hanteeron, grooter zegen Is voor 't gezin van den arbeider,
dan eeno die bnitenshnis dagelijks enkele stnivers mee
verdient; dat het koken van eene goede, degelijke spijs
eeno weldaad is voor al de leden des gezins, en den
gezondheidstoestand ten goede komt, 't huiselijk genot
verhoogt, de welvaart vermeerdert.
Waar jongens en meisjes samen onderwezen kunnen
wordenmake men daarvan op de meest geschikte
uren gebruikwaar ze een verschillend leerplan hebben
te volgen, dienen afzonderlijke uren voor jongens en
voor meisjes te worden genomen.
Wanneer men vraagt naar de meest onmisbare leer
stof voor de herhalingsklassendan antwoordt de
Commissie, die zijn Lezen, Neclerl. taal, Rekenen, kennis
der Natuur, Teelcenen, Onderwijs in vrouwelijke handwerken,
Roken en Huishoudkunde. Daarbij denke ieder onder
wijzer er aan, dat hij niet dezelfde leermiddelen ge-
bruikedie 't kind reeds in de lagere school heeft
gebruiktandere boekjos, voor welk vak ook, waarvoor
ze noodzakelijk zijn, geve men 't kind in handen dat
wekt zijne belangstelling, dat verhoogt den leerlust
't intensief der bedoelde leermiddelen behoeft niet juist
zooveel grooter te zijn.
't Lezen op de herhalingsschool moet het werktui
gelijk gedeelte allereerst ten goede komenwant de
leeslust wordt gewekt en verhoogd door vlooiend en
in den juisten toon te kunnen lezen wie haperend
en stootend leestkan niet veel lust in dien arbeid
hebbenen dan diene tevens het goed verstaan van
het gelezene op den voorgrond te treden.
't Onderwijs in de Nederlandsche taal moet niet
bovenal gericht zijn op het grammatikaal gedeelte
dit kan in verband met het lezen en met de stel-
oeleningon in voldoende mate tot zijn recht komen.
Hoofdzaak is hierhet leeren uitdrukken zijner ge
dachten in goeden vorm, mondeling en vooral schrif
telijk waarom dan ook het weergeven der leesles in
eigen woorden, het schrijven van brieven, rekeningen,
kwitanties, verzoekschriften etc. den voor dit leervak
beschikbaren tijd hoofdzakelijk in beslag moeten nemen.
't Rekenonderwijs zal overal ten doel moeten hebben,
vlug en vaardig te leeren berekenen uit het hoofd,
wat in de praktjjk dagelijks voorkomtvoorts de
kennis van 't Metriek stelsel en het op eenvon
dige wijze schriftelijk bewerken van vraagstukjes
uit het dagelijksch leven, benevens de grondbegrippen
voor eenvoudig boekhouden. Het dient echter ver
schillende leerstof in te houdenvoor zooverre de
leerlingen eene andere bestemming hebben hier de
beginselen van 't haDdelsrekenen, daar die van algebra
on meetkunde te omvattenin meisjesklassen gericht
zjjn op wat in de huishouding van belang is te kun
nen berekenen. Dat bij 't onderwijs in dit vak ook
't sparen, briefport, kosten van telegrammen, etc. aan
de orde dienen te komen, behoeft nauwelijks gezegd.
Wanneer we noemen het leervak Kennis der Natuur,
dan komt het ons voor dat behalve het kweeken
van liefde voor de natuurdus behalve het formeele
doelop den voorgrond moet staan alles, wat in be
trekking staat tot de vraaghoe blijven we gezond f
zoodat duskleeding, voeding, verwarming, lucht, ven
tilatie etc. onderwerpen zijn, die eene ruime plaats op
't programma moeten innemen. Voor meisjes ga men
daaraan vastknoopen kennis van voedingsmiddelen
voor alle leerlingen den invloed van 't gebruik van
alcoholische dranken. Voorts dient dit onderwijs op
sommige plaatsen te worden voorbereidend tuinbouw-
of landbouwonderwijs, op andere plaatsen kennis van
materialen omvatten op nog andere de eerste be
ginselen van werktuigkunde.
