19 02.
Op de Waterhoeve
m)2.
Honderd en vierde jaargang.
ZONDAG
5 JANUARI.
Amsterdamsche Brieven.
FEUILLETON.
W. Heimbnrg-.
Vertaling van HER MINA
i.
'NOi 3» Tweede blad.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt Dlosdag-, Donderdag
en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs
per 3 maanden voor Alkmaar ff 0,80franco door het
geheele rijk f 1,
3 Nummers f 0,06. Afzonderlijke nummers 3 ets.
Telefoonnummer 3.
Prijs der gewone advertentlën :j
Per regel f O,lö. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. COSTER
ZOONVoordam C 9.
Evenals bij den aanvang van het vorige jaar zouden
wij ook thans bij het begin van het tweede jaar dezer
eeuw de opschriften kannen herhalen, die wij plaatsten
boven de eerste artikelen in Januari van het jaar 1900,
het laatste der vorige eeuw. Naast droeve vTelaurstel-
ling" mag hoopvol Vertrouwen'' gehandhaafd blijven.
Dat wij die woorden schreven en thans ten tweeden
male bij de intrede van een nieuwen jaarkring herhalen
met het oog op den oorlog in Zuid-Afrika zal ieder
begrijpen. Die oorlog is en blijft de groote misdaad
waarvoor Engelands verwaten laatdunkend gevoelloos
en niet minder dom imperialisme ten eeuwigen dage
verantwoordelijk blijft. Daarbjj wijkt alles wat in de
laatste jaren de algemeece belangstelling wekte in heel
de beschaafde wereld naar den achtergrond. Om daden
te vinden die met Engelands bedrijf vergeleken kannen
worden en alzoo moeten aantoonen dat wat in Zuid-
Afrika geschiedt niet geheel zonder voorbeeld is in
de wereldheeft een Eagelsch minister zich niet ge
schaamd zelfs Armenië te noemen. Sedert 15 September
durft Engeland op verder verzet de straf van levenslange
verbanning zetten. De ongeëvenaarde eigenwaan van
deze natie gaat zoo ver dat zij den strijd van burgers
voor de onafhankelijkheid van hun land tot een misdaad
heeft gestempeld. Bewoners van Britsche koloniën die
hun broeders daarbjj hebben geholpen wacht de dood
straf. Zoodra beschuldigingen van de soort waaraan het
in oorlogen van dezen aard nooit ontbreektschending
van oorlogsgebruiken misbruik van de witte vlag, dood
slag of mishandeling van gewonden of gevangenen, slechts
door een paar getuigenissen van wie ook bevestigd schij
nen is het leven of de vrijheid verbeurd
Het toppunt van onbeschaamdheid is misschien wel
hierin bereiktdat de kosten der verzorging van de
vrouwenkindereu en gtijsaards in de zoogenaamde
concentratiekampendie allengs den naam van moord
kampen hebben verkregon ruim tienduizend
kinderen in een half jaar verhaald worden op de
bezittingen der Boeren te velde. Werkelijk die ver.
pleging is zoo uitstekend, dat het groote Britsche Rijk
wel eenige vergoeding mag genieten van de onvermijde
lijke kosten. Een verhaal der kosten v&n genoten onder
stand ten bate van de groote mogendheid die hun huis
verwoesttehun inboedel vernieldehun graan en vee
roofde en hun te veld staands oogst vernielde
Zoo handelt het machtige Britsche Rijk, dat bij iedere
DOOR
15)
De Novembermaand hult Hohenburg in esn sluier van
grauwe nevelwolken, 't wordt al om drie uur donker, en
dan moet het lamplicht het daglicht vervangen de luiken
worden gesloten; de wind huilt door de straten. Gezellig
verkeer is er niet: te Hohenburg begint het eerst als de
groote schoonmaak, de groote wascb, de eerste varkens-
slacht en de kermisdrukte afgeioopen zijn, dus na Nieuw
jaar. Een enkel concert heeft er plaats gehad gegeven
door juffrouw Muller, onderwijzeres iu pianospel en zaDg,
om zooals de booze tongen beweren, tegen Kerstmis wat
geld te verdienen. Overigens worden door de dameswe
reld met woedenden jjver allerlei presenten vervaardigd
voor de dierbare bloedverwanten en vrienden dit behoort
in 1860 tot den goeden toon.
