m LEVENSDOEL.
Bijeen gebleven.
Honderd en derde
jaargang.
1901
ZONDAG
14 J U L I.
FEUILLETON.
Annie E. Holdsworth.
Schrijfster van .^Dolores."
NO. 83. Tweede blad.
E COI RAVT.
Deze Courant wordt Ulnsdag-, 1» o n d e r a g-
en Baterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar t 0,80franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Prijs der gewone advertentlen
Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERHs. COSTER
ZOON.
Telefoonnummer3.
Het scheen er eenmaal toe te moeten komen. Veel te
lang was het uitgebleven. Het imperialisme is een be
ginsel van zooveel beteekeuisdat het scheiding moet
brengen tusschen de voor- en de tegenstanders ook al
behoores zij tot nog toe tot dezelfde partij. Het beeft
in Engeland een kentering gebracht in de politieke denk
beelden die te recht een revolutie is genoemd. Het is
■een stelsel van uitbreiding van macht iD alle wereld-
deelen van een terugdringen van anderen, van over-
heerschisss. In een zoo groot mogelijk deel der wereld
moet de Engelsche vlag wapperen om er geld en veel
geïd te verdienen om er mijnen te ontginnen goud
mijnen socwel als steenkolenmijnen om er spoorwegen
aan te leggen ondernamingen te vestigen en aan Brit-
seheu handel en Britsehe nijverheid veilige markten te
bezorgen 't zij goedschiks of kwaadschiks. Waar men
onwillig is om zich naar de Britscbe indringers te voegen,
moet voor het bezigen van geweld niet worden terug
geschrikt. Waarvoor heeft Engeland anders zijn machtige
oorlogsvloot en zijn dnre soldaten Oorlogen zijn de
middelen om zich zoo noodig overal een weg te banen
en zich voor goed een eigen bestuur of een overwegenden
invloed te bezorgen.
Dat snik -ean politiek bij een groot deel van het volk
populair moet zijn is lieht te begrijpen. Daarom was
ook de oorlog in Zuid-Afrika populair. En dat moest
te sneer het geval zijn omdat de Engelschman zich nn
eenmaal overtuigd houdtdat er voor niemand een be
nijdbaarder bestaan is uit te denken dan onder Engelsche
vlag, en dat hij, die zich daartegen verzet, bij gevolg een
dwazen en domnaen strijd voert tegen zjjn eigen belang.
Aan lijn recht tegenover andere volken twijfelt de Engelsch
man niet licht. Hat Angel-Saksische ras is immers
voortreffelijker dan alle andere rassen, en dien ten ge
volge geroepen om over die anderen te neerschea. Wat
bracht er dan dat handje vol boeren toe Engeland te
zeggen dat bet op moest bonden troepen te zenden naar
hun grenzen en zich niet had te bemoeien met hun
zaken Dat was toch immers al te erg die overmoed
moest gestraft, en iets dergelijks in Zuid-Afrika voor
het vervolg onmogelijk gemaakt. Daarom moeten de
Hollandsche republieken worden vernietigd.
Zoo oordeelden het Engelsche Kabinet en de meerder
heid in het Parlement. En wat deed de minderheid 2
VAKï
17)
»Noen, Mits Catharina, ge verliest niets wat de moeite
waard is te behouden. Ik zal n niet ongaarne zien heen
gaan uit een ioven dat u kwaad doet."
Catharina sloeg de oogen neer. Haar bart kromp ineen,
doodelijk getroffen door zijne woorden.
Hij geeft er niets om 't Kan hem niets schelen of
ik ga of blijf', zoide ze diep ellendig tot zichzelve.
