ZUID-AFRIKAAJVSCHË REPUBLIEKEN.
Monderd en derde
jaargang»
1901.
ZONDAG
17 FEBRUARI.
AMAJUBA - COLLECTE,
Buitenland
Laatste Berichten.
Nederland.
I)e Oorlog in Zuid-Afrika.
NO. 21. Kerete blad.
ALkMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Blasdag-, Donderdag-
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar t O,SOj franco door het
geheele rijk f 1,—.
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
telefoonnummer 3.
Prfls der gewone advertentlen s
Per regel fO,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOON.
op WOENSDAG, 27 FEBRAURI 1901 («aet genieten bussen).
De hartroerende berichten, die ons bereiken omtrent den nood der uit hare verbrande huizen verdreven
vrouwen en kinderen der Zuid-Alrikaansche Republieken, en het beroep, dat de vrouwen uit de Kaap-Kolonie
op haie zusters in Europa en Amerika doen om haar bij te staan in het lenigen van den grooten nood, heeft
hier te lande het plan doen opvatten zich te wenden tot de Nederlandsche vrouwen en kinderen.
Het komt het daartoe te 's-Hage gevormde damescomité wenscheljjk voor en het meest tot het doel
leidend om den voor de Boeren zoo gewichtigen dag den Amajubadag 27 Februari, den dag van hun
groote zegepraal in 1881, maar tevens van hun grooten rouw, de overgave van Cronjé in 1900, te bestemmen
voor ééne groote nationale collecte het geheele land door.
Het wendde zich daartoe tot alle Burgemeestersvrouwen in den lande en riep hare hulp in om in
iedere gemeente een comité samen te stellen, dat maatregelen neemt opdat den 27 Februari op de meest prac-
tische en tevens de minst kostbare wijze huis aan huis gecollecteerd worde, en dus ieder, rijk en arm, in staat
gesteld zij, iets, hetzij luttel of veel, tot hulp der van alles beroofden bij te dragen.
Naar aanleiding van deze uitnoodiging verzocht Mevrouw RIPPING BUNNIK het Alkmaarsclte
Transvaal-comiténogmaals een poging te wagen, tot het verkrijgen van geldeiijken steun.
Gedachtig aan de welwillende hulp en ruime bijdragen, die ondergeteekenden verleden jaar mochten
ontvangen, komen zij opnieuw met vrijmoedigheid tot Alkmaar's burgerij, overtuigd van de warme sympathie
voor het lot van de Boeren en van hunne arme verdrukte vrouwen en kinderen.
Het plan is daartoe op Amajubadag, 27 Februari, met welwillende medewerking van eenige andere
dames, langs de huizen eene collecte te houden, met gesloten bussen.
Het Comité,
A. BUEKERS—Lingbeek.
A. J. DE LANGEde Lange.
H. A. SIEBERT COSTER.
J. COHEN STUART.
|P|p° Men kan zijne gave ook zenden aan Mevrouw WASZKLEWICZ, Stationsweg 83, 's Hage die in
der »,r„p
CHARTA. Voorloopig ziet het er nog niet naar uit,
dat de schuldige mandarijnen en andere hooggeplaatste
Chineezen do hnn opgelegde doodstraf zullen ondergaan.
De Chineesche Regeering heeft wel is waar geen bezwaar,
om zoo al niet het vonnis te voltrekken, dan toch deze
schuldigen te gelasten zich naar 's lands wijs te .zelf
moorden'', maar de aldus uitgenoodigden hebben niet den
minsten zin, aan dat bevel gehoor te geven. Een drietal
hunner heelt althans reeds aan de Regeering kennis ge-
geveD, dat zij geen termen vinden zich het leven te
benemen.
Het einde der vredesonderhandelingen is dns nog even
ver als ooit.
DUITSCHEiARTli. Het Bismarck-gedenkteeken, dat
voor het Rijksdaggebonw te Berljjn zal verrijzen, wordt
denkelyk op 10 Mei, den gedenkdag van den vrede van
Frankfort, onthuld.
MRTGBIiARI». Koning Edward heelt het parlement
geopend in de door hem zelf uitgesproken troonrede
zegt hij o. a.
»De oorlog in Zuid-Afrika is nog niet geheel geëindigd,
doeh de hoofdsteden van dan vijand en zijn voornaamste
commnnicatieljjnen bevinden zich in ons bezit. Maat
regelen zijn genomen, waarvan ik hoop, dat zij mjjn troepen
znllen veroorloven, met succes de krijgsmacht te bestrijden
welke zich nog altijd tegen hen verzetten. Ik betreur
levendig de verliezen aan levens, en de schatkistuitgaven
noodzakelijk gemaakt door de onnoadige guerilla wolke
wordt volgehouden door de Boerenaanhangers in het gebied
der twee republieken. Hun onderwerping in een naaste
toekomst is mede te wenschen in hun eigen belang, wijl,
totdat zulks zal zijn geschied, het mij onmogelijk zal zijn,
in die koloniën instellingen tot stand te brengen, welke
gelijke rechten znllen verzekeren aan alle blanke inwoners,
en bescherming en gerechtigheid aan de inlandsche be
volking."
