Buitenland.
Laatste Berichten,
Nederland.
een machtig beginselneergelegd in de wereldsoms
eeuwen behoeft om in een daad te worden omgezet.
Vóór enkeie jaren schreef Dunantde vader van het
„Roode Kruis ,"een kernachtig woord onder het opschrift
„Een beroep op de per s.'' Deze oude van dagen,
maar warme van gemoedriep de pers ter hulp ten behoeve
van den vrede. Hp zou gaarne zien, dat zij, een groote
macht voorzeker, een kruistocht organiseerde om te
steunen de vrienden van den vrede en van scheidsgerechten.
En waarom zou de perswelke zulk een verbazenden
invloed oefent op de publieke opinie, niet graag zich
wijdeD aan het denkbeeld van „wereldvrede?"
Wereldvrede" noemen velen 'n hersenschim en ande
ren vinden het 'n krankzinnige gedachtedoch er zijn
er ook die in hem blijven gslooven. Laat de pers, een
stemmig alom het menschonteerende van den oorlog
gaan aantoonen en in geestdriftige taal voor vrede pleiten,
als voorwaarde van der volken geluk en vooruitgang...
welk 'n weldaad zou zij bewijzen 1
Napoleon I schreef eens van den treurigen roem dien
't militair succes kan opleveren en 'n slagveld rond
rijdend zei hij: »zulk 'n schouwspel is wel geschikt om
de vorsten afschuw jegens den oorlog in te boezemen." En
al was toen de slachting vreeselijk genoeg zij zal thans
nog heel wat erger wezen, nu men de vernielingswerk
tuigen met zoo veel zorg telkens meer trachtte te volmaken.
»Gaat maar voort" aldus Dunant «uw moord
werktuigen te verbeterendan kunt gij in enkele dagen
duizenden dooden, den val aanschouwen van de vruchten
van wetenschapvan kunst en beschaving en ten onder
zien gaan uw nijverheid uw handeluw vrijheid mis
schien en uw huiselpk geluk. Om zulke rampen te voor
komen moet de pers overal den vredesvrienden de hand
reiken tot 'n verbond tusschen de volken. Wekke zij
haat tegen den krijg
Verliezen wij niet ons geloof in de toekomst i
Gaan wij niet allengs 'n beteren weg op Schaduwen
mogen niet de oogen sluiten voor licht. Toon Bismarck
in '67 een oorlog tusschen Duitschland en Frankrijk
onvermijdelijk achtte, schreef hij eens: het geld voor 'n
oorlog uitgegeven is vaak nuttiger besteed dan voor
menigen spoorweg en de menschen die hij koststerven
toch binnen 40 jaren."
Zou éen nu nog zóo durven schrijven Als men in
brutaliteit waagt te zeggen »er zjjn te veel menschen
op de wereld nu en dan moet er 'n slachting onder de
volken plaats hebben bovendien worden de legers afge
schaft dan zouden millioenen zich voegen bij het leger
der werkeloozen"dan trilt iets in ons en vragen wij
kon ooit de barbaarschheid van don oorlog gerechtvaar
digd worden door de vrees voor 'n nog grooter verwar
ring der maatschappelijke toestanden En is ,'t waar
dat de krijg vele deugden kweekt en openbaarthet is
even waar dat hij de ruwste hartstochten voedt.
En roept hij niet in het leven een nijverheid der meest
verfijnde moorddadige wapenen Al is de tijd nog zeer
verre dat »de volken ongestoord zullen zitten onder hun
wijnstok en hun vjjgeboom en dat zp hunne zwaarden
zullen omsmeden tot spaden en hun spietsen tot sikkelen",
wij wanhopen niet, maar vertrouwen dat de menschheid
voorwaarts schrijdt op de baan eener ontwikkeling welke
don oorlog althans minder mogelijk zal maken. Kunnen
wij het ontkennen dat nooit zoo ernstig, zoo algemeen
als in onzen tijd het verlangen is uitgesproken naar een
rusteloos vooruitgaan der natiën, welke door tallooze
banden zoodanig onderling zijn verbonden dat zij elkaar
niet kunnen missen, gevoelen tevens dat 'n edeler wedstrijd,
dan die welke wordt gevoerd op het slagveld, hen oproept?
