Stadsberichten.
Nederland.
Onder het stadhuis en de Hollandsche kerk waren
loopgraven gomaakt en door het schieten uit deze ver
sterkingen (noesten, de Boeren terug trekken.
De Engelschen hadden slechts één gewonde.
De Boeren hadden vier dooden, één Boer werd ge
vangen genomen en vijf paarden buitgemaakt.
De Boeren schoten met Mausers, en schenen een
grooten voorraad ammunitie te hebben.
Kolonel Bourko leidde de verdediging.
De werfofficier van Bethnne's bereden infanterie
zoo leert ons een »Standard"~bericht heeft mede-
deeling ontvangendat het regiment den 12 bij Dord
recht in gevecht werd gewikkeld met de verkenners van
een Boerencommando en zes gesneuvelden en zeven ge
wonden verloor.
Protest meeting.
Den 17 had in Diligentia de aangekondigde
protestmeeting plaats. Gaat 't u zooals mij, zoo begon
de voorzitter, de heer F. M. Kengers, dan zult ge
zeker ook met een gevoel van schrilheid het Transvaalsche
volkslied hebben aangehoord, omdat het ons herinnerde
aan alles wat in die 23 maanden van den oorlog voorviel
en wat de gevolgen zijn van Engeland's gouddorst. Kon
den de 34000 in ballingschap verkeerenden, bonden de
75000 vrouwen en kinderen in de kampen opgesloten,
konden Ceylon on St Helena tot u spreken, over wat
gedaan wordt in naam der hedendaagsche beschaving,
die zelfs 't dier in bescherming neemt, maar niet vrouw
en kind, 't ware zeker overbodig verder een woord te
reppen, om u van de onmenschelijkheid te overtuigen.
Maar nu vooral, na de verontwaardiging welke de procla
matie van lord Kitchener te weeg bracht, is 't noodig te
bewijzen wat onchristelijks al gebeurt, in strijd met wat
de conferentie van Genève en anderen ons hadden beloofd.
Waar een en ander ook bij allen zeker weerklank vindt,
besloot het Alkmaarsche Transvaalcomité een tweetal
sprekers uit te noodigen, die uit ervaring met meer
overtuiging konden getuigen van het ongekend en onge
hoord lijden onzer stamverwanten in Zuid-Afrika, en,
vervolgt spr., omdat, hoewel 't niet helpt, de handdruk
eens vriends troost schenkt en het gevoel van sympathie
verzachting biedt, had het comité gemeend door deze
uitnoodiging in veler geest te handelen. Hij gaf in de
eerste plaats het woord aan den heer Janson, vrede
rechter te Dulstroom.
Deze spreker getuigde, dat het hooren van het Trans
vaalsche volkslied zoover van het land waar het thuis
behoort, zeker bij hem en zijn vriend eene aangename
ervaring ware geweest, indien daaraan niet te gelijk ver
bonden waren zoo groot getal droeve èn deerniswekkende
herinneringen. Spr. hoopte, dat het als zoodanig zon me
dewerken, om te protesteeren tegen de schandelijke pro
clamatie en dat zou hun beiden goed doen 't zou z. i.
kunnen worden tot een verwijt aan de geheele beschaafde
wereld, die mede schuld heeft aan dezen schandelijken
oorlog. Hij toekende en noemde den oorlog als een krijg,
waarin de Engelsche opgaven voor hun land ongeveer 10
maal vergroot konden worden, als een strijd, zooals nog
nooit onder de bloeddorstige stammen werd gestreden
en als een bestudeerde marteling tot don dood toe. Zijn
eigen persoon tot voorbeeld nemende, schetste hij hoe
met 350.000 beroepssoldaten schijnbaar was besloten een
eenvoudig herdersvolk, dat noch staand leger, noch forten,
noch genoegzame bewapening bezat, geheel van den Z.-A.
bodem te verdelgen. Zelf hadden ze allen alles geplant,
gebonwd en daargesteldtot 2 malen toe was, als een
roof in wedstrijd, beproefd hun vrijheid en nationaliteit
te ontnemen en nu, onder schijn van betere bedoelingen,
maar uit zucht naar goed was ten slotte tot hun geheelen
ondergang besloten.
