4 w
11!
II i f'l
Laatste Berichten.
Stadsberichten.
■Hi
I
MB
'IS i
De Oorlog in Znid-Afrika.
1
De steiger aan de Hoogendijk, welke reeds sinds jaren
als zoodanig geen dienst meer heeft gedaan, werd in
allerijl in gereedheid gebrachteen ploeg van ongeveer
dertig arbeiders hebben nacht en dag, en ook Zondag
net kracht gewerkt om dit doel te bereiken.
Toen Maandagmorgen de eerste boot 6.35 vertrok, waren
én steiger én toegangsweg in zoover gereed, dat de rei
zigers zonder hinder de boot konden bereiken.
Zaterdag was per strooibiljet medegedeeld, dat op bo
venstaande wijze de dienst zon worden geregeld. De
uren, welke in die mededeeling vervallen werden ver
klaard, werden Maandag toch vervuld, zoodat de dienst
op de gewone wijze verricht wordt.
Sybekarspel. De onderwijzerstractementen zijn
hier met 1 Januari a.s. bepaald als volgt: De tegen
woordige hoofden ontvangen f 1000 's jaars de tege
moetkoming in huishuur is voor den onderwijzer te
Benningbroek op f 50 's jaars bepaald. Overigens
de tractementen van het hulppersoneel volgens de wet.
Akersloot. De raad dezer gemeente heeft de vol
gende salarisregeling vastgesteld Voor de hoofden van
scholen is het aanvangssalaris f 750 met 6 vijfjaarlijksche
verboogingen van f 50, zoodat de jaarwedde na 30
dienstjaren f 1050 bedraagt. Voor de onderwijzers is het
aanvangssalaris f 500 met 6 vjjfjaarlijksche verhoogingen
van f 50. Voor gehuwde onderwijzers boven de 28 jaar
is de tegemoetkoming in de huishuur op f 50 bepaald.
De administratie aan de gemeentelijke gasfabriek
te Tiel schijnt danig in de war te zijn. Een accountant
is opgedragen ze in orde te brengen.
De boekhouder heeft met November eervol ontslag
aangevraagdde directeur tegen 1 Mei.
Smokkelhandel.
In eene zitting der commissie welke belast is met
het onderzoeken van de grieven der grensbewoners
welke in Belgie langs de Nederlandseh Belgische grens
gemeenten gehouden wordt werd door een der spre
kers medegedeeld dat elk jaar van Knokke naar Ant
werpen, ruim honderdduizend jonge varkens over de
grenzen gesmokkeld worden.
Kiene uitvinding omtrent de veiligheid op
de spoorwegen bij mist van den conducteur Al van
de H. IJ. S. M. is door de Dnitsche spoorwegen aange
nomen oetrooi is aangevraagd, N. R. Ct.
militieraad.
Tot militaire leden van den Militieraad in Aoord-
liolland zijn bij Min. beschikking van 31 October j.l.
benoemd 1ste, Amsterdam, lid luit kolonel Klasing, te
Amsterdam; plaatsverv. Vetter, luif.-kol. idem; 2de,
Haarlem lid luit.-kol. van Steenhardt Oarré, te Haarlem;
plaatsverv. kapitein Cheries idem Alkmaar lid luit.-
kolonel Geel, te Hoorn plaatsverv. kapt. OkhuyzeD. id.
Israëlitisch Sanatorium.
Door de Israëlitische geestelijkheid hier te lande is
ruim f 13.000 bijeengebracht voor de oprichting eener
Israëlitische afdeeling aan het Sanatorium te Hellendoorn,
Zij acht met dit bedrag haar doel bereikt. Ook voor het
Sanatorium te Oranje Nassauoord is men in onderhan
deling om eene Israëlitische afdeeling daaraan te ver
binden. (Arnb. Ot.)
Boterhandel.
Men schrijft aan het N. v. d. Dag van de Belgi
sche grenzen
Ondanks het invoerrecht van 10 cent per kilo en de
keuring aan de grenzen blijft onze handel in Doter met,
Belgie zeer levendig en is in de laatste maanden eer toe-
dan afgenomen.
In Juli van dit jaar werden ingevoerd 259,679 kilo
gram, in Augustus 270,355 kilogram, terwijl volgens de
laatste officieele gegevens de invoer in de maand Sep
tember bedroeg 311.719 kilogram. Daarbij is natuurlijk
niet gerekend de boter, welke in potten en korven frau
duleus over de grenzen gevoerd wordt.