Ook Eva heeft geklenrde wol op de tafel vóór zich
liggen en mevrouw Ahrens borduurt een zwartzijden vest
met den platten steek voor haar man de zijden stof is
nog afkomstig van een oude japon. Nu en dan brandt
de nieuwzilveren oliekan tot na middernacht; mevrouw
Ahrens tracht het licht te verbeteren door de waterkaraf
tusschen haar borduurraam en de lamp te zetten.
De zieke man heeft enige boeken uit den boekwinkel
laten komen om iets leerzaams voor ziju Eefje nit te
zoeken 't hindert htm onbeschrijfelijk, dat zijn lieveling
den eeuen dag na den anderen met zulke nietige bezig
heden zoek brengt. Maar zuchtend heeft hij al die dure
werken weer uit de hand gelegd zooveel gold kan
hij niet besteden om eindelijk een bundeltje verzen
gelegenheid zóó hoog en m9t zooveel nadruk en over
tuiging opgaf vau zijn vrijheidsliefde, zijn gematigdheid,
rechtvaardigheid en menschenliefde, dat da wereld er
aan geloofde. Hoe diep was zijn verontwaardiging en hoe
krachtig klonk zijn veroordeeling, als andere mogend
heden van dan weg vau vrijheid en recht afweken en
nn is er bijna geen land, waar niet uit alle kringen ui
tingen van verontwaardiging opgaan over de handelingen
van datzelfde brave volk.
Teleurstellend in de hoogste mate blijft het, dat het
gruwzaam lijden van een volksstam met zoo onuitput
telijke geestkracht en vrijheidsliefde als het Afrikaansche
Boerenvolk niet alleen voortduurt maar noodwendig
zwaarder wordt. Engeland is fer niet zeker van, of er
nog niet strengere maatregelen noodig zullen zijn. Er is
zelfs een heele partij, die het voortduren van den oorlog
hoofdzakelijk toeschrijft aan Engelands grootmoedigheid
en menschelijkbeid. Hulp voor de Bteren van boiteu,
een bemiddelend optredea van andere mogendheden is nog
even, zoo niet meer onwaarschijnlijk dan een jiar ge
leden maar aan den anderen kant blijkt ook en in de
laatste dagen duidelijker dan iu de voorafgaande weken,
hun weerstandsvermogen even krachtig, huu besluit om
den strijd voort te zetten even onverwrikt. Hun taal
blijft onopgesmukt, edel eu waardig, vol vertrouwen,
geloof en goeden moed, en hun daden zijn daarmee vol
komen in overeenstemming. Van hunne zijde blijven zij
getronw aan hun besluit om den oorlog op edelmoedige
wijze te voeren en hun gedrag niet afhankelijk te stellen
van hetgeen de tegenpartij zich meent te kunnen veroor
loven. In weerwil van da van Engelsche zijde vlijtig op-
gezamelde eu te zamen gebrachte berichten.en geruchten
van bedenkelijken aard, zolfs bereid om aan enkele op
zich zeil staande feiten, die do Eugeischen luid laten
klinken, geeti geloof te weigeren, kunnen wij van hen
geloovên, dat zij ook tegen de verleiding van weerwraak
bestand zijn gebleven. Laat ons ^hun onze hulde, onze
bewondering niet onthouden, en evenmin onzen steun,
waar en in welken vorm wij dien kunnen verleenen
China is gestraft en vernederd, en betaalt schadeloos
stelling. Daarmee is de zaak uit. Over de gevolgen, over
de uitwerking van den gemeenschappelyken tocht der
mogendheden naar Peking, gevolgen voor het Christen
dom en de »negotie", valt nog niet te oordeelea, behalve
dat Rusland ten opzichte van Mandsjoerije schijnt te
zeggen: fy suis et j'y reste. Dit resultaat schijnt ver
kregen. Wat de overigs mogendheden zullen winnen, zal
de toekomst moeten leeren.