Van hooge waarde achten we het teekenen, als leer
vak op elke Herhalingsschoolniet enkel als oefe
ning van oog en handook als middel ter ontwik
keling van 't voorstellingsvermogenmaar bovenal
als voorbereiding voor het vakteekenen. Timmer
lieden en meubelmakers, smeden en stucadoors, huis-
en decoratieschilders, kleermakers en naaisters en zoo
vele anderen, ze moeten hier de grondslagen leggen,
waarop kan worden voortgebouwd, wanneer ze later
zich speciaal voor een vak weDschen te bekwamen.
Niet overal en niet voor allen bestaat de gelegenheid,
na 't doorloopen eener herhalingsschool, over te gaan
voeren en nu liet men het ook natuurlijk aan baar over.
Haar kunde zat voortaan opgesloten in een kooi, een
vogel, die zijn eigen nest bevuilde.
«Zoolang Kit hier blijft, is de zaak in orde,'' zeide
Tom. »Maar wat belet haar ook te trouwen en de hoeve
geheel aan mij over te laten
Eon siddering liep Catharina door de leden, een witte
wolk legde zich voor haar gelaat. Ze had niet gedacht,
dat dit huwelijk eenigen invloed zou hebben op haar
eigen toekomst. Ze wist, dat Franklin haar beminde, den
eon of anderen dag zou hij haar opaischen. Zou ze zijn
liefde moeten opgeven en bij Tom blijven Hoe bon ze
opgeven, wat haar dierbaarder was dan haar leven
Ze voerde argumenten aan. Ze was niet vrij in haar keuze,
ze had verplichtingen tegenover Franklin en ook tegenover
het volk, waarvoor ze samen zonden werken
Dit laatste pleit werd tot zwygen gebracht door een
stem «Hot zou beter zijn een verliefd paar te helpen
samen gelukkig te zijn
Deze twee, haar moeder en haar geliefde, hadden dertig
jaron op hun geluk gewachtom hst zieh ten laatste
ontzegd te zien
Catharina dacht aan de belofte aan Peggy gedaan,
dat zo Tom zou helpen ze kon hem enkel helpen door
hier te blijven. Met stocïcjjusche kalmte hield ze zich
haar plicht voor en keek dien onder de oogen met een
strak gelaat, dat niets verraadde van haar gepijnigd hart.
Ze leerde de wijsheid des levensden beker der zelfver
zaking kon ze opnemen met vaste hand en den bitteren
dronk diinken, zonder een spier van haar gelaat te ver
trekken Ze staarde voor zich uit en zag niet de bloemen,
die een regenboog vormden rondom hot vensterDe
eenzame gedaante eener vrouw klom moeizaam den heuvel
op naar den boom, die op den top daarvan zijn armen
uitbreidde als een kruis. In stilte ledigde zij don beker.
Do koude des doods lag in haar stem toen ze sprak
»Als moeder trouwt, zal ik hier bij jo blijven, Tom....
dus dat hoeft geen bezwaar to zijn
»'t Doet er niet toe, wio gaat of blijft," zei Mark
naar eeno flinke vakschoolbij een degelijk vakman
in de plaats der inwoning zal menigeen moeten en
ook kunnen opdoenwat hij voor de grondige uit
oefening van een bedrijf behoeft doch dan is degelijke
voorbereiding onmisbare eischdie gevo de herhalings
school aan de breedo schare van jongens en meisjes,
dieover eenige jarenals mannen en vrouwen, op
't gebied der nijverheid hebben to concurreeren 'ook
met het buitenland.
Over 't onderwijs in de nuttige en fraaie handwerken
behoeven we, naar 't ons voorkomt, niet veel ter aan
prijzing als leervak voor de herhalingsschool te zeggen,
't Onberekenbare voordeel, dat do huisvrouw ten bate
van haar gezin kan aanwendendoordien ze in de
vrouwelijke handwerkon goed is bedreven, wordt niet
licht overschat bovendien zijn tal van meisjes gedwon
gen, later als naaister te werken, om in hun onderhoud
te kunnen voorzien. Leer haar 't naaien etc. in den
grondals 't kan niet alleen met do hand maar ook
met de machine, en ge bewaart er haar voor, dat ze
voor 'n hongerloon voor winkels en magazijnen moet
werken ge kweekt menschen, die zich gelukkig kunnen
gevoelenomdat haar arbeid op prijs wordt gesteld
en beter wordt beloond, 't Formeele nut van dit
onderwijs springt tevens zoo duidelijk in 't oog, dat
we vertrouwen, dat overal, waar meisjes aan 't her-
halingsonderwijs zullen komen deelnemen het ondor-
wijs in de vrouwelijke handwerken niet stiefmoederlijk
zal worden bedeeld.
