren
de begrooting van het Provinciaal geneeskundig ge
sticht voor Krankzinnigen, «Meerenberg", voor 1901 in
uitgaven en ontvangsten tot eene som van f 521,796,72
een ontwerp-reglement omtrent het verleenen van pen
sioen aan weduwen en weezen van in den dienst van het
Provinciaal gesticht voor Krankzinnigen, »Meerenberg",
overleden personen en van gepensionneerden van het
gesticht
een ontwerp-besluitom te verleenen een renteloos
voorschot van f 500,000 aan de Hollandsche Electrische
Spoorweg-Maatschappij, ten behoeve van den aanleg van
spoor(tram)wegen in do Haarlemmermeer en hare omgeving.
om te wijzigen eene der voorwaarden, waaronder sub
sidie is verkend ten behoeve van den aanleg van een
stoomtramweg EgmondAlkmaarBergen.
(Een der voorwaarden was dat vóór 1 October 1900
door de ondernemers eene naamlooze vennootschap zou
worden opgericht, ten doel hebbende dien stoomtramweg
te bouwen en in exploitatie te brengen. Deze datum is
in het ontwerp-besluit veranderd in 31 December 1901.)
Hofberichten.
Hertog Hendrik van Mecklenburg zal in het laatst
dezer week het Loo verlaten, en naar Berlijn vertrekken.
President Hruger.
Naar gemeld wordt heeft het bestuur der afdee
ling Den Haag van de Nederlandsche Zuid-Afrikaansche
Vereeniging de zaak ter hand genomen om president
Kruger, zoo hij de residentie bezoekt, op waardige on de
meest passende wijze te ontvangen, met den weusch tevens
dat anders corporatiën, die daaraan wenschen mede te
doen, zich bij het bestuur der afdeeling van de Z. Afr.
Vereeniging aansluiten. (Handelsblad).
Het Iersch-Transvaalsche comité te Dublin,
heeft met algemeene stemmen besloten president Kruger
bij zijn aankomst in Europa een adres aan te bieden.
Een deputatie zal naar Frankrijk vertrekken om het
adres te overhandigen. Het adres zal gedrukt- worden in
het Fransch, het Iersch, het Engelsch en het Hollandsch.
Be Nederlandsche Zuld-Afrlkaansche
Spoorwegmaatschappij.
In eene te Den Haag gehouden vergadering der
besturen van «ereenigingen van uit Transvaal verwijderd
personeel der Z. A. S. M. is besloten tot stichting van
oen Bond, die gevestigd zal zijn te 's-Gravenhage, om de
belangen van die ambtenaren te behartigen.
Tot rechtskundig Bondsadviseur werd gekozen mr. S.
de Vries te Amsterdam.
Besloten werd nog bij het hoofdbestuur te vestigen een
aanvraagkautoor, waar heeren patroons, vacaturen in hunne
zaken zullen kunnen aangeven.
De Hollandsche Spoorwegmaatschappij is
bezig met de verbetering van de verwarming der rijtuigen
3e klasse. De coupé's worden van buizen voorzien, onder
de zitbanken, zoodat deze dan op dezelfde wijze worden
verwarmd als in de wagens le en 2e klasse.
Arnhem. Bij een wegwedstrijd alhier is mej. S.,
die ondanks waarschuwing den afgezetten weg overstak,
door den wielrijder D., uit den Haag, overreden. De on
gelukkige was terstond dood.
Brand.
In den nacht van den 21 heeft onder Terwolde
een hevige brand gewoed. Een groote boerderij met schuren
zaadbergen, waarin een groote hoeveelheid graan en hooi,
zijn tot den grond toe afgebrand. Door het a.s. huwelijk
eener dochter was er 's avonds bruiloft en toen men in de
grootste feestvreugde was, brak de brand uit, hoe weet
men niet. Twee kalveren, een geit, een hond, benevens
100 kippen zijn omgekomen, terwijl men met moeite de
kinderen heeft kunnen redden. Het geheele uitzet der
dochter en een aanzienlijke som geld is mede verbrand.
Alles was, hoewel laag, verzekerd.
Overreden.
Tusschen Aken en Valkenburg zijn vier wegwerkers
door een sneltrein overreden. Drie van hen waren ter
stond dood de vierde gaf nog eenige teekenen van leven,
doch is bij het vervoer ook gestorven. Allen waren ge
huwd en vaders van kinderen.
2ulvelbond.
Te Utrecht is opgericht de Algem. Ned. Zuivel-
bond, federatieve vereeniging van bonden van coöpera
tieve zuivelfabrieken. Statuten en huishoudelijk reglement
zjjn vastgesteld.
Harpers.
Door de heeren H. Korf de Jong, G. A. Kort en
E. Borckloo, te Heerenveen, werd in de veenderij te
Stobbegat een vischvijver aangelegd, waarin zij den 12en
April j.l. éénjarige karpers plantten, welke toen 12 tot
16 centimeter lang waren en waarvan tien stuks éon
pond wogen.