te kiezen: »Albnm voor Doitsche meisjes."'t Zijn juweel
tjes van poëzie doch wetenschap en kennis zullen de
meisjes daaruit niet opdoen. Kon hij haar zelf maar iets
leeren zooals hij gaarne zou willen doch tegenover die
ingezonken droomerige oogen van het jonge meisje wordt
hij driftig »In 's hemels uaam let toch op Waaraan
denkt ge toch Wat hebt ge aan je hoofd
Eéne gedachte stelt den armen tobber eeuigszins ge
rust zijn zoon legt tegenwoordig van don morgen tot
den avond ziekenbezoeken af en gedurende de spreekuren
gaat de bel onophoudelijk over. Goddank I Als hij zijn
zieken er nu maar boven opbrengtal dis mazel- en
roodvonkpatiëntjes en die oudeluidie aan griep en rheu-
matiek lijden dan bestaat er althans eenig uitzicht,
dat vrouw en dochter niet behoeven te bedelen als hij
de oogen heeft gesloten 1
Op de Waterhoeve heerscht ook al groote drukte, in
afwachting van bet Kerstfeest. Madame Baldauf hoeft
ontzaglijk veel te bedenken en te doen en nu komt er
onder al die bestieringen onverwachts nog iets bij. Da
tweede rentmeester, eeu bedaard stil persoon, die sedert
acht jaar bij haar in betrekking is, heeft haarden dienst
opgezegd en dit wel op staanden voet. Waarom Op
die vraag geeft hij oen ontwijkend, blijkbaar een gezocht
antwoord: »Zijn oude moeder had hem tinais noodig."
En als ze hem haar spijt betuigt, bijt hij de lippen samen
en zwygt haistarrig.
Madame Baldanf gaat na het middageten met haar
zoons te rade en vraagt bekommerd of zij de reden niet
weten, waarom de man weg wil? Maurits zwygt. Karei
zegt luchtig: »Wie kan dat doorgronden? Een mensch
z'n wil, een mensch z'n leven laat hem maar optrekken,
moeder
»Dat kunt gij gemakkelijk zeggen, Karei. Maar 't is
moeieljjk in dezen dm en tijd vertrouwde mensehen te
vinden", antwoordt zijns moeder. »Nu, ik zal eerst nog
eens een verstandig woord met hem spreken."
»Ais ik in uwe plaats was zou ik mij daartoe niet
willen vernederen moeder 1 Do kerel wordt nog over
moedig, als hij zich gaat verbeelden dat hij onontbeerlijk is.1'
Finland moet bakken voor het reusachtige Rusland en
zich meer en meer vergenoegen daarvan een deel te wor
den als elk ander. Wereldgebeurtenissen van anderen
aard hebben niet plaats gehad. Pruisen gaat voort alle
ontwikkeling van het Poolsehe element in zijn oostelijke
landen tegen te gaan en aan het Duitschs de overwin
ning te verschaffen; maar in de Oostenrijksche Staten
duurt de strijd tusschen rassen en talen voort zonder
besliste overwinning zonder dat de partijen vooralsnog
veel verder komen dan elkander te kwellen, te hiuderen
en in bedwang te honden en den algemeenen gang van
zaken te belemmeren en te vertragen.
Als het geen hartverheffend tafereel is dat wij van de
volken en volksstammen in hun onderlinge verhoud ngen
geven is het wel omdat de stof er voor ontbreekt. De
Europeescho vrede is behouden ondanks veel gepleegd
onrecht en veel strijdende belangen, maar ook dank zij
de velerlei strijdige belangen doch de oorlogslasten zijn
niet verminderd, noch schijnen in de eerstvolgende jaren
te zullen verminderen.
Het nieuwe jaar begint voor een groote klasse van
arbeiders, de diamantbewerkers, niet zeer opgewekt.
Na een tijd van rust is er plotseling weer een ernstig
conflict gekomen.
