B KttERLIJKB' STAN I)
stoffen, zoo noodig, nadat de rijkslandbouwleeraar uwer
provincie of een ander vertrouwd deskundige de ver
houding, waarin gij bepaalde voedermiddelen met elkaar
vermengen moet, voor u uitgerekend heeft. De koopman
laat zich voor 't mengen ook betalen, onthoud dat wel.
En de veehouder moet weten waar het door hem ge
kochte eiwit, vet enz. vandaan komen, opdat hij niet
gefopt worde met afvalproducten die misschien veel
ruweiwit en weinig verteerbaar eiwit bevatten. De land
bouw mag niet worden de vuilnisbak van de industrie
Ieder veehouder vrage, als hij koeken koopt
1°. Uit welke grondstoffen bestaan ze?
2°. Hoeveel eiwit, vet, enz, en hoeveel zuiverheid
garandeert ge mij
3° Heb ik recht op kosteloos onderzoek aan het Rijks
proefstation
"Worden de eerste vragen niet pertinent en wordt de
laatste vraag niet met „ja" beantwoord, dan koopo
hij niet.
De rommel blijve bestemd voor de eigenwijzen en de
achterlijken. Zoo was 't en zoo zal 't blijven. Vraag maar
aan de kwakzalvers of 't niet waar is.
Droogmaking der Zuiderzee.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen het wetsontwerp
tot afsluiting en droogmaking der Zuiderzee.
Op nader vast te stellen wijze worden voor rekening
van den Staat de werken uitgevoerd noodig
lo. tot afsluiting van de Zuiderzee door een afsluitdijk,
loopende van de Noordbollandsche kust door het Am-
steldiep naar 't eiland Wielingen en vandaar naar de
Friesche kust bij Piaam.
2o. voor de droogmaking van twee gedeelten der af
gesloten Zuiderzee en wel
a. een noordwestelijk gedeelte begrensd door de Noord
holland8cbe kust, den afsluitdijk door het Amsteldiep,
bet eiland Wieringen en een aan te leggen dijk van dit
eiland naar de Noordbollandsche kust nabij Medemblik
b. een zuidwestelijk gedeelte, begrensd door da Noord-
hollandsche kust en door een aan te leggen dijk, loo
pende van omtrent Blokkershoek naar 't eiland Marken
en vandaar naar den noordelijken oever van het Monni
kendammer Gat
3o. tot voorziening in de belangen van waterkeering,
afwatering en scheepvaart, voor zoover deze door de af
sluiting en de droogmaking geschaad worden
4o. tot voorziening in de belangen der landsverdediging,
in verband met de sob 1, 2 en 3 bedoelde werken.
De Zuiderzee-visschersbevolking zal, op bij algemeenen
bestuursmaatregel te bepalen wijze, een tegemoetkoming
ontvangen in de haar door de afsluiting berokkende
Bcbade.
Eene commissie zal door de Kroon benoemd worden
om de Regeering van advies te dienen omtrent de voorbe
reiding en uitvoering der werken.
Jaarlijks wordt een afzonderlijke begrooting vastgesteld
voor de uitgaven v or de werken en de tegemoetkoming
in de schade aan de visschersbe rolking, terwijl tot dekking
dier uitgaven worden bestemd de sommen ten behoeve
der werken op de algemeene Staatsbegrootingen uit te
trekken, de vermoedelijke batige sloten der rekeningen
wegens de bovengenoemde afzond rlijke begrootingen
over vroegere dienstjaren, en de toevallige baten, die uit
do uitvoering der we ken zullen kunnen voortvloeien.
Twee voordeelen die sterk op den voorgrond treden
biedt naar de Memorie van Toelichting, getetkend
door de ^ministers van Waterstaat, FinaneiSn en Oorlog,
mededeelt de oplossing van het Zuiderzee vraagstuk
de verbetering van den waterstaatstoest-and der om den
zeeboezem gelegen landstreek door de afsluiting en de
vergrooting dor bebouwbare oppervlakte des lands door
de droogmaking.
Het plan der Zuiderzee vereonigiug, zooals het door de
Staatscommissie is aangevuld en gewijzigd, vormt den
grondslag van dit ontwerp, dat eerst afsluiting en daarna
geleidelijke droogmaking der Zuiderzee beoogt.
