Nederland.
beschaafd is Zou Keizer Wilhelm wellicht schromen
den waardigen grijsaard te ontmoeten, die wars van allen
praal- en pronkzucht en theatraal godsdienstvertoon
niet vraagt, naar den »schneidigen" uniformjas, doch
naar het hart daaronder
Kruger gaat van Keulen rechtstreeks naar 's-Graven-
hage, waar hjj vermoedelijk Woensdag of Donderdag
dezer wees zal aankomen.
FRANKRIJK. Bij zijn vertrek uit Parijs werd
Kruger met denzelfden geestdrift uitgeleide gedaan, als
waarmede hij is ingehaald. Tot den president van het on
afhankelijkheidscomité zeide hij o. a.
»Mijn hart bloedt nog en lijdt onder de smarten van
mijn volk en zal eerst geheeld worden op den dag, waarop
onze onafhankelijkheid hersteld en voor de toekomst ge
waarborgd zal zijn, op den dag, waarop wij in alle zeker
heid zullen kunnen zijn, wat wij willen blijven: een volk
van eerlijke werkers en dappere bewakers van den natio-
nalen bodem. Om deze vredige afhankelijkheid te doen
terngkeeren, zullen onze mannen v rortgaan te strijden
en zal ik mijn reis voortzetten. Maar ik hoop dat Frankrijk
ook met kracht zal voortzetten het werk, dat het zoo
schitterend heeft ingewijd door mij te ontvangen als zijn
vriend. Eén weg schijnt mij toe open te zijn, ik heb
dien genoemd met den naam arbitrage en het doet mjj
goed dat dit woord reeds een leus voor de menigte is
geworden.
»Dat het ook de leuze zij der regeeringen In de pijn
lijke omstandigheden, die de oorlog in het leven heeft ge
roepen, is interventie, gevolgd door een vriendschappelijke
bemiddeling van de mogendheden, gewenscht in bet be
lang van den vrede en vooral in het belang van de ge
rechtigheid. Want het is het recht, dat ik vraag. De be
langen. van ons volk en de zaak der humaniteit eischen
het en daar wij geen recht zullen krijgen als wij de wapens
nederleggen is een bemiddeling noodzakelijk.''
De reis door Frankrijk over Belgie naar Keulen was
één zegetocht, aan alle stations waren groote menschen-
massa's, talrijke corporaties boden huldeblijken en adressen
aan. Bij het verlaten van het Fransche grondgebied,
seinde Kruger aan president Loubet
»Op het oogenblik dat ik Frankrijk verlaat, is het mij
een blijde plicht aan Uwe Excellentie een betuiging van
dankbaarheid te richten voor de welwillende ontvan.st,
welke mij van Uwe Exc. en de Fransche regeering is
ten deel gevallen, en aan het bewonderingswaardige en
zoo edelmoedige Fransche volk mijn welgemeenden dank
en beste wenschen voor zijn voorspoed te zenden.
ZIJII*-AFRIKA. Het telegram omtrent het treffen
bij de Wetsdorp (het laatste, dat de vertrekkende opper
bevelhebber zond) luidt in zijn geheel
»Uit de Wetsdorp wordt gemeld, dat het garnizoen
bestaande uit twee kanonnen van de 68e veldbatterij,
detachementen van het Gloucestershire-regiment, de lichte
infanterie der Hooglanders en de Iersche jagers, onge
veer 400 man in het geheel, zich om half zes des namiddags
van den 23en moest overgeven.
»Onze verliezen waren 15 man gesneuveld en 42 ge
wond. Onder deze laatsten waren majoor Amson van de
Hooglanders, kapitein Digby van het Gloucester-regiment
en luitenant Cooke Collis van de Iersche jagers (licht).
»Er wordt gezegd, dat de vijand 2500 man sterk was.
»Een colonne van 1400 man uit Edenbnrg afgezonden,
om de Wetsdorp te ontzetten, slaagde er niet in de stad
tijdig te bereiken.
«Generaal Charles Knox sloot zich den 26en bij deze
macnt aan en trok de Weisdorp binnen, dat hij ontruimd
vond. Slechts 75 zieken en gewonden waren in de stad
achtergelaten.
«Generaal Knox achtervolgde den vijand en kolonel
Pilcher meldt uit Smithfield, dat generaal Knox aan
Steyn en De Wet met succes slag leverde bij Vaal bank.
