ME LEVENSDOEL. No. 125. Tweede blad. Honderd en derde jaargang. Zondag 20 Oct. 1901 FEUILLETON. Gymnasiaal onderwijs in Alkmaar. n. Annie E. Holdsworth. Schrijfster van „Dolores." We willen thans nog een enkel woord spreken over de z.g. gymnasium-klassen. Een leerling komt op de H. B. S., doch met vrijstelling van eenige bijvakken en ontvangt verder op de inrichting onderwijs in de oude talen, zoodat hij elk jaar ongeveer zoo ver komt als een gymnasiast aan het eind van dezelfde klas. Het behoeft wel niet gezegd, dat men bij deze regeling een voortdurenden strijd krijgt tusschen beide scholen, een leerling heeft werkelijk genoeg aan een H. B. S alleen en nu van hem te eischen, dat hij daarbij ook nog de twee hoofdvakken van een gymnasium bijhoudt, is vrij wel onmogelijk. Slechts met zeer bizondere kin deren van buitengewone gaven of met jongens, die voor de tweede maal een burger schoolklasse meemaken is nog iets te bereiken. Men overlaadt den leerling met werk en daar het onderwijs in de nieuwe talen, de wiskunde enz. op H. B. S. en een gewoon gymnasium zoo verschillend is, sluit het natuurlijk toch niet aan. Slechts in de eerste jaren kan er nog iets van terecht komen. Doch wat dan verder? Men laat den leerling examen doen voor de een of andere klas van een gym nasium elders. Niet alleen, dat men dus toch gedwongen wordt het kind uit huis te sturen, zoodat de inrichting in deze slechts dient tot uitstel van executie, maar bovendien moet de leerling een formeel examen afleg gen, waarop hij door een hem onbekenden leeraar die hem zelf naar alle waarschijnlijkheid nooit heeft gezien, in enkele oogenblikken wordt geoordeeld. Hoeveel staat zoo'n jongen achter bij zijn kameraadje, dat een gelei delijke school kon doorloopen, waar zijn eigen docenten zijn lot in handen hebben. Slechts in éen geval kon de regeling der gymnasium klassen kans hebben goed te werken, wanneer de leerling het geluk heeft gefortuneerde ouders .te bezitten. Zij kunnen hun zoon de eerste twee of drie jaren de H. B. S. laten volgen met de aansluitende gymnasium klasse der inrichting! Daarna nemen ze hem van de H. B. S. af, laten hem slechts de lessen der inrichting volgen en door privaatlessen in de andere vakken zoover brengen, dat hij na eenige jaren het Staatsexamen kan afleggen. Doch wien convenieert het zjjn zoon een dergelijke opvoeding door privaotonderricht te laten geven? Het zijn tegenwoordig toch niet alleen meerde kinderen der rijken, die gaan studeeren. Maar altijd blijft nog het bezwaar bestaan, dat zij na volbrachten leertijd aan de inrichting slechts door een examen door vreemde examinatoren afgenomen tot de academie kunnen worden gebracht, terwijl de leerling van een gymnasium door zijn eigen leeraren wordt be vorderd. Ik heb in het bovenstaande getracht uiteen te zetten, waarom mij de inrichting voor gymnasiaal onderwijs alhier gelijk zij thans werkt, geheel verkeerd toeschijnt. De vraag, wat wenscht ge dan voor Alkmaar, is zeer eenvoudig te beantwoorden een gymnasium. Wanneer we de bevolking van zoo'n school elders VA1S 58) Het was toch weer hetzelfde als te voren. Catharina wierp zich hals over kop in hare plannen en ging er geheel in op, zoodat ze het weer aan Tom overliet, zijn eigen amusement te zoeken. Ze bracht hare goede voor nemens slechts in zóóverre ten uitvoer, als ze overeen kwamen met hetgeen ze voor zichzelf noodig hadze stond Tom in het geheel niet nader dan vroeger. Ze wist niets van zijn stemming, zooals hij somber en vol berouw alleen rondliep, met een gevoel van wanhoop het verleden overdenkend. Zijn overmoedige vroolijkheid beschouwde ze als een