Aan de richting van den afsluitdijk waardoor de
IJsel binnen de afsluiting valt, ontleent het ontwerp zijn
bijzonder karakter.
Aangenomen mag worden, dat het water van het te
winnen IJselmeer reeds korten tijd na de voltooiing van
den afsluitdijk voldoende zal zijn ontzilt om te dienen
tot boezemverversching van Friesland en Noord-Holland
en wat het zoutgehalte betreft, tot drinkwater voor
mensch en vee, althans voor vee.
Om de gelegenheid tot waterinlating nog gemakkelijker
te maken, zal de waterstand van het IJselmeer, als regel
°P 0.40 M. N. A. P. aangenomen, in droge tijden
tijdelijk kunnen worden opgezet tot 0.20 N. A. P
De aangenomen hoogte van 0.40 M. N. A. P. is een
gemiddelde, met de aangenomen sluiswijdte van 300 M.
in normale omstandigheden zonder moeite te handhaven.
De tegen de zee te verdedigen kustlengte wordt door
den afsluitdijk teruggebracht van 320 KM. tot ongeveer
40 K.M., zijnde de lengte voor den afslaitdijk met de
noordkust van Wieringen.
Op het onderhoud der dijken en zeeweringen en van
de zee- en havenwerken langs do afgesloten Zuiderzee en
de eilanden Schokland, Urk en Marken wordt eene aan
zienlijke jaarlijksehe besparing verkregen, die zeker ver
zal overtreffen het bedrag der onderhoudskosten van den
nieuwen afsluitdijk, met inbegrip voor de werken op
Wieringen en het banaal Harlingen-Piaam, door de Staats
commissie op ruim f 90.000 's jaars geraamd.
Het grootste voordeel, waarvan de waarde niet onder
cijfers valt te brengen, is de meerdere veiligheid bij storm-
vloeden van de om do Zuiderzee gelegen landstreek.
Het landverkeer wordt gebaat door de gelegenheid
voor den aanleg van een weg over den afslaitdijk en
voor een rechtstreeksche spoorwegverbinding tusschen
ff riesland en Noord-Hollandden afstand langs den
spoorweg tusschen Leeuwarden en Amsterdam met 50
KM. verkortend en belangrijk minder kosten eischend
dan een spoorweg, waarvoor een aarden baan is aange
legd, daar de berm van den afsluitdijk er voor zal bunnen
worden gebez'gd.
Voor voorziening in de visscherijbelangen is 4) mil-
lioen geraamd voor de inrichting der defensie in over
eenstemming met de gewjjzigde toestanden 10 millioen.
De tegenwoordige wijze van verversching der giachten
van Amsterdam zal moeten worden gewijzigd en het
Zuiderzeewater woiden opgepompt.
De kosten van de afsluiting worden geraamd op
40.800.000 gulden de verbetering van het Zwolsche
Diep en de voorziening in de belangen voor visscbeiij,
defensie en watei verversching op 16.200.000 galden, te
zamen f 57.000.000.
Voor de inpoldering van 46.520 H.A. vruchtbaar land
in Wieringer Polder en Hoornschen Polder f35.550 000.
De totale kosten van het beperkte plan wordeD alzoo
gesteld op rond f 95.000.000, waarvan f 57.000 000 voor
afsluiten en f 38.000.000 voor droogmaking.
De uitvoering kan geschieden in 18 jaar.
De Regeering wenscht de 57 millioen voor de af
sluiting te beschouwen als uitgaaf zonder meer, uit de
gewone middelen te dekken en ze te verdoelen over 60
jaar door leening, waardoor jaarlijks 2 millioen voor
rente en aflossing znllen noodig zijn.
Dat dientengevolge geen versterking van inkomsten
noodig zon zijn kan bezwaarlijk worden voorgespiegeld.
Zwaarder en pijnlijker offers zijn door volken gebracht
om hnD grondgebied uit te breiden. (Haarl. Ot.)
Verbetering.