Zij trokken naar het Westen en Zuidwesten af.
«De boodschapper van gei eraai Knox is nog niet door
gekomen, dus heb ik nog geen bijzonderheden.
Op verschrikkelijke wijze is bij het station te Metz
een arme vrouw om het leven gekomen. Zij had zich
laten overhalen om behalve allerlei andere zaken, ook
een partij phosphorns naar Frankrijk te smokkelen. Toen
zjj in de wachtkamer van het station zat, bemerkte zij,
dat de phosphorus, die zij onder de kleeren had verborgen,
begon te ontbranden. Zij vluchtte ae straat op om zich
van de gevaarlijke stol te ontdoen, doch nauwelijks was
zij buiten of daar sloegen de vlammen uit. Eenige sol
daten schoten toe, rukten haar de brandende kleeren
van het lijf en brachten haar in een wagen naar het
ziekenhuis, waar zij overleed.
Koninklijke redster.
Keizer Wilhelm heeft door zijn gezant te Lissabon
de Duiische reddingsmedaille doen overhandigen aan de
Koningin van Portugal, die, zooals men zich herinnert,
eenigen tijd geleden een visscher te Cascaes al zwemmende
uit de zee redde.
I»e Koninklijke chauffeur.
Koning Leopold schijnt het mei zijn automobiel
hartstocht werkelijk wat al te bont te maken. Na zijn
debuut in Parijs, waarbij hij een equipage aan gruzele
menten reed, vertoont hij nu bijna dagelijks zijn meester
schap aan de Brusselsche bevolking. Doch deze is daar
slechts gedeeltelijk van gediend. Ten minste, in de Brus
selsche pers wordt algemeen besproken dat de Koning,
wanneer hij in zijn tuf-tuf uitrijdt: lo. aan zijn automo
biel de voorgeschreven nummerplaat mist2o. wegen
berijdt, die voor automobielen verboden zijn 3o. sneller
rijdt dan de reglementen op het voerwezen het toelaten;
4o. dat de politie-agenten een oogje dichtdoen en hun
proces-verbaalboekje thuis schijnen te hebben gelaten,
wanneer zij in den verordeningen-overtreder hun Koning
herkennen. (Handelsblad).
Een EDgelschman, Bennett genaamd, is bjj den
opstand der Ashantijnen door zijn monocle van den
dood gered.
De eenige blanke in zijn nabijheid werd door de Ashan
tijnen vei moord j maar Bennett's monocle wekte de
nieuwsgierigheid der zwarten op. Een klein kind, zoontje
van het stamhoofd, kraaide van pret om het «glazen
oog". Toen Bennett den kleine toelachte, viel het glas
uit zijn oog, en nu werd de belangstelling eerst recht
gaande gemaakt.
Hij moest er allerlei kunsten mede vertoonenhet
vastzetten, uitnemen, enz. en ten slotte zette hij de
monocle voor het oog van een der vrouwen van het
stamhoofd, welke dame, zeer trotsch op die onderscheiding,
ermede rond trippelde.
Nu was er van vermoorden geen sprake meer. Het
oogglas wordt als een heilig voorwerp beschouwd. Bennett
werd door het stamhoofd met groote onderscheiding
behandeld. Hij kreeg een vrijgeleide en kwam, na vele
dagen van gebrek Jjjden, eindelijk behouden aan de kust.
President Kruger.
Uit Keulen werd bericht dat, volgens de jongste
beschikkingen, President Kruger Donderdagvoormiddag
van daar naar 's-Gravenbage vertrekken zal.
Het staat thans vast, dat de President zijn intrek
te 's-Gra/enhage zal nemen in het Hotel des Indes, waar
de balkon-étage voor hem is bestemd. Ook dr. Leyds en
de heeren Fischer en Wessels en alle overige heeron uit
de omgeving van den President zullen hun intrek in dat
hotel nemen.
In de onmiddellijke nabijheid van het vertrek voor den
President bestemd bevindt zich de kamer van zijn lijfarts
dr. Heymans.