De geheele invoer langs de grenskantoren bedroeg in
de negen eerste maanden van dit jaar 2,588,841 kilo
gram. Over hetzelfde tijdvak van 1900 bedroeg die in
voer 2.686 851 kilogram en over 1899 2.887.315 kilo
gram zoodat de invoer zoo wat constant bl ft. De 300.000
kilogram, die in de 9 eerste maanden van dit jaar min
der ingevoerd zijn dan over hetzelfde tijdperk in 1900,
worden wel door den smokkelhandel aangevuld. Al deze
boter komtwel is waar, niet uit ous land, maar toch
voor verreweg het grootste deel. In 1900 kwamen van
de 3.632.494 kilogram ingevoerde boter er 2.848.426
kilogram uit ons land, dus ruim 3/4 deel. De uitvoer
bedroeg in de maand September 1.1. 196.690 kilogram
tegen 202.137 in de maand Augustus. De geheele uitvoer
over de negen eerste maanden van dit jaar bedraagt
2.065.848 kilogram. Deze boter gaat meest naar het
Noorden van Frankrijk. Dat België bij zulk een uitvoer
nog zooveel boter uit ons land krijgt, is wel een bewijs,
dat onze boter daar goed aangeschreven staat. De voor
name Belgische familiën en groote restaurateurs bedienen
zioh hoofdzakelijk van Holandsche boter. Zij wordt op
de markten tegenwoordig verkocht tegen fr. 3 tot fr.
3,20 per kilogram.
Dr. tt. C. van Tienhoven, f
Te 's Gravenhaga is na eene ongesteldheid van
eenige weken overleden de heer dr. G. C. van Tienhoven,
lijfarts van H. M. de Koningin en lid van den gemeen
teraad van 's Gravenhage. De overledene was tevens lid
van den geneeskundigen raad in Zu'dholland en ridder
in de orde van den Nederlandschen Leeuw.
motorrijtuigen.
Verschenen is het voorstel van Ged. Staten van
Noordholland tot het vaststellen van een reglement op
het rijden van motorrijtuigen met rapport van de com
missie namens welke de heer G. A. van Hamel rapport
heeft uitgebracht. Hieraan is ontleend dat de wensche-
lijkheid van een reglementeering algemeen wordt erkend.
Uit den aard der zaak kan echter zoodanige regeling het
best geschieden door den Rijks wetgever. Nu echter het
ontwerp eener wet is ingetrokken is er geen reden om
de reeds door andere provinciën gegeven voorbeelden niet
te volgen. (Handelsbl
Haringkarspel. Den 2 vergaderde de gemeente
raad, en beno -mde tot lid der commissie tot wering van
schoolverzuim te Waarland den heer P. Stoop, in de
plaats van dtn heer S. Ligthart, die voor zijne benoeming
had bedankt. Een adres van onderwijzer (essen) om eene
betere regeling hunner jaarweddenvast te stellen zal wor
den Dehandeld in een volgende vergadering. Nog dezen
winter zal avondschool worden gehouden, mits zich
aan iedere school mintens 6 leerlingen aanmelden.
Van de verplichting tot het geven van onderwijs in de
vrije en ordeoeleningen der gymnastiek zal wederom
voor vijf jaren vrijstelling worden aangevraagd. De uit
betaling der premie voor het dooden van ratten zal na
den 9 worden gestaakt. De vergadering werd door zes
leden bijgewoond. De beer G. Groot was afwezig.
Stompetoren. Aan het hulpkantoor werd gedu
rende de maand October op de Rijkspostspaarbank inge
legd f 1281,48s in 18 inlagen en terugbetaald f 1090.
Warmenhuizen. Op de voordracht voor hoofd
der school alhier, werden alfabetisch geplaatstC. Baas,
hoofd der school te Zijdewind, S. de Boer, onderwijzer
te Den Burg op Tessel, W. H, Houwen, hoofd der school
te Zuid-Eierlaud, W. Sejjers, hoofd der school te Schel
linkhout, J. W. G. Slnijter, hoofd der school te Wilp,
gem. Voorst, G. Zijlstra, onderwijzer te Schagen.