In het slot van het artikel »Naar de stembus", in
de A. Ct. van zondag, 19 Mei 11. (regel 7 v. o.) staat
vrijzinnig-liberalen" Men leze »vr;jzinnig-democraten.
KectiUcalic.
In ons verslag, in het vorig nummer, van de rede
des heeren mr. W. C. Bosman, te Heiloo, laat onze ver
slaggever, in het debat, den heer Jansen zeggen, dat da
Arbeiderskiesvereeniging geen ander candidaat dan den
heer van Knijkhof vinden koD.
Dit is nn minder jaist. De sprektr heeft gezegd en
natuurlijk bedoeld, dat de vereeniging geen anderen can
didaat had weten te vinden, die beter geschikt kan worden
geacht, de belangen van alle arbeiders te behartigen
dan bedoelde heer van Kuijkhof, geheel afgescheiden van
de vraag, aan welke partij deze zich bad aangesloten.
Mr. W. t). SIOSMA.AT te Schoorl.
Den 17 trad do heer mr. W. C. Bosman te Schoorl
voor een weinig talrijk publiek op, daartoe uitgenoodigd
door het bestuur der Lib. Kiesvereeuiging, met een rede,
hoofdzakelijk gewijd aan het vraagstukUrgentie dei-
grondwetsherziening, in verband met dat van het kies
recht. Nadat de voorzitter, de heer A. J. Peeck de
vergadering geopend had, kreeg mr. B. het woord en
zeideWie zullen de kiezers stemmen en in welke rich
ting moeten wij ons bewegen Er is een groots klove
ontstaan door het uittreden van een deel der liberale
partijdat zich thans »vrijziunig democraat" noemt.
Deze vrijz.-democr. toch willen liet algemeen kiesrecht
ook voor de vrouw doch om daartoe te komen dient
art. 80 van de Grondwet herzien of liever geheel ge
schrapt worden. Is dat practisch uitvoerbaar op dit
oogenblik Zoo iets eiseht nauwkeurige vooiboreiding
(men denke aan Thorbeeke in 1848) en die mist man
thans geheel. En zal er een meerderheid te vinden zijn
voor een dergelijke ingrijpende zaak, een meerderheid die
zooale men wellicht weet, uit 2/3 van het aantal stemmen
moet bestaan Immers neen. En zal er bovendien
niet veel onafgedaan blijven aangezien vóór alles, die,
herziening aan de orde gesteld wordt en allerlei zaken
op sociaal gebied op den achtergrond wo den geschoven
Toch zeide spr., verheug ik mij in zeker opzicht over
de scheidingomdat er door ontstaan is een politieke
zuiverheid, omdat de nieuwe partij, die duidelijk blijkt
zeer dicht te staan bij het socialismenu niet meer
kan varen onder liberale vlag. Heeft prof. Treub niet
openlijk aangeraden samen te gaan met de sociaal-demo
craten bij de herstemming tusschen de heeren Polak en
Den Hertog
Het kiesrecht, ging de heer B. voort, is geen natuurlijk
recht, het is een machtsfunctie en de tijd voor uitbreiding
is nog niet daar, de tijd is daarvoor nog niet rijp. Er
moet een grens zijn, en al erkent spr. dat het in het
algemeen moeilijk is, grenzen te bepalen, op liberaal stand,
pant is algemeen kiesrecht principieel onmogelijk. Voor
vrouwenkiesrecht is de tijd allerminst gekomen, al is er
in beginsel misschien niets tegen. Anders is dit met de
verkiesbaarheid der vronw, die is, op lib. standpunt,
evenmin te verdedigen, als de afschaffing der Eerste
Kamer en dat wil de nieuwe partij. Waarom? De directe
aanleiding s c h ij n t de verwerping der eerste Ongevallen
wet, maar in werkelijkheid moet de democraat er mee
breken, aangezien zijn partij is een republikeinsche, die
streeft naar volkssonvereiniteit, naar een staat,
aan welks hoofd ook geen plaats meer is voor een vorst
of eene vorstin. De ministers moeten, zeide de heor B.,
volgens de V.-D., niet langer zijn dienaren der kroon,
maar van de meerderheid der Tweede Kamer. Mea sehrijft
dat alles niet in zijn program, men verbloemt het en
spreekt van verandering in de samenstelling der Eerste
Kamer", maar met dergelijke phrasen verbergt da partij
haar ware doel. Eu waar de demociaten streven naar
tempering van den klassestrijd door wegneming van de
maatschap; elijke oorzaken der ongelijkheid, m a. w. door
opheffing van het privaat-bezit (behoudens het eigendoms
recht op productiemiddelen), (daargelaten de onduidelijke
formuleering) mag men daar, zoa zeide de heer B. niet
constateeren een gering-gradueel verschil met het socia
lisrne
Ziet, M. H., met die partij vereenig ik mij nietdie
beginselen onderschrijf ik niet en daarom is mijn can-
didatuur een protest tegen Mr. Fokker, onzen tegenwoor-
digen afgevaardigde diedoor zich aan te sluiten bij
de V. D., aan de liberale partij den rug heeft toegekeerd.
