De Poolsche bevolking in Pruisen. Honderd en vierde jaargang. 1902. WOENSDAG 22 JANUARI Buitenland. Nederland. NO. 10. Bers<e blad. ALkMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt Dinsdag-, Donderdag en Zaterdagavond uitgegeven. Abonnementsprijs per 8 maanden voor A L KjM a a r f 0,80 franco door het geheele rijk f 1, 3 Nummers f 0,00. Afzonderlijke nummers 3 ets. Prijs der gewone advertentlën t Per regel f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de Uitgevers HERMs. jCOSTEït ZOON, Voordam 0 9. Telefoonnummer 3. De verdeeling van Polen tussehen Rusland, Oostenrijk en Pruisen blijft altijd een der meest weerzinwekkende handelingen door oppermachtige Vorsten in onderling overleg gepleegdmaar ook deze wandaad getuigt alweer van de onoverwinnelijke taaiheid van het leven van rasi taal en godsdienst. Na ruim een eeuw blijft de Poolsche kwestie nu hier dan daar onder verschillende vormen aan de orde. In Russisch Polen openbaarde de nationale geest zich herhaaldelijk in gewapenden opstand, die steeds in bloed werd gesmoorden eindelijk de opheffing van elk spoor van zelfbestuur en eigen instellingen doed verloren gaan. Dit deel van den voormaligen Poolsehen staat werd al meer en meer gerussificeerd, en is niets meer dan een deel van het groote Russische rijk. In de Oostenrijksche Monarchieuit zooveel verschillende volksstammen be staandeweten de Polen zich te doen gelden. Daar staat geen aaneengesloten meerderheid tegen hen over die hen kan onderdrukken of in den hoek dringen. In Pruisen daarentegen is het Duitsehe element in alle opzichten overwegend wordt dit bovendien door de regeering openlijk en stelselmatig bevoorrecht en hebben de Polen zich daarnaar te voegen. De kansen op herstel van hun nationale onafhankelijk heid zijn al zeer gering. De drie groote staten waar onder hun land werd verdeeld, sluiten hen van de overige wereld af en hebben een gelijk belang om elke beweging, die daarop zon kunnen doelen tegen te werken en te onderdrukken. Jaren lang was Frankrijk hnn eenige machtige vriend. Onder Napoleon I konden zij zelfs in de stichting van het groothertogdom Warschau het begin begroeten van een herstel vau het Poolsche rijk maar bij zijn val ging met dit groothertogdom die hoop weer verloren. Bij den Poolsehen opstand in 1830 was onder het Fransche volk de geest zeer aan de zijde der opstan delingen maar aan hun verzoek om hulp werd geen gehoor gegeven. De Fransche regeering was niet bereid zich om hunnentwil aan een oorlog met Rusland te wagen. Later heeft nog eenmaal kans op vreemde hulp bestaan, maar ook ditmaal moest de hoop in rook vervliegen, in verband met gebeurtenissen die voor deu verderen loop der zaken in Europa en voor de verhoudingen tussehen de mogendheden van het grootste gewicht waren. In 1863 brak namelij c in Polen opnieuw een opstand uit [tegen het Russische gezag. In westelijk Europa was de openbare meening grootendeels op de hand der Polen inzonderheid in Frankrijk waar zich een sterke aandrang openbaarde om hun zoo noodig met de wape nen te hulp te komen. Napoleon III was niet ongenegen, ofschoon tot dusver met Rusland op goeden voet, zooveel mogelijk aan den aandrang gehoor te geven. Ook in Engeland was de volksstemming voor de opstandelingen niet ongunstig. De Fransche Keizer wendde zich daarom tot de regeeringen van Engeland en Oostenrijk om gezamenlijk stappen bij Rusland te doenen toen de Czaar hnn diplomatieke nota's in het belang der Polen afwees, kwam hij te Londen en te Weenen met verder strekkende voorstellen, die niet alleen het herstel van een onafhan- kelijken Poolsehen staat beoogdenmaar daarenboven nog enkele belangrijke wijzigingen van de kaart van Europa. Geen dier beide staten was geneigd hem te volgen, en zoo stond Frankrijk alleen en onmachtig. Napoleon had zich den Russischen Keizer tot vijand gemaakt. De mandie van deze verwikkelingen uitmuntend partij trok voor zijn eigen plannen, was Bismarck. Hij wist een overeenkomst tussehen Pruisen en Rusland te bewerken, om gezamenljjk de Polen in bedwang te hon den, in vereeniging met Rusland te handelen, zoodra de opstand tot Pruisisch Polen oversloeg, en Rusland in alle opzichten zooveel mogelijk te steunen. De Pruisische troepen aan de Poolsche grenzen waren voor de demping van den opstand van groot nat. Zoo had Bismarck de goede gezindheid van Rusland gewonnen, terwijl Frankrijk en Oostenrijk de gnnst van den Russischen Keizer had den verbeurd. Pruisen had nu de handen vrij ten aanzien van Sleeswijk-Holstein en Oostenrijk, en Frankrijk