In het vervolg van do redevoering van den Koning
wordt een toespeling gemaakt op China, waarin gezegd
wordt dat de onderhandelingen worden voortgezet wat
betreft de wijze, waarop China gevolg moet geven aan
de voorwaarden die het heelt aangenomen.
Bij de daarnavolgende beraadslaging over het adres van
antwoord zeide lord Salisbury in antwoord op decritiek
van lord Kimberley, dat het onredelijk is te meenen, dat
er iets ODgewoous is in den langen dnur van den veld
tocht in Zuid-Afrika. Indien de weerstand aanhoudend
en hardnekkig wordt voortgezel, zullen nog vele maanden
moeten verloopeu, voordat de rast volkomen hersteld is,
maar er is geen grond voor vrees.
Indien aan den vijand eenige onafhankelijkheid zou
worden gelaten, zon dit een langdurige voortzetting van
den oorlog noodig maken. Tenzij wij meester zijn van het
land is er geen hoop op een blijvenden vrede.
Het eerste doel, dat de vijand zon nastreven, indien
hem eenige macht werd gelaten, zon zijn het bijeenbrengen
van een nieuwe strijdmacht en nieuwe wapenen, voor
een hernieuwden aauval. Indien Engeland er niet voor
zorgt, dat zijn pogingen leiden tot de eindelijke over
winning, dan zon het feitelijk voor het oog der wereld
verklaren, dat de Engelsche grenzen vrijelijk op de meest
beleedigende wijze mogen worden geschonden, want dat
het toch niet bij machte is om tegenstand te bieden.
Het Adres van Antwoord word aangenomen.
Het is dns duidelijk, dat Chamberlain's staatkunde
gevolgd zal worden.
SPAWJKl. De toestand zoowel te Madrid als in de
provinciesteden wordt ernstiger. Overal vallen op
stootjes voor en is de militaire macht noodig om ver
woestingen, geweldplegingen en betoogingen te verhinderen.
Generaal Weyler de bekende Alva van Cuba, die met
het opperbevel in deze belast is, heeft een zeer kras
manifest doen pnblieeeren; als oproermaker zal voor den
krijgsraad worden gebracht wie berichten verspreidt
welke als voorwendsel kunnen worden geer nikt om de
orde te verstoren.
ZilTIU-AFRIKA. Kitchener seint den 14 uit Pretoria:
.Generaal French die zich 25 mijlen ten zuidoosten
van Ermelo bevindt, meldt, dat een groote Boereumacht
opgejaagd is naar Piet Retief. Hunue pogingen om
terng te trekken worden tot nog toe belemmerd. De
cavalerie chargeerde op de Boeren die 5 dooden en 6
gewonden op het slagveld achterlieten; tien man werden
gevangen genomen; tevens werden een groot aantal wa
gens, karren en vee buit gemaakt. Aan Engelsche zijde
werden één man gedood en 5 gewond."
Dit voor de Engelschen gunstige bericht moet blijk
baar dienen om de pil te vergalden dat de gevreesde
De Wet nn ten laatste toch in de Kaapkolonie is ge
vallen. Bij Philipstown is een schermntseling geweest
vvaaromtrent de berichten nog zoozeer uiteenloopen
dat het nog niet te zeggen isaan welke zijde het
voordeel bleet.
Uit Kaapstad wordt van den 14 geseind
»De bacterioloog der regeering heeft den bacillus der
builenpest ontdekt bij patiënten en verklaart dat onge
twijfeld de builenpest is uitgebroken. In het hospitaal
zijn twaalf patiënten opgenomen die zeker met builen
pest besmet zijn twee zyu er overleden, beiden kaffers;
er is in het hospitaal slechts één blanke die aan de
ziekte lijdt.
KAAPSTAD, 15 Febr. Generaal Sinith-Dorrien heeft
Amsterdam (in het Oosten van Transvaal) bezet.
Me Congo-Staat.
BRUSSEL, 15 Febr. De minister-president graaf, de
Smet de Naeyer, las heden in de Kamer eene verklaring
voor, luidende: De conventie, den 3en Juli 1890 gesloten
tnsschen België en den Onafbankelijken Congo-Staat, loopt
18 Febr. a.s. af. Ik ben gemachtigd te verklaren dat de
Regeering van den Onafhankelijken Congo-Staat er in
toegestemd heeft, om de beslissing over het al of niet
annexeeren van den Congo-Staat door België uit te stellen
totdat de Kamers weer bijeenkomen na Paschen.
De onlusten in Spanje.
MADRID, 15 Febr. De Regeering gelooft dat op het
einde der week de normale toestand zal hersteld zijn en
zal dan aan de Koningin-Regentes de quaestie van ver
trouwen stellen.
Me quaestie Pott.
LISSABON, 15 Febr. De Nederlandsche Regeering
heeft aan Portugal verlof gevraagd voor Pott, om naar
Loren^ Marquez terng te kieren als gewoon particulier,
zich onderwerpende aan de wetten des lands.