teeken van terugkeerende tevredenheid en ze deed niet de moeite te beproeven of die wel van de rechte soort was Ze had haar rechteroog uitgerukt en haar rechterarm afgehouwen om haar broeder te redden en toen was ze, tevreden met deze verminking, haars weegs gegaan, zonder hom te hebben gered. Ze richtte rondom zich een slagboom van werk op, om de plaatsen, waar de goden wandelden, voor haar te verbergen. Franklin's liefde ging met haar te midden van al haar drukte, maar ze wilde zich niet laten binnen leiden in al de mooie plaatsen, waarheen deze liefde haar wenkte. Zijn brieven waren de lichtpunten in haar leven ze waren vol hoop en vol ergernis over de onzekerheid, daar zo wist, dat dit alleen Franklin weerhield over hun huwelijk te spreken en haar zelve weerhield, die hoop den bodem in te slaan. kranklin wachtte op het besluit van zjn comité, daar zien, dan begrijpen we eersTrêchtThöëveel behoefte er in Alkmaar aan een volledig gymnasium bestaat. We zien dan, hoe verreweg het meerendeel der aan staande academieburgers kinderen zijn uit den burger stand, wier ouders hun zoons een academische opleiding zullen kunnen doen geven, omdat zij het geluk hadden een gymnasium in hun stad of althans in de buurt te hebben. Wanneer ook in Alkmaar die weg tot de academie werd geeffend, wanneer de opleiding minder langdurigminder bezwaarlijkminder wisselvallig werd gemaakt, dan zou ook Hollands Noorderkwartier een veel grooter contingent gaan leveren van de stu- deerende jongelingschap. Doch meent men dan werkelijk nog dat het centrum van Noord Holland van zoo'n opleidingsschool tot de academie moet verstoken blijven, waarom dan niet ten minste voorloopig verbeterd wat men he?ft. Want mijn verblijf in Alkmaar heeft mij niet alleen geleerd, dat de tegenwoordige wijze van inrichting verkeerd is; ik begreep ook, dat zij voor verbetering vatbaar is en dat er in aansluiting met de H. B. S. een school in te richten zou zijn, die een gewoon gymnasium veel meer nabij komt dan de inrichting thans. De school, gelijk ik mij die voorstel, zou zijn als volgt. De eerste drie klassen moeten, evenals nu de gym nasiumklassen der tegenwoordige inrichting, de eerste drie klassen der II. B. S. volgen met vrijstelling van eenige bijvakken. Bovendien ontvangt de leerling op het gymnasium gedurende drie jaren drie uur per week les in de oude talen en wel in de eerste twee jaar uitsluitend Latijn, het derde jaar twee uur Griekseh en een uur Latijn, alleen dienende om het vroege r geleerde te repeteeren. Op die wijze behoeft de leerling in deze jaren niet te worden afgejakkerd om bij te blijven bij een bepaalde gymnasiumklasse, hij leert geleidelijk wat oude talen, de docenten kunnen zich met zeer matige eischen tevreden stellen, het onderwijs aan de H. B S. behoeft geen schade te lijden. Heeft de leerling der derde klas zijn overgangsexamen af gelegd, dan verlaat hij de II. B. S. geheel om de vol gende drie jaren alleen op het gymnasium door te brengen Gedurende de drie laatste jaren van het gymnasium moet bet onderwijs in de ede talen natuurlijk nog meer op den voorgrond treden dan op een gewoon gymnasium geschiedt, doch met nieuwe talen, wiskunde enz. is do leerling zijn collega gymnasiast een heel eind vooruit door wat hij in de eerste drie klassen H. B. 8. leerde. Slechts een enkel uur in de nieuwe talen, wat wiskunde en wat geschiedenis (dit laatste vakkan door de daartoe bevoegde doctoren in de klassieke let- teren, die toch aan de inrichting zijn, gegeven worden) zijn in de volgende klassen noodig om de studie in die vakken in dezelfde richting te sturen en op de zelfde hoogte te