Onze geschiedenis, zoo zeide spreker, gelijkt in menig
opzicht op de nwo, nu 300 jaar geleden en dus hoopte
hij ook dat 't slot, nl. de verlangde vrijheid van den in
Z.-A. levenden Hollandsehen stam, het einde mocht zijn.
In kleuren en met den gloed van iemand die uit onder
vinding spreekt, teekende hij den toestand, waarbij allen
die na jaren van noesten vlijt en ongekende inspanning
zich een eigen en onafhankelijk bestaan verwierven, nu
van alles beroofd zijn en vaak als hij en zijn vriend in
armoede en ballingschap moeten rondzwerven, terwijl
daarenboven het lot van vrouwen en kinderen, aan onge
hoorde ellende en kommer ten prooi, nog steeds hun
ballingschap door onrustbarende berichten komen be
zwaren. Menig tooneeltje, door hem als ooggetuige ge
schetst, deed het hart der hoorders v^ak ineenkrimpen
over het lot van in de kampen door de Engelschen zoo
genaamd verpleegde vrouwen en kinderen en oude lieden.
Een eenvoudige bekende mededeeling, dat van de duizend
ongeveer 120 per maand van ellende en gebrek stierven,
deed spr. vragen begrijpt ge wel in hoe korten tijd En
geland zijn doel moet bereiken n.l. het geheel vernie
tigen van den Hollandschen stam in Zuid-Afrika en
vraagt hij na verder betoog wat mag de mannen in
Enropa bezielendat zoo aan te zien Mag dat zoo
voortgaan Ik dnrf beweren dat God het Diet wil.
Is er naar uwe wetten nog recht voor ons te winnen
zoo vraagt hij verder, rocbt"voor onze vrouwen en kin
deion? Plaats ze op neutraal grondgebied en... ik ver
zeker u eer we drie maanden verder zijn zullen we ons
zelvon gered hebben maar nu zijn we door her gebonden
en gedoemd tot lijdelyk toezien of niots te doen. Veel
werd reeds besproken en wellicht gedaan, wat niet mocht
baten maar één dingdat toch zeker niet in strijd kan
zijn met do begrippen van Europeeech recht is aan En
geland door middel van aller volksvertegenwoordiging,
te verzoeken den oorlog te voeren naar de regelen van
beschaafde natiön en dit zon zeker z. i. niet zonder in
vloed knnnen blijven.
Een tvoord van hnlde en dank bracht spr. nog aan
de Hollandsche vrouwen, en in de eerste plaats aan haar
hoofd Koningin Wilhelmina door haar koninklijke daad,
aan de vrouw, die tot het Engelsche Parlement door
drong, aan het Transvaalsche dame3-comité, ook dat hier
ter stede en zooveel anderen. Hij hoopte voor allen het
succesdat het Gode zou behagen het recht te doen
zegevieren om eenmaal het bestaan te geven aan het Vrij
en Onafhankelijk Zuid-Afrika.
Tot slot las spr. een gedicht voor, waarin, met kern
achtige woorden, de hoop op de toekomst en het volkomen
vertrouwen op God, die de Zuid-Afrikaanders zal blijven
sterkon en bevrijden van vreemde overhoersehing werd
uitgesproken.
Na 10 minuten pauze bekwam het woord: de heer
•I. van Coetsee, oud lid van den Volksraad, die in
echt Znid-Afrikaansch dialectdus hier en daar voor
onkelen wellicht minder verstaanbaar, maar met gloed
en warmte door overtuiging versterkt, in zijn rede veel
van wat de vorige spr. verkondigde kracht bijzette en
meer nog dan deze de sympathie voor do Boeren en de
antipathie tegen Engeland verwekte, vooral tegen lord
Kitchener om zijne onmenschelijke proclamatie van den
15 September 1901.
Uit de geschiedenis bewees spr., dat de strijd voor de
vrijheid in Zuid-Afrika, niet zooals men vertelde, ruim 2
jaar, maar reeds meer dan 100 jaar had geduurd, niet
alleen rechtstreeks tegen Engeland maar vaak tegen do
Kafferstammen door dit land aangevuurd. De strijd zou
echter z. i. nimmer eindigen met den ondergang van
Zuid-Afrika, want, zoo eindigt hij, God wil 't nog niet.