was zonder bondgenooten. In de laatste jaren heeft Frankrijk de vriendschap van Rusland herwonnen, maar daardoor heeft Polen ook zijn laatsten vriend verloren, en de Fransche natie zwijgt over hetgeen er met de Polen gebeurt, ter wille van den hoog gewaardeerden en mach tigen bondgenoot. Zooals reeds werd opgemerkt, mogen de Polen in hun bij Oostenrijk ingedeelde landen zich in de meeste on afhankelijkheid ten aanzien van bestuur en taal verheu gen. De Oostenrijksche-Hongaarsche Monarchie bestaat nu eenmaal uit een aantal stalen van verschillenden land aard, die door een tamelijk zwakken band worden bijeen ge- honden, en van dien toestand genieten ook de Polen de natuurlijke voordeelen. Anders is het in Pruisen, dat, zooals dezer dagen in den Pruisischen Landdag werd opgemerkt, een eenheidsstaat is èn een Dnitsche staat, waarin slechts één officieels taal en één volksgeest kan worden gedoogd. Men herinnert zieh wat daar aanleiding heeft gegeven tot de bespreking van de toestanden in de Poolsche provinciën van Pruisen het waren de ge voelige lichaamsstraffen der Poolsche schoolkinderen, die weigerden bij het godsdienstonderricht zich van de Dnit sche taal te bedienen, en de strenge straffen, opgelegd aan de ouders en hun Poolsche stamverwanten, die de school bestormd, en zich met geweld tegen deze school- tncht hebben verzet. Een Poolsch lid van den L.nddag eischte althans vrijheid voor het gebrnik van de Poolsche taal bij het godsdienstonderwijs, en herinnerde aan de belofte van 1815, dat men de taal en de nationale zeden der Polen zon eerbiedigen een Dnitseh lid drong daar entegen aan op voortzetting van de dusver gevolgde Pruisische politiek in de Poolsche gewesten, en zelfs een lid van het Katholieke Centrum, hoewel het geven van godsdienstonderwijs in de Duitsehe taal aan Poolsche kinderen veroordeeleude verklaarde zich bereid het Duitsehe element in het oosten des lands te steunen en gelden daarvoor toe te staan. Bij deze gelegenheid heelt men echter moeten erkennen, dat tot nog toe alle pogingen om aan het Duitsehe element in de Poolsche gewesten de overhand te ver zekeren hadden gefaald. De maatregelen daartoe waren evenwel niet onbeduidend geweest. Sedert tal van jaren had men met staatsgeld landerijen aangekocht, om die aan Dnitschers te verpachten en een Duitsehe bevolking in deze streken te vestigen. Niettemin werd in den Prui sischen Landdag geklaagd over de toeneming der Pool sche bevolking, over haar eensgezindheid en haar handig heid in het bevorderen harer belangen. De Prnisische minister-president verdedigde alle maatregelen der regee ring van een nationaal Pruisisch standpunt. Do Pruisi sche onderdanen, die Poolsch spreken, hadden volle vrij heid om daarmee in hun huiselijk leven en in het ge wone verkeer voort te gaan, maar zij moesten ook Duitsch leeren, omdat dit de officiëele taal was van hnn land, de taal der ambtenaren en van den groothandel. Daar door zonden zij tevens de voordeelen der Daitsche be schaving deelachtig worden. Niet tegen den katholieken godsdienst was deze politiek gerichtzij was zniver nationaal, in het belang van de eenheid van den staat. In sommige streken werd zelfs het godsdienstonderwijs in de Poolsche taal gegevenmaar in de gemengde distrieten moest de Daitsche taal worden gebruikt, ook omdat men anders het geheele onderwijs zon moeten toevertrouwen aan Poolsche onderwijzers, wier betrouw baarheid dikwijls te wenschen overliet. Men zal, zeide de minister verder, van staatswege voortgaan met het versterken van het Duitsehe element in de oostelijke provinciën, want ondanks alle tot nog toe genomen maatregelen werd dit door de Poolsche be volking nog steeds in den hoek gedrongen. Toch is de kwestie van de oostelijke provinciën z. i. het gewich tigste vraagstuk der binnenlandsche politiek. De regeering zou voortgaan met de Dnitsche kolonisatie op groote schaal. Het kolonisatiefonds moest worden versterkt, om een groot aantal Dnitsche boeren in de Poolsche streken te kunnen vestigen en steeds meer grond als staatsdomein te kunnen aankoopen. Met deze maatregelen op het platte land jmoest een krachtige politiek tot opbenring van de steden gepaard gaan. Vooral moest men voor geschikte ambtenaren zorgen en door hoogere bezoldiging hnn het leven onder de Poolsche bevolking begeerljjk en aange naam maken. Daarentegen moest elk streven om het Dnitsche element te verzwakken en te belemmeren krach tig worden bestreden. Het gold hier geen verovering, maar bet behoud van hetgeen de vaderen ook door verove ring