Onze tijd die gelooft in den invloed van »vredebonden",
in de vrucht van scheidsrechterlijke uitspraken", onze
tijd in welken de stem der openbare meening zooveel te
zeggen heeft en wier getuigenis tegen den krjjg steeds
luider klinkt, is bezig te arbeiden aan 'n toekomst welke
zal doen zien wat nn slechts gehoopt wordt.
Aan ons om zaaiers te wezen die gelooven in de kracht
van 't goede zaad en de vruchtbaarheid van den grond.
Aan ons om te getuigen in woord en schrift, door
zwijgen en door ^en daad. Wat goeds uitgestrooid wordt,
komt eenmaal op. Nooit kan ijdel wezen de verkondi
ging van edele beginselen.
Wie meent 'n waarheid te bezitten, moet spreken zonder
te vragen of men haar in zich opnemen zal, dan wel
negeeren of bespotten.
Vóór een 50 jaar stond de zaak der afschaffing
7an de slavernij hopeloos. En nu? Welk een invloed
ging er uit van 't boek «De Negerhu t".
Getuigt maar, mannen en vrouwen van den «Vrede-
b o n d", al meesmuilt het ongeloof, al grijnst de twijfel!
Uw woord zal voortgaan harten te winnen voor een hei
lige zaak.
Laat de s.hool verhalen van menigen gevoerden krijg,
eere gevend wien eere toekomt, maar zij gewage tevens
met gloed van diens gruwel en getuige geestdriftig van
de hoop die leeft in de harten der besten, dat de oorlog
immer meer tot de uitzonderingen zal behooren. Wat
hier en elders en alom in duizenden kinderharten wordt
uitgestrooid, zal ontkiemen en vrucht afwerpen.
Wat vormochten en vermogen niet het geschreven en
gesproken woord, als zij de uiting zijn eener diep ge
wortelde overtuiging!
Worde dan in de toekomst gemaaid wat het heden zaait!
Alkmaar, 16 Sept. 1901. J. F. T. A.
Ontleend aan mijn toespraak van Zondag j.l. en op
verzoek bewerkt voor dit artikel.
DlTlTSCHliAlVD. De Czar is van Dantzig regel
recht naar Frankrijk vertrokken, en natuurlijk verdiepen
alle Duitsche bladen zich in de vraag welke beteekenis
aan de ontmoeting der beide Keizers is te hechten en
welke belangrijke vraagstukken door hen (die beiden door
hun meest vertrouwde raadslieden waren vergezeld) zijn
besproken- Er is een ruim veld voor gissingen en geen
wonder, dat reeds het bericht opduikt, dat een bevredi
gende oplossing van den Zuid-Afrikaanschen oorlog (een
oplossing, die ook in Engelsehe oogen genade zoude
vinden den hoofdschotel van het Keizerlijk program
zou hebben gevormd. De tijd zal het leeren.
VEREESTIG0E STATEST. De dood van Mc. Kinley
is onzen lezers reeds uit de laatste berichten van ons
vorig nummer bekend. Wat deze onverwachte en snelle
wending ten kwade heeft veroorzaakt, is nog niet bekend
en zal dat vermoedelijk wel nimmer worden.
William Mc. Kinley, in 1844 in Ohio geboren, diende
in 1861 als vrijwilliger in 't leger der Noordelijken en
verliet nadat de Zuidelijke Staten ten onder waren ge
bracht, het leger met den rang van majoor. Hij studeerde
in de rechten, was gedurende circa 10 jaar advocaat,
tot hij op 38 jarigen leeftijd tot lid van het Congres
werd gekozen. Groot voorstander van beschermende
rechten, was hij de vader der in 1890 afgekondigde Mc.
