Nederland.
Laatste Berichten.
De Oorlog in Zuid-Afrika.
ZU1D-AKHIIÏA. Kitchener seint den 6 nit Bloem
fontein dat 500 man van De la Rey den 3 December
een heftigen aanval deden op een convooi, dat van Pretoria
naar Rustenburg ging bij Buffelspoort. Het escorte
van het convooi nam stelling op eenige kopjes en vocht
met groote dapperheid. De Boeren slaagden er in on
geveer de helft van het convooi in brand te stekende
andere helft bleef ongerept.
Den volgenden dag kwamen versterkingen aande
Boeren werden toen uiteen gedreven na aanzienlijke
verliezen te hebben geleden. De Engelsche verliezen waren
15 man dooden, een officier en 22 man gewond.
De Wet trok 5 Dec. de Caledon over op marsch naar
Odendal Knox volgt hem met een deel zijner troepen
macht en zond de rest over de brug bij Bethulië. De
Odendal-drift wordt bezet door een Regiment der Garde.
De rivier is thans bevaarbaar.
Uit Aliwal-Noord wordt van den 6 geseind: Gisteren
avond kwam een patrouille van Aliwal hier dichtbij in
aanraking met De Wets voorposten. De hoofdmacht van
De Wet bleef in het kamp. De patrouille maakte een
gevangene. De Wet wordt hard nagezeten hij schijnt
te lijden van het voortdurend heen en weer trekken. De
gevangene verklaarde dat De Wet een Krupp-kanon had
achtergelaten bij den zuidelijken oever van de Caledon -
rivier. Alle Engelschen die by De Wetsdorp gevangen
werden gemaakt zijn vrijgelaten, behalve de officieren
De commandant van Aliwal nam alle maatregelen
tegen een aanval.
Op het Afrikaander Congres te Worcester zeide
Cronwright Schreiner in een vurige rede dat Engelands
houding tegenover Znid-Afrika onmogelijk te rechtvaar
digen is. Sedert den Jitmesons-inval zijn de Engelsche
Staatslieden de werktuigen geweest van de kapitalisten.
Engeland dwingt nu de Engelsche soldaten oorlog te
voeren met een onmenscbelijkheid en barbaarschheid die
de beschaafde wereld verstomd doen staan.
Volgens de >Manch. Guardian' bezetten 15000 man
de hoogten om de stadgeschutdoor Australiërs be
diend bestrijkt de vergaderplaats.
Als het in de »loyale" kolonies zóó gesteld is dan
behoeft men niet te vragen hoe de geest is in de »ge-
annexeerde Transvaal en Vrijstaat."
President Kiuger.
Den 6 heeft president Kruger Keulen en Duitsch-
land verlaten. Steeds warmer en met meerder geestdrift
werd de grijze president gehuldigd als wilde het
Duitsche volk door zijne hartelijke toejuichingen pro
testeeren tegen de handelwijze zijns keizers. Op de reis
door Duitschland, met de korte oponthouden aan enkele
stations bleef president Kruger omringd van de meest
warme hulde. Te Emmerik het laatste Duitsche
station werd den president een krans aangeboden met
een vers»De laatste Duitsche stau groet u met
dezen krans."
Te Zevenaarhet eerste Nederlandsche station
was heel de Graafschap saamgestroomd en zag men
deputaties uit omliggende plaatsen. Bier wachtte den
president, behalve de toespraak van den voorzitter van het
Transvaal Comité en de bewijzen van hulde van vele ge
meenten, een telegram van H. M. de Koningin, om hem
welkom te heeten in Nederland.
De reis naar Den Haag was een ware zegetocht. Uit
den aard der zaak was er veel overeenkomst in de wijze
waarop hulde gebracht werd. Te Arnhem te Utrecht
waar een kort oponthoud burgemeesters, comités, corpo
raties en der burgerij gelegenheid gaf zich wat uitvoe
riger te mogen uiten, dan kleinere plaatsen waar de
trein langs spoordeen met banieren en vlaggen de
waardige grijsaard begroet werd, tot de menschen in de
dorpen waar op zoo menig dak de vlag was geplant
overal en bij ieder, warme geestdrift en eerbiedige hulde.