Reeds 1500 Engelsche mijlen waren ze zoo bij tijd en
wijle teruggeweken en nog honden ze den strijd vol
Wat geeft dien mannen, vraagt spr., de kracht om staande
te blijven de overtuigingdat ten slotte Hij zal trium-
feeren en niet Engeland 1
Nn volgde ook van zijn kant een schets hoe jammer
lijk het lot was van ouderen van dagen, vrouwen en kin
deren die zich aan de Engelschen moesten overgeven
en in hunne kampen zoogenaamd verpleegd werden.
Daaronder waren ouders en kinderen van beide sprekers.
Eén, een jongetje van 5 jaar, van den eersten spr., was
ten gevolge van kou en gebrek bij het vervoer, 18 uur
op een open wagen, in regen en wind, na eindeloos lijden
als een geraamte vermagerd, onlangs in de armen zijner
moeder overleden. Velen, bijna allen, misten de noodige
kleederen en voedsel, het vervoer, 81 in een wagen, waarin
voor onkelen plaats was, en dat soms om bijbedoelingen
heen en terog, knakten ze reeds en verder werden ze
gebruikt als barricade voor de Engelsche posten, omdat
zij zo plaatsen, vóór of om hunne legerplaatsen, waarop
dus de Boeren niet durfden schieten nit vrees, wellicht
eigen vrouwen en kinderen te znllen dooden. Dit was
ook een reden, waarom niet veel meer treinen werden
opgeblazen, daar, men kon er van verzekerd zijn, steeds
een deel krijgsgevangenen of vrouwen en kinderen, voor
veiligheid van 't geheel, de reis medemaakten.
Toch zal men, meent spr., den moed der Z.-Afrikaners
moeten bewonderen, vooral wanneer men eenigszins reke
ning houdt met de leugenachtige berichten, die wij en
het Engelsche volk onder de oogen krijgen. Dan zijn de
Engelsche verliezen niet zoo gering, evenmin als de
overwinningen der Boeren. Van 31 Jan. tot 7 Jnli, ver
zekerde spr., waren 43 kanonnen genomen, die nimmer
werden genoemd, evenmin als 53 treinen met ammnnitie,
waardoor 't Engeland niet behoeft te verwonderen, hoe
de Boeren nog steeds zulk een goeden voorraad bezitten.
Wij hebben, verzekert spr., nimmer te voren van dum
dnm geweten, maar sedert de invoering door Engeland
heeft menig Engelschman door eigen dnm dum kogels den
kop verloren.
Spr. blijft, evenals zijn vriend, hopen en vertrouwen
op God, die den strijd voor een rechtvaardige zaak zeker
tot een goed einde zal brengen.
Hij erkent het nut van protest en hoopt ook dat van
deze vergadering. Vorder brengt hij hnlde aan allen, en
alles wat er gedaan is voor hun zaak en blijft die steeds
in aller gevoel voor recht en menscheljjkheid aanbevelen.
Hij spreekt ten slotte de hoop nit, dat hij nog eens, liefst
zoo spoedig mogelijk, met de overtuiging, vrouw m kin
deren loopen nn geen gevaar, het wapen woer zal knnnen
ter hand nemen. Dan, zoo verzekert hijnit volle over
tuiging, zal ons niet rusten, en God zal ons daarbij hel
pen, voor de laatste Engelschman over de zee uit Zuid-
Afrika is verdwenenniet juist langs den gewonen weg
maar als 't moet er dwars door henen, (luid bravo.)
Een lans moet spr. nog breken voor het Eng. ooi logs-
bureau, dat bijna altijd zulke leugenachtige berichten
overzond. Ze wisten niet betermen kon zo gerust
als 't hunne verliezen betrof, met 10 vermenigvuldigen.
Maar ook dit was niet hunne schuld want vaaksoms
bij 't overseinen van een berichtsneden de boeren juist
bij 't overbrengen van de 1 of 2 laatste nullen den
draad af. (applaus.)
Uit medelijden zou hij van harte wensohen, dat de
zendingszaak hare zendelingen zondniet j nist naar
Afrika maar liever naar Engelandom het arme bedro
gene volk aldaar de waarheid te leereu en te overtuigen
van de gruwzaamheid en onmenschelijkheid van dezen
oorlog, die toch in naam van Christendom en beschaving
wordt gevoerd. Als dat beschaving moet heetenzou
spr. met den president hopendat men in Europa daar
nimmer van had gehoord.