Kinley wetten, waardoor de industrie van Duitschland
(Saksen vooral) Frankrijk en Oostenrijk zwaar werd ge
troffen. In 1891 benoemd tot gouverneur van Ohio volgde
in 1896 zijn benoeming tot president, als candidaat der
republikeinenhij toonde sterk de imperialistische ideeën
toegedaan te zijn en de gelukkig gevoerde oorlog met
Spanje deed zijn populariteit nog stijgen en hem ten
tweeden male zijn tegencandidaat Bryan verslaan.
De overledene was eon eerlijk, ijverig krachtig man;
eenvoudig en vriendelijk in den omgang, trouw voor zijn
vrienden en in zijn huiselijk leven, dat zeer gelukkig
was, geëerd en bemind door zijne vrouw.
De vice-president Theodoor Roosevelt, zeer bekend uit
den oorlog uit Cuba, in welken hij een eigen regiment
met onverschrokkenheid en succes aanvoerde, is reeds als
president beëedigd. Hij is 44 jaren, stamt uit Oud-Hol-
landsch geslacht, en wordt geroemd als een flink energiek,
ten volle betrouwbaar man. Of hij de imperialistische
denkbeelden van zijn voorganger is toegedaan, is onzeker
doch wordt betwijfeld.
MJÏII-AFRIKA. De beruchte 15 September, de
laatste dag van de door Kitchener gestelde termijn is ge
passeerd en nog geven die koppige Boeren niet toe
Integendeel, volgens de telegrammen heeft Steijn een
antwoord gezonden aan de beide predikanten Murray en
Botha (door Kitchener met een vredezending belast)
waarin hij zegt, dat hij nu meer hoop heeft voor
het welslagen van do Boeronzaak dan een jaar geleden,
daar het krediet van Engeland snel afneemt; het zal
spoedig in financieels moeielijkheden verkeeren, die het
onmogelijk zullen maken den oorlog voort te zetten. Het
Engelsehe gezag in Zuid-Afrika is eveneens aan het ver
zwakken. Slechts de hoofdplaatsen en de spoorwegen zijn
in handen der Engelschen. De burgers kunnen overal
gaan, waarheen zij verlangen.
De Wet zeide kortaf tot de beide heeren, dat zij domi
néés zijn en dat hun plaats op den preekstoel is doch
dat zij met deze quaestie niets te maken hebben. De Wet
weigerde van hen iets te hooren over den oorlog in den
Vrijstaat.
De Engelsehe bladen worden dan ook steeds somberder
gestemd en verbergen 't niet langer, dat de toestand in
de Kaapkolonie met den dag critieker wordt.
De Daily Mail" geeft nu als illustratie van zijn jongste
alarmeerend bericht de mededeoüng, dat Maritz, die eenige
weken geleden met slechts tien volgelingen in het Fraser-
district viel, nu reeds 300 man onder zijn bevelen heeft.
En voortdurend sluiten zich meer kolonisten bij zjjn com
mando aan. Zoowel officieels als andere berichten zegt
deze correspondent luiden, dat maanden zullen moeten
verloopen eer de opstand in de Kaapkolonie gedempt
zal kunnen worden en dat in weerwil van Kitchener's
proclamatie.
Uit Matjesfontein wordt van den 15 geseind
Kolonel Crabbe bond bij Oekerstkraal, nabij Ladysmith,
gisteren den strijd aan met Scheepers. De vijand, die
200 man sterk was, had elf gewonden. De Engelschen
hadden één officier en twee man gewond. De vijand trok
af naar het Oosten.
De secretaris van Theron gaf zich over te Riversdale
hij is de eenige Boeren-aanvoerder die zich in de Kaap
kolonie overgaf ten gevolge van Kitchener's proclamatie.
De »Times" verneemt van 12 dezer uit Johannesburg,
dat onder de stukken bg het proces-Broeksma als bewijs
overgelegd ook waren brieven aan dr. Leyds onder den
naam van dr. Wiliamson en aan hem geadresseerd ten
huize van den Amerikaanschen consulen brieven van
en aan dr. Krausedie betrekking hadden op de cam
pagne, georganiseerd om op de publieke opinie in Enge
land invloed te oefenen.