Den 12den October, dus een half jaar na de planting,
zijn twee van deze karpers gevangen, waarvan de een 30
centimeter lang en 1 pond 2 ons zwaar was, en de ander
32 centimeter lang en anderhalf pond zwaar.
De zouterijen in „de Streek" hebben thans drnk
werk. Alleen in die van den heer Jb. Boon, waren het
eind der vorige week reeds 3000 vaten ingemaakt.
Te Wormerveer is dezer dagen de 64-jarige
schippersknecht P. Bartel, bij bet laden van een vat
cacao-poeder, door een vallend takelblok zoo ernstig aan
het hoofd getroffen, dat hij, hoewel nog levend, met ver
brijzelden schedel naar zijne woning werd vervoerd.
Opmeer. De heer IJpseu, kaaskooper te Oosthuizen,
heeft op de tentoonstelling te Parijs de gouden medaille
behaald met kazen, hem geleverd door den heer Jr. Smit
alhier.
Velgen. Door burg. en weth. is met het oog op het
voorkomen van pestziekte in Engeland een premie van
5 cent gesteld op elke gedoode rat, die in 't bezit is van
zijne gebeele staart. De ratten moeten worden vertoond
aan den veldwachter der gemeente.
Te Rotterdam is den 19 een roeiboot, waarin
3 werklui en een roeier zaten, aangevaren door de petro-
leummotorboot «Marie". Drie der personen werden dadelijk
gered, maar de vierde viel te water, doch na eenigen tijd
slaagde men er in ook dezen aan boord van de motot-
boot te halen.
Tot voorzitter van de Noorder-Vereenlging
van burgemeesters en secretarissen in het arron
dissement Alkmaar is gekozen de heer L. van de Vijzel,
burgemeester van St. Pancras. Met hem is het bestuur
thans samengesteld uit de heeren M. Bossen secretaris
en G. G. Hulstpenningmeester beiden te Zijpe.
Reciteer-wedstrijd.
De Commissie van den door de Tooneelvereeniging
«Eensgezindheid" te Weesp uitgeschreven nationalen
reciteerwedstrijd op 20 Nov. a.s. heeft bij loting aange
wezen dat in 't geheel zullen deelnemen 6 declama
tors in de afdeeling Ernst en 6 in de afdeeling Luim
respectievelijk uit Harderwijk Leeuwarden Amsterdam,
Kampen', Utrecht, Tilburg en Gouda, Alkmaar, Rijs
wijk, Leiden Amsterdam, Schiedam.
De jury voor dezen wedstrijd bestaat uit de heeren
S. J. BoubergWilson en Louis Bouwmeester, te Amster
dam en W. van der Plas H. J. Prins en O. Sinnige,
te Weesp.
Tweede Hamer.
Bepalingen tot bestrijding van de tuberculose
onder het rundvee.
Ingediend is een wetsontwerp tot bestrijding van
de tuberculose onder het rundvee.
In alle opzichten blijkt het wenschelyk, zoo spoedig
mógelijk onder de besmettelijke veeziekten, die volgens
wettelijke voorschriften te bestrijden zijn, ook t nber-
c u 1 o s e op te nemen. De grondslagen, waarop het thans
ingediende wetsontwerp berust, zijn in algemeene trek
ken de volgende
De inspuiting met tuberculine is een zeer gewaardeerd
en aangewezen middel om het aanwezig zijn van tuber
culose bij het rund tee te onderkennen, maar juist daarom
moet de Staat, lettende èn op de belangen van onzen
eigen veestapel èn op de belangen van onzen uitvoerhandel
in vee, er tegen waken, dat de tnbercnline vrijelijk kome
in ieders handen. Daarom zijn bepalingen opgenomen,
dat de tnbercnline niet anders mag bereid worden dan
met bijzondere machtiging der Regeering Geregeld worden
in het ontwerp de wijze waarop met betrokking tot de
schadevergoeding is te handelen, de ontsmetting der stallen
enz. Zullen de voorschriften echter vruchten dragen, dan
zal voor goede uitvoering nauwlettend zijn te zorgen, en
daarvoor is het noodig de uitvoering van de bepalingen
op te dragen aan afzonderlijk daarvoor aan te stellen
ambtenaren.
't Ligt in de bedoeling van de Regeering aan het hoofd
van den geheelen dienst te plaatsen een inspecteur aan
wion de noodige adjunct-inspectenrB zullen worden toe
gevoegd. Onmogelijk is 't eene zuivere raming te maken
van de kosten welke het gevolg zullen zijn van de aan
neming van dit ontwerp. Zeker is 't dat de bestlijding
van de tnberculose onder het rundveealthans in de
eerste jaren, niet onaanzienlijke offers van den Staat zal
vergen.
Een aanranding.
Een zeer brutale aanranding had den 21 te Amers
foort plaats.
Toen de boerenarbeider J. Versteeg, woonachtig aan