Schagen. Den 3 gaf de Schager rederijkerskamer
in de tooneelzaal van den heer J. Vader hare 1ste winter-
uitvoering. Het programma bestond uit »Een gedwongen
huwelijk", tooneelspel van H. P. Bondier en »Het be
drogen drietal", blijspel met zang van M. J. Gillissen.
De rederijkerskamer verschafte ook nu weder aan het
talrijk opgekomen publiek een genoeglijken avond.
Barsingerhorn. De motorbootdienst K o 1 h o r n
Schagen is nn cp 4 November aangevangen. Men
vaart driemaal daags op gewone dagen donderdags en
vrijdags (Schager- en Alkmaarsche markt) wordt de dienst
naar behoefte voor die dagen gewijzigd.
Kn het Westen.
ZEERUST, 29 Oct. De colonnes van.generaal Methuen
en kolonel Von Donop zijn gisteren hier teruggekeerd na
een succesvollen marsch door het district. Lord Methuen
is ook tot de Elandsrivier door Rustenburg getrokken.
De colonnes hebben vele gewassen verwoest, 700 runderen,
veel andere voorraden, tal van wagens buit gemaakt en
elf gevangenen genomen.
Kemp en De la Rey kregen een gevoeligen klap in den
aanval door ben op 24 October bij de Groot-Marico rivier
ondernomen. Men gelooft dat de verliezen der Boeren
meer dan honderd bedragen, waarbij bijna de helft aan
dooden. De Boeren slaagden niet in hun hoofddoel, dat
was de kanonnen van Von Donop's colonne te nemen.
Do colonnes namen acht Boeren gevangen, en doodden
of verwondden er vier.
Iu de Kaapkolonie.
ALIWAL NOORD, 2 Nov. Een patrouille onder kapi
tein Walker van Taylor's colonne nam gisteren bij Wol-
vekep 21 g.vangenen met 17 geweren en 500 patronen
benevens eenige paarden. Onder de gevangenen is de ge
heele familie Duplas, die onlangs veel last heeft veroor
zaakt. De patrouille is nog uit. Ons eenig verlies was
een man licht gewond. Wegens de regens is de Oranje
rivier op het oogenblik endoorwaadbaar.
WORGESTER, 4 Nov. In den vroegen ochtend van
den len November werd een afdeeling van 17 man van
de bereden troepen van het district Worcester op zes
mijlen van Constable verrast en gevangen genomen door
een commando Boeren, nadat de Engelschen hun munitie
hadden verschoten. Drie man die op verkenning uit waren
ontkwamen.
Benson's nederlaag.
PRETORIA, 4 Nov. De Boeren hebben beide kanonnen
van kolonel Benson's achterhoede medegenomen.
He boycot..
GENUA, 4 Nov. Een bijeenkomst van dokwerkers heeft
zich verklaard vóór het boycotten van Engelsche schepen,
AT J KJ H.
Blijkens uit Indië ontvangen telegrafische berichten
zijn se iert de jongste mededeelingen bij de krijgsverrich
tingen in Atjeh en Onderhoorigheden gewond de lste
luit. der infanterie E. Townsend. In Djambë, licht ge
wond O. V. Prokopovics en de fuseliers A. v. d. Weerd,
J. H. P. Koch en L. K Vanbezebere.
Huishoud- en Industrieschool.
Tot directrice van bovengenoemde school i3 be-
noemd mejuffrouw R. van Blgch, te 's Gravenhage,
met ingang van 15 November a.s
Schutterijkader.
Zondag, den 3, werd in de Nienwe Doelen,
alhier, eene vergadering gehouden door de leden van het
comité belast met de oprichting van een Noordholland-
Bchen Bond van Kaderleden en Oud-Kaderleden van de d.d.
schutterijen in deze provincie. Vertegenwoordigd werden
de gemeenten Amsterdam, Alkmaar, Hoorn en Enkhuizen.
Statuten en reglement werden samengesteld en bepaald,
dat op 15 December a s. alhier eene algemeene vergade
ring zal worden gehon en, om de oprichting tot stand
te doen komeD. Het hoofddoel, wat de oprichters beoogen,
is, om, nu de schutteiijen zuilen verdwijnen, hare afge
dankte kaderleden zoo lang mogelijk als scherp-schietende
schutters bij elkander te houden.
Badhuis Witte Kruis.
In de week van 28 Oct. tot 2 Nov. zijn in het bad
huis van het Witte Kruis genomen 42 kuipbaden,
69 regenbaden le kl. en 95regenbaden 2e bl., te zamen
206 baden.