Haar zwijgen gaf Franklin's gedachten gelegenheid
ongebreideld voort te hollen, zoodal ze onmiddelijk zijn
laatsten volzin hadden ingehaald. Was dat waar Zon 't
hem niet spijten als ze wegging Hij zon de gezellige
avondjes in Goodge Street erg missenZij was de
eenige vronw, met wie hij ooit vriendsehappelijken om
gang had gehad Zou haar afwezigheid geen leegte
geven Hjj keek met aandacht naar haar gelaat. Het
droeg de sporen van hysterische overspanning, en ten
tweeden male schudde hij het hoofd.
Neen, zij zon geen leegte veroorzaken, die niet door
zijn werk zon kunnen worden aangevald Ze was veel te
opgewonden en zenuwachtig niet de soort van vronw,
die invloed zon knnnen hebben op zijn leven
»U zult niets verliezen door uw heengaan," zeide hij
plotseling met een beslistheid, die Catharina verschrikte.
Ze stond op.
»Alles verlies ik," antwoordde ze heftig. »Ik had een
toekomst vóór me, succes, nuttig werk, roem. Wat krijg
ik, als ik dit opgeef Ik verlies enkel, wat ik verworven
had. Heeft men veel verstand noodig om het toezicht te
honden op schapen Is een academische bnl geschikt om
te leeren hoe de aardappelvelden moeten behandeld wor
den
Wat deden de liberalen Verzetten zij zich tegen deze
politiek en tegen den oorlog die er door werd nitgelokt
Helaasneen. :t Zij door gebrek aan eigen overtuiging,
of door gemis van den noodigen moed om tegen de
heerschende nationale oorlogsdrift in te gaan, bepaalden
zij zich tot afkeuring van de onvoldoende maatregelen
waarmee de oorlog word begonnen en de wijze waarop
hij werd gevoerd. De oorlog zelf werd niet veroordeeld.
Die het waagdenverloren in dsn regel hun zetel in
het Parlement. Een deel der liberale partij om maar
in de oogen der kiezers in vaderlandsliefde niet achter
te staan bij de regeeringspartrj, de Tories en de Jingo's,
noemden zich imperialistische liberalen. Nn de
oorlog blijft voortduren ondanks alle troepen die Enge
land naar Znid-Afrikn kan zenden, ondanks de ontzaglijke
geldsommen die dageljjks voor dit schoone werk worden
geofferdondanks het verbranden van hoeven het ver
nielen van den oogst het verwoesten van het land en
het wegvoeren van vrouwen en kinderen begint bij
sommige liberalen de overtuigingof men wel op den
rechten weg is, te wankelen, en de moed om iets krach
tiger tegen de regeering op te treden te herleven. De
leider der liberale partij, sir Henry Campbell-Bannerman
achtte eindelijk het oogenblik gekomen om de partij te
zuiverenHulde brengende aan de Engelsche officieren
en soldaten, keurde bij in een openbare rede ten scherpste
de handelingen af, die *het hart en het geweten van
het volk in opstand hebben gebracht." Hij verklaarde
niemand gesproken te hebben, hetzij voor- of tegenstander
van den oorlog die ze niet afkeurde. Wij hooren dat
hier in Nederland met verbazing. Die de Engelsche
dagbladen leestzon meenen dat er in den regel in
Engeland een geheel andere taal werd gevoerd. Wat
het einddoel van den oclog 1 «treft is de heer Bun-
nerman het overigens met de regeering eens dat het
Engelsehe oppergezag in Zuid-Afrika voor goed gevestigd
behoort te worden en de Britsehe wapenen moeten
zegepralen. Natuurlijk Maar de middelen die zij
bezigtkeurt hij af. Engeland's machtzegt hij kan
op den daar niet gehandhaafd worden met geweld te
midden van een bevolking die voor het meerendeel niet
van Engelsche afkomst is; maar daarenboven zon dat
niet mogen geschieden; bet zon strijden met de beste
Engelsche tradities menschen van Enropaesch bloed
met geweld aan het rijk te blijven binden. Men moet
hen aan Engeland binden door tegemoetkomingen »na
hun verzet vernietigd te hebben."