De Portugeesche Regeering had Pott volstrekt niet ver-
bannen als gewoon particulier en zal tegen zijn verblijf
geen bezwaren maken als hij zich aan da wetten houdt.
Oterleek. Den 14 woadde tnsschen 12 en 1
een geweldige sneeuwstorm. De molens liepen met volle
zeilen. De molenaars konden met den besten wil niet
verhoeden, dat aan de zeilen en hekken schade werd be
rokkend, want de wind liep plotseling van Zuid-West
buitenom naar Noord-Oost, zoodat de storm achter de
zeilen sloeg.
Zondag, den 17, znllen de heeren J. Olie en P. Smo-
renberg, die 9 maanden den oorlog in Transvaal aan de
zijde der Boeren medemaakten, in de herberg van Lan-
gerijs eene lezing honden over de door hen bijgewoonde
veldslagen.
RalJfelsen-banken.
Scliagen. Den 14 werd in het Noordholl. Kof
fiehuis alhier eene openbare bijeenkomst gehouden van
wege Hollands Noorderkwartier, ter bespreking van het
nat der Raiffeisen-banten. De heer Zuurbier opende met
een enkel woord de niet drnk bezochte vergadering en
gaf daarna hei woord aan dan heer van Benthem, hoofd
der school te Wognum, ter inleiding van bovengenoemd
onderwerp. In het begin zijner lezing gaf inleider te
kennen dat door hem reeds jaren met aandacht gevolgd
was de richting die het landbouw-crediet had genomen.
Als voorstander der Raiffeisenbanken, die het »vereenigt
u en beheert nw eigen geld in baar vaandel bad ge
schreven achtte hij deze de meest gewenschte voor den
landbouwenden stand. Er bestaan dan ook reeds in Belgie,
Duitschland en Frankrijk meer dan 5000 dergelijke in
stellingen in ons land ruim 80. Nadat inleider ge
sproken had over bet z. i. minder voordeelige van par
ticuliere bankinstellingen, en gezegd had dat de Raif-
feisen banken geen katholieke instelling mochten genoemd
worden, dat Raifïeisen zelf protestant waswerd door
hem de inrichting van genoemde banken uiteengezet.
Die banken dan beoogen dorpsgenooten gelegenheid te
geven geld te deponeeren tegen matige rente; aan ver
trouwbare loden tegen zoo laag mogelijke rente geld ter
leen te verschaffen; het vormen van een fonds tot huip
in moeielijke tijden. De leden zijn hoofdelijk aansprakelijk
voor de geheele bank. De geheele administratie der bank
staat,' door middel van den inspecteur, onder toezicht van
de Centrale Bank te Utrecht, die een band vormt tnsschen
de aangeslot n banken. De Centrale Bank staat weer
ouder controle der regeering, die subsidie verleent en aan
het geheel en bij de oprichting der afzonderlijke
banken n.l. f 175 oprichtingskosten. Het bestuur bestaat
meestal uit 3 personen en een kassier, die alleen salaris
geniet. Boven het bestuur staat weer een raad van
toezicht van 3 personen, zonder wiens toestemming geene
gelden uitgeleend of andere zaken kunnen worden gedreven.
De Centrale Bank, gevestigd te Utrecht helpt banken
die tekort gold mochten bobben en neemt gelden van
banken op, die te veel hebben. Tegen 41/s °/0 verstrekt
de bank thans geld aan hare leden, terwijl bij de Centrale
Bank gelden gedeponeerd kunnen worden tegen eene
rente van 3'/4 °/0. Het doel der Raiffeisenbanken, om
op goedkoope en gemakkelijke wijze in do behoefte aan
landbouw-crediet te voorzien, wordt dan ook uitstekend
bereikt. Goedkoop vooral d&ürom, omdat niet winstbejag,
maar onderlinge belanglooze hnlp op den voorgrond
staat en deze banken om zoo te zeggen geen exploitatie
kosten hebben. Do heer Van Bonthem eindigt zijne
belangrijke lezing met den wensch dat men algemeen
de Raiffeisenbanken helpen zon in haar streven.
De heer Zaalbier dankte den heer van Benthem voor
zjjne inleiding en niemand het woord verlangende sloot
hij de bijeenkomst met de mededeeliug dat hij gaarne
bereid was evenals de andere daarvoor aangewezen leden
van Hollands Noorderkwartierinlichtingen te geven
aan hen die ergens eene Raifïeisen bank wenschen op te
richten.
- Schagen. Den 1 April zal de heer Ph. de Heer
alhier zijne betrekking als gemeente-ontvanger neerleggen.
Zijne laatste ziekte, waarvan hij gelukkig geheel is ge
nezen, heeft hem dat besluit doen nem n. Den volijveri-
gen nauwkeurigen administrateur, waaraan de gemeente
veel heeft te danken, wachte nog een reeks van gezonde,
gelukkige dagen zeer zeker verdiend na een welbesteed,
werkzaam leven.