De ontvangst in den Haag was indrukwekkend.
Geen schetterende tonen van muziek, maar, geheel in
overeenstemming, in aansluiting als 't ware met de ern
stige gedachten van den President, werd gewijde zang
ingezet door een reuzenkoor van 600 zangers, behoo-
rende tot christelijke en andere vereenigingen, onder
leiding van Richard Hol. Aangeheven werden drie ver
zen van Psalm 72, op het oogenblik dat de trein nog
niet ten volle stilhield, opdat mogelijke juichkreten niet
den voorrang zouden krijgen boven het godsdienstige
lied. Zoo gebeurde 't ook. En onder het plechtig ruischen
van den indrukwekkend klinkenden koorzang
«Ja, elk der vorsten zal zich buigen
En vallen voor Hem neêr,"
verliet president Kruger den trein opgewacht wordende
door den Burgemeester en Wethouders van den Haag.
Dr. Blink, voorzitter der Haagsche afdeeling der N.
Z. A. Vereeniging, hield een welkomstrede.
Op en buiten het perron stonden een veertig vereeni
gingen, uit alle klassen, opgesteld als een haag, een vol
doende ruimte latende voor het passeeren van het twaalf
tal rijtuigen van President, gevolg en ontvangst-comité,
maar toch wel zoo dicht, dat de hooggeplaatste bezoeker
der Residentie straks zou rijden als 't ware onder een
hemel van wuivende vanen.
Achter die betoogers een zee van menschen.
Zooals bekend wenschte President Kruger niet in op
tocht uaarheen te worden begeleid, maar tegen een be
scheiden eerewacht, gevormd uit ui gezette Nederlanders
in de Zuid-Afrik. Republiek en uit Haagsche jongelui,
bestond geen bezwaar.
De eerewacht is gekleed in het costuum van den Trans-
vaalschen volkssoldaat, op commando zijnde. Zij gaf een
eigenaardig cachet aan de algemeene hulde.
In bet Hötel des Indes was de vestibule met bloemen
versierd en werd de president welkom geheeten door een
dames-comité.
Kort na de aankomst van president Krugerheeft
dr. Leyds officieel aan den minister van buitenlandsche
zaken die aankomst bericht.
Spoedig daarna ontving de president bezoeken van
verschillende Nederlandsche ministets, n.l. van de minister,
van waterstaat, binnenlandsche zaken, koloniën, justifies
oorlog eu marine.
De brieven door de voorzitters der beide Kamers van
de Staten-Geueraal, gericht tot president Kruger, luiden
als volgt
Die van den president der Eerste Kamer:
Jn
Hooggeachte Heer
»De Eerste Kamer der Staten-Generaal heet U hartelijk
welkom nu U HoogEdele Nederland met Uw hoogge
waardeerd bezoek vereert. Zij stemt volkomen in met
uw edel streven om recht te verkrijgenopdat de u
opgedrongen onrechtvaardige oorlogdie op zoo bar-
baarsche wijze gevoerd wordtmoge ophouden en de
in alle opzichten zoo zeer gewenschte vrijheid en onaf
hankelijkheid der boide republieken behouden blijven en
voor altijd verzekerd worden. Zij is steeds vol bewon
dering voor den onovertroffen heldenmoed en zeldzame
volharding van hare stamverwanten in Znid-Afrika, van
welke U Hoogedele de uitstekende en terecht algemeen
bewonderde vertegenwoordiger is.
»Van ganscher harte hoopt zij dat ons aller Vader U
Hoogedele steeds zijnen onmisbaren zegen zal schenken
en nog gedurende vele jaren in goede gezondheid zal
doen werkzaam zijn tot beil van Znid-Afrika."
Het schrijven van den voorzitter der Tweede Kamer
luidt
>De Tweede Kamer der Staten-Generaal heeft mij
gemachtigd uit haren naam U een oprecht welkom in
het land toe te roepen en U de betuiging van hare
hartelijke sympathie aan te bieden.