Ik mag niet aannemendat mijne lezers zich voor
alle bijzonderheden omtrent het ontstaan daarvan zullen
interesseeren. Zij zijn dan ook van ondergeschikt, belang
de groote zaak, waarom 't hier gaat, is de eisch der
Amsterdamsche Juweliers-Vereeniging, dat de machtige
en goed georganiseerde A. N. D. B. zal doen vervallen
de bepaling, dat degenen, die niet bij een vakvereeniging
zijn aangesloten, met samen mogen arbeiden met de
georganiseerdan.
De bestnurderen van den A. N. D. B. hebben betoogd,
dat met dezen eisch de werkgevers traden op het terrein
der werklieden, aan wie het recht behoorde te blijven
naar goedvinden bepalingen van hnishondelijken aard te
maken. Tot zekere hoogte is dat ook ontegenzeglijk waar.
Doch do juweliers van hun kant zeggen, dat 't ook
volstrekt niet hun bedoeling is, zich te mengen in huis
houdelijke aangelegenheden, zoolang deze niet zoodauig
zijn geregeld, dat zij daarvan stoornis vinden in hun
bedrijf. En bij de gewraakte bepaling is dat wel degelijk
het geval, zooals een der leden van de Vereeniging, de
juwelier Asscher, heeft ondervonden. Wat hem heden is
overkomen kan morgen den ander geschieden vandaar
dat de werkgevers zijn partij hebben gekozen.
De A N. D. B. beeft daarop zijne leden saamgeroepen
en op deze vergadering is met overgroote meerderheid
van stemmen besloten den wensch der juweliers te trot-
»Dien overmoed zal ik wel fnuiken, laat mij daarvoor
maar zorgen, Karei", is het antwoord. »Ik deuk dat hij
iets verkeerd heeft begrepen en met een verkeerde op
vatting mag niemand mijn huis verlaten." Zij brengt de
hand aan de Bohel en zegt, als Haune binnenkomt»Ga
eens even naar het rentmeestershuis kiud en vraag of
mijnheer Bendert oven hier wil komen." Zij weet niet
of, zij goed heeft gezien, maar bij het vale licht van den
korten Novembmdig lijkt Hanna's gelaat aschgrauw.
sSeheelt je wat, Hanne
»Neen, Madam, ik ben bovenst best," is het te Hohen
burg algemeen gebruikelijke antwoord. Het meisje gaat
de kamer uit en Karei volgt haar een seconde later.
Na eenige oogenblikken verschijat de rentmeester.
»Er steekt toch niets achter, Bendert dat ge wegwilt?
Zeg mij ronduit de waarheid, man Wij hebban immers
altijd goed nset elkander overweg gekund."
»Best, Madam. Van uw kant is er ook niets gebeurd,
dat mij voortdrijft. Ik ben graag hier geweeit, dat kan ik
eerlijk betuigen, maar 't is nu ik heb't u al gezegd
mijn oude moeder Ik
rSmoesjes, Bendert 1 Je zuster woont immers bij de oude
vrouw Maak mij dat niet wijs Voor den dag met de
waarheid 1"
Maurits, d e in deu grooten leunstoel van ziju overleden
vader bij het venster zit, staat op en stoot de as-ch van zijn
sigaar. Moeder," zegt hij bedaard, hij zal 't liever niet
zeggen laat hem met rust 1"
»Ik wil 't toch weten, ik heb het recht daartoe," houdt
zij vol.
»Nu, dan zal ik 't u zeggen, moeder Er is een
liefdesgeschiedenis in het spel, niet waar, Bendert?"
»Gid ja, mijnheer Baldanf," stemt de jonge man
aarzelend toe, »en als men iets niet kan verkroppen, moet
men niet eiken dag daaraan herinnerd worden,'t Is beter,
als ik maak dat ik wegkom
»En dus om een meisje vraagt Madame belangstel
lend. »En wie is dat dan? Soms Klaartie Bore? Of steekt
ze hier in huis Ik hoop toch niet dat jonge kind, die
Hanne Pleidlich met haar effen gezichtje