Nog enkele pnn*ten roerde spr. aan die dringend hor-
ziening behoefden b.v. het Burgerlijk en het Strafrecht,
alsmede de administratieve rechtspraak en hiermede
eindigde Mr, Bosman zijn toegejuichte rede.
Debat.
De heer Ooopmans, uit Alkmaar, zeide, dat het
verschil tusschen liberaal en democratisch denkbeeldig
was en bewees dit met oen aanhaling uit het Handelsblad.
Onze afgevaardigde zeide spr. is liberaal en behoort
tot de uiterste linkerzijde en anders nie Hjj bestreed
den heer B. in zake het kiesrecht en toonde met een
voorbeeld de z.i. jammerlijke werking der tegenwoordige
kieswet aan. Wat prof. Treub zagtdaarvoor mag de
democratische partij niet verantwoordelijk worden gesteld,
aldus de heer O. en het is ook eenvoudig onwaar, dat
de V. D. en de socialisten één of bijna één zijn, getuige
o.a. de kandidaten Fokker en Kuykhof in dit distriet.
Ook willen de V. D. de Eerste Kamer niet afgeschaft
zien alleen wenschen zij verandering in de samenstel
ling ervan; dio le Kamer toch werkt als een remtoestel.
En dat de V. D. willen breken met het koningschap,
ook dit is geheel onjuist. Waarom, zoo vroeg spreker,
moeten wij dan een verdienstelijk afgevaardigde vervan
gen door een ander die zijn sporen nog moet verdienen?
Heeft mr. Fokker niet veel gedaan voor de huishond- en
industrieschool, voor landbouw on veeteelt (de kooltreinen
in de kroningsdagen) en heeft onze dappere afgevaardigde
geen groot aandeel in het verleenen der subsidie voor
den tram Alkmaar—EgmondBergen Daarom, laat
ons mr. Fokker bij de a.s. verkiezing stemmen.
De heer Schipper, te Schoorl. wenscht mr. Bosman
niet te bestrijdenintegendeel komt hij op tegen de
denkbeelden des heeren Coopmans waar deze algemeen
stemrecht wenschelijk acht en welomdat de arbeiders
op het platte land in het algemeen niet ontwikkeld ge
noeg zijn eu bij lange na niet doordrongen van het
kiesiecht is kiesplicht." In zulke handen acht hij het
kiesrecht een gevaarlijk stuk speelgoed, zoodat uitbreiding
van kiesrecht feitelijk weieens inkrimping zou kunnen
blijken te zijn. En vrouwenkiesrecht en verkiesbaarheid
Zal datwaar man en vrouw in de maatschappij elkan
der behooren aan te vullen geen verkeerde verhouding
scheppen geen scheuring in het gezin tengevolge hebben,
zal dat de maatschappij niet in gevaar brengen waar
men scheiding maakt in het huisgezin den grondslag
dier maatschappij En wat aangaat de afschaffing der
Eerste Kamer al staat het niet in het program der
vrjjz.-dem., moet de logische conclusie niet zijn dat
waar die een rem toestel wordt geheeten, die »sta 'in den
weg eenvoudig uit den weg geruimd dient te worden
ien aanzien van onzen afgevaardigde, zegt spr., dat het
met aangaat te zeggen vkiest mr. Fokker want hij
is zoo goed"; het is een strijd om het beginsel eu niet
om dea persoon.