»Mij vau deze opdracht kwijtend teeken ik met
bijzondere hoogachting", enz.
Voortdurend hebben voor het Hotel des Indes
geestdriftige betoogingen plaats en talloos zijn de be
wijzen van hulde, die van heinde en verre den president
worden toegezonden.
Volgens »Het Vaderland" zou president Kruger
den 8 door H. M. de Koningin worden ontvangen.
Onafhankelijkheid der X. A. Republieken.
Den 6 is te Amsterdam een vergadering gehouden
ter bespreking der wenschelijkheid om een comité te vor
men hetwelk beoogt stappen te doen ter handhaving
van de onafhankelijkheid der Zuid-Atrikaansche Repu
blieken.
De vergadering werd bijgewoond door ongeveer vijftig
heeren.
Met algemeene stemmen werd besloten een comité te
vormen dat een volkspetitionnement op het touw zal
zetten ter verkrijging van arbitrage in zake den oorlog
in Znid-Afrika.
Het zal zijn een Amsterdamsch comité, dat een oproep
tot het volk zal richten om overal elders znster-comité's
te vormen ten einde te verkrijgen een uiting van geheel
het Nederlandsche volk en in een adres aan H. M. de
Koningin te verzoeken naar haar vermogen mede te wer
ken ter verkrijging van hetgeen President Kruger's komst
beoogt.
Tot leden van het comité werden benoemd de heeren
van wie het bijeenroepen der vergadering was uitgegaan,
zijnde dr. H. Burger, C. van Goor Ezn., W. Hovij, mr.
E. van Lier, O. Kamerlingh Onnes, D. II. Sebmüll,
P. W. Sutorins, J. Coninck Westenberg en prof. dr. J.
te Winkel, die het recht hebben zich te verzekeren van
de medewerking van de andere heeren.
museum van kunstnijverheid.
In net Museum van kunstnijverheid te Haarlem,
zullen gedurende eenige dagen tentoongesteld zijn de
teekeningen schilderstukken en werkstukkenvervaar
digd door de leerlingen van de aan het Museum ver
bonden School voor kunstnijverheid, die op de wereld
tentoonstelling te Parijs met de gouden medalje werden
bekroond. De studiën zullen daarna in verschillende
plaatsen van ons landte Rotterdam, 'a-Gravenhage,
Hengelo, Kampen, Groningen, Purmerend en Leidon ter
bezichtiging worden gesteld.
Deze tentoonstelling geeft een overzicht van den gang
van het onderwijs, die aan de school wordt gevolgd,
alsmede van het streven om de verschillende kunst
ambachten, die op de school praktisch worden beoefend,
in verband met het bouwkundig eloment te brengen. Het
onderwijs begint met de meest elementaire oefeningen en
omvat in de meer gevorderde atdeelingen, die in direct
verband staan met de leerwerkplaatsen der school, voor
de artistieke houtbewerking, het ontwerpen
en practisch samenstellen van meubelen, het boot-
see ren, het snijden van ornamenteele versieringen enz.
voor de artistieke metaalbewerking, het ontwerpen
van verschillende voorwerpen voor dry vers en ciseleurs,
voor goud- en zilversmeden, het drijven en ciseleeren op
koper-tin-zilver, het boetseeren in klei en plasteline, terwijl
voor decoratieschilders het onderwijs in het
schilderen, de oruamenteele compositie en de diverse oplos
singen van practisehe werkstukken, met de bouwkundige
studiën samengaan.
Warmenhulzen. In een onbewaakt oogenblik
geraakte een 3-jarig jongentje den 6 alhier van de wal
stoep te water en werd enkele oogenblikken daarna leven
loos opgehaald.
In volle zalen en met het geven van zeer afwisselende
programma's, herdachten de vereenigingen Varia" en
»Nut en genoegen" alhier, dezer dagen haar 15 en 10-
jarig bestaan.
Wognum. Tot bestuursleden der Banne Wognum
c.a. zijn herkozen de heeren: D. Zeeman als lid van het
dag. bestuur en J. Blauw als hootdingeland.