De verliezenljjst van het War Office bevat de namen
van dooden en gewonden van den slag bij Rhenosterfontein,
gelegen in het dal van de Groote Marico, oostelpk van
Mafeking, op 5 September van lord Methuen's colonne
12 gesneuveld, waarvan 1 officier, 25 gewond, waarvan
2 officieren en 1 vermist. Van andere schermutselingen
van dezelfde colonne luiden de verlieslijeten2 geneu-
veld, 3 gewond, waarvan 1 officier. De verliezenlijst meldt
verdere verliezen als 10 gesneuveld, waarvan 1 officier,
9 gewond, waarvan 2 officieren, oyerledon aan wonden en
ziekte 7, ernstig ziek 5 en vermist 2.
Fe <lood van Re Kinley.
BUFFALO, 16 Sept. Het stoffelijk overschot van Mc
Kinley werd hedenmorgen vroeg van do City Hall, waar
het gisteren op het praalbed heeft gelegen, overgebracht
naar het station om naar Washington vervoerd te worden.
De optocht was indrukwekkend door eenvoud en afwezig
heid van praal. Roosevelt vergezelde den trein.
BUFFALO, 16 September. De lijkkist werd ge
dragen door soldaten en matrozen en begeleid door
een klein escorte uit de land- en de zeemacht, terwijl
een muziekkorps de hymnen»Nearer my God to Thee"
en »Oh God our help in ages past" ten gehoore bracht.
De leden van het Kabinet volgden in rijtuigen de lijk
kist naar het station. Mevrouw Mc Kinley, de ministers
een aantal senatoren namen ook plaats in den trein.
De lijkkist was geplaatst in een met zwart doek
behangen waggon, een soldaat stond aan het voeteneinde.
BUFFALO, 16 Sept. De groote jury heeft een verdict
ui! gebracht, waarbp Czolgosz beschuldigd wordt van moord
in den eersten graad.
Dezer dagen kwam een barbier bp een geneesheer
te Prlncenhage om dezen te scheren. Hp zou dan
tevens poeders medenemen voor zijn zoontje. De dokter
wees hem de plaats aan, waar zp stonden en zeide ze
maar mede te nemen. Echter nam de man een verkeerd
doosje, dat morphine bevatte, mede. De poeders naar huis
gebracht zijnde, werd aan het knaapje er dadelpk een
ingegeven. Het kind viel in een diepen slaap ontwaakte
niet meer en stierf. Hoewel de dokter, toen hij de ver
gissing had bemerkt, dadelpk naar de woning van den
barbier was gesneld en daar alle middelen aanwendde
om te trachten het kwaad te verhelpen, mocht niets
meer baten.
Onbestelbaar.
Dat er vele van de door de Spoorwegmaatschapppen
vervoerde goederen niet altpd aan belanghebbenden kun
nen worden bezorgd wegens onvoldoende adressen, dat
deze goederen ook niet steeds weder aan de afzenders
terug bezorgd kunnen worden om dezelfde- redenen, of
wel dat er vele goederen om de een of andere reden
worden geweigerd, blpkt wel uit het besluit der H. IJ. S.
Maatschappij om deze publiek to doen verkoopen. Onder
deze niet geaccepteerde of onbestelbare goederen bevin
den zich, naar het »Hdbld." meldt, zelfs antieke meube
len, rij wielen manufacturen eene groote hoeveelheid
wijn, sigaren en zelfs eenkermiskraam met zware
kisten, enz.
Typhus epidemie.
Te Zalt-Bommel neemt het aantal typhusgevallen
steeds toe. Men meent, dat het slechte drinkwater hiertoe
bijdraagt. Er moeten nu plannen bestaan tot het aan
leggen van een gemeentelpke waterleiding.
Stranding.