Mevrouw Eloff, kleindochter van President Kruger,
met hare kinderen, en Mej. Gutmann zijn allen uen 30
Nov. uit Parijs te 's-Gravenhage aangekomen in het
«Hótel des Indes"
In de »N. R. C." wordt door prof. van Hamel, die
president Kruger in Frankrijk als tolk diende, eenige
indrukken gegeven, over dat verblijf. Aan het slot
daarvan, schrijft prof. van Hamel o.a.:
«En nu verlaat de President morgen Parijs. Wat zijn
stemming is? Dankbaarheid, voldoening? O zeker Ach,
hoe dikwijls heb ik het moeten vertalen, voor het volk
en zijn regeerders, voor nationalisten en Dreyfusards,
voor ministers en presidenten: «Zeg voor hom, ik is
dankbaar, heel dankbaar 1" Maar naarmate het einde
nadert, wordt de toon van zijn stóm dringender, als hij
er bijvoegt«Heel mooi, al die sympathiemaar zeg
voor hom dat er niets bij moet komen, daden, arbitrage,
einde aan den oorlog, behoud van onze onafhankelijkheid 1"
«Zulien die daden van Frankrijk komen P"
«President Kruger vertrouwt op dit edelmoedige land.
Meer dan eens heb ik ook dezen volzin vertaald «De
Franschen kennen ons volk niet. Wij wonen te ver van
nen at. Als zij nu toch zooveel sympathie hebben voor
mij en voor die volk, dan kan dit alleen daar vandaan
komen, dat zij rechtvaardigheid lief hebbenen wie
rechtvaardigheid lief heeft, die wordt geliefd van God
«Vriendelijke, goedige verklaring van Frankrijk's geest
driftEen gedachte den man waardig, dien ik daar zoo
dikwijls, zijn salon binnentredend, heel alleen heb zien
zitten, tegen het venster aan, op zijn vergulden fauteuil,
zijn pijp rookond, zijn bijbel naast zich, «denkend aan
die land."
lllevrouw Roland Holst.
Schagen. Den 1 trad in het N. Holl. Koffiehuis,
vanwege de Bociaal-Democratische Arbeiderspartij, als
spreekster op mevr. Henriette Roland Holst met het on
derwerp Het aftreden van Burgemeester Bermanbe
keken van een anderen kant dan door de heeren De Koe
en Schermerhorn.
Met genoegen begon mevr. Holst 'heb ik kennis
genomen van de redevoeringen van de heeren De Koe
en Schermerhornwaarin zij de daad van den heer Ber
man hebben verklaard en verheerlijkt. De groote belang
stelling die dit feit heeft gewektgetuige weder deze
groote opkomst is een bewijs, dat de mensehen voelen,
dat er iets mankeert aan onze samenleving en dat zij
zoekende zijn naar iets beters. Er is een drang naar een
onbekenden Godals ik het zoo noemen mag met de
Athenersdie voor dien onbekende in hnnne stad een
altaar hadden opgericht. Dien drang wenschte mevr. Holst
ook te verklaren. Een daad als die van den heer Berman,
zoo'n daad van zelfverloochening verdient volgens haar
werkelijk achtingdwingt respect ai, getuige van een
beter zedelijk leven dan de meeste menschen in doorsnee
betrachten er spreekt hart uit. Maar de oorzaken van
die daad zijn andere dan de heeren De Koe en Scher
merhorn aangeven terwijl de gevolgen weinig beduidend
zijn. De volgelingen van Tolstoi vergeten te veel «de
omstandigheden waaronder deze heelt geleefd." Het ge
meenschappelijk bezit van dorpsgronden was in Rusland
voor een dertig jaren regel.
Teruggaan tot dien toestandtot den eenvoud dier
tijden acht Tolstoi iets voortreffelijks. De sociaal-demo
craten niet. Die willen niet ontberen maar verbetering
van levensomstandigheden. Die willen het volk goea
voedselgoede kleediug goede huisvesting geven, opdat
zij leeren genieten van het goede der aardevan kunst,
wetenschap, reizen enz. Niet in verlaging van den levens
standaard in verhooging daarvan ligt heil. Tolstoi beeft
ook beleefd de gewelddadige onderdrukking van het
Nihilisme in Rusland en gezien dat geweld niet helpen
zal. Daarom is hij tegen geweld en acht persoonlijke
bekeering den weg lot verbetering. Maar Tolstoi kende
de arbeidersbeweging nietdie ook geen geweld wil
maar door samenwerking toch naar verbetering tracht
en die ook bereikt. Wai voor Rusland past, voegt niet
in West-Europa. By vele menschen is het bewustzijn
wakker gewordeD dat de arbeiders te veel doen voor
eene kleine menigte menschen die zich in weelde baden.
Die hart heeft ziet dit in en wil verbetering. Sommigen
doen nu afstand van alle genot en gemak en weelde
leven een hoogst eenvoudig leven maar dit geeft voor
de geheele maatschappij niets. Alle rijken doen geen
afstand van hunne bezittingen, de klasse der bezitters niet.
De klasse der arbeiders moet daarin verbetering bren
gen, samen en eendrachtig. Niet de ontwaking der con-
cientiën, zooals Pierson zeide maar het roepen
der arbeiders heefi de filantropie en de sociale wetgeving
in het leven geroepen. De verbeteringen zijn niet te
danken aan een idealistisch ontwaken, maar aan het
drijven der arbeiderspartij. Als die ophoudt met vragen,
zwijgt ook het geweten der rijken.
De gevolgen van een daad als die van den heer Berman
zijn ook hoogst onbeduidend. Zij baat alleen hem, die
daad en niemand anders. Wat beteekent zoo'n daad en
het dienst weigeren van een enkelen soldaat en het leven
van een 20 kluizenaars te Blaricum voor de veibeteiing
der maatschappij Als dat het eenige licht was, dat er
eenmaal schijnen zal, dan was er leden tot wanhopen.
't Is alsof men een kiezelsteentje werpt tegen den stroom
van het geweld van het kapitalisme de roofgierige, in
ternationaal verbonden klasse der hebznchtigen en goud-
dorstigen. 't Is of men met een ademtocht een rij eiken
omver zou willen werpen. Jezus was een rein, een edel
mensch, Iranciscus van Assisi ook, maar wat heeft hun
leven voor de maatschappij beduid Na twee duizend
jaren liefdeprediking vecht men in Transvaal en China
als barbaren. De tegenwoordigediep onzedelijke toe
stand kan alleen verbeterd worden door het internatio
nale socialisme.
In het breede zette mevr. Holst nu het werken der
socialisten niteenelk opwekkende zich daarbij aan te
sluiten om niet als eenling heil, maar allen gezamenlijk
voor de geheele menschheid verbetering te vinden.
Ik spreek eindigde mevr. Holst hare boeiende rede
u van een andere internationale broederschap dan die
te Blarikum. Niet afscheiden als idealisten uit de bour-
goisie die geen kracht genoeg hebben om met ons te
strijden, maar deel uitmaken van de internationale broe
derschap der soc.-democraten. De gaDg der arbeiders is
moeilijk maar in het einde tigt de overwinning.
Van de gelegenheid tot het voeren van debat werd
gebruik gemaakt door den heer de Koe, die in het breeds
uiteenzette, dat het innerlijke bewustzijn van den mensch,
de ziel, naar verbetering zoekt, naar vrijheid. Man
noemde alles stof in beweging, maar Marx beschouwde
slechts den halven mensch en vergat het innerlijk be
wustzijn. Marx miskent het feit van ons innerlijk leven.
De zelfzuchtige begeerte moet uit den mensch. Dat is
hot kwaad en dat kwaad houden de socialisten in hun
streven in stand.
Er is een hoogere macht dan geld de ziel. Verder
trekt de heer De Koe te velde tegen wat hij halfheid
bij de socialisten noemde die niet hun geheels beginsel
volhouden maar dikwijls trachten te bereiken wat zij
eigenlijk verkeerd noemen. Schacheren doen de socialis
ten dat heette zij verkeerd. Ook meende zij dat in de
socialistische maatschappij voor de idealisten geen vrij
heid zou zijn.
Mevr. Holst antwoordt den heer De Koe met nogmaals
een en ander van het streven der sociaal-democraten uit-
eentezetten en gaf hem de verzekering dat in de sociaal
democratische maatschappij voor hem en de zijnen
zeker vrijheid zou zijn. «Geen haar zou hun gekrenkt
worden geen eigenlijk haar, geen geestelijk haar zelfs
geen haar aan hun innerlijk bewustzijn."
Nadat de heer De Koe en mevr. Holst nog eenmaal
het woord hadden gevoerd wordt de vergadering op de
gebruikelijke wijze gesloten.
Stonpetoren. Aan het hulpkantoor alhier is
gedurende de maand November op de rijkspostspaarbank
ingelegd f 428.08 in 21 inlagen 3 nienwe boekjes zijn
uitgegeven en er is terugbetaald f 510.75.
Terbetering; van vrouwenkleeding.
Onder leiding van mevr. Bonmande Lange werd
eene algemeene vergadering gehouden van de Vereeniging
tot verbetering van Vrouwenkleeding te 's-Gravenhage.
De presidente wees er op, dat er reden tot tevredenheid
bestaat over de vorderingen van den invloed der vereeni
ging, die thans een jaar bestaat. Toch blijven de bezwaren
talrijk, o. a. omdat er gebrek bestaat aan handen, die uit
voeren kunnen wat de hervormden noodig heoben. Tot
haar leedwezen moest zij constateeren, dat het anneal
zelfstandige vervaardigsters van reform kleeding gering is.
Dit moge onaangenaam zijn, maar dit mag de voor
standsters van een verbeterde vrouwenkleeding niet
afschrikken en vooral geen reden zijn om er zich achter
te vorschnilen, ten einde zich aan de zaak te knnnen
onttrekken. Zij drukte de dames op het hart, den arbeid
zelf ter hand te nemen en door onderlinge samenwerking
en onderling overleg tot stand te brengen wat de naai
sters niet leveren knnnen.
Ten slotte releveerde de voorzitter een tweede klacht,
n. 1. dat er geen genoegzame samenwerking tusscben
bestuur en leden der vereeniging is. Zij deed een krachtig
beroep op de medewerking der leden, waar een bestuur
niet alles kan doen en vestigde ook nog de aandacht op
het Maandblad der vereeniging, dat bet middel is om
elkanders gedachten onderling te doen ontmoeten, waarvan
mevr. Bonman hoopte, dat de leden een veelvuldiger
gebruik zouden maken.
De secretaresse bracht daarna het jaarverslag uit, dat
een overzicht geeft van de gebeurtenissen sedert de oprich
ting der vereeniging. Er bleek o. a. uit, dat het leden
aantal thans tot 818 is gestegen; dat in 1901 het streven
zal gericht zijn o. a. op verbetering van den modellen-
voorraad, uitbreiding van het Maandblad, het houden
van tentoonstelling en voordrachten en het uitschrijven
van prijsvragen voor kleeding. Een te Groningen opge
richte afdeehng telt 60 ledeneen afdeeling Amsterdam
meer dan 200 ook op andere plaatsen wordt de stich
ting van afdeelingen voorbereid.
De penningmeester, dr. Pompe van Meei dervoort, legde
voorloopige rekening en verantwoording af, waarnit. bleek,
dat er een batig saldo is van circa f 244.
Het grootste gedeelte van de vergadering was daarna
gewijd aan een herziening van de statuten, wenschelijk
geoordeelt) nu de vereeniging voornemens is de koninklijke
goedkeuring op haar statuten aan te vragen.
Het doel der vereeniging werd nader omschreven als
te zijn het verbeteren der vrouwenkleeding, zoowel uit
een hygiënisch, aesthetisch, practisch als moreel oogpunt.
De bijvoeging in hot beiaDg van de zedelijkheid geschiedde
om te voorkomen, dat een voorstandster van reform-
kleeding in een wel hygiënisch, aesthetisch en practisch
toilet zon verschijnen maar dat uit een oogpuut van
zedelijkheid wel wat al te hervormingsgezind zou kunnen
blijken.
Een der ingrijpendste wijzigingen, voorgesteld door
eene dame uit Middelburg, weid verworpen. Het betrof
n.l. eene «verplichting" der leden om zich naar de begin
selen der vereeniging te kleeden en propaganda te maken
voor dat principe. Men was echter beducht, daardoor zeer
velen van de vereeniging te vervreemden, die lid waren
geworden of zouden willen worden om, zonder nog direct
van haar wespentaille afstand te doen, de kat oods eerst
uit den boom wenscnen te kijken om geleidelijk de re-
lormkleedibg te aanvaarden.
Ook zijn er vele vrouwen, die lid worden om voor
hate dochteis de wenscheiijkheid te ouderzoekeu van aan
neming der reformkleeding, maar bij wie zelf onoverko-
men