brengen als op een gewoon gymna sium geschiedt. Behalve de 3 uren oude talen in elk der drie laagste klassen zouden dus op ons gymnasium in de volgende drie klassen moeten gegeven worden, b.v. in Latijn en Grieksch ieder 8 uur, waarvan in de twee hoogste klassen 2 uur alleen voor a.s. juristen, predikanten en literatoren, voor wie in de hoogste klasse ook nog een uur antiquiteiten er bij komt. In de geschiedenis in de 4e en 5e klas 1 uur oude historie en in de 5e en 6e klas 2 a 3 uur nieuwe geschiedenis, ongeveer evenals op een gewoon gymnasium geschiedt. Al deze lessen zouden kunnen worden gegeven door de reeds aan de inrichting verbonden leeraren, doctoren in de klassieke letteren. Slechts dan, wanneer alle 3 de hoogste klassen bezet zijn, zou een derde leeraar noodig zijn. Men heeft echter reeds van begin af aan ingezien, dat dit ook het geval zou zijn, wanneer de inrichting in haar tegenwoordigen toestand in bloei toenam. (Op een gewoon gymnasium zijn altijd minstens 4 classici noodig). Behalve deze lessen zullen er echter ook nog andere noodig zijn in de bijvakken en wel één in ieder der nieuwe talen in elk der 3 klassen en twee a drie in elk der klassen in de wiskunde, welke laatste gedeel telijk voor de a.s. medici uitsluitend bestemd zijn die desnoods, indien ze dit wenschten, als vakleerlingen de lessen in Natuur- en Scheikunde op de H. B. S. zouden kunnen volgeD een examen wordt echter in deze vakken op een gymnasium niet afgenomen. Voor geen van deze vakken behoeft men een aparten leeraar aan te stellen. Immers gesteld, dat alle klassen gevuld zijn, dan kunnen de benoodigde 8 uur wiskunde, drie uur Nederlandsch, 3 uur Fransch, 3 uur Duitsch, 3 uur Engelsch zeker zonder bezwaar door reeds in Alkmaar gevestigde leeraren, die men dan slechts per lesuur te betalen heeft, gegeven worden. Op deze wijze zou men dus een gymnasium kunnen krijgen door op de boven beschreven manier, behalve het onderwijs der reeds aan de inrichting verbonden docenten, aan eenige andere leeraren op te dragen eenige uren per week op de inrichting onderwijs te komen geven, 't geen slechts zeer geringe geldelijke offers zou eischen, welke bovendien nog grootendeels door het hooger stellen van het schoolgeld, 't geen dan zonder bezwaar geschieden kan, zouden worden goed gemaakt. Ook zouden slechts drie klassen te gelijk les behoeven te hebben, waartoe dus slechts drie lokalen beschikbaar behoeven te zjjn, welke men desnoods in het tegenwoordige gebouw der inrichting zou kunnen vinden. De voordeelen van een dergelijke inrichting springen dadelijk in het oog. Het onderwijs wordt op deze wijze één geheel, de in het voorgaande geopperde bezwaren vervallen, de leerling zal slechts één examen behoeven te doen, het Staatsexamen, toelatingsexamen tot de academieen wie weet, of men bij de tegen woordige meerdere vrijheid der eindexamens ook niet voor zulk een inrichting, waar toch in alle vereischte vakken les wordt gegeven, het jus promovendi, het recht zijn leerlingen zelf naar de Academie te zenden> te verkrijgen was. Schiedam. Slot volgt. Dr. J. II. HOLWERDA. hij zich zeker voelde in de gedachte aan Catharina's liefde. In de lange winterdagen gloorde zijn leven van licht en warmte. Het mistige Londen, de Arbeiders wereld zuchtend en zwoeschend van smart, waren uit zjjn bewust zijn als weggewischtCatharina maakte zijn wereld uit, waarin de zomer heerschappij voerde. Uiterlijk bleef hij kalm en teruggetrokken, maar in zijne oogen was een schitteringdie sprak van een ontwaken. Eens op een avond thuiskomende toonde hij in geheel zijn optreden den nieuwen mensch in hem. De onvol daanheid