En als we onder de vakken, die op eene goed inge
richte herhalingsschool dienen te worden onderwezen,
waarvan de noodzakelijkheid der kennis voor het
meisje uit welken stand ook moeilijk kan worden
betwist, koken en huishoudkunde noemen, dan beseffen
we zeer goed, dat de invoering van dit onderwijsvak
eigenaardige r oeilijkheden heeft en op meerdere plaatsen
althans vooreerst nog niet op 't programma kan voor
komen. Allereerst is er nog gebrek aan onderwijs
krachten wat echter gaandeweg vermindertomdat
uitstekend ingerichte kook- en huishoudscholen in
sommige groote centra reeds jaarlijks gediplomeerde
onderwijzeressen afleverenhoe meer dames uit ver
schillende, vooral plattelandsgemeenten een cursus aan
bedoelde kookscholen volgen hoe moer men weldra
over de onmisbare leerkrachten zal kunnen beschikken
en zijn we eerst zoover, dat we 003 gelukkig kunnen
achten in 't bezit van dames, die dit onderwijs ver
mogen te gevendan blijft enkel het bezwaar tegen
de invoering een dnanciëel bezwaar; dat, met eenigen
goeden wil op tal van plaatsen niet onoverkomelijk
zal blijken te zijn.
Niet alleen toch zijn de art. 44 en 45 der wet op
't L, O. ook van toepassing op het, volgens de bedoeling
der Leerplichtwet, te geven herhalingsonderwijs, ook art.
46 geldt voor dit onderwijs, zooals uitdrukkelijk gezegd
is door den Minister (Rede, Handelingen II, bi. 1301.)
Van groote beteekenis voor het welslagen van een
goed geregeld herhalingsonderwijs zal natuurlijk zjjn
do houding, die de gemeentebesturen aannemen, spe
ciaal ten opzichte van de vergoeding den onderwijzers
toe te kennen.
Wel kan ook thans reeds worden gewezen op het
gelukkige verschijnseldat belangstellende gemeente
besturen vergoeding goveu aan onderwijzers, die met
het herhalingsonderwijs zijn belast, maar groot is ook
nog het getal gemeenten waarin onderwijzers zonder
eenige afzonderlijke belooning zijn verplichtmeerge
noemd onderwijs te verstrekken. En nu moge er van
wettelijk standpunt beschouwd niets zjjn in te brengen
tegen de redeneering het gemeentebestuur is ten allen
tijde gemachtigd zijnen ambtenaren meer of minder werk
op te dragen, zonder daarmee verhooging of verlaging
van jaarwedde te doen gepaard gaan, de billijkheid brongt
o.i. mee, dat voor meerderen arbeid meerdere belooning
worde gegeven. Is 't zoo vreemd, dat de ambitie van den,
toch in den regel niet ruim bezoldigden, onderwijzer
voor het geven van herhalingsonderwijs toe- of afneemt,
naarmate men hem al of niet eene billijke belooning er
voor toelegt? En overmatig mag men toch niet noemen,
dat men wenschelijk acht, dat den onderwijzer, zooals
ook uit de enquöte, door de Vereeniging van Hoofden
van scholen ingesteld, is gebleken, eene billijke belooning
worde toegelegd.
boos; »de zaak is buiten quaestie. Ik voor mijn part stem
er niet in toe mijn rechten op het goed te verliezen.''
Catharina ging naar de tafel en leunde er tegen aan.
Ze ademde snel, haar gelaat was bleek en hartstochtelijk.
»Hark, heb je dan heelemaal geen gevoel? Heb je vol
strekt geen medelijden met vrouwen, wier hart breekt
Ze heeft hem dertig jaren lang liefgehad Ze kon nu
gelukkig worden, als jij het maar toelaat
»Ik wil de bezitting niet verliezen, die eigenlijk mjj
toekomt," zeide Mark hondsch.