Provinciaal Comité voor de salaris-beweging
ln Aoordholland.
Namens bovenstaand comité werd Zondag, den 3,
in »de Harmonie'' eene vergadering gehouden, die zeker
goed bezocht genoemd mag worden.
De voorzitter heette de aanwezigen haitelijk welkom
en verheugde zich er in dat eene oproeping, ook zelfs
na een te voren bekend program, op onderlinge comité's
of per ciiculaire besproken, niet onnoodig bleek. Immers
het vrij groot getal bezoekers bewees dit en zijn eerste
wensch zon wezen: mogen de resultaten evenredig zijn
aan de mate van dit bezoek.'' De bedoeling was geweest,
niet een paar leden van 't comité uit te noodigen, maar
den heer van Dalen en nog iemand andersbuiten het
onderwjjs staande. Beide beeien waren echter verhinderd
en das moesten zij die 't adres onder teekenden zich in
hunne plaats stellen. Met den wensch dat de verga
derden zich daarover niet zouden beklagenkreeg het
woord de voorzitter van 't comité, de heer F. L. van
Ossendorp.
Ingekomen waren bewijzen van sympathiebehalve
van verschillende collega'seen van den schoolopziener
Galkoen den Bond van Oost-Zaan dien van Rotterdam
en een van 't Hoofdbestuur van den Bond van Neder-
landsche Onderwijzers.
Spr. begon met de beweringAls men gelezen heeft
boven 't programma »salaris-beweging", zal men zeggen:
is die alweer aan de orde In 1895 reeds hield de
Bond daartoe een grooten meetingin 1896 had eene
gelijktijdige adresbeweging plaats in ons land in 1898
volgde daarop nog een dergelijke meetingdie in Mei
van 1901 nog eens werd herhaald, en moet er nn alweer
een salaris-meeting plaats hebben 't Is wel jammer en
treurig genoeg, vindt spr., dat men nog niet tevreden
kan zijn en zich met kracht moet gaan wijden aan alles
wat tot eene betere regeling dienstig kan zijn. En of 't
noodig is Gelukkig wordt, het getal steeds grooter
dergenen die zelfs onder hooggeplaatste personen over
tuigd zijn dat de finantieele toestand der onderwijzers
grooten invloed moet hebben op den toestand in de school.
En hoe kan dit ook andersvraagt spr. Als de
lichamelijke voeding voldoerde ware, en het aantal leer
lingen niet te grootdan nog zou de positie van den
onderwijzer niet tot zijn recht komen. Hij toch heeft bij
zijn werk behoefte aan vrijheid, zijne gedachten zijn vaak
enkele oogenblikken by zijn finantieelen toestand en dit
maakt indruk op het humeur en de geneigdheid van
den ouderwijzer vóór zijne klasse.
Dit is ook bij autoriteiten bekend en o. m. hebben de
Zwitsersche schoolopziener Thomas Scherr en velen in
Dnitschland, Carlson in 't Zwabischezelfs in Ne
derland minister Goeman Borgesins 14 Decem
ber 1897, zich zoo o/er de finantieele zorgen nitge-
laten. Alweer komt Nederlacd echter ten achteren in
Zurich kan men bij een minimum van 750 klimmeD
tot J 1100 en hier, trots 's ministers overtuiging, is 't
minimum met verplichte hoofdacte nog slechts f 950.
Hoe treurig is nog in ons land de salarieering onder
ve!e voorbeelden dezevan de onderwijzers genieten 249
van de 10000 nog beneden de 500 en zelfs nog een
derde der Hoofden van scholen geniet een minimum
van 700.
Een en aüder had misschien uitgeloktde noodvoor-
stelling als die van Schagetr, die veel bederven, bij elke
categorie te kort geven en bij Min. beschikking waar
schijnlijk nog kunnen verminderen. Door den heor Ketelaar
voorgestelde vergoeding voor woninghunr na eenige wijzi
ging aangenomen, had bij enkelen de vraag doen rijzen:
is 't nu nog noodig, dat ge weer vergaderingen over dit
vraagstuk belegt. Als antwoord daarop verwijst spr.