»Me dankt, ge zondt dien daarvoor geschikt knnnen
maken," zeide bij lachend. »De cnltnnr-spade zal een in
druk maken zelfs in den grond, die nog niet in cnltnnr
is gebrachtKom, kom, Miss Catharina, zoo heel erg
is 't nu nog niet. Ge znlt de stad moeten vaarwel zeg
gen en ge kunt Mark achterlaten met de zekerheid, dat
hij iemand heeft om voor hem te zorgen
Catharina zat kaarsrecht en keek hem met groote
oogen aan. »U vindt, dat ik naar Plimpton moet
dat ik mijn carrière moet opgeven voor de hoeve riep
ze nit.
»Maar n zei, dat uw moeder ziek wasIk dacht, dat
ze n noodig hadden zeide hij verbaasd.
»Maar ik moet toch ook mijzelve in aanmerking ne
men," zeide Catharina rad." »Spinoza zegtHet gelnk
des menschen bestaat in het handhaven van zijn eigen
wezen." Ik zou op Great Lowlands me niet gelukkig
kannen voelen, en ze knnnen wel buiten mij."
»Ik heb wel eens gehoord, dat er nog iets beters is
dan gelnk," zeide Franklin eenigszins schroomvallig. De
aanhaling van Spinoza had hem in gedachte teruggevoerd
naar de kleine afgescheiden kerk zijner kindsheid, waar
zijn vader een aiidere philosophie gepredikt had.
sU bedoelt den plicht," zeide Catharina. »Plicht Wat
is plicht lachte ze.
Die lach deed hem pijnlijk aan ia zijn tegenwoordige
stemming en deed hem bijna weer terngkeeren tot zijn
eerste voorstelling omtrent Catharina.
»En toch en toch is ze niet zelfzuchtig en harte
loos," dacht hijen een besliste vrees, de zachtere Catha
rina weer te verliezen, die zoo'n indrnk op hem had
gemaakt, maakte zijn manieren ongewoon brnsk. Plotse
ling stond hij op en zocht zijn hoed.
»Mark is zeker Miss Rosetter tegengekomen en met
haar meegegaan. Langer wachten geeft niet," zeide hij.
Catharina zag de deur achter hem dichtvallen. Toen
wendde ze zich hartstochtelijk om en begroef haar gelaat
in het paardenharen kassen. Na lette ze niet op het
prikken en schrammen van de kleine scherpe pnntjes.
Wat zullen de Boeren zich over zooveel edelmoedigheid
verhengen! Niet anders dan tegemoetkomingen, maar
eerst het verzet vernietigen. Maar aan dat vernietigen
van het verzet is men juist ongeveer een paar jaar bezig
Men heeft het met gewone oorlogsmaatregelen niet knnnen
doen, en de bnitengewone maatregelen, die ieder Engelsch
man, dien de heer Bmnerman in den laatsten tijd heeft
gesproken, zoozeer betreurt, en die het hart en het ge
voelen van het geheele volk in opstand hebben gebracht,
hebben evenmin gebaat. Toch moet dat verzot vernietigd
worden, zegt hij, en de oorlog zoo spoedig mogeljjk worden
ten einde gebracht, en wel op deze wijzeEngeland,
moet niets opofferen van de belangrijke doeleinden waar
voor reeds zoovee! is opgeofferd, maar voorwaarden
aanbieden van znlken aard, dat de nog te veld staande
Boeren tot het neerleggen van de wapenen worden be
wogen. Welke voorwaarden zonden dat kannen zijn
vragen allen die het einde van dezen grnwelijken oorlog
vurig zonden wensehen en de heer Bannerman ant
woordt: onmiddellijke aankondiging van amnestie aan de
Kapenaars, die, ofschoon Britsehe onderdanen, de Boeren
geholpen hebben. Immers de Boeren zijn niet znlke eer-
looze en zelfzuchtige menschen, dat zij hun kam eraden in
den steek zonden laten, om voor zichz elven gunstige
voorwaarden te verkrijgen. Dat heeft de heer Bannerman
juist ingezien maar hij begrijpt ook wel, dat dit de hoofd
zaak niet raakt, waarvoor de Boeren strijden. Nadat de
vrede gesloten is, zeide hij verder, zal er een overgangs
tijdperk moeten zijn, waarna aan deze territoriën, die
reeds deel uitmaken van het Britsehe Rijk, volledige kolo
niale zelfregeering moet worden gegevsn. Omtrent het
einddoel is hij het das met de regeering eens. Immers de
»voormalige" republieken zijn in zijn oog slechts terri
toriën, die reeds deel uitmaken van het Britsehe Rijk,
en die moeten ten slotte ook koloniale zelfregeering
hebben, maar de zelfregeering van Britsehe koloniën.