De Nederlandsche schoener »Helene", kapt. Kwant,
van Fredriksstadt naar Itzehoe, is den 14 bij Schaarhörn
gestrand en door midden gebroken. Da bemanning is te
Cuxhaven geland.
De putboringen, van rijkswege in den Rieker-
polder (Sloten) (N.H.) verricht, hebben gunstige resultaten.
Op eene diepte van 40, 50 en 60 M. leveren een dertigtal
bronnen goed drinkwater.
De polder Schardam zal een leening aangaan
van f 10.000, tot verbetering der waterkeering.
Texel. Naar matige berekening is, alleen ge
durende de afgeloopen week, voor eene waarde van meer
dan f 1000 aan zeegras op de Texelsche kust komen
aandrpven. Honderden zpn thans bezig met het ophalen
en drogen van dat zeeproduct, waarmede een flink week
geld wordt verdiend.
Een reuzenwespennest.
Te Baarn is op den zolder van 't instituut ïErica"
tegen het dak aan een reusachtig wespennest gevonden.
Het is ongeveer zoo groot als een hoofdpeluw, alleen is
het meef eirond. Naar schatting heeft het 20.000 wespen
geherbergd, toch is het eewieht uiterst gering. Het nest
is een waar meesterstuk van de bouwkunst der dieren.
Het is te bezichtigen bp den heer Bierhaalder, apotheker
te Baarn en reeds gephotographeerd ten behoeve van een
natuurkundig tpdschrift.
Warmcnhuizen. Door den heer P. Benjaminse,
sedert 21 jaar hoofd der O. L. school alhier, is, op grond
van lichaamsgebreken, aan den raad dezer gemeente
tegen 16 Novembsr e.k. eervol ontslag uit zpne betrekking
gevraagd.
Barslngerhorn. In de polders Waard en
Groet is de aardappelteelt dit jaar zeer overvloedig.
Ook de kwaliteit is ten gevolge van den drogen zomer veel
beter dan anders op deze kleigronden het geval is. Open
baarde de ziekte zic'n zoo hier en daar in de vroege
soortenin de late of winteraardappelen is hiervan
geen spoor.
Peren.
Van den heer Jao. P. R. Galesloot, te Amsterdam,
is een boekje verschenen, waarop wp gaarne de algemeene
aandacht vestigen. Het bevat de afbeelding in omtrek van
72 peersoorten voor ons vaderland geschiktmet
alle bijnamen, aanwpzing van hoedanigheid, tijd van pluk
ken, tpd van gebruik, do beste vormen voor elke soort
en eenige mededeelingen over het snoeien. Zeer terecht
zegt de schrpver, dat van onzen voor de vrucbtteelt zoo
geschikten bodem nog veel te weinig partij wordt getrok
ken en dat verkeerde keuze en behandeling van den
vruchtbodem aanleiding zpn tot de onjuiste meening als
zou de vruchtteelt hier te lande niet eene goede geld
belegging kunnen worden genoemd. Het boekje i3 opge
nomen in do «Goedkoope Landbouwbibliotheek" onder
no. 35, uitgegeven door do Vennootschap »De Veldpost",
Amsterdam.
Voor behanger-stoffeerder en meubel
fabrikant.
Van »Onze Gids", vakblad voor don behanger-stof-
feerder en meubelfabrikant, verschput sinds eon jaar ook
eene fransche uitgave, die in Frankrpk en België reeds
zeer de aand cht trekt. Het is voor de uitgevers, de heeren
Dufour Co., te Amsterdam, zeker eene streelende vol
doening en teokenend voor de zich uitbreidende vakkennis
hier te lande, dat van uit Holland een tpdschrift op dit
gebied zich in het buitenland eene goede positie kon ver
werven. Het blad geeft ieder jaar 20 gekleurde en 20
ongekleurde platen van uitvoerbare en niet te kostbare
ontwerpen. Alles wat niet aan de practpk voldoet wordt
ten strengste vermeden.
gissing^