Zwaagdijk. De heer J. Koopman Sz. is alhier be
noemd tot hoofdingeland der Banne Hoog karspel in plaats
van den heer J.Beerepoot,die wegens ouderdom bedankt heeft.
Tot lid van het bestuur der banne Oudendijk
(Drechterland) is herkozen de heer J. Hoek Spaans, te
Oudendijk.
Sclioorl. In deze gemeente worden pogingen aan
gewend, om eene schiet- en eene tuinbuuwvereenigiug
op te richten. Vergaderingen in verband hiermede zijn
gehouden bij den heer Rus, alhier.
Oterleek. Den 4 werd alhier eene volksvoorlezing
gehouden, uitgeschreven door de vereeniging Oefening
kweekt kennis Als sprekers waren uitgenoodigd de heeren
K. Sanders, van Stompetoren en J. Medemblik, van
Rustenburg, die op zeer verdienstelijke wijze den geheelen
avond het publiek onderhielden met een reeks van schoone
voordrachten. Hunne welwillende medewerking, om deze
jaarvergadering nuttig en aangenaam te doen zijn, werd
blijkbaar op hoogen prijs gesteld.
Ken vakreis.
Schagen. Voor een paar jaar verliet een
ingezetene, een geheel onbemiddelde sehildeisknecht, deze
gemeente om wat van de wereld te zien en zijn vak
beter te leeren. Eerst werkte hij te Tilburg toen te
Antwerpen, daarna te Brussel en eindelijk aan de wereld-
tentoonstellingsgebouwen te Parijs. Vandaar vertrok hij
naar Génève en thans heeft hij zooveel overgespaard, dat
hij in gezelschap van een Haarlemmer en een Hannoveraan
een voetreis is begonnen door Italië. De St. Bernhard is
reeds overgeklommen Turijn bezichtigd, Ouneo doorge
trokken Nizza bewonderd Monte Carlo en Monaco be
zocht. Van het uitstapje op Fransch gebied is het drietal
alweder op Italiaanschen grond teruggekeerd en wandelt
thans langs de wonderschoone Riviera. Eene prachtige
manier om een goed doel in alle deelen te bereiken.
Rijks winterlandhouwschool te Ichagen.
Den 7 werd, in de plaats van den heer 8. Berman,
tot secretaris-penningmeester van de commissie van
toezicht op bovengenoemde inrichting benoemd de heer
P. Buis te Schagen.
Schernierhorn. Herbozen tot dijkgraaf van den
polder Mijzen de heer C. P. Spaans te Avenhorn.
De heer C. Wijdenes Spaans, te Avenhorn die no. 1
is geplaatst op de voordracht voor hoofdingeland-plaats
vervanger van West-Friesland, is door het ambacht van
West-Friesland genaamd Drechterland gekozen tot
hoofdingeland van den Hondsbossche en Duinen tot Petten.
Heerhugowaard. Het Nutsdepartement verschafte
velen den 6 een aangenamen avond. Het zanggezelschap
vOranje" en eenige Nutsleden wisten de aanwezigen
met de uitvoering van eenige zangnummers en voordrach
ten onverdeeld te boeien.
I.eei'plicht.
Nu de wet op den leerplicht den 1 Januari 1901
in werking zal treden heeft de heer C. A. Zelvelder,
schoolopziener in het district Heerenveen, in een handig
boekje uiteengezet, win ouders van de leei plicht wet
moeten weten. Het is een kort bevattelijk overzicht,
dat zeker velen aangenaam zal zijn. De uitgevers de
heeren J. Noorduyn Zoon te Gorinchem hebben het
voor vijf centen in den handel gebracht, zoodat de prijs
voor niemand een beletsel behoeft te zijn.
Hofberlehtcn.
Hertog Hendrik van Mecklenburg wordt tegen 17
dezer in de residentie verwacht.
KIJK N.
In eene te Bennekom gehouden vergadering der
onderafdeeling Bennekom- Wageningen" der Vereeni
ging tot Bevordering van de bii nteelt in Nederland" is
besloten aldaar een cursus te houden in bijenteelt door
den heer S. Lako, leeraar aan de Rijkslandbouwschool te
Wageuiugen.