De h er Uitenbosch vau Alkmaar zegt kort te
kannen zijn aangezien de kandidaat der Arbeiderskies
vereeniging, de heer Knijkhof, niet aangevallen is. Op
het program de,r Arbeiderskiesvereeniging zegt spr.
komt niet voor afschaffing van het privaatbezit en hij
doet aan de vergadering de toezegging, dat ook de arbeiders-
kandidaat zal komen spreken.
De heer Ooopmans repliceerde en Mr. Bosman
de sprekers beantwoordende zeide, dat het aandeel van'
Mr. Fokker in bet laten loopen der kooltreinen al zeer
gering was on nog minder groot in het toekennen der
snbsidie van den tram. Verder verweet hij de V. D.
partij, dat zij zich schuldig maakt aan struisvogelpolitiek.
Alle sprekers werden in meerdere of mindere mate toe
gejuicht en de voorzitter sloot de vergadering mot een
woord van dank aan sprekers en hoorders eu een aan
sporing om getrouw ter stembus op te komeD.
Akersloot.
Ondertrouwd.
18 April. Willem Albert Heekman en Henriette Frede-
rika Maats.
19 Panlus Kerssens en Petronella Metselaar.
Jan Rond on Aaltje Bloothoofd.
*^6 Nicolaas Hulden en Cornelia Leering. Cor
nells Betjes en Marijtje Leering.
Geboren,
11 April. Jacobns, z. van Willem Bruinen berg en Maartje
Korfcekaas.
Cornelia Gezina, d. van Hendrik v/d Linde
en Gezina Lngtig.
Maria, d. van Thounis Olgers en Geertruida
I aber.
Geerti uida Maria, d. van Jozef Borat en Maartje
Overpelt.
e r 1 e d o n.
1 April. Aagje, d. van C. Lis en wijlen Grietje Bess3, 23j.
22 v Cornelia Maria, d. van J. Hollenberg en Geertje
van Hanxleden.
14
2d
22
O
Koedijk.
Ondertrouwd. v
4 en 19 April. Jans Spaans en Antje Dekker.
12 en 25 Cornells Over en Antje Eliezabeth Stam.
Cornells V ries en Geertje Dekker.
11 en 30 Jan Wester en Cornelia Hoogland.
Ondertrouwd.
20 April. Jan Melling en Dieuwertje Kramer.
Geboren.
8 April. Alida, d. van Jan Hoogeboom en Aafje Bakkum.
12 Jannetje Aagje Anna, d. van Arjj Wijn en
Anna Jansen.
16 v Evert, z. van Jacob de Jong en Maartje Stammes.
Overleden.
24 April. Grietje Sluis, echtgen. van Jan de Waal Jbz. 64 j.
Heerhugo waard.
Ondertrouwd en getrouwd.
11 en 30 Apr. Anthonius Groot en Cornelia Stoop.
Simon Bruin en Dieuwertje Stoop.
11 29 Arie Groen en Elisabeth Koopman.
12 26 Cornelia Bes en Cornelia Wester. Jan
de Groot en Geertje Bes.
12 25 Petras Portegijs en Johanna Maria Swin-
kels.
Ondertrouwd.
18 Apr. Hendrikus Lodder en Hendrika Veldt. Petrns
Hendrikus Overtoom eu Johanna Hes.
19 v Arie Kok en Aaltje Rootjes. Cornells Koop
man en Maria Tesselaar. Arie Jongkind en
Jannetje Groot. Nicolaas Bleeker en Leentje
Tamis.
26 Jan Groot en Catharina Bijvoet.
Ge tronwd.
4 Apr. Jan Christiaan Benit en Stijntje Haringhuizen.
Geboren.
2 Apr. Gerrit, z. van Lourens Noorden en Trijntje
Koeman.
17 Willem, z. van Hermanns Schermer en Maartje
Mol.
22 Willem, z. van Cornelis Appelman en Geertje
Nipshageu.
Overleden.
15 Apr. Maarten Bakker, echtgen. van Geertje Does,
69 j. Willem Beers, echtgen. van Jansje Oarels,'
67 jaar.