enkel naar de Bode, waarin de zwarte lijst doet
zien dat er gemeenten zijn die zeker niet meer zullen
geven, maar zelf de snbsidie nog gedeeltelijk in den zak
willen steken. Dit bewijst o.a. de Schager Courant van
27 Oct. 11. van Hoogwoud. In OteGeek komt ook de f 400
niet ten goede aan 't onderwijs, daar men f 100 uitkeert
en f 300 behoudt. In Nienwe Niedorp bij eene subsidie
vau f 500 vond men 't ook niet noodig zulk een voor
deeltje geheel te besteden. Een ander raadslid, die daar
over een opmerking ontving, vroeg heel leuk of men
andere onverwachte voordeeitjes dan soms ook aan de
schoolmeesters moest geven, enz. enz. Spr. vond het be
paald noodig te zorgen, dat iets dergelijks in 't vervolg
niet kan. Maar zoo vraagt hij verder, hoe kan 't toch,
dat die gemeentebesturen zoo weinig voor 't onderwijs
over hebben? Twee hoofdoorzaken veronderstelt hij I
slechte overeenstemming tusschen gemeente en 't rijk, en
II gebrek aan inzicht dat de gemeenteraden soms ken
merkt, en waaruit helaas vaak onwil geboreu wordt.
Na nog eene berekening, van de noodzakelijkste uit
gaven, die bewijzen, dat een minimum van ten min3te f 600
allernoodzakelijkst is en de verklaring dat deze over
tuiging reeds lang gevestigd maar helaas niet door betere
regelen gevolgd is, vraagt spr.wat, aan een en ander
te doen En nu noemt hij verschillende middelen n.l.
den invloed van de pers, die bjj herhaling en met nadrnk
op de rechtmatige grieven kon wijzen, en raadt den aan
wezigen aan, eens te bedenken welken invloed er is uit
te oefenen bij periodieke verkiezingen, men bedenke de
gevolgen in Zwolle, Haarlem, enz. Ook beveelt bjj ten
sterkste aan zich bij vermeende onbillijkheden, als bijv.
van Hoogwoud onverwijld te wenden tot Ged. Staten en
steeds aan alles wat de zaak van nut kan zijn,'t zij goede
of minder goede handelingen van gemeentebesturen, zoo
veel mogelijk publiciteit te geven. Mocht dit, zooals belaas
genoeg gebeurt, niet direct ten goede keeren, men zou
dan toch zeker niet meer behooren te zeggenoch ver
geef het hun want ze weten niet wat ze doen.
Na de panze bekwam de heer Jac. Jansen het woord
die boven zijn rede meende te moeten plaatien 't School
kind. 't Deed spr. steeds onaangenaam aan wanneer hij
las over aanvragen om booger loon vooral bij den arbeider.
Steeds rees bij hem de vraagwat moet de oorzaak zijn,
overschatting van de zjjde der arbeiders of geringschatting
van den kant der patroons. En hoe ging 't in den regel
bij de onderwijzers de overtuiging is daar vrij algemeen,
dat de giief ontstaat door slechte waardeering die haar
oorzaak vindt in: onbekendheid met het onderwijs. Om
voorbeelden te noemen, wanneer profiteert de onderwijzer
van zijn pensioen Wanneer hij zijn kinderen en kinds
kinderen heeft mogen zien opgroeien, nl. op 65 jarigen
leeftijd.
Zegt de wet niet't aantal onderwijzers wordt
geregeld naar 't aantal kinderen en niet naar't
aantal klassen Er wordt zelfs gesproken van kleinere
scholen, die minder bezoldigd behoeven te worden dan
grootere scholen en wat moet een onderwijzer aan zulk
een kleinere school doen Hij moet zich nu verplaatsen
in den toestand der leerlingen van 12 jaar, een oogenblik
later zich weten te voegen naar de ontwikkeling der
leerlingen van 9 jaar om iD 't volgende half nur weer
te zijn, gelijk aan kinderen van 6 of 7 jaar. In welk
een toestaud, vraagt spr., moet zoo'n wankelbaar hoofd
verkeeren, vooral als het daarbij nog gekweld woidtdoor
finanticeie zorgen Men zon zulk een onderwijzer eigen
lijk hooger moeten schatten, dan het boold van een
groote school. Maai zegt men als echte Nederlanders
»'t Is altijd zoo geweest en 't zal wel zoo blijven."
Vud de jonge onderwijzers verlangen de vroede man
nen, b.v. die te Amsterdam, eerst proeven van bekwaam-
eid, voor ze hun, hnnDe dierbare panden toevertrouwen.