Catharina leunde zwaar tegen do tafel aan. Zou ze de
zaak maar op zijn beloop laten, Mark de verantwoorde
lijkheid doen dragen, dat hij zijne moedor op de hoeve
hield en zichzelf vrij maken om naar Franklin te gaan
't Was een korte, heete strijdtoen sprak ze
«Als moeder trouwt, behoort de plaats aan mij
WelnuMarkgeef je toestemming, dan schenk ik de
hoeve aan jou en Tom
Langen tijd heerschte er stilte. Toon word Mark's don
ker gelaat door een blos overtogen en mst een verlegen
lach verwijderde hij zich van den schoorsteenmantel.
«Ik stom er in toe," zeide hij. »Maar je moet er schrif
telijk afstand van doen in tegenwoordigheid van getuigen."
»Laat die heele vervloekte zaak naar do maan loopen
Ik wil er niets mee te maken hebben riep Tom en liep
boos de deur uit.
Catharina sprak niet weer. Met onvasten tred liep ze
de kamer uit en de trap op, en wierp zich op de knieën
naast het bed, waarop Peggy gelegen had Ze zag
haar besluit kalm onder do oogen, zonder worsteling of
tranen ze zou Franklin schrappen uit haar leven
Twee jaar geleden had ze mot al haar krachten gestre
den tegen een veel geringer offer. Heden deed ze afstand
van alle levensvreugde, en niemand wist wat ze gedaan
hadmaar de teedere blijdschap stierf weg van haar ge
laat, en de smart stond schildwacht voor haar verduis-
terdo oogen.
Wanneer 't blijft, zooals 't nog in vele, vooral plat
telandsgemeenten is, dat hun geenerlei vergoeding wordt
verstrekt, dan voorspellen we, dat het herhalingsonderwijs
zal blijven kwijnen, waar het, indien de onderwijzer lust
had de leerlingen op te sporen en aan te sporen, levens
vatbaarheid zou blijken te bezitten. Een billijke vergoe
ding toe te kennen aan de onderwijzers, die met het
geven van herhalingsonderwijs worden belast, achten we
een hoofdfactor voor 't welslagen ervan.
Dat heeft ZExc, de Heer Minister van Binnen!. Zaken
ook begrepen vandaar het voorstel, bij de wetgevende
macht aanhangig gemaakt, om het herhalingsonderwijs
te beloonen met minstens f 0.60 per lesuur hopen we,
dat weldra art. 26bis in onze onderwijswet eene plaats
zal hebben gekregen.
fceger des hells.
In »De Strijdkreet", officieel orgaan van het Leger
des Heils, wordt gemeld dat gedurende het afgeloopen
jaar het Leger des Heils in Nederland een aantal mon-
sehen heeft geholpen, teruggebracht en bewaard voor een
wissen ondergang 110,250 uren werden door de heils
officieren besteed aan huisbezoek, 31,745 bijeenkomsten
zijn er gehouden, 102,239 personen werd nachtverblijf
verschaft en 499,604 porties voedsel werden verstrekt.
Ben erfenisje ln het vooruitzicht.
De vorige week vergaderden in het café «Bloemen-
kolk" te Voorst een 63 «erfgenamen" van zekere Ha
tha r i n a Olthof, die indertijd een testament heeft
gemaaktdat eerst over honderd jaar mocht worden
geopend. Men spreekt er van, dat er 56 millioen een
ander zegt van 70 millioen te verdoelen is. Aan den heer
Marinnotaris te Brummenis opgedragen naar de
erfenis een onderzoek te doen.
Het Sanatorium „Oranje-lVasgau", te Renkum,
zal Zaterdag, den 26, geopend worden.
De Vereeniging „Oe Baars", te Hoornheeft
dezer dagen een hcngelwedstrijd gehouden waarbij
1271 baarzen door 14 leden in 4 uur tijds worden opge
haald. Eén persoon ving 179 visschen.
Zondagsrust.
Te Uitgeest heeft de onlangs opgerichte bakkers-
gezellen-vereeniging «Eendracht maakt Macht" met
medewerking van eenige Zaansche vakgenooten weten te
bewerkendat aldaar de Zondagsrust zal ingevoord
worden in het bakkersbedrijf.