Dit had nu lord Salisbury namens de regeering ook wel
verklaard, maai' naar zijn meening zouden er jaren, ja
menschengeslachten misschien moeten voorbij gaan, eer
daarvan sprake zou knnnen wezen. Volgens den heer
Bannerman zon daarentegen dat overgangstijdperk zoo
kort mogelijk moeten zijn. Het is zeker een verschil, en
een belangrijk verschil; maar de Boeren, die voor een
onafhankelijk volksbestaan strijden, zullen van de voor
waarden van den heer Bannerman evenmin gediend
willen zijn als van die der Engelsche regeering.
Een invloedrijk lil der partij, ,de heer Asqnith, had
HOOFDSTUK VII. -
»Aan Catharina, t a n a f s c h e i d."
Mark kwam niet eten, en Catharina voelde zich veel
te ellendig om het ook maar te probeeren. Hoe gaarne
had ze haar verdriet gekoesterd, gepeinsd over het verlies
van Mark, zichzelve gekastijd omdat ze hare liefde had
weggeschonken aan een man, die haar verachtte Doch
er was geen tijd voor dat alles.
Het verslag van haar interview moest dien avond nog
klaar zijn, en zoo schreef ze van 7 tot 9 uur het opti
misme harer beroemdheid was een bittere ironie op haar
eigen wanhoop.
Toen haar werk af was, sleepte ze zich naar het bu
reau van »The Flight," overhandigde haar copy, en keerde
vermoeid naar huis terug.
Nog was Mark afwezig. Dat kwam goed nit. Ze zon
niet graag willen, dat hij haar nu zag zoo geheel onder
den indrnk van dat tooneel met Franklin. Ze had wel
al haar kracht noodig om staande te blijven tegenover
dat onzinnig idee, dat het haar plicht zon zijn, naar
huis terug te keeren.
»Plicht Wat is plicht?" zeide ze tot zichzelf toen ze
in bed kroop. Ze had er geen antwoord op, maar in de
stilte hoorde ze Franklin's stem »Ik heb wel eens ge
hoord, dat er nog iets beters is dan gelnk, dat faalt
nimmer.... Als ik naar huis ga, geet ik mijn werk
voor 't volk op."
Als een bliksemstraal schoot een stem door deze ge
dachte heen »We hoorden n spreken over de hulp aan
armen verleend, en Jim zei, dat het veel beter zou ge
weest zijn, een verliefd paar te helpen samen gelukkig
te zjjn
»Maar dat zal ik ook" zoo wilde ze die stem tot
zwijgen brengen. »Ik zal Mark en Tonina helpen als ik
bij hen woon
Maar deze zin werd afgebroken door de stem van
Mark. »Twee is een paar
»En drie een bezwaar," voltooide ze in gedrukte stem
ming de zegswijze. »Hij bedoelde, dat hij mij niet noodig
had. Ik ben nn niets voor hem, en vroeger was ik alles
En wat is hij egoïst geworden, hij let in 't geheel niet
meer op me. Zelfs Franklin was veel oplettender