De voorzitter dankte beide sprekersook nit naam
van het Transvaalcomité en de vereeniging »A!emaria",
en verder alle aanwezigen hartelijk voor do treffende en
gloedvolle woorden ook de Christ. Jongeliugs Vereeni
ging, die met haar Fanfarecorps dezen avond begeleidde.
Hij meende, dat zeker bij allen, bij het opsommen der
rampen de smart en het lijden door dezen oorlog teweeg
gebracht een snaar van medegevoel in het hart was
gaan trillen. Zeker zonden velen, als 't noodig was,
zich zeiven geveu voor 't recht en de vrijheid der Zuid-
Afrikaansche stamverwanten maar dat was voorshands
nog niet noodig. Toch meende hij, dat we niet genoeg
konden protesteeren tegen de onmenscheljjkheid en onchris
telijkheid, die vooral dezen oorlog kenmerkt. En daarom
stelde hij voor, als eerste uitwerking dezer bijeenkomst,
aller meening aan den grijzen banneling te berichten in
het volgende telegram:
«Hoog Edele Gestr. Heer
«De openbare vergadering te Alkmaar in Protestmee
ting samen spreekt hare verontwaardiging nit over de
proclamatie van Lord Kitchener.
Zij verzekert U hare hartelijke sympathie voor het
verdrukte en misleide volk van. Znid-Afrikaen bidt
God dat Hij zóó spoedig den dag der verlossing doe
aanbreken dat Uwe oogsn zo nog mogen aanschouwen.''
Onder luid applaus werd dit voorstel aangenomen
waarop do voorzitter, na aanbeveling der collecte aan
den uitgang de vergaderingdie zeer ruim bezet waB
ongeveer half elf sloot.
Op bovenbedoeld telegram werd hot volgend telegrafisch-
antwoord ontvangen
»Casa Cara.
Hilversum, 18 Sept. 1901.
Den "WelEd. Geb. Heeren F. H. Ringers,
Voorzitter, en H. Wolzak Gz., Secretaris.
Z.H.Ed. de Staats-President der Z.-A. Republiek, heeft
mij geïnstrueerd de ontvangst te erkennen van Uw Zeor
gewaardeerd telegram van heden en U en de Vergaderden
in protestmeeting te Alkmaar bijeenZ.H.Eds, innigen
dank te betuigen voor de verzekeringen van hartelijke
sympathie voor Zijn persoon, maar vooral voor bet volk
der Z.-A. Republieken nog steeds strijdend voor vrij
heid en onafhankelijkheid. Uwe goede wenschen worden
door Z.H.Ed. op hoogen prijs gesteld.
Ik heb de eer te zijn enz.,
VAN BOESOHOTEN."
Wij knnnen verder nog melden, dat de beide sprekers
van den avond, de heeren Janson en Coetsee, leden zijn
van de «Vereeniging tot handhaving van het Hollandsch-
Afrikaansche element in Znid-Afrika", Rozengracht 14,
Amsterdam.
De KonlDgln-IHoedcr van Italië, gemalin van
wijlen Koning Humbert, wordt tegen den 20 hier te
land# verwacht.
Koningin Margaretha zal echter niet Den Haag be
zoeken.
Zorgvuldige behandeling.
Een aanstaand Delftsch student, voor wien bij den
Senaat was gevraagd om hem bij het ontgroenen met
zachtheid te behandelen vond bij zijn aankomst in deze
studentenstad aan het station gereed staan een
brancard, waarin bij met zorgvuldigheid naar zijn kamer
werd getransporteerd. (D.)
Te Bovenkarspel is tot hoofdingeland van
ISrechterland herkozen de heer K. Laan.
Benoemd tot hoofdingeland der banno Hoven-
karspel da heer J. Brander.
Spoorweg IiangedijkDirkshorn.
Het bestuur van het polderdistrict Kuldschar-
woude heeft besloten f 4000 renteloos voorschot te ver-
leenen ten behoeve van den aan te leggen spoorweg
Broek op LangedijkDirkshorn.
Warmenhulzen. Aan het hoofd der O. L. school
alhier, den heer P. Benjaminse, werd door den raad dezer
gemeente, op den 17 op de meest eervolle wijze ontslag
verleend, ingaande 16 November e.k. Voor de daardoor
vacant komende betrekking zal eene oproeping van solli
citanten plaats hebben op eene jaarwedde van f 1000
met vrije woning en tuin.