was van zijn gelaat verdwenen; er sprak nog wel cynisme nit, doch dit lag er maar boven op, gereed om te ontvinchten. Hij hield zich fl.nk recht, nu hij zijn doel zoo nabij zag en dat jeugdig uiterlijk was niet aan zjjn kleermaker te danken. Zijn bleeding was nog pover, niet die van een man, wien het erg goed gaat in de wereld. Dat jeugdig vuur zon behoorljjk nitgedoscht zijn in een zijden broek met zilveren gesp, rood wambuis en een gepluimden hoed voor dezen ridder der liefde. Franklin wierp zich in zjjn geliefkoosden stoel, stak zÜn PAP aan> liet het hoofd achterover rusten en zijne gedachten vlogen naar Catharina. Zijn oogen blikten vrooljjk terwjjl hij de kringetjes nastaarde, die hjj al rockende uitblies Dat waren natuurlijk trouwringen. He 1 als zij nu hier naast hem zat, vlak bij hem, zoodat hjj haar kon aanraken, dan zon hij de gelukkigste in geheel Londen zijn. Hoe hadden toch die saaie dagen in zjjn ouden boekwinkel hem ooit bevredigd Zeker, vrede en vrije tijd in overvloedMaar die kon een mensch genoeg krijgen in het graf Boeken Hadden boeken hem ooit zooveel geleerd als één blik in Catharina's oogen Had eenig boet ooit zjjn geheele wezen zoo doen trillen als de aanraking van zekere kleine vingertjes Liefde was de eenige beschaving 1 En er was geen enkele wet om een man te scheiden van zijn lectnnr, omdat hij in t huwelijk trad. Het zon zijn lectuur veel rijker maken, als hjj die deelde met Catharina. Zijn gedachten verwjjlden bij het verwarde beeld, dat hij ontworpen had van Collop's huisje, dat toch zijn kleine woning iu Huil was en Catharina daarin met het kind in haar armen terwijl hjj haar Keats voorlas en haar daardoor gaf »Het zoet genot, Dat stil gepeins der ziele bieden kan." Die eerste editie was ook al ten offer gebracht op het altaar van de ArbeidersbewegingNn, hij kon de Beweging niets misgunnen die hem Catharina geschon- ken had. Als spreekster voor een Arbeidersmeeting had hij haar het eerste gezien. Het schrandere gezichtje beviel hem hij had gevraagd wie ze was Maar dat kon niet de reden zjjn geweest voor zijn vriendschap met die »onbepaalde hoeveelheid'', Mark Fleming Franklin bloosde als een meisje bjj de beschuldiging dat dit zjjn beweegreden zou geweest zjjn; hij wierp het hoofd achterover en lachte als een die aan zichzelf wordt onrdektwant hij zag de waarheid daarvan nu in. Zij was 't geweest, die hem van 't begin af aan naar Goodge Street had getrokken en hij had er geen ver- moeden van gehad. Hij had het al veel eerder kunnen weten als hjj zjjn hart niet had ompantserd door die scherpe kritiek op haarHoe kon hij toch zoo bard zjjn geweest voor het kind Haar gevoeligheid en enthou siasme waren ranken die de sterke natuur, met haar diepe wortelsten sieraad waren. En al was ze nn niet in staat dat boek te schrijven Wie verlangde van een vrouw, dat ze gehoel en al intellekt zou zijn Het was genoeg als ze geheel en al hart was. Welte eeniger tjjd zouden ze samen die Geschiedenis schrjjven hjj kon de kennis en het oordeel leveren en zjj zou er vorm en inkleeding aan geven Wat een huwelijk zou dat zijn echte kameraadschap 1 Geen eentonig en saai loven 1 Ze had te veel besliBie eigen opinies om maar gedwee zjjn inzichten over te nemen Hij zou zijn snibbe nooit temmen. Maar dat verlangde hij ook nietDe conventioneel© vrouw, die als eeu gom-eiastieke pop haar gezicht vertrok en piepte op den minsten wensch van den man, was hem on dragelijk. Hij bewonderde in een vrouw kracht en eer zucht en onafhankelijkheid. Catharina was zjjn ideaal.... Wordt vervolgd).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1901 | | pagina 5