He open brief aan President Hoosevelt.
Het «Handelsblad" deelt mede, dat, ofsehoon
eenige duizenden exemplaren werden gedrukt van hot
nummerwaarin in het Engelsch do open brief aan
President Roosevelt voorkwamde geheole oplage uit
verkocht was. Thans is eene nieuwe editie van 6000
exemplaren gereed. Velen zenden het blad adressen van
invloedrijke menschen in de V. S. met verzoek dien een
exemplaar te zenden. Aan eenige Amerikaansche cou
ranten is een groot uittreksel uit den brief geseind door
Amerikaansche vrienden van de zaak der Boeren. Een
te Amsterdam vertoevend Amerikaan heoft den brief
aan het blad waarvan hij medewerker is in zijn geheel
overgeseind en betaalde daarvoor f 9000.
Markt te ïelscn.
Nu tengevolge van de werken aan het Noordzee
kanaal en het Stoompontveer te Velsen, een groot ge
deelte van het marktterrein aldaar is komen te vervallen,
waardoor de Velsermarkt ernstig bedreigd en een geschikt
marktterrein gemist wordt, hebben onderscheidene vee
houders besloten in plaats van te Velsen hun vee te Bever
wijk te markten, welke markt 8 dagen vroeger en wel
op 2 November a.s. zal gehouden worden.
HOOFDSTUK XI.
Nachtwake.
En nu was het winter. Een speciale akte had kolonel
Jacob zijn vrouw gegeven bijna nog vóór hun engage
ment een uitgemaakte zaak was. Catharina stond in hooge
gunst bij haar stiefvader.
«Zo zal er niet onder ljjden, dat ze de hoeve heeft op
gegeven," zeide hij tot zichzelf. «Als ik mjjn testament
maak, dan zullen we wel eens zien. Die goede, onzelf
zuchtige meidze zal er niet onder lijden."
Als bruidsmeisje kreeg ze een wissel van twaalfhonderd
galden van hem. Catharina zette dien op de spaarbank
als een appeltje voor den dorst.
Behalve Mrs. Fleming's afwezigheid waren er ook andere
veranderingen op Great Lowlands gekomen. De nieuwe
koeherder en zijn vrouw woonden in Milkmaid's Cottago,
en Martha in Laburnum Drive. Ze had Catharina's aan
bod niet aangenomen bij haar te blijven wonen.
«Neen, neen Juffie, als de rechte Jozef komt, dan
ben je in een ommezientje wegen dan wordt de oudo
vrouw er buiten gezet. Dit hutje is al wat ik noodig
heb. Ik heb hot bed, waar Collop op gestorven isen
dat zal ik in den doorloop zetten. Dat is een lekkere
warme slaapkamer voor me met de keuken zoo er naast.
Heere heere 1 denk eenB aan, ik met een huiskamer on
een brste slaapkamer net als een echte dame."
«Maar waarom zou je de slaapkamer niet zelf gebruiken,
Martha vroeg Catharina.
«Mjjn hemel, hartje! Ik zou niet rustig kunnen slapen
op een ander bed dan dat van Collop. Wanneer ik des
nachts wakker word, dan lig ik aan hem te denken en
dan zien ik zijn arme oude hoofd op de peluw en ik zie
hem sterven zoo stil als een muisje; en dat vertroost
me zoo, en houdt me gezelschap.
Zoo was dan Catharina alleen op Great Lowlands mot
Tom. Ze had het doel van haar streven bereiktze was
't erkende hoofd van huis en hoeveen dit doel was
enkel de schilderachtige ingang tot een wildernis waar
de bronnen wateren van Mara waren.
Tom deed met haar het werk hij als het kleine
wiel van den fiets, terwjjl zij de groote omwentelingen deed.
Terwijl ze werkten waren hunne belangen één, maar na
het werk gingen ze verschillende wegen. Catharina zat
met een gefronst voorhoofd allerlei berekeningen te maken,
en plannen voor draineering en akkerbouw te ontwerpen,
terwijl Tom buiten rondslenterde of in Milkmaid Cottage
wat ging babbelen met Jim en Sara, wier steedsch uiter
lijk eenige aantrekkelijkheid aan bet gesprek verleendo.
Wordt vervolgd