In dezelfde raadszitting werl eene regeling der onder-
wijzersjaarwedden behoudens nadere goedkeuring vast
gesteld. Voor de hoofden der scholen znllen die jaar
wedden, vanaf 1 Januari e.k., in verband met het aantal
dienstjaren, bedragen van f 900 tot f 1100, benevens vrije
woning en tuin; voor het hulppersoneel van f 550 tot f 700,
plns f 100 voor het bezit der hoofdacte en f 200 voor
de verplichte hoofdacte volgens art. 24. De tegemoet
koming in de huishuur is bepaald op f 50 'sjaars. De
belooning voor het herhalingonderwijs op f 0,70 per lesuur.
De methode-Sfobel tegen „geluld".
De heer J. do Vries, hoofd van den landbouwwintor-
cursns te Nienwe Niedorp, schrijft in het «Landbouw
weekblad"
Alhoewel we met de kaasmakerij nog lang niet zijn
waar we moeten wezen, hoewel de kaasmaker 't nog in
verre na niet in zijn hand heeft een uitmuntend prodnet
te fabriceeren, toch doen we ook op 't gebied der zuivel
bereiding af en toe een aardige schrede voorwaarts. Zoo
hoeft de rijkslandbouwloeraar van Noordholland, de heer
Nobel, eene methode van kaasmaken uitgedacht, die af
doende is tegen 't gebrek, dat bij onze Noordhollandsehe
boereu bekend staat onder den naam van «geluid". Hier
mede verstaat men 't euvel, waarbij een kaas op onder
en bovenvlak geklopt, telkens een anderen klank laat
hooren en juist het bovendeel, dat met de lacht in aan
raking is geweest, geeft immer den valschen toon. Het
is dus zaak ook het bovendeel van de lucht af te slaiten
en hierop is nu de methode-Nobel gebaseerd, die zooals
gezegd afdoende is tegen 't leelijke gebrek. Met opzet
schreven we afdoende gespatieerd, want we hebben met
't openbaar maken hiervan zóó lang gewacht, dat we dit
met volle boslistheid kunnen verklaren. In de oudste
kaasfabriok toch te Nieuwe Niedorp had men sinds ge-
ruimen tijd met gelnid te worstelen en paste men op
raad van den heer Nobel zijne methode toe. Eerst met
een paar kazen, daarna met wat moer en eindelijk op
de gansche massa melk. En het resultaat was in elk op
zicht schitterend. Het gansche jaar door werd een prodnet
gemaakt, dat in 't geheel geen geluid gat en dat op de
Alkmaarsche markt zoo niet den hoogsten prijs, dan toch
zeer weinig daar beneden verkreeg. Geen wonder, dat
aandeelhebbers en de kaasmaker alleszins tevreden waren.
En toen nn de zaak zoo goed marcheerde, volgde do
tweede kaasfabriek aldaar, die eveneens nog al eens met
het geluid te kampen had, het voorbeeld van hare oudere
zuster en met niet minder succes.
Het is om deze redenen, dat wij niet schromen, de
methode-Nobel aan te bevelen. Wie in zijn bedrijf last
heeft van meergenoemd gebrek, hij neme eens een proef
en de manier van werken zal voor zichzelf getuigen.
Hiermede knnnen we eindigen, want in 't «Landbouw
weekblad" heeft verleden jaar de heer Nobel zijne methode
in extenso beschreven. Mocht evenwel een uwer lezers
inlichtingen wenschen, dan zal hij den rijkslandbouw-
leeraar, de kaasfabriek of den schrijver dezes steeds tot
het verstrekken daarvan bereid vinden.
De dysenteriedie reeds voor eenige woken in
Hattem epidemisch is verklaardverbreidt zich lang
zamerhand over de omringende gemeenten. In de gemeente
Heerde kwamen ook reeds enkele gevallen voor.
De bijbel en de politiek.
Wij ontvingen van den uitgever van de Ned. Con
cordantie des Bijbels (Trommius) de volgende circulaire
«Toch, vooral nu in de politiek de Bijbel zeker
een voorname rol gaat vervullen, zal Trommius
Concordantiebig ken voor elk redactie-bureau
een onmisbare vraagbaak te zijn, die alie gewenschte
inlichtingen nit de Schrift verschaft."