hadden verkregen Zulk een openlijk gevoerde en verdedigde politiek tot onderstenning van de eene soort van ingezetenen tegen over de andere klinkt vreemd en onverdedigbaar in Nederlandsehe ooren. Zij zal er weinig toe bijdragen om iemand te doen gelooven, dat het Pruisische juk niet zwaar is. DITKTSCHI.AN». Gelijk wij reeds voor eenigen tijd meldden zal Koning Edward zich door den Prins van Wales Pten vertegenwoordigen bij de viering van 's Kei zers drie en veertigsten verjaardag. Volgens de Daitsche bladen heeft de Regeering zeer omvangrijke voorzorgs maatregelen bevolen om te voorkomen, dat de bevolking hare anti-Engelsche gevoelens den hoogen gast al te kenbaar maakt. Men beweert dat de Britsehe regeering officieus heeft gevraagd of de Duitsehe regeering zou kunnen waarbor gen, dat geen enkele vjjandige betooging zon plaats heb ben en de Dnitsche regeeriug heeft deze verzekering gegeven. HUGKLA-IV». De »Times" wijst op den onrust- barenden politieken toestand in Ierland waar bij de onlangs plaats gehad hebbende verkiezingen voor de ge meenteraden in sommige steden de meerderheid verkregen is door candidaten die gerost tot Engeiands heftigste vijanden gerekend kunnen worden. Zoo bijv. te Kingston, een niet onbelangrijke havenplaats waar als leden een twaalftal mannen zijn gekozen, die zich om maar iets te noemenverbonden hebben, de namen van »Victoria"- straat in »Kruger' -straat te veranderen en, tevens weige rende een adres van welkom aan Koning Edward te richten, toejuichingen voor Kroger en zijn dappere Boeren zullen aanheffen. Dat belooft een warme ontvangst voor den Koning als hij na zijn kroning zijn Iersche onderdanen gaat bezoeken I De City of London Corporation heeft onder groote geestdrift met algemeene stemmen besloten den heer Cham berlain een adres van hnlde in een gouden doos aan te bieden als een bewijs van erkentelijkheid voor de groote diensten door hem aan het Rijk bewezen. Uit Calcutta wordt geseind, dat ongeveer 6000 man troepen, compagniesgewijze nit de verschillende Indi sche regimenten getrokken, gereed zijn om naar Zuid- Afrika te worden gezonden. Dr. Kranse heeft appél aangeteekend van het vonnis, waarbij hij tot twee jaar gevangenisstraf is veroordeeld wegens opruiing tot moord. FBANHR1JH. Al weer een nieuwe onderzeesche boot van het Naivaltype, de sEspadon'' is in Frankrijk te water gelaten en heeft met succes haar proeftocht vol bracht. In een etmaal volbracht zij den tocht heen en weer van Cherbourg naar Havre zonder ongevallen, hoewel de zee onstuimig was. Dj snelheid was 3 knoopen per uur. Alvorens terug te keeren in de haven van vertrek, dook de boot en schoot vier torpedo's af, die alle doel troffen. XIIIt-AI'Rlht. Volgens een telegram uit Graaff Roinet is commandant Scheepers, die onlangs doorwiekte uitgeput in handen der Engelschen viel, den 18 gefusil leerd. Ook ditmaal zal 't weer bewaarheid worden, dat 't maken van martelaars wrange vruchten afwerpt, en Scheepers, gerechtelijk vermoord, kon, na zijn dood, wel een nog gevaarlijker vjjand blijken, dan deze wakkere held haftige man bij zijn kortstondig doch zeer actief leven zich toonde de vermoorde was pas circa 30 jaar. Thans is Kritzinger aan de beurt. Uit Standerton wordt van den 16 geseind Ondanks de uitstekende commnnicatie middelen tnsschen de commando's weten de meeste commandanten niets over de bewegingen hunner ambtgenooten, en trekken daardoor eenigsziDg doelloos rondBotha daarentegen heeft in zijn onmiddellijke nabijheid een betrekkelijk sterke macht, en houdt andere troepen-afdeelingen bereid op afstanden, waardoor het overbrengen van bevelen gemakke lijk kan geschieden. Naar gemeld wordt is hij in de nabijheid van den samenloop van do Rietsprnit en de Vaalrivier, ongeveer twintig mijlen oostelijk van de blokhuizen-linie bij Ermelo. De Wet is 17 mijlen ten Z.-O. van Reitz, waar hij eveneens een groote macht bijeen heeft. Hofberichten. Prins Hendrik, vergezeld van zijn adjudant den luitenant ter zee le kl. jhr. Hooft Graafland, vertiok heden naar Mecklenburg. De Prins gaat te Schwerin logeeren bij zjjn moeder, om in den familiekring den verjaardag van de groothertogin Maria te kunnen mede vieren en eenige dagen door te brengen. Zoodra in de bladen het bericht verspreid werd, als zonde een overval van de statie te Buitenzorg hebben plaats gehad, verzocht de familie telegraphisch om nadere inlichtingen. Daarop ontving zij ten antwoordOnge deerd (was get.) Pastoor Claessens." (De Tijd).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1902 | | pagina 1