Op voorstel van den voorzitter, den heer mr. A. C. van
Daalen, werd besloten een modelbjjenstal te bouwen,
welke zoo volledig mogelijk zal worden ingericht voor
den cursus in bijenteelt en ook toegankelijk is voor weet
gierige imkers. Door het hoofdbestuur wordt voor zulk
een stal subsidie beschikbaar gesteld. De heer J. van de
Weerd, imker te Bennekom, verklaarde zich bereid zich
met de leiding en het bouwen van den modelstal ta
belasten.
Deze cursus en modelstal zijn de eerste in ons land,
Aanbesteding.
Het provinciaal bestuur van Noorholland heeft
aanbesteed
1. Het onderhoud der rijks zee- en havenwerken op het
eiland Urk behoorende tot de zeeworken. Raming
f 12,600 per jaar. Minste inschrijver J. ter Napel, te Urk
voor f 11,700 per jaar;
2. het leveren en verwerken van staken in de met
pumbestorting voorziene boorden van het Mei wedekanaal
in Noordholland. Raming f 25 per duizend. Minste
inschrijver P. Kraaijeveld te Sliedrecht, voer f 22,74
per duizend.
3. het tweejarig onderhond van het gebouw van het
provinciaal bestuur van Noordhollaud te Haarlem van
1 Januari 1901 tot eu met 31 December 1902. Minste
inschrijver J. Th. Erdtsieck Jr. te Haarlem, f 2335.
4. De voorziening der boorden van het Noordhollandsch
kanaal voor zoo vee) betreft perceel 1, 2 en 3, le perceel
f 4000, 2e perceel f 10,000, 3 perceel f 10,000. Massa
van het le tot en met 3e perceel f 24,000, le perceel
H. Dinkla, te Buiksloot, f 3310, 2e perceel, dezelfde,
f 8429, 3e perceel G. Visser Gz., te IJmuiden, f 9338,
in massa H. Dinkla te Buiksloot f 21,079.
Helloo. Beroepen bij de ned. herv. gemeente
alhier de heer dr. J. O Pool, predikant te Edam.
Het Congres te Worcester.
WORCESTER6 Dec. Op het Afrikaander Congres
zeide Cronwright Schreiner in eene vurige rede d<it
Engelands houding tegenover Znid-Afrika onmogelijk te
rechtvaardigen is. Sedert den Jameson-inval zijn de
Engelsche Staatslieden de werktuigen geweest van de
kapitalisten. Engeland dwingt nu de Engelsehe soldaten
oorlog te voeren met een onmenschelijkheid en bar
baarschheid die de beschaafde wereld verstomd doen staan.
De Afrikaners zullen er nooit in toestemmen dat En
geland den Republieken haar onafhankelijkheid ontneemt.
Deze verklaring werd met oorverdoovende toejuichingen
begroet.
De spreker viel sir Alfred Milner heftig aan en
eischle zijn terugroeping. Toen sir Alfred's naam ge
noemd werd, weerklonken spottende uitroepen. Er volgde
een tumult /an buitengewone opgewondenheid.
Andere gedelegeerden voerden nog het woord Enge
lands staatkunde aanvallend wijzende op het recht der
Afrikaners om hun eigen zaken te bestudeeren.
LONDEN, 7 Dec. Lord Kitchener seint uit Bloem
fontein
Patrouilles rapporteeren dat De Wet's macht naar
het Oostnoordoosten is gegaan van nabij de Odendal-
orift. Generaal Knox, die hem volgt, meldt dat hij een
Krupp-kanon en een wagen met munitie heeft genomen.
Het gevangen genomen garnizoen van De Wetsdorp is
met uitzondering van de officieren, weer losgelaten, maar
nocr niet binnengekomen.
Macdonald is naar Aliwal-Noord gegaan om daar net
commando te aanvaarden.
Bij Belfast is het volgende geschied. Op verzoek van
een veldkornet, die met een witte vlag